Kwalitatieve onderzoeksmethoden (B-KUL-S0O07C)

Doelstellingen
Bij het voltooien van dit opleidingsonderdeel heeft de student de volgende doelstellingen bereikt:
- De student is in staat om een kwalitatief onderzoeksproject te ontwerpen;
- De student kan de diverse onderdelen van een kwalitatieve onderzoekscyclus uitvoeren;
- De student kan kwalitatieve data verzamelen, coderen en analyseren;
- De student kan over het uitgevoerde onderzoek rapporteren en hanteert daarbij een correct, wetenschappelijk taalgebruik;
- De student kan de ethische dimensie van een kwalitatief onderzoek beoordelen.
Deze doelstellingen worden bij de start van het opleidingsonderdeel aan de studenten gecommuniceerd.
Begintermen
Bij aanvang van dit opleidingsonderdeel heeft de student reeds de volgende doelstellingen bereikt:
- De student heeft basiskennis van de paradigma’s die het sociaalwetenschappelijk onderzoek onderbouwen;
- De student heeft basiskennis van de structuur en technieken van sociaalwetenschappelijk onderzoek;
- De student kan de belangrijkste onderdelen van een onderzoeksdesign omschrijven;
- De student kan maatschappelijke fenomenen en problemen vertalen naar een heldere probleemstelling;
- De student kan een literatuurstudie uitvoeren.
Volgtijdelijkheidsvoorwaarden
Dit opleidingsonderdeel is een voorwaarde voor het opnemen van volgende opleidingsonderdelen:
S0N88A : Kwalitatief seminarie 1
S0N89A : Kwalitatief seminarie 2
Identieke opleidingsonderdelen
Dit opleidingsonderdeel is identiek aan de volgende opleidingsonderdelen:
S0A30C : Kwalitatieve onderzoeksmethoden (Niet meer aangeboden dit academiejaar)
Plaats in het onderwijsaanbod
- Schakelprogramma: Master in de communicatiewetenschappen (Leuven) 59 sp.
- Bachelor in de communicatiewetenschappen (programma voor studenten gestart vóór 2022-2023) (Leuven) 180 sp.
- Voorbereidingsprogramma: Master in de communicatiewetenschappen (voor bachelors en masters in de humane wetenschappen en de kunsten) (Leuven) 37 sp.
- Voorbereidingsprogramma: Master in de communicatiewetenschappen (voor bachelors en masters in de biomedische en exacte wetenschappen) (Leuven) 47 sp.
- Bachelor in de communicatiewetenschappen (programma voor studenten gestart in 2022-2023 of later) (Leuven) 180 sp.
Onderwijsleeractiviteiten
3 sp. Kwalitatieve onderzoeksmethoden: theorie (B-KUL-S0O07a)




Inhoud
In deze onderwijsleeractiviteit wordt de kwalitatieve onderzoekscyclus doorlopen. De volgende onderdelen komen aan bod:
- Kwalitatieve probleemstelling en onderzoeksvragen
- Onderzoeksontwerp
- Theoretische kaders
- Operationalisatie van theorieën en concepten
- Kwalitatieve dataverzameling
- Kwalitatieve data-analyse
- Ethiek van onderzoek en kwaliteitsbeoordeling
Studiemateriaal
Om deze onderwijsleeractiviteit vorm te geven wordt met volgend studiemateriaal gewerkt:
- Mortelmans, D. (2020). Handboek kwalitatieve onderzoeksmethoden. Leuven: Acco.
- Toledo-modules die teksten, oefeningen en video’s omvatten
- Slides
- Eigen notities
Het studiemateriaal wordt ter beschikking gesteld via Toledo.
Toelichting werkvorm
Deze onderwijsleeractiviteit wordt ingericht volgens de principes van blended learning, waarbij online en contactonderwijs worden gecombineerd.
De studenten krijgen een theoretische introductie in de kwalitatieve onderzoekscyclus door middel van een combinatie van hoorcolleges, lees- en denkopdrachten en kennisclips.
Meer gedetailleerde informatie is beschikbaar op Toledo.
Komt ook voor in andere opleidingsonderdelen
3 sp. Kwalitatieve onderzoeksmethoden: oefeningen communicatiewetenschappen (B-KUL-S0P36a)




Inhoud
Deze OLA bouwt voort op inzichten en kennis die de studenten hebben verworven binnen het OLA Kwalitatieve onderzoeksmethoden: theorie. In deze OLA gaan studenten zelf aan de slag met de kwalitatieve onderzoekscyclus. Doorheen deze leeractiviteit diepen we tenminste drie fasen in de onderzoekscyclus verder uit in de vorm van een interactief practicum; 1. het bepalen van heldere kwalitatieve onderzoeksvragen over een media-onderzoekstopic, 2. voorbereiding van kwalitatieve dataverzameling en uitvoering en 3. data-analyse. De studenten worden in kleine groepen ingedeeld voor het trainen van hun vaardigheden en werken samen naar een groepspaper toe. Deze groepen blijven tijdens de duurtijd van de leeractiviteit stabiel. In opvolging van het practicum dataverzameling nemen we interviews af in een reële onderzoekpraktijk, in lijn met het onderzoeksfenomeen dat geëxploreerd wordt (afgeleide van het centrale media-onderzoeksthema). De eigen getranscribeerde interviews vormen de basis voor het trainen van de analytische vaardigheden.
Studiemateriaal
Om deze leeractiviteit vorm te geven wordt met volgend studiemateriaal gewerkt:
- Mortelmans, D. (2020). Handboek kwalitatieve onderzoeksmethoden. Leuven: Acco.
- Toledo-modules die teksten, voorbeelden, oefeningen, slides en video’s omvatten
- Nvivo software
- Eigen notities
Toelichting werkvorm
Deze onderwijsleeractiviteit wordt ingericht volgens principes van blended learning, waarbij contactonderwijs (face-to-face) en online leren worden gecombineerd. Meer precieze informatie is beschikbaar via Toledo.
- In het practicum onderzoeksvragen bakenen we het onderzoeksfenomeen af, reflecteren we over het belang en de doelstelling van het geplande onderzoek en komen we vervolgens tot open en relevante onderzoeksvragen die binnen het tijdsbestek van het opleidingsonderdeel kan worden beantwoord.
- In het practicum dataverzameling leren we een leidraad voor semigestructureerde en/of diepte-interviews ontwikkelen, uittesten d.m.v. simulatie interviews en evalueren.
- In het practicum data-analyse oefenen we voornamelijk op het karakteriseren, knippen en coderen van tekstfragmenten, het categoriseren en converteren van kwalitatieve inzichten in betekenisvolle thema’s of verhaallijnen.
Tijdens elk contactmoment (on campus of online) kunnen studenten vragen stellen.
Meer gedetailleerde informatie over de modaliteiten en vormvereisten van de groepspaper en in te dienen bijlages met bijhorende deadline is beschikbaar aan de start van deze onderwijsleeractiviteit via Toledo.
Evaluatieactiviteiten
Evaluatie: Kwalitatieve onderzoeksmethoden (B-KUL-S2O07c)
Toelichting
Evaluatiekenmerken en bepaling eindresultaat
Het opleidingsonderdeel wordt beoordeeld door de docent(en), zoals meegedeeld via Toledo en de examenregeling. Het eindresultaat is een gewogen cijfer en wordt uitgedrukt met een geheel getal op 20.
Het eindresultaat is een gewogen cijfer dat als volgt bepaald wordt:
- Theoretisch examen dat uit meerkeuzevragen en korte open vragen bestaat: 50%
- Groepspaper onderzoek praktijkluik m.i.v. self/peer assessment: 50 %
Bij het indienen van opdrachten wordt de afgesproken deadline gerespecteerd. Er wordt niet onderhandeld over mogelijke afwijkingen. Indien er zich bijzondere individuele omstandigheden hebben voorgedaan, dient men contact op te nemen met de ombudsdienst. Een nieuwe indieningsdatum kan enkel bepaald worden om een zwaarwichtige reden na aanvraag.
Studenten zijn zelf verantwoordelijk voor het indienen van een werk dat vrij is van fraude en plagiaat (www.kuleuven.be/plagiaat) en dienen hiervoor de facultaire richtlijnen te volgen. Plagiaat wordt bestraft met de sancties voorzien in het universitaire onderwijs- en examenreglement (www.kuleuven.be/onderwijs/oer).
Toelichting bij herkansen
De evaluatiekenmerken en de bepaling van het eindresultaat van de herkansing zijn identiek met de eerste examenperiode behalve voor studenten met een NA die het groepsluik nog niet eerder doorlopen hebben, zij kunnen dit luik niet herkansen. Studenten die deelnamen aan de groepsopdracht maar niet slaagden voor het onderzoeksluik hernemen een selectie van opdrachten uit de onderzoekscyclus. De studenten krijgen voor het bepalen van de te herwerken stukken inzage in hun scoreformulier tijdens de nabespreking van het opleidingsonderdeel, deel oefeningen. Het herwerkte onderzoeksluik wordt ingediend met een begeleidend schrijven waarin de student de aangebrachte wijzigingen aanduidt en motiveert. Deze herwerking en indiening gebeurt op individuele basis. Studenten kunnen, via kennisgeving aan het docententeam, het deelresultaat van hun groepsopdracht waarvoor ze slaagden tijdens de eerste examenkans overdragen naar de tweede examenkans. De overdracht van deelresultaten naar een ander academiejaar wordt uitgesloten.