Microbiologie en infectieziekten (B-KUL-U00G2A)

Doelstellingen
Aan het eind van het OPO kan de student:
Bekendheid aantonen met de belangrijkste soorten pathogene micro-organismen, hun structuur, epidemiologische kenmerken, zoals transmissiemechanismen en frequentie van voorkomen, en de ziekten die ze bij de mens veroorzaken.
De epidemiologische kenmerken van besmettelijke en overdraagbare ziekten, zoönosen, door vectoren overgedragen ziekten en emerging infectieziekten en hun relatie tot het concept van One Health begrijpen
De structuur van klinisch relevante bacteriën, schimmels, parasieten en virussen begrijpen en uitleggen
De meest relevante classificaties van pathogene micro-organismen begrijpen en uitleggen
Door middel van relevante klinische voorbeelden de mechanismen van virulentie van pathogene micro-organismen begrijpen en verklaren
Kennis aantonen van klinische manifestaties in anamnese, lichamelijk onderzoek en diagnostische bevindingen (laboratorium) van een patiënt die wijzen op infectie en de verschillende mechanismen uitleggen waarmee verschillende categorieën micro-organismen ziekten in het menselijk lichaam veroorzaken.
De verschillende soorten relaties tussen mens en micro-organisme begrijpen en verklaren aan de hand van relevante klinische voorbeelden
De klinische benadering van infectieziekten toepassen met inbegrip van het onderscheiden van klinische tekens van infectie en het stellen van de differentieel diagnose tussen infectieuze en niet-infectieuze aandoeningen en tussen specifieke infectieuze aandoeningen onderling
De relatie tussen de structuur en het metabolisme van micro-organismen en de algemene principes van de belangrijkste laboratoriummethoden en activiteit van anti-infectieuze middelen begrijpen en uitleggen
De waarde van microbiologische laboratoriumdiagnostiek in de differentieel diagnostiek begrijpen en deze kunnen toepassen
De etiologie en rol in pathogenese van de meest voorkomende bacteriële en virale orgaaninfecties begrijpen en uitleggen, met illustratie
De etiologie en fysiopathologie van de meest voorkomende schimmelinfecties begrijpen en uitleggen
De etiologie en fysiopathologie van de meest voorkomende parasitaire infecties begrijpen en uitleggen
De etiologie, fysiopathologie, klinische presentatie, diagnostiek en behandeling van sepsis, relevante systemische infecties inclusief koorts na tropenverblijf begrijpen en uitleggen
De etiologie, fysiopathologie, klinische presentatie, diagnostiek en behandeling van seksueel overdraagbare aandoeningen begrijpen en kunnen uitleggen; seksuele activiteit en seksueel risico met open vragen kunnen bevragen
Het effect kennen van onderliggende gezondheids- of ziektetoestanden (vooral immuunstatus) op de soorten infecties die over het verloop van het leven worden waargenomen, inclusief die bij perinatale, pediatrische en geriatrische patiënten.
De verschillende soorten relaties tussen mens en bacterie begrijpen en uitleggen, met bijzondere aandacht voor opportunistische pathogenen en immuungecomprimeerde gastheren
De uitdaging van micro-organismen voor de volksgezondheid bespreken, inclusief ziekenhuisinfecties, resistentie tegen antimicrobiële geneesmiddelen, potentiële veroorzakers van bioterrorisme en emerging infectieziekten en geschikte strategieën voor de preventie, diagnose en behandeling van infectieziekten kiezen, gebaseerd op de fundamentele biologische kenmerken, levenscycli, epidemiologie en pathogene mechanismen van hun veroorzakers.
De drijfveren achter het ontstaan, de selectie en de verspreiding van antimicrobiële resistentie in de context van de gezondheidszorg en in de context van One Health begrijpen en uitleggen
De principes en strategieën met betrekking tot ziektepreventie in de context van gezondheidszorg en kwetsbare gemeenschappen begrijpen en uitleggen door middel van relevante voorbeelden
Het werkingsmechanisme en de rol van vaccins voor het voorkomen van bacteriële en virale ziekten begrijpen en hun plaats in het vaccinatieschema begrijpen
Strategieën om om te gaan met vaccine-hesitancy kennen en kunnen toepassen
De laboratoriummethoden die worden gebruikt om uitbraken en overdracht te documenteren en de impact van ziektebestrijdingsinterventies te bewaken begrijpen
De werkingsmechanismen beschrijven van de belangrijkste klassen van antimicrobiële therapieën, het belang van microbiële geneesmiddelresistentie onderkennen met betrekking tot de selectie van effectieve therapieën en geschikte antimicrobiële behandelingen kiezen voor infectieziekten op basis van patiëntfactoren, kenmerken van de infectieuze agentia, farmacokinetiek en farmacodynamiek.
Het werkingsmechanisme en de resistentiemechanismen voor de belangrijkste klassen van antimicrobiële middelen begrijpen en uitleggen
De principes van empirische en gerichte antimicrobiële behandeling uitleggen die ten grondslag liggen aan behandelingsrichtlijnen, met relevante klinische illustraties over vermoedelijke microbiële etiologieën, epidemiologische context en laboratoriumonderzoeken
De principes van antibiotic stewardship kunnen beschrijven en toepassen op een casus.
Begintermen
De opleidingsonderdelen van de opleiding Geneeskunde kunnen enkel gevolgd worden indien men gunstig gerangschikt is voor het toelatingsexamen arts zoals georganiseerd door de Vlaamse Overheid. Voor meer informatie: https://toelatingsexamensvlaanderen.be/.
Domeinspecifieke begintermen:
De student heeft een basiskennis op het vlak van de biologie van micro-organismen en op het vlak van menselijke orgaansystemen, anatomie, fysiologie en immunologie.
Volgtijdelijkheidsvoorwaarden
Je moet voldoen aan een volgtijdelijkheidsvoorwaarde om dit opleidingsonderdeel te mogen opnemen. Volgtijdelijkheid kan STRENG of SOEPEL zijn of een GELIJKTIJDIGHEID inhouden. Ook kan een diplomaNIVEAU als voorwaarde gesteld zijn.
Verklaring:
STRENG: Om dit opleidingsonderdeel op te nemen, moet je geslaagd zijn voor of een tolerantie ingezet hebben voor de opleidingsonderdelen waarvoor dit soort voorwaarde geldt.
SOEPEL: Om dit opleidingsonderdeel op te nemen, moet je de opleidingsonderdelen waarvoor dit soort voorwaarde geldt, gevolgd hebben.
GELIJKTIJDIG: Om dit opleidingsonderdeel op te nemen, moet je ook de opleidingsonderdelen waarvoor dit soort voorwaarde geldt, opnemen of al opgenomen hebben.
NIVEAU: Om dit opleidingsonderdeel op te nemen, moet je ten minste deze graad behaald hebben.
(SOEPEL(E0I36A) OF SOEPEL(U00D1A)) EN (SOEPEL(E0I38A) OF SOEPEL(U00D4A)) EN (SOEPEL(E0I48A) OF SOEPEL(U00E1A)) EN (GELIJKTIJDIG(E0I67A) OF GELIJKTIJDIG(U00G1A))
Bovenstaande codes van opleidingsonderdelen stemmen overeen met onderstaande omschrijvingen van die opleidingsonderdelen:
E0I36A : Biochemie en moleculaire biologie
U00D1A : Biochemie en moleculaire biologie
E0I38A : Celbiologie
U00D4A : Celbiologie
E0I48A : Celfysiologie
U00E1A : Celfysiologie
E0I67A : Immunologie: van verdediging tot tolerantie
U00G1A : Immunologie: van verdediging tot tolerantie
Dit opleidingsonderdeel is een voorwaarde voor het opnemen van volgende opleidingsonderdelen:
E0I67A : Immunologie: van verdediging tot tolerantie
U00G1A : Immunologie: van verdediging tot tolerantie
Identieke opleidingsonderdelen
Dit opleidingsonderdeel is identiek aan de volgende opleidingsonderdelen:
E06Y4A : Microbiologie en infectieziekten
U02C9A : Microbiologie en infectieziekten
E0I68A : Microbiologie en infectieziekten
Plaats in het onderwijsaanbod
Onderwijsleeractiviteiten
4.8 sp. Microbiologie en infectieziekten: hoorcolleges (B-KUL-U00G2a)



Inhoud
Bacteriologie, parasitologie en mycologie
Inleiding tot de bacteriologie en epidemiologie van infectieziekten
Antibiotica en antimicrobiële resistentie
Syndromale bacteriologie deel 1
Syndromale bacteriologie deel 2
Preventie van bacteriële infecties
Schimmelinfecties
Parasitaire infecties
Virologie
Algemene introductie virussen: structuur, replicatiemechanismen, classificatie
Herpesvirussen
HIV
Virale hepatitisvirussen
Influenza en andere respiratoire virussen
Papillomavirussen
Mazelen, rubella, bof, polio
Virale diarree
Tropische en andere virale infecties (dengue, gele koorts, Ebola, rabies…)
Infectieziekten
Klinische benadering van infectieziekten
Sepsis (+probleemoplossende kliniek)
HIV-infectie en AIDS
Relevante systemische infecties
Seksueel overdraagbare aandoeningen (+probleemoplossende kliniek)
Preventie van infecties: profylaxe en vaccinaties (+probleemoplossende kliniek)
Rationeel antibioticabeleid en antibiotic stewardship (+probleemoplossende kliniek)
Studiemateriaal
Cursusteksten: ‘Inleiding tot de medische virologie’, ‘Infectieziekten’ (facultatief)
Lesdia’s op Toledo
Toelichting werkvorm
Hoorcollege met interactieve werkvormen zoals bv. quiz en groepswerk.
Binnen het onderdeel Infectieziekten wordt er ook gewerkt met probleemoplossende kliniek, die aansluit bij het theoretische onderwerp.
0.2 sp. Bacteriologie: practicum (B-KUL-U00K6a)




Inhoud
In het practicum bacteriologie voeren de studenten zelf microbiologische technieken uit voor de kweek van klinisch relevante bacteriën. De volgende zaken komen aan bod: kweek op algemene en selectieve bodems, microscopie, identificatie door biochemische testen, agglutinatie en serologie, gevoeligheidsbepaling van de bacterie aan antibiotica.
Studiemateriaal
Practicumhandleiding beschikbaar via Toledo
Toelichting werkvorm
Het in de praktijk uitvoeren van verschillende technieken voor manipulatie, isolatie, kweek, identificatie en antibiogram van bacteriën via diverse benaderingen. Het practicum is een verplicht practicum, deelname geldt als voorwaarde om te mogen deelnemen aan het examen van het OPO.
Evaluatieactiviteiten
Evaluatie: Microbiologie en infectieziekten (B-KUL-U20G2a)
Toelichting
Deelname aan het practicum is een voorwaarde voor deelname aan het schriftelijk examen.
Ongewettigde afwezigheid op 1 of meerdere practicumsessies leidt automatisch tot een NA voor het schriftelijk examen van de eerste en tweede examenkans.
Schriftelijk examen: multiple choice waarvan de inhoud en puntenverdeling in verhouding staat tot de onderdelen: Bacteriologie, parasitologie en mycologie 45%, Virologie 25%, Infectieziekten 30%.
Bestraffing voor foutieve antwoorden (giscorrectie) voor multiple choicevragen wordt toegepast.
Toelichting bij herkansen
Zelfde evaluatievorm voor de tweede examenkans