Inhoud

Vanuit moderne menswetenschappelijke inzichten en vanuit het eigentijdse theologische denken worden enkele thema's uit de actuele zingevingsproblematiek behandeld. De volgende vragen komen aan bod: waartoe dienen godsdiensten, wat vormt de kern van het christelijk geloof en hoe kan men dit situeren in het kader van de andere wereldreligies? Uitvoerig wordt ingegaan op de relatie enerzijds tussen christendom en cultuur, anderzijds tussen geloof en wetenschap en op enkele klassieke thema's die door de eeuwen heen de scharnierpunten van het christelijk geloof hebben gevormd: de bijdrage van het geloof tot het persoonlijk geluk, de christelijke toekomstverwachting, het debat over geloof en wetenschap en de vraag naar de specificiteit van de ethische inzet (normvervaging/normverschuiving). Ten slotte wordt aandacht besteed aan de relevantie van een levensbeschouwing m.b.t. tot ingenieursethiek.

Studiemateriaal

Studiekost: 11-25 euro (De informatie over studiekosten zoals hier opgenomen is indicatief en geeft enkel de prijs weer bij aankoop van nieuw materiaal. Er zijn mogelijk ook e- en tweedehandskopijen beschikbaar. Op LIMO kan je nagaan of het handboek beschikbaar is in de bibliotheek. Eventuele printkosten en optioneel studiemateriaal zijn niet in deze prijs vervat.)

Het handboek is verkrijgbaar bij Acco (Hans Geybels & Ellen Van Stichel, Weerbarstig geloof (Leuven: Acco, 2018).

Toelichting werkvorm

Interactief college.

Toelichting

Het examen is multiple choice en bevat voor 20 procent kennisvragen en voor 80 procent denkvragen. Er is geen GIScorrectie.

Toelichting bij herkansen

Inhaalexamens en herexamens bestaan uit drie open vragen.

Inhoud

Vanuit moderne menswetenschappelijke inzichten en vanuit het eigentijdse theologische denken worden enkele thema's uit de actuele zingevingsproblematiek behandeld. De volgende vragen komen aan bod: waartoe dienen godsdiensten, wat vormt de kern van het christelijk geloof en hoe kan men dit situeren in het kader van de andere wereldreligies? Uitvoerig wordt ingegaan op de relatie tussen christendom en cultuur en op enkele klassieke thema's die door de eeuwen heen de scharnierpunten van het christelijk geloof hebben gevormd: de bijdrage van het geloof tot het persoonlijk geluk, de christelijke toekomstverwachting in confrontatie met humanistische objecties, het debat over geloof en wetenschap en de vraag naar de specificiteit van de ethische inzet (normvervaging/normverschuiving). Ten slotte wordt aandacht besteed aan de relevantie van een levensbeschouwing m.b.t. tot voorbeelden uit de ingenieursethiek.

Studiemateriaal

Studiekost: 26-50 euro (De informatie over studiekosten zoals hier opgenomen is indicatief en geeft enkel de prijs weer bij aankoop van nieuw materiaal. Er zijn mogelijk ook e- en tweedehandskopijen beschikbaar. Op LIMO kan je nagaan of het handboek beschikbaar is in de bibliotheek. Eventuele printkosten en optioneel studiemateriaal zijn niet in deze prijs vervat.)

Het handboek is verkrijgbaar bij Acco (Hans Geybels & Ellen Van Stichel, Weerbarstig geloof (Leuven: Acco, 2018).

Toelichting werkvorm

Interactief hoorcollege.

Toelichting

De eerste examenkans is multiple choice. Ongeveer 20 procent van de vragen peilt naar kennis; 80 procent zijn denkvragen.

Toelichting bij herkansen

Inhaalexamens en herexamens bestaan uit drie open vragen.

Inhoud

In een inleidend deel wordt toegelicht hoe ons rechtssysteem werkt en wat de bronnen zijn van het Belgisch en Europees recht als achtergrond om de volgende delen te duiden.

Een tweede deel handelt over de regeling van de (eerlijke) marktpraktijken binnen het algemene kader van de vrije concurrentie. Welke praktijken zijn verboden? Aan welke regels moet men zich houden bij cont(r)acten met consumenten en concurrenten?

Een derde deel zoemt in op het systeem van de intellectuele rechten dat belangrijke uitzonderingen inhoudt op de regel van de vrije concurrentie. Achtereenvolgens worden de basisregels van het auteursrecht, het merkenrecht en het octrooirecht uitgelegd waarbij de theoretische regels worden toegelicht aan de hand van concrete casussen die zich in de praktijk van een ingenieur kunnen voordoen. Deze casussen omvatten ook voorbeelden die als examenvragen kunnen worden gesteld. In het onderdeel octrooirecht wordt eveneens een praktische module ingebouwd die de student in staat moet stellen om zelfstandig octrooibronnen te raadplegen.

In een laatste deel wordt aandacht besteed aan andere juridische concepten waarmee ingenieurs kunnen worden geconfronteerd zoals de bescherming van ‘know-how’ (fabrieksgeheimen) en de problematiek van vindingen en creaties door werknemers.

Voor een gedetailleerde inhoudstafel, zie Toelichting Werkvorm

Studiemateriaal

Studiekost: 1-10 euro (De informatie over studiekosten zoals hier opgenomen is indicatief en geeft enkel de prijs weer bij aankoop van nieuw materiaal. Er zijn mogelijk ook e- en tweedehandskopijen beschikbaar. Op LIMO kan je nagaan of het handboek beschikbaar is in de bibliotheek. Eventuele printkosten en optioneel studiemateriaal zijn niet in deze prijs vervat.)

Handouts van de presentaties die tijdens de hoorcolleges worden gebruikt worden voorafgaand aan het betrokken college op Toledo geplaatst.
Tekstmateriaal - een bundel wordt samengesteld over de verschillende onderdelen (beschikbaar via VTK bij de aanvang van het 2de semester)

Toelichting werkvorm

Er wordt voor klassiek collegeonderwijs gekozen omdat de studenten nauwelijks of geen basiskennis hebben van de toepasselijke rechtssystemen en rechtsregels in dit vakgebied.
De hoorcolleges hebben als hoofddoelstelling om deze regels aan de hand van voorbeelden uit de praktijk toe te lichten en beogen een aanvulling, zowel als een verduidelijking van het schriftelijk cursusmateriaal te bieden.
Ter illustratie van de juridische beginselen worden tijdens de colleges regelmatig ‘praktijkgevallen' (casussen) voorgelegd aan de studenten met de bedoeling interactiviteit tussen docent en studenten te stimuleren en hen voor te bereiden op het examen. Er wordt in elk college ook gebruik gemaakt van PollEverywhere voor het inoefenen van de materie.

De colleges volgen de structuur van schriftelijk studiemateriaal dat volgende inhoudstafel heeft:

Deel I : Inleiding tot het Recht
1. Wat is “Recht”
2. Objectief en subjectief recht
3. De Bronnen van het Recht (overzicht)
4. De wet als primaire rechtsbron
5. De rechterlijke macht in België
6.  Het subjectief recht

Deel II Regeling marktpraktijken
1. Basisbeginsel : de vrijheid van beroep en bedrijf impliceert de vrijheid van mededinging
2. Belangrijke regels uit de Wet Marktpraktijken (WMPC)

Deel III Intellectueel Eigendomsrecht
1. Inleiding
2. Overzicht van de sector van de intellectuele rechten
3. Hoofdlijnen van het auteursrecht
4. Een auteursrecht ‘op maat’ voor computerprogramma’s
5. Hoofdlijnen van het merkenrecht -
6. Hoofdlijnen van het octrooirecht
7. Horizontaal vraagstuk : vindingen en creaties door werknemers

Deel IV Bescherming van know-how
1. Begripsomschrijving
2. Feitelijke vermogenswaarde
3. Juridische bescherming
4. Organiseer zelf een optimale bescherming

Toelichting

Het examen duurt twee uur en bestaat uit 3 onderdelen met gelijke weging van de punten. 

Het examen bestaat uit
- twee open essayvragen : de studenten moeten in staat zijn om een gestructureerd, begrijpelijk en inhoudelijk correct advies af te leveren over een concreet probleem of vraagstelling m.b.t. (bepaalde) intellectuele rechten
- een open theoretische vraag : de studenten moeten in staat zijn om op een gestructureerde, begrijpelijke en inhoudelijke correcte toelichting te geven bij de fundamentele beginselen, - concepten en –regels die van toepassing zijn in de sector van de intellectuele rechten.

Het eindresultaat kan met één punt verminderd worden indien niet werd voldaan aan een schriftelijke opdracht die voor de module octrooirecht moet worden ingeleverd voorafgaand aan het college.

Toelichting bij herkansen

Er is een tweede examenkans in de derde zittijd. De examenvorm en vraagvorm blijven voor beide examenkansen gelijk.

Inhoud

In dit vak worden juridische aspecten van ICT behandeld vanuit het perspectief van het Belgisch recht, met ruime aandacht voor de Europese context. Daarnaast wordt stilgestaan bij de wederzijdse beïnvloeding van technologieontwikkeling en maatschappij en bij andere modaliteiten van regulering (economie, moraal en technologie zelf). Voor iedere module worden een aantal technische basisbegrippen nader toegelicht.

Het opleidingsonderdeel bestaat uit volgende leermodules:

1) introductie tot ICT-recht: historische achtergrond, globaal overzicht, afbakening als rechtsgebied, recente evoluties en toekomstige uitdagingen in
     ICT-recht;

2) metajuridische reflectie over alternatieve vormen van regulering: moraal, markt en technologie.

3) intellectuele rechten in de context van informatie- en communicatietechnologie (auteursrecht en Internet, bescherming van software, databanken,
    chips, domeinnamen);

4) bescherming van de persoonlijke levenssfeer (verwerking van persoonsgegevens, privacybescherming bij elektronische communicatie);

5) toepassingen van verbintenissen en handels- en economisch recht i.v.m. ICT (ICT-contracten, elektronische contracten, elektronische contracten,
    elektronische handtekening, mededingingsrecht, elektronische handel, aansprakelijkheid van tussenpersonen);

6) informaticamisdrijven, strafprocedure en ICT, juridische aspecten van informatieveiligheid;

7) juridische vraagstukken betreffende elektronische communicatie en media-innovatie.

Het vak is sterk praktijkgeoriënteerd en wil de student in staat stellen juridische vraagstukken in verband met ICT op te lossen in de Belgische context. Daarnaast beoogt het tevens de student op een meer theoretisch niveau bewust te maken van het toenemend belang van de rol van ICT in de samenleving en van de (on-)mogelijkheden en (on-)wenselijkheden met betrekking tot de regulering van ICT door middel van het recht.

Studiemateriaal

Handboek en Toledo

Toelichting werkvorm

De onderwijsmethoden voor dit vak bestaan uit hoorcolleges, interactieve groepsdiscussies en oefeningensessies. Van de studenten wordt in beperkte mate zelfstudie verwacht ter voorbereiding van een aangekondigde groepsdiscussie of oefeningensessie.

Voor elke leermodule kan de student vooraf zelf het aangeboden leermateriaal (boek en materiaal via Toledo) verwerken en – bij sommige modules – oefeningen oplossen. Bij enkele modules wordt extra, vrijwillig, leermateriaal aangereikt dat de student een breder beeld of dieper inzicht kan verschaffen van specifieke deelonderwerpen waarop in de cursus om praktische of didactische redenen niet zo diep kan worden ingegaan.

Voor de communicatie tussen studenten en docenten wordt in eerste instantie Toledo gebruikt. De college-uren zijn vooral bedoeld voor verheldering en verklaring van de grote thematische lijnen en het oplossen van oefeningen en vraag- en antwoordsessies.

Toelichting

Het examen verloopt schriftelijk en gesloten boek. Wel mogen de studenten wetboeken meenemen en raadplegen. Elektronische hulpmiddelen zijn niet toegestaan. Via open vragen wordt gepeild naar theoretische kennis van besproken juridische en meta-juridische concepten en rechtsregels, alsook naar inzicht in de toepassing van die concepten en regels via praktische gevalstudies. Bij die laatste wordt van de student verwacht dat hij/zij een opgegeven casus kan analyseren vanuit juridisch oogpunt (wat zijn de juridisch relevante kwesties in deze situatie?) en oplossen (d.i. een juridisch onderbouwde redenering kan opstellen met de kennis opgedaan tijdens het opleidingsonderdeel).

Content

Part 1: Technology and innovation dynamics/systems: Key concepts and Insights
Part 2: Defining and implementing an innovation strategy (at the level of the firm)
Part 3: Management of New Product Development processes (Project level)

Each part provides the students with a grounded and scientific approach towards important aspects of the innovation process. As a consequence, major scientific as well as application-oriented articles are provided as reading materials for each module.

The first part highlights the disciplinary roots or origins of the innovation process. More specifically, we highlight economic studies of the innovation process. These studies delve deeper into the work and insights of Joseph Schumpeter on the role of entrepreneurs and established companies and market pull and technology push dynamics. In addition we will elaborate insights on the level of innovation systems including the relevancy of (support) policies (e.g. patent systems) as well as the role of research centers and universities within such systems.

The second part develops models of the innovation process and examines the strategic management of technology and innovation on the level of the firm. Both defining an innovation strategy and implementing the innovation strategy by means of concepts and practices such as the development of technology portfolios (including selection criteria for innovation projects and programs) and technology roadmaps will be discussed. Major issues in organising the effective implementation of innovation strategies will be introduced (e.g. Organisational Ambidexterity, Venturing,.. .). We will also look at the nature and relevance of alliances and cooperation for the innovative performance of the firm.

The third part discusses the management of day-to-day operations in innovation environments. We discuss the following themes: (1) organising innovation activities and new product development projects, (2) critical success factors in managing innovation projects, (3) the concept of project performance in innovative settings, (4) techniques and approaches to support project management in innovative environments, and (5) the management of innovative teams and professionals.

Course material

Used Course Material
Handbook: Innovation Management and Strategy, Van Looy. McGraw Hill, 2016. (ISBN: 9781308882987)
Articles and literature
Slides, transparencies, courseware

Toledo
* Toledo is used for this learning activity to share readings, lecture slides, etc.

Format: more information

Students acquire in-depth insights in the management of innovation and technology in a course that combines traditional lectures and a group assignment.

For the group assignment students write a paper and give a poster presentation. Students demonstrate their ability to analyse and understand innovation dynamics. Given the scope of the course, topics can be situated at 3 different levels: innovation systems and policies, innovation strategies of firms and innovative products/projects (including business models).

Explanation

Features of the evaluation

* The written closed book exam assesses the extent to which the student has internalised the insights from the readings and lectures and is able to diagnose innovation dynamics, develop relevant arguments and understands consequences and implications of proposed actions.

* The paper and presentation should reflect that the student is able to analyse and understand the specific nature of their topic, to compare/situate the topic within the relevant (scientific) literature and to arrive at an assessment in terms of appropriateness. This is a group assignment.

* The paper and presentation are group assignments in teams of 4-6 people.

* For the paper the term of deliverance and deadline will be determined by the lecturer and communicated via Toledo. The deadline will be situated before the start of the examination period at the end of the semester.

* The final presentation date will be set by the lecturer and communicated via Toledo. The presentations will take place before the start of the examination period; at the end of the semester.

Determination of final grades

* The grades are determined by the lecturer as communicated via Toledo and stated in the examination schedule. The result is calculated and communicated as a number on a scale of 20.

* The final grade is a weighted score and consists of the following components: 60% on a written closed book exam; 40% on the written paper and presentation

* The grade for the paper is only taken into account if the student succeeds in the final exam.

* If the student does not participate in the written exam, the final grade of the course will be NA (not taken) for the whole course.

* If the set deadline for the paper was not respected, the grade for that respective part will be a 0-grade, unless agreed otherwise by the lecturer. Changes in deadlines can only be considered in case of unexpected, severe, circumstances.

* If the student did not participate in the elaboration of the paper, the grades for the paper and presentation will be a 0-grade.

Second examination opportunity

* The features of the evaluation and determination of grades are similar to those of the first examination opportunity, as described above.

* The student retakes that part of the evaluation (written closed book exam and/or paper and  presentation) for which he did not pass. The grade obtained at the first exam opportunity for the part the student did pass, will be transferred to the second exam opportunity.

* If students did not pass for the paper and presentation (and did not pass overall), a tailor made trajectory (individual) for the paper can be considered/allowed.

Content

The topics of this course are:

Part I: IT Service management

* Introduction: IT in a business environment
* A framework for IT management
* IT managment standards and frameworks
* Services delivery management
* Financial managemement
* Operations management
* Services quality management
* Security management
* Supplier management
* Human resources management

Part II: IT governance

* Introduction: what is IT governance?
* The ISO 38500 standard
* The COBIT framework
* IT decision making
* IT spending
* Business-IT alignment

Course material

Mandatory course material: course book: The IT Management Essentials - Delivering business value, ISBN: 9789057187513

Toledo: in depth explanations and comments of parts of the course book, literature, slides.

Language of instruction: more information

De deelnemersgroep is sterk internationaal samengesteld

Format: more information

The course consists of:

1. Lectures where the topics are presented, elaborated and discussed.
2. Exercises where the topics are applied to specific situations. Exercises are prepared by the students and discussed during class.
3. Self-study, in particular the reading of research papers.

Explanation

The exam is oriented towards understanding and applying IT governance and management research, standards, frameworks, principles, processes and techniques.
The grades are determined by the lecturer as communicated via Toledo and stated in the examination schedule. The result is calculated and communicated as a whole number on a scale of 20.
The features of the evaluation and determination of grades are identical to those of the first examination opportunity, as described above.

Inhoud

De colleges zijn opgedeeld in enkele theoretische modules en een groot aantal gastcolleges.

Tijdens de theoretische modules worden aan de student de basisregels van de hoofddomeinen van de intellectuele rechten (octrooirecht, auteursrecht en merkenrecht) uitgelegd. Dit gebeurt in een voor een niet-jurist begrijpbare taal (zonder verwijzing naar wetteksten) met uitvoerige verwijzingen naar voorbeelden uit de praktijk. Er wordt verder ook ingezoemd op het belang en de betekenis van intellectuele rechten vanuit een breder economisch perspectief.

Alle andere colleges worden ingevuld door gastsprekers uit het bedrijfsleven of het ruimere praktijkveld. Deze sprekers lichten de beschermingsstrategieën toe die hun bedrijven (uit diverse sectoren) tijdens de opeenvolgende stadia van het onderzoek naar, en de ontwikkeling van, nieuwe creaties en producten hanteren. De klemtoon van deze colleges ligt op het ‘management’ van intellectuele rechten in de praktijk. De bedoeling is om de studenten te leren begrijpen waarom en hoe ze in hun latere professionele leven aandacht moeten schenken aan de bescherming van creaties en innovaties door intellectuele rechten.
Voor een overzicht van de verschillende aspecten die aan bod komen, verwijzen we naar de rubriek ‘Toelichting Werkvorm’ met de kalender van de modules en sprekers zoals die tijdens een vorig academiejaar aan bod kwamen.

Studiemateriaal

Studiekost: 11-25 euro (De informatie over studiekosten zoals hier opgenomen is indicatief en geeft enkel de prijs weer bij aankoop van nieuw materiaal. Er zijn mogelijk ook e- en tweedehandskopijen beschikbaar. Op LIMO kan je nagaan of het handboek beschikbaar is in de bibliotheek. Eventuele printkosten en optioneel studiemateriaal zijn niet in deze prijs vervat.)

- Syllabus M-C Janssens, ‘Basisbeginselen Intellectuele Rechten’, verkrijgbaar bij Acco (elk jaar hernieuwde versie)
- Handouts van de presentaties die tijdens de hoorcolleges worden gebruikt (via Toledo)
- Bundel van voorbeeldvragen op basis waarvan de leerstof kan worden bestudeerd

Toelichting werkvorm

Overzicht van topics die jaarlijks aan bod komen (onder voorbehoud van kleine aanpassingen)

College 1
Inleiding tot het systeem van de intellectuele rechten & Basisbeginselen inzake octrooirecht en concrete betekenis voor werknemers en onderzoekers.
Wat zijn de vereisten voor een octrooi?  Hoe een octrooi aanvragen?  Wat zijn mijn rechten als werknemer, onderzoeker, student?

Prof. Marie-Christine Janssens

College 2
Basisbeginselen inzake auteursrecht en het belang van auteursrecht voor niet-culturele (industriële) creaties: Welke creaties worden beschermd? Hoe verwerft men auteursrecht? Aan wie komt het recht toe en wat is de beschermingsomvang? Welke handelingen kan een gebruiker stellen zonder inbreuk te plegen? s

Prof. Marie-Christine Janssens

College 3
‘Research & Development’ in de biomedische industrie.
Hoe verloopt het onderzoek?  Overzicht van bijzondere aandachtspunten bij beleidsbeslissingen inzake een IE (intellectuele eigendom) beleid.  Getuigenissen aan de hand van ervaringen bij de ontwikkeling van een geneesmiddel.

X., Janssen Pharmaceutica (Johnson & Johnson Patent Law department)

College 4
‘Research & Development’ in de elektronische industrie.
Voor- en nadelen van een samenwerking met andere bedrijven bij de ontwikkeling van een nieuw product. Welke modellen van samenwerking bestaan en welke beleidsbeslissingen komen kijken bij dergelijke samenwerkingen?  Wat is Open Innovation? Getuigenissen aan de hand van ervaringen bij Philips (MiPlaza, Holst Centre, Senseo-story).

X. Philips Intellectual Property & Standards, Eindhoven

College 5
Het belang van Intellectuele Rechten in een ruimer economisch kader: de betekenis van IR in het macro- en micro economisch denken rond innovatie en concurrentie. Hoe kunnen individuele ondernemingen strategisch omgaan met hun intellectuele eigendom?
In een laatste deel wordt ingezoomd op de basisbouwstenen van een licentieovereenkomst.

Prof. Koenraad Debackere

College 6
Octrooirecht - Beleidsmatige vragen
Waarom wel of waarom niet octrooien aanvragen? Welke beleidsopties staan open? Welke licentiepolitiek kan worden gevoerd? Wat betekent ‘waarde-extractie’ uit octrooien?  Met welke problemen kan men geconfronteerd worden? Hoe omgaan met standaarden? Belang van het afsluiten van goede akkoorden als NDA en JDA.

X., Philips Intellectual Property & Standards, Eindhoven

College 7
Het opstarten van een spin-off als mogelijk alternatief voor de valorisatie van creaties en vindingen. Waarom daartoe beslissen? Wat zijn de voorwaarden, aandachtspunten en mogelijke valkuilen? Het college geeft een antwoord op deze vragen en bespreekt de opeenvolgende fasen tussen het bekomen van de onderzoeksresultaten en de ‘closing of the deal’.

Dr. Ir. Rudi Cuyvers, Innovation Manager KU Leuven Research & Development

College 8
Belang van octrooien als bron van informatie voor bedrijven en onderzoekers.
Welke informatie kan iedereen concreet halen uit de verschillende onderdelen van een octrooidocument? Waar vind ik deze informatie (toelichting en demonstratie via Espac@net). In deze module wordt ook een grondige analyse van de inhoud van een octrooidocument gemaakt. Tot slot wordt het belang van deze informatie voor ‘Intelligence & IP landscaping’ aangeduid.

X., Janssen Pharmaceutica (Johnson & Johnson Patent Law department)

College 9
Bescherming voor computerprogramma’s: auteursrechtelijke en/of octrooirechtelijke bescherming. De betekenis en het belang van ‘open source’.

X., IP Counsel, Philips Intellectual Property & Standards, Eindhoven

College 10
Basisbeginselen van het merkenrecht (deel I).  Belang en functie van merken. Wat zijn de vereisten voor een merk?  Hoe bescherming verkrijgen als Benelux, gemeenschaps- of internationaal merk?

Prof. Marie-Christine Janssens

College 11
Merkenrecht bekeken vanuit de praktijk. Hoe gaan bedrijven om met hun merken en welke beleidspolitiek zit daar achter? Hoe wordt een nieuw merk gecreëerd en gelanceerd? Welke strategie wordt gevolgd voor merkbewaking? Deze vragen worden beantwoord aan de hand van getuigenissen vanuit twee verschillende sectoren.

X., verantwoordelijke merkenbeleid OmegaPharma/PerigoCollege 13

College 12
Beschermingsmogelijkheden voor biotechnologische vindingen (enzymen, planten, dieren, mensen, …). Kan je leven octrooieren? Juridische en ethische kwesties.

X., Johnson&Johnson Patent Law Dept.

College 13

Deel 1: Het beschermingssysteem van Tekeningen- en modellen: en niet te verwaarlozen aandachtspunt voor bedrijven. Overzicht van de beschermingsvereisten en wijze van deponeren.

X., Europees en Benelux Merken- en modellenbureau Gevers, Gent.

Deel 2: Het systeem van domeinnamen: geen intellectueel recht maar wel een economisch belangrijke ‘asset’ voor bedrijven. Overzicht van de werking van het systeem. Hoe kunnen conflicten tussen domeinnamen en houders van rechten op die naam worden opgelost?

Peter Vergote, Legal & Administrative manager DNS Belgium vzw

Toelichting

Voor (initiële) masterstudenten :

- individueel schriftelijk examen (duurtijd 2 u).
- Tijdstip : er zijn – naar keuze van de student – twee examenmomenten: één tijdens de eerste blokweek en één tijdens de examenperiode
- Het examen bestaat uit 3 onderdelen met gelijke weging van de punten. Minstens twee onderdelen worden samengesteld aan de hand van de vragenlijst die zich in het cursusmateriaal bevindt.
De derde vraag kan een open essayvraag omvatten waarbij aan de studenten gevraagd wordt om een gestructureerd, begrijpelijk en inhoudelijk correct advies af te leveren over een concreet probleem of vraagstelling dat verband houdt met de bescherming en het beleid rond (bepaalde) intellectuele rechten

Voor doctoraatsstudenten : keuze tussen
- (i) individueel schriftelijk examen (zie hoger - masterstudenten ) OF
- (ii) indiening van een paper (ong. 15 à 20 blz) over een door de student vrij te bepalen thema (bij voorkeur aansluitend bij het onderwerp van de doctoraatsverhandeling of specialisatie).

Toelichting bij herkansen

Er is een tweede examenkans in de derde zittijd. De examenvorm en vraagvorm blijven voor beide examenkansen gelijk.

Content

The goal of robust statistics is to develop and study techniques for data analysis that are resistant to outlying observations, and are also able to detect these outliers.

In this course we introduce notions of robustness such as the breakdown value and the influence function. We study several robust estimators of univariate location and scale, multivariate location and covariance, linear regression, and principal component analysis.

Course material

Course text and slides.

Format: more information

The course consists of lectures and some computer sessions in which the methods will be applied to real data.

Content

In computer sessions, robust methods will be applied to real data sets and the results will be interpreted. Some properties of the estimators will be verified empirically, for instance by Monte Carlo simulation.

Format: more information

The exercises will take place in computer classes.

Content

The students make a project in which they study the behavior and/or performance of certain robust methods on real and simulated data sets.

Explanation

The evaluation consists of a project and an examination. The specific form of the exam and the grading will be explained in class and on Toledo.

Information about retaking exams

If you received a passing mark for the project, this score can be retained.

Inhoud

De inhoud van deze cursus is oorspronkelijk gebaseerd op het boek "Logic in Computer Science" van   Michael Huth en Mark Ryan, en werd uitgebreid met bijkomend studiemateriaal zoals over modelleren en problem solving met predicatenlogica, technieken uit kennisrepresentatie en artificiele intelligentie en specificatie en verificatie in Event-B, CTL en LTL met abstractie en refinement. Het boek bevat vele oefeningen. De auteurs hebben een website met voor elk hoofdstuk een aantal oefeningen met feedback. Het boek behandeld sommige onderwerpen in meer detail dan wenselijk en mogelijk, zoals modale logica en OBDD's die overgeslagen kunnen worden. Andere aspecten worden in meer details gezien dan in het boek. Ook de verbanden tussen verschillende topics en hoofdstukken en talen en tools worden in grotere diepte uitgewerkt in deze cursus dan in het boek.

De cursus bestaat uit volgende hoofdstukken.
0. Introduction
- What is modelling?
- About the role of knowledge representation and formal methods in computer science
- Motivation for this course

1. Propositional logic  
- Syntax, semantics
- Normalisation to CNF
- SAT algorithms

2. Predicate logic
- Syntax, semantics
- Undecidability of deduction
- Expressiveness
- Extensions of  predicate logic
- Problem solving through  logic inference systems
    + database model checking and query answering inference as model checking
    + model generation, model revision
    + theorem proving/deduction
- Algorithms for grounding

3. Modelling of dynamic  systems
- The frame problem
- Temporal formalisms: Linear Time Calculus (LTC),   Event-B
- Inference methods for  Verification and problem solving  for dynamic systems
- Modelling on different levels of abstraction and the refinement principle.
- Verification in the context of  refinement
 
4. Verification by  model checking
 - Motivation for verification
 - Temporal logics
    * linear time temporal logics (LTL): syntax, semantics, specification patterns, important equivalences, connectives, links with LTC (Linear Time Calculus)
    * Branching-time  temporal logic (CTL): syntax, semantics, specification patterns, important equivalences, connectives
    * Comparison  LTL and CTL
- Model checking
    * model checking in CTL
    * SAT-solvers for  model checking
    * model checking in LTL using  automata-theoretic techniques

Studiemateriaal

Studiekost: 1-10 euro (De informatie over studiekosten zoals hier opgenomen is indicatief en geeft enkel de prijs weer bij aankoop van nieuw materiaal. Er zijn mogelijk ook e- en tweedehandskopijen beschikbaar. Op LIMO kan je nagaan of het handboek beschikbaar is in de bibliotheek. Eventuele printkosten en optioneel studiemateriaal zijn niet in deze prijs vervat.)

• Cursus

• Transparanten: volledig en bevatten alle materiaal verondersteld gekend op het examen

• "Logic in Computer Science" by Michael Huth and Mark Ryan: ter ondersteuning. De overlap met de cursus bedraagt ongeveer 30%. het book is vooral gebruikt voor het hoofdstuk rond model checking.

• DIDACTISCHE TOOLS:
  •  IDP voor inference problemen in predicatenlogica
  • ProB voor Event-B en voor de verificatie met cTL en LTL over dynamische werelden.
    http://www.stups.uni-duesseldorf.de/ProB/index.php5/LTL_Model_Checking
  • Rodin voor het bouwen van Event-B specificaties van dynamische systemen door middel van  refinement, en verificatie van invarianten

De cursus, transparanten, project, oefeningen, huiswerken en discussieforum is beschikbaar op Toledo. T

Inhoud

Oefeningen bestaan uit standaard sessies van 2u30 waarin alle aspecten van de cursus worden getraind. De meeste sessies zijn op computer gebruikmakend van de didactische tools IDP, ProB en Rodin.

Studiemateriaal

• Oefeningenbladen en modeloplossingen door ons uitgewerkt en beschikbaar via Toledo
• Ander cursusmateriaal

Inhoud

Het project bestaat uit specifieren van dynamische applicatie met FO(.), Event-B, CTL en LTL, het toepassen van het refinement principe en het oplossen van problemen en verificatie door middel van de inferentietools  IDP, ProB and Rodin. 

Studiemateriaal

Zie cursus

Toelichting

Het examen bestaat uit een theoretisch gedeelte en een oefeningengedeelte.

• Het theoretisch gedeelte is gesloten boek. De student dient geslaagd te zijn voor dit onderdeel.
• Het oefeningengedeelte  is open boek. De student mag de cursus en copies van de transparanten meebrengen.

Het resultaat voor het vak wordt bepaald door de scores voor  het examen en het project, met een maximum van 9/20 als de student faalt voor het theoretische gedeelte. Een score onder de 10/20 wordt afgerond naar beneden, boven de 10/20 wordt afgerond naar het dichtste getal.

Inhoud

Een aantal thematische clusters, gebaseerd op recent onderzoek, komen aan bod. De keuze van de topics kan elk academiejaar aangepast worden.

Ter illustratie, de thema's aangeraakt gedurende 2021-2022:

• Geavanceerde globale belichtingsalgoritmen
• Shape en shape-analyse in computer graphics
• Perceptie en waarneming in computer graphics
• Alternatieve eveluaties van visibiliteitsberekeningen.

Studiemateriaal

Onderzoekspapers, ter beschikking gesteld via TOLEDO.

Toelichting werkvorm

• 10 hoorcolleges
• Enkele korte opdrachten, die telkens een aspect van de leerstof zullen behandelen. De nadruk ligt op het experimenteren met bestaande grafische programma’s, het uitwerken van wiskundige problemen, het kritisch evalueren van enkele papers.

Inhoud

Enkele kortere opdrachten, die telkens een klein aspect van de leerstof zullen behandelen. De nadruk ligt het kritisch evalueren van papers, zelf nieuwe informatie opzoeken, een onderzoeksplan opstellen, e.d.

Studiemateriaal

Onderzoekspapers, ter beschikking gesteld via TOLEDO.

Toelichting

Timing praktische opdrachten: Gedurende het semester worden enkele opdrachten gegeven, waarvoor studenten telkens een twee- tot drietal weken tijd hebben om deze in te dienen. Nadien worden deze via individuele en/of groepsfeedback besproken.

De volledige evaluatie bestaat uit een schriftelijk examen en de praktische opdrachten gedurende het jaar. Bij een eventuele herkansing worden de opdrachten niet hernomen, maar worden de punten behaald op de opdrachten hernomen.

Het aandeel van de quotering van de opdrachten in het totaal kan 20% tot 30% uitmaken van het geheel (exact percentage kan variëren van academiejaar tot academiejaar, en afhankelijk van aantal en moeilijkheid praktische opdrachten).

Toelichting bij herkansen

De opdrachten worden niet hernomen gedurende een 2de examenkans, maar de punten van deze opdrachten blijven behouden.

Content

This course discusses the design of factorial experiments. Initially, the focus is on completely randomised experimental designs. Next, the focus shifts to experimental designs involving a restricted randomisation. First, the concept of blocking is discussed. Next, split-plot and strip-plot designs are studied.

The emphasis in the course is on the optimal design of experiments. In optimal design of experiments, the experimental design is tailored to the problem at hand (unlike classical experimental design, where inflexible, standard designs are chosen from catalogs). The course builds on concepts from regression and analysis of variance, such as fixed and random effects, power calculations, variance inflation factors, multicollinearity, confidence intervals, prediction and lack-of-fit tests.

Every topic in the course is introduced and illustrated by means of a case study from industry. The case studies are realistic in the sense that they involve quantitative and qualitative experimental factors, experimenters have to deal with limited budgets and difficulties to randomise, and forbidden combinations of factor levels. In each of the case studies, the goal is to enhance to performance of a process or a product. The areas of application are the food industry, the pharmaceutical sector, and the metal and chemical industries, among others.

The statistical software package used is JMP.

Course material

The textbook used is "Optimal design of experiments: A case study approach", co-authored by Peter Goos and Bradley Jones. A hard-copy of the textbook can be brought to the exam (photocopies, prints and e-books are not allowed at the exam).

Format: more information

The students are expected to master the concepts and understand the properties of and the differences between the different optimal experimental designs by studying the material from the lectures and the textbook. By means of an assignment and two PC sessions, the students get the opportunity to familiarise themselves with the JMP software required to plan experiments optimally.The assignment also requires the students to conduct a virtual experiment, so they can put the acquired knowledge into practice.

Is also included in other courses

G0B68B : Experimental Design

Explanation

The exam in June counts for 15 of the 20 points for the course. The assignment counts for 5 of the 20 points in June. A hard copy of the book "Optimal Design of Experiments: A Case Study Approach" can be brought to the exam (photocopies and prints of e-versions of the book are not allowed).

The details and consequences for students who do not submit the assignment (or do not submit the assignment in time) can be found on Toledo.

Information about retaking exams

The exam in August/September counts for 20 points. The score for the assignment is not carried over to August/September. A hard copy of the book "Optimal Design of Experiments: A Case Study Approach" can be brought to the exam (photocopies and prints of e-versions of the book are not allowed).

Inhoud

De cursus brengt een selectie van nieuwe soorten platformen aan de hand van de meest relevante onderzoeksliteratuur en beschikbare documentatie. Hierbij wordt er elk jaar een selectie gemaakt van twee thema’s waarrond de docenten een aantal inleidende modules geven.

Vervolgens worden een aantal gevalstudies bestudeerd, gepresenteerd en kritisch onderzocht onder de vorm van workshops en individuele presentaties door de studenten.

Studiemateriaal

Cursusmateriaal

• De beschikbare presentaties van alle hoorcolleges
• Een selectie van kern-artikels met het meest relevante onderzoek
• De presentaties, kritische evaluatie en rapportering bij elke workshop.

Toelichting werkvorm

Het leerproces van deze cursus is, naast het volgen van de hoorcolleges, gekoppeld aan de uitvoering van een stuk zelfstudie, het actief deelnemen aan workshops en presentatie-sessies, en het bijdragen tot een kritische evaluatie en rapportering over de workshops.

Studenten worden bij de studie van de thema’s actief betrokken in het proces, bijvoorbeeld door één of meerdere van onderstaande elementen:

• Het bestuderen / verwerken van literatuur (uit boeken en tijdschriften)
• Het uitwerken van een gevalstudie op basis van literatuur
• Het schrijven van een paper of rapport
• Het verzorgen van een presentatie- en/of discussiesessie

Toelichting

De evaluatie van deze cursus is gekoppeld aan (1) een evaluatie van de bijdragen tijdens het semester (50% van de punten), en (2) een evaluatie van de opgedane kennis en inzichten aan de hand van een schriftelijk examen tijdens de zittijd (deels open, deels gesloten boek – 50% van de punten).

Het leerproces van deze cursus is, naast het volgen van de hoorcolleges, gekoppeld aan de uitvoering van een stuk zelfstudie, het actief deelnemen aan workshops en presentatie-sessies, en het bijdragen tot een kritische evaluatie en rapportering over de workshops.

Studenten worden bij de studie van de thema’s actief betrokken in het proces, bijvoorbeeld door één of meerdere van onderstaande elementen:

• Het bestuderen / verwerken van literatuur (uit boeken en tijdschriften)
• Het uitwerken van een gevalstudie op basis van literatuur
•  Het schrijven van een paper of rapport
• Het verzorgen van een presentatie- en/of discussiesessie

De presentaties, evaluaties en rapportering worden individueel voorbereid. De helft van de evaluatie wordt gebaseerd op deze bijdragen gedurende het semester.

Toelichting bij herkansen

Studenten die minder dan 10 halen in de juni-examenperiode, moeten, wanneer zij onvoldoende haalden op deel (1), een werkje maken, namelijk een aanvulling bij of verbetering van het eerder geleverd studiewerk. Wie onvoldoende haalde op deel (2) moet het examengedeelte van de evaluatie opnieuw uitvoeren.

Inhoud

De cursus behandelt de verschillende stappen in het analyseren van de vereisten voor complexe softwaresystemen, en de notaties die daarbij gehanteerd worden.

1. Modelleren van bedrijfsprocessen [5,5 uur]

• De analyse van de vereisten voor een complex softwaresysteem begint typisch met een beschrijving - een modellering - van de externe wereld (Business Process Modeling). In deze fase leren software ingenieurs de omgeving kennen waarin het systeem uiteindelijk zal functioneren. Zij bestuderen relevante feiten, gegevens en regels in die externe omgeving, en observeren processen die er plaats vinden. Zij communiceren in die fase met de opdrachtgevers voor het systeem aan de hand van documenten en tekeningen met een groot informeel karakter. In deze fase leren studenten om zich via event storming sessies een beeld te vormen van de externe wereld.

2. Specificatie van vereisten [5,5 uur]

• Na de verkenning van de externe omgeving volgt een meer gedetailleerde uitwerking die als startpunt fungeert voor de effectieve realisatie van het beoogde systeem. In dit deel leren studenten hoe de techniek van story mapping kan gebruikt worden om events te ordenen en te prioritiseren. De resulterende story maps beschrijven het beoogde product als een opeenvolging van stappen die een gebruiker neemt om een bepaald doel te bereiken. Tegelijkertijd worden de stories meer in detail uitgewerkt tot ze alle informatie bevatten die moet overgedragen worden aan de ontwikkelaars van de beoogde applicatie.

3. Modelleren van probleemdomeinen [7,5 uur]

• De technische uitwerking van de vereisten voor een softwaresysteem omvat ook een meer gedetailleerde beschrijving van de externe wereld, en van de regels (business rules) die daarin moeten gerespecteerd worden. In dit deel leren studenten een domein model in al zijn details uit te tekenen in de Unified Modeling Language (UML). Startpunt hiervoor is een meer gedetailleerde vorm van event storming die leidt tot een reeks aggregaten, die fungeren als basisbouwstenen voor het domein model. In dit deel wordt ook ingegaan op de semantiek van meer geavanceerde concepten uit UML die kunnen gebruikt worden om domein modellen te verrijken (zoals associatieklassen en statische en dynamische partities). Verder wordt bestudeerd hoe ingrediënten van domein modellen  op een meer formele manier kunnen worden gespecificeerd in de Object Constraint Language (OCL).

Studiemateriaal

• Handboek: Cursustekst in elektronische versie beschikbaar op Toledo.
• Toledo: Kopies van slides, modeloplossingen van oefeningen, projectopgave, ...

Toelichting werkvorm

Opeenvolgende colleges behandelen de diverse stappen in de analyse van vereisten.

• In het begin van elk college worden de belangrijkste concepten en principes kort toegelicht.
• Vervolgens passen studenten die principes en concepten toe op relevante voorbeelden. Studenten werken hun oplossing vervolgens verder uit in de vorm van een huistaak.
• Bij aanvang van de volgende sessie worden enkele huistaken in groep besproken. Een modeloplossing wordt ter beschikking gesteld op Toledo.

Toelichting

Het examen omvat enerzijds een 3-tal huistaken die in de loop van het semester worden opgegeven, en anderzijds een project waarin studenten gevraagd wordt een vereistenanalyse uit te werken voor een relatief vaag omschreven systeem.

• De huistaken zijn vrijblijvend en mogen in groepjes van maximaal 4 studenten worden uitgewerkt. Studenten worden eerder beoordeeld op inzet dan op kwaliteit. Elke huistaak telt voor 1 punt op 20.
• Het project kan individueel worden uitgewerkt of in groepjes van 2. In dat laatste geval wordt een meer uitgewerkte analyse verwacht. De analyse moet niet tot in alle facetten worden uitgewerkt. Studenten moeten net voldoende business use cases, system use cases, stories en domein modellen uitwerken om aan te tonen dat ze de behandelde materie beheersen. De opgave wordt verspreid halverwege het semester. Oplossingen moeten ingeleverd worden voor aanvang van de examenperiode. Bepaalde aspecten van de oplossing moeten ook mondeling verdedigd worden, waarbij de praktische details gecommuniceerd worden tijdens de eerste les. Als het project in groepjes van 2 werd uitgewerkt, verloopt ook de verdediging in groepsverband. Het project vraagt ongeveer 30 uur werk per student, in de veronderstelling dat de student de behandelde materie perfect beheerst. Het project wordt beoordeeld op 20 punten, verminderd met het aantal ingeleverde huistaken.

Indien de evaluatie aantoont dat de student één of meerdere doelstellingen van het opleidingsonderdeel onvoldoende heeft bereikt, kan het globale resultaat afwijken van het gewogen gemiddelde van de onderdelen.

Toelichting bij herkansen

Studenten die niet slagen in de 1e zittijd, moeten hun project verbeteren in de 2e zittijd. De opgave wordt voor deze zittijd lichtjes aangepast/uitgebreid.

Inhoud

De geschiedenis van verschillende aspecten van de informatica worden behandeld, o.a.
- De rekentuigen vóór de ontwikkeling van de computer
- De ontwikkeling van de eerste computers
- De evolutie van de apparatuur, met o.a minicomputers, microcomputers, mainframes, supercomputers,…
- De wiskundige achtergrond van de informatica in historisch perspectief
- De evolutie van de besturingssystemen en systeemsoftware
- De evolutie van programmeertalen en programmeerparadigma’s
- De evolutie van de gebruikersinterface
- De impact van computers, netwerken, www enz. op de maatschappij
- Belangrijke mijlpalen en personen in de ontwikkeling van de informatica

De specifieke topics kunnen variëren van academiejaar tot academiejaar.

Studiemateriaal

Materiaal (slides, links, ...) worden ter beschikking gesteld via TOLEDO.

Enkele optionele naslagwerken:

• Paul Ceruzzi, A History of Modern Computing, MIT press, 2003
• Stephen van Dulken, Patenten op de 20-ste eeuw, Veen Magazines, 2003
• Ben Paul & Klaas Lakeman, Van telraam tot micocomputer, Aramith, 1984
• Christian Wurster, Computers an Illustrated History, Taschen, 2002
• Georges Ifrah, Histoire Universelle des Chiffres, Robert Laffont, 2006
• Donald Knuth, The Art of Computer Programming, Vol 2, Addison-Wesley, 3th ed, 1997
• Jean-Luc Chabert, A History of Algorithms, Springer, 1999
• David Leavitt, Alan Turing, l'homme qui inventa l'informatique, Dunod, 2007
• David Smith, History of Mathematics, Dover, 1958
• Jozef Devreese & Guido Vanden Berghe, 'Magic is no Magic' The Wonderful World of Simon Stevin, WIT press, 2008
• Jon Palfreman & Doron Swade, The Dream Machine, Exploring the Computer Age, BBC Books, 1992
• Martin Davis, Engines of Logic, Mathematicians and the Origin of The Computer, W.W. Norton & Company, 2000
• Bibliotheque Tangente HS 30: Histoire des Mathematiques de l'antiquite a l'an mil, A la decouverte des origines, Editions Pole, 2007
• Bibliotheque Tangente HS 33: Les Nombres, Secrets d'hier et d'aujourdui, HS, Editons Pole, 2008 
• Adhemar Bultheel & Ronald Cools, The Birth of Numerical Analysis, World Scientific, 2010

Tijdschriften, o.a.:

• CACM
• IEEE Annals of the History of Computing

Video’s, o.a. 

• The Dream Machine, BBC Materiaal beschikbaar op het WWW

Toelichting werkvorm

Interactieve medewerking van studenten wordt gevraagd tijdens de colleges.