Doelstellingen
Bij het voltooien van dit opleidingsonderdeel hebben de studenten de volgende doelstellingen bereikt:
- Studenten zijn in staat om onder begeleiding de verschillende onderdelen van een sociaalwetenschappelijk onderzoek uit te voeren.
- Studenten kunnen onder begeleiding een probleemstelling (eventueel aangeleverd door een sociale organisatie) uitwerken op basis van een literatuurstudie, onder begeleiding onderzoeksvragen formuleren, en een geschikt onderzoeksopzet bedenken om de onderzoeksvragen te beantwoorden.
- Studenten begrijpen hoe empirische gegevens en sociologische theorievorming zich onderling tot elkaar verhouden en kunnen dit toepassen op een zelf gekozen sociologisch thema.
- Studenten kunnen op de gekozen data een geschikte kwantitatieve en/of kwalitatieve data-analyse uitvoeren om de onderzoeksvraag te toetsen.
- Studenten zijn in staat de gemaakte keuzes in hun onderzoeksvoorstel en -paper wetenschappelijk te motiveren en te beargumenteren.
- Studenten kunnen onder begeleiding een theoretisch en methodologisch correcte onderzoekspaper schrijven en deze mondeling toelichten.
- Studenten nemen een reflexieve houding aan tegenover hun bevindingen en de mogelijke beperkingen van hun onderzoek.
- Studenten zijn zich bewust van en hebben inzicht in de wijze waarop onderzoek kan bijdragen aan een reële nood in de samenleving.
- Studenten verwerken de feedback op hun paper op een constructieve manier.
Voor studenten die hun bachelorproef in een service-learning traject opnemen gelden de volgende afwijkende doelstellingen:
- Studenten zijn in staat om onder begeleiding de verschillende onderdelen van een sociaalwetenschappelijk onderzoek uit te voeren.
- Studenten kunnen onder begeleiding een door de sociale organisatie aangeleverde probleemstelling uitwerken op basis van een literatuurstudie, onder begeleiding onderzoeksvragen formuleren, en een geschikt onderzoeksopzet bedenken om de onderzoeksvragen te beantwoorden.
- Studenten begrijpen hoe empirische gegevens en sociologische theorievorming zich onderling tot elkaar verhouden en kunnen dit toepassen op het thema van hun bachelorproef.
- Studenten kunnen op de gekozen data een geschikte kwantitatieve en/of kwalitatieve data-analyse uitvoeren om de onderzoeksvraag te toetsen.
- Studenten zijn in staat de gemaakte keuzes in hun onderzoeksvoorstel en -paper wetenschappelijk te motiveren en te beargumenteren.
- Studenten kunnen onder begeleiding een theoretisch en methodologisch correcte onderzoekspaper schrijven en deze op een begrijpelijke manier vertalen voor het publiek en de staf van de organisatie waar ze meer samenwerken.
- Studenten kunnen in dialoog gaan, samenwerken met en rapporteren aan een sociale organisatie.
- Studenten zijn in staat om een kritisch-reflecterende houding aan te nemen ten aanzien van de rol van onderzoek in functie van de ontwikkeling van beleid binnen een organisatie.
- Studenten verwerken de input uit de intervisiesessies op een constructieve manier in hun reflectieluik.
Maximaal 4 studenten kunnen hun bachelorproef in service-learning traject volgen. Studenten die dat willen sturen voor de deadline van het indienen van een onderwerp voor de bachelorproef een mail naar fsw.soc@kuleuven.be. Kort daarna zullen alle studenten die zich op tijd hiervoor hebben ingeschreven bericht ontvangen of zij zijn geselecteerd voor het service-learning traject.
Begintermen
Bij aanvang van dit opleidingsonderdeel wordt verondersteld dat de student (1) vertrouwd is met en interesse heeft in de algemene beginselen van sociaalwetenschappelijk onderzoek, (2) gemotiveerd is om op een wetenschappelijk verantwoorde wijze een algemene onderzoeksvraag te formuleren en te beantwoorden, en (3) de nodige basiskennis heeft om kwalitatieve en/of kwantitatieve gegevens te analyseren.
Deze begintermen vormen binnen de Faculteit Sociale Wetenschappen het onderwerp van de opleidingsonderdelen S0A18A Methodologie van de sociale wetenschappen, S0O11A Sociolab: Sociologie in context, S0O12A Sociolab: Sociologie en maatschappelijk debat, S0O08A Kwantitatief leeronderzoek, S0O07A Kwalitatieve onderzoeksmethoden. Het vooraf gevolgd hebben van deze of vergelijkbare opleidingsonderdelen strekt tot aanbeveling.
Voor studenten die hun bachelorproef in een service-learning traject opnemen geldt, in aanvulling op bovenstaande begintermen, het volgende:
Bij aanvang van dit opleidingsonderdeel wordt verondersteld dat de student gemotiveerd is om een reële bijdrage te leveren aan de samenleving via contacten met en de ontwikkeling van een onderzoeksplan en de presentatie van onderzoeksresultaten voor een sociale organisatie.
Volgtijdelijkheidsvoorwaarden
Je moet voldoen aan een volgtijdelijkheidsvoorwaarde om dit opleidingsonderdeel te mogen opnemen. Volgtijdelijkheid kan STRENG of SOEPEL zijn of een GELIJKTIJDIGHEID inhouden. Ook kan een diplomaNIVEAU als voorwaarde gesteld zijn.
Verklaring:
STRENG: Om dit opleidingsonderdeel op te nemen, moet je geslaagd zijn voor of een tolerantie ingezet hebben voor de opleidingsonderdelen waarvoor dit soort voorwaarde geldt.
SOEPEL: Om dit opleidingsonderdeel op te nemen, moet je de opleidingsonderdelen waarvoor dit soort voorwaarde geldt, gevolgd hebben.
GELIJKTIJDIG: Om dit opleidingsonderdeel op te nemen, moet je ook de opleidingsonderdelen waarvoor dit soort voorwaarde geldt, opnemen of al opgenomen hebben.
NIVEAU: Om dit opleidingsonderdeel op te nemen, moet je ten minste deze graad behaald hebben.
SOEPEL( S0O08A ) EN SOEPEL( S0O07A ) EN (SOEPEL( S0A17A )OR SOEPEL( S0A17E )) EN SOEPEL( S0F15A )
Bovenstaande codes van opleidingsonderdelen stemmen overeen met onderstaande omschrijvingen van die opleidingsonderdelen:
S0O08A : Kwantitatief leeronderzoek
S0O07A : Kwalitatieve onderzoeksmethoden
S0A17A : Sociale statistiek, m.i.v. oefeningen (Niet meer aangeboden dit academiejaar)
S0A17E : Statistiek van de sociale wetenschappen
S0F15A : Kwantitatieve onderzoeksmethoden: data-analyse 1
Plaats in het onderwijsaanbod
- Bachelor in de politieke wetenschappen en de sociologie (programma voor studenten gestart vóór 2022-2023) (Leuven) (Afstudeerrichting sociologie) 180 sp.
- Bachelor in de politieke wetenschappen en de sociologie (programma voor studenten gestart in 2022-2023 of later) (Leuven) (Afstudeerrichting sociologie) 180 sp.
Onderwijsleeractiviteiten
10 sp. Bachelorproef sociologie (B-KUL-S0O10a)




Inhoud
In dit opleidingsonderdeel worden alle stadia van een sociaalwetenschappelijk onderzoek doorlopen.
Collectieve sessies
Gedurende het academiejaar worden een aantal collectieve sessies georganiseerd die telkens een bepaald onderdeel van het onderzoek belichten, of bepaalde aspecten van het geheel, of nog andere zaken die nuttig zijn ter ondersteuning tijdens het onderzoeks- en schrijfproces.
Onderwerpen die daarbij aan bod kunnen komen zijn onder meer: het formuleren van een probleemstelling, het opstellen en aflijnen van een onderzoeksvraag en hierbij de relevantie beschrijven en contextualiseren binnen de bestaande literatuur omtrent het onderwerp, het opstellen van een conceptueel model of van attenderende begrippen, het operationaliseringsproces, het omschrijven en motiveren van een bepaalde dataverzamelingsmethode (inclusief steekproeftrekking of verantwoording van de selectiecriteria), het verzamelen van data, de verwerking van de data door cleaning of transcriptie en codering, het geldig en betrouwbaar uitvoeren van de analyses, het wetenschappelijk rapporteren van de verkregen onderzoeksresultaten, etc.
Begeleiding bachelorproef
De lijst met thema's wordt aan het begin van het academiejaar ter beschikking gesteld via Toledo. Studenten kiezen in volgorde van voorkeur themata van drie promotoren uit de lijst. De themata zijn gekoppeld aan het onderzoeksprogramma van een ZAP-lid van het Centrum voor Sociologisch Onderzoek. Studenten dienen een aanvraag voor de begeleiding in via het 'aanvraagformulier bachelorproefbegeleiding'. De deadline voor het indienen van het formulier valt samen met de deadline voor de aanvraag van het onderwerp masterproef. De studenten raadplegen hiervoor de studentenkalender op het studentenportaal van de Faculteit Sociale Wetenschappen. De bachelorproefcoordinator informeert de studenten welk ZAP-lid zal optreden als promotor.
Studenten die hun bachelorproef in een service-learning traject opnemen kiezen geen themata uit de lijst, maar werken in nauwe samenwerking met een sociale organisatie een door deze organisatie naar voor geschoven sociologische probleemstelling uit.
Van alle studenten wordt verwacht dat ze bij het verwerken van de materie hun eigen ideeën aanbrengen en getuigen van een eigen visie. Ze geven dus niet enkel een samenvatting van bestaande teksten. Beslissingen over de inhoudelijke oriëntatie en de eigenlijke uitwerking ervan worden genomen in overleg met de begeleider onder supervisie van het ZAP-lid. Studenten nemen een proactieve houding aan in de contacten met hun promotor. Er wordt verwacht dat ze actief participeren in de collectieve begeleidingssessies die de promotoren organiseren en dat ze zelf de nodige afspraken maken met hun promotor voor individuele feedback en advies.
Een alternatieve regeling wordt voorzien voor studenten die deelnemen aan Erasmus. Dit zal gecommuniceerd worden via Toledo.
Studiemateriaal
Om deze leeractiviteit vorm te geven, maken de studenten gebruik van alle kennis en vaardigheden uit andere opleidingsonderdelen. Verder worden er slides van de collectieve sessies, artikels, en andere achtergrondinformatie ter beschikking gesteld via Toledo om de studenten te ondersteunen tijdens het onderzoeksproces.
Studenten gaan zelfstandig aan de slag om in wetenschappelijke bronnen op zoek te gaan naar literatuur rond het gekozen thema.
Toelichting werkvorm
Van de studenten wordt verwacht dat ze tijdens het academiejaar zelfstandig een paper schrijven waarin ze een sociologische probleemstelling omzetten in een toetsbare onderzoeksvraag, hiervoor een gepast onderzoeksopzet uitwerken, de benodigde data verzamelen en analyseren en hun onderzoeksvraag daarmee beantwoorden. In het kader van de literatuurstudie zullen de studenten opzoekwerk moeten verrichten onder meer in de bibliotheek en in (online) databanken. Voor het uitwerken van het onderzoeksopzet kunnen studenten op verschillende manieren te werk gaan, bv. aan de hand van cases, (diepte)interviews, surveys, data-analyse etc.
Om de studenten bij dit proces te ondersteunen zullen collectieve sessies gegeven worden over elk onderdeel van het onderzoeksproces (het vinden van een onderzoeksprobleem, het opstellen van onderzoeksvragen, literatuurstudie, theoretisch kader, operationalisering, dataverzameling, data-analyse, het presenteren van resultaten, etc.). Er zullen parallelle sessies worden voorzien voor de stappen in het kwantitatieve en kwalitatieve onderzoeksproces. Deze sessies zijn bedoeld om studenten te helpen hun eigen onderzoeksproces op een gestructureerde manier te doorlopen. Er zal tijdens deze sessies echter geen feedback worden gegeven op het individuele onderzoek van de studenten.
De feedback wordt gegeven tijdens collectieve en individuele begeleidingssessies georganiseerd door de promotor en diens team. Deze begeleidingssessies moeten verplicht worden bijgewoond door alle studenten die door hem of haar worden begeleid. Van studenten wordt verwacht dat ze de door de promotor gevraagde voorbereiding meenemen naar deze begeleidingssessies. Meer info over deze voorbereiding, de inhoud en de precieze planning van deze sessies wordt door de promotor gecommuniceerd naar de studenten. De deelname aan en voorbereiding van deze collectieve begeleidingssessies worden mee geëvalueerd als onderdelen van de procesevaluatie van de bachelorproef.
Voor studenten die hun bachelorproef in een service-learning traject opnemen geldt dat een deel van de collectieve en individuele begeleidingssessies wordt vervangen door een tweetal intervisiemomenten met de verantwoordelijk docent inzake de uitdagingen bij het werken met een praktijkorganisatie en door een substantieel aantal overlegmomenten met de praktijkorganisatie zelf. Dergelijk contact moet minstens drie maal plaatsvinden: minstens één maal bij de start, minstens één maal tussentijds en minstens éénmaal bij de presentatie van het eindproduct. Studenten bereiden deze contacten grondig voor en nemen de voorbereidingen en een verslag van deze contacten op in hun portfolio dat samen met de bachelorpaper wordt ingediend.
Studenten nemen zelf het initiatief tot het maken van een afspraak met hun promotor voor individuele feedback en advies.
Evaluatieactiviteiten
Evaluatie: Bachelorproef sociologie (B-KUL-S2O10a)
Toelichting
Evaluatiekenmerken
De evaluatie bestaat uit een onderzoeksvoorstel, een onderzoekspaper en een onderzoekspresentatie. Het onderzoeksvoorstel wordt aan het begin van januari ingediend. De deadline voor de onderzoekspaper is gelijk aan die voor de masterproeven en de onderzoekspresentaties worden aan het einde van mei ingepland. De exacte data, details over de vereisten en de concrete invulling van elk van de evaluatie-onderdelen zullen via Toledo worden gecommuniceerd.
Voor studenten die hun bachelorproef in een service-learning traject opnemen gelden de volgende afwijkende evaluatiekenmerken:
De evaluatie bestaat uit een onderzoeksvoorstel, een onderzoekspaper en portfolio met een korte reflectie en documentatie m.b.t. de contacten met de organisatie. Binnen de reflectiecomponent reflecteren studenten - op basis van de eigen ervaringen en met input vanuit de intervisies - over de rol van onderzoek in functie van de ontwikkeling van beleid binnen een organisatie en de wijze waarop onderzoek kan bijdragen aan een reële nood in de samenleving. Studenten voegen eveneens een eindproduct voor de organisatie toe. Dat eindproduct ‘vertaalt’ het onderzoeksplan in een vorm op maat van de organisatie. Deze vorm (bijvoorbeeld een presentatie, korte nota, website, filmpje, foto-essay,…) wordt vastgelegd in overleg met de organisatie.
De deadlines voor het voorstel, de paper en portfolio zijn gelijk aan die van de studenten die hun bachelorproef niet in een service-learning traject opnemen. Het eindproduct moet voor het einde van de zittijd gepresenteerd en/of opgeleverd zijn aan de praktijkorganisatie.
Bepaling eindresultaat
Het opleidingsonderdeel wordt beoordeeld door de promotor. Het resultaat wordt berekend en uitgedrukt met een geheel getal op 20.
Het onderzoeksvoorstel staat op 5 van de 20 punten, de onderzoekspaper staat op 12 van de 20 punten en de presentatie op 3 van de 20 punten.
Indien de vastgelegde inleveringstermijn niet wordt gerespecteerd, krijgt de student NA (niet afgelegd) voor het opleidingsonderdeel.
Het onderzoeksvoorstel en de onderzoekspaper wordt nagekeken op plagiaat. Studenten zijn zelf verantwoordelijk voor het indienen van een werk dat vrij is van fraude en plagiaat (www.kuleuven.be/plagiaat) en dienen hiervoor de facultaire richtlijnen te volgen. Plagiaat wordt bestraft met de sancties voorzien in het universitaire onderwijs- en examenreglement. De regels met betrekking tot het gebruik van generatieve AI worden gecommuniceerd via Toledo. Het niet naleven van deze regels wordt bestraft met de sancties voorzien in het universitaire onderwijs- en examenreglement.
Voor studenten die hun bachelorproef in een service-learning traject opnemen gelden de volgende afwijkende bepaling van het eindresultaat:
Het onderzoeksvoorstel staat op 4 van de 20 punten, de onderzoekspaper staat op 10 van de 20 punten, en het portfolia inclusief het eindproduct voor de organisatie op 6 van de 20 punten.
Indien de vastgelegde inleveringstermijn niet wordt gerespecteerd, krijgt de student NA (niet afgelegd) voor het opleidingsonderdeel.
Het onderzoeksvoorstel en de onderzoekspaper wordt nagekeken op plagiaat. Studenten zijn zelf verantwoordelijk voor het indienen van een werk dat vrij is van fraude en plagiaat (www.kuleuven.be/plagiaat) en dienen hiervoor de facultaire richtlijnen te volgen. Plagiaat wordt bestraft met de sancties voorzien in het universitaire onderwijs- en examenreglement. De regels met betrekking tot het gebruik van generatieve AI worden gecommuniceerd via Toledo. Het niet naleven van deze regels wordt bestraft met de sancties voorzien in het universitaire onderwijs- en examenreglement.
Herkansen
De studenten moeten enkel herkansen voor het onderdeel waarvoor ze niet slaagden bij de eerste examenkans. De resultaten van het onderdeel waarvoor studenten slaagden, kunnen worden overgedragen naar de tweede examenkans.