Aardwetenschappen (B-KUL-I0N30A)

7 studiepuntenNederlands78 urenTweede semesterUitgesloten voor examencontract
POC Bio-ingenieurswetenschappen

De studenten verwerven basiskennis van kristallografie, mineralen, gesteenten en hun verwering, van de belangrijkste erosie- en transportfenomenen en een elementair begrip van de geologische tijdschaal, het gebruik van geologische kaarten en de geologie van België.

De studenten verwerven basiskennis over de chemische, fysische en biologische processen die de bodemvariabiliteit bepalen en aan de grondslag liggen van landbouw- en bosbouwproductie, natuurontwikkeling en milieubeleid.

De studenten kunnen de basiskennis, die ze opdoen in het hoorcollege, toepassen op concrete problemen en vraagstukken (interpreteren van gegevens, berekeningen uitvoeren, voorspellingen maken, ...).

Fysica, organische chemie en biologie uit eerste fase van de bacheloropleiding zijn essentieel. Ook een basis van anorganische chemie is wenselijk, evenals kennis van begrippen uit de microbiologie.

Je moet voldoen aan een volgtijdelijkheidsvoorwaarde om dit opleidingsonderdeel te mogen opnemen. Volgtijdelijkheid kan STRENG of SOEPEL zijn of een GELIJKTIJDIGHEID inhouden. Ook kan een diplomaNIVEAU als voorwaarde gesteld zijn.
Verklaring:
STRENG: Om dit opleidingsonderdeel op te nemen, moet je geslaagd zijn voor of een tolerantie ingezet hebben voor de opleidingsonderdelen waarvoor dit soort voorwaarde geldt.
SOEPEL: Om dit opleidingsonderdeel op te nemen, moet je de opleidingsonderdelen waarvoor dit soort voorwaarde geldt, gevolgd hebben.
GELIJKTIJDIG: Om dit opleidingsonderdeel op te nemen, moet je ook de opleidingsonderdelen waarvoor dit soort voorwaarde geldt, opnemen of al opgenomen hebben.
NIVEAU: Om dit opleidingsonderdeel op te nemen, moet je ten minste deze graad behaald hebben.


GELIJKTIJDIG( I0N26C ) OF GELIJKTIJDIG( X0C33A ) OF GELIJKTIJDIG( X0C33C ) OF GELIJKTIJDIG( X0E41A )

Bovenstaande codes van opleidingsonderdelen stemmen overeen met onderstaande omschrijvingen van die opleidingsonderdelen:
I0N26C : Anorganische chemie
X0C33A : Grondslagen van de chemie
X0C33C : Grondslagen van de chemie
X0E41A : Grondslagen van de chemie

Dit opleidingsonderdeel is een voorwaarde voor het opnemen van volgende opleidingsonderdelen:
I0N45A : Milieuchemie
I0N69A : Regionale bodemkunde
I0J56A : Hydrologische processen - Deel 1 & 2
I0J66A : Hydrologische processen - Deel 1

Dit opleidingsonderdeel is identiek aan de volgende opleidingsonderdelen:
G0O06A : Geologie
X0B18A : Geologie
X0E54A : Geologie

Onderwijsleeractiviteiten

2.5 sp. Geologie: hoorcollege (B-KUL-I0O33a)

2.5 studiepuntenNederlandsWerkvorm: College26 urenTweede semester
POC Bio-ingenieurswetenschappen

In de OLA geologie wordt de algemene geologie, in casu de mineralogie, gesteenteleer, aangebracht om als bouwsteen te dienen in de opleidingen tot bio-ingenieur. Na een overzicht van de mineralen, met de nadruk op de silicaten omwille van hun groot belang in het beheer van bodems, wordt ingegaan op een algemene beschrijving van relevante gesteenten en hun eigenschappen. Daarna wordt overgegaan op een bespreking van de belangrijkste verweringsprocessen (fysisch, chemisch, biologisch) en van de processen van transport en erosie onder invloed van water, wind en zwaartekracht.  Daarna volgt een hoofdstuk rond hydrogeologie en een bespreking van de algemene geologie van België.  Een zelfstudiepakket rond "platentektoniek" sluit hierbij aan. Daarna sluit een hoofdstuk over “geologie en energie” aan.

Slides (presentaties) uit de hoorcolleges (beschikbaar via Toledo)

Handboek: “Understanding Earth” (Grotzinger & Jordan) - kan besteld worden via cursusdienst. 

  Klassiek hoorcollege

0.5 sp. Geologie: practicum en excursie (B-KUL-I0J22a)

0.5 studiepuntenNederlandsWerkvorm: Practicum12 urenTweede semester
POC Bio-ingenieurswetenschappen

Practicum van geologie (8u) (verplicht): Herkennen van mineralen en gesteenten. 

Excursie van geologie (4u) (verplicht): Geologische formaties waarnemen op locatie.

Zie Toledo voor cursustekst, slides, oefeningen, examenvragen en extra informatie.  Cursustekst geologie beschikbaar bij ACCO.

3 sp. Bodemkunde: hoorcollege (B-KUL-I0O34a)

3 studiepuntenNederlandsWerkvorm: College26 urenTweede semester
POC Bio-ingenieurswetenschappen

In het deel bodemkunde wordt een overzicht gegeven van processen die zich in bodems afspelen, de oorzaken van de grote variabiliteit in bodems en de belangrijkste bodemvormende factoren en processen. Na een brede inleiding die het belang van bodems voor de mens en ecosystemen benadrukt, worden volgende thema's meer in detail besproken: 

- Mineralen in de bodem: textuur en structuur van bodems, het belang van organische stof, de invloed van bodembewerking, de begrippen bulk densiteit en bodemporositeit

- Bodemorganismen: van microbiële gemeenschappen tot 'ecosystem engineers'.

- Bodemvorming: bespreking van de belangrijkste bodemvormende factoren: het moedermateriaal, klimaat, organismen (incl. de mens), het reliëf, en tijd. 

- Bodem organische stof: summier overzicht van de globale C cyclus en de rol die bodems hierin spelen, herkomst en dynamiek van organische stof in de bodem. De rol van organische stof voor waterhuishouding, bodemvruchtbaarheid, en bodemstructuur komt doorheen verschillende hoofdstukken aan bod. 

- Bodemwater: de hydrologische cyclus, gedrag van water in de bodem, het begrip waterpotentiaal, het opstellen en interpreteren van een vochtretentiecurve, inleiding tot watertransport in de bodem. 

- Bodematmosfeer en -temperatuur: samenstelling van bodematmosfeer, transport van gassen, belang van zuurstofbeschikbaarheid (redoxcondities) voor microbiële processen, thermale eigenschappen van bodems.  

- Reacties aan bodemoppervlakken: permanente en pH-afhankelijke ladingen in bodemdeeltjes, kation- en anion uitwisseling, interacties tussen minerale en organische fractie van de bodem; belang voor bodemvruchtbaarheid. 

- Bodemontwikkeling: bodemprofielen en -horizonten, korte inleiding tot bodemklassificatiesystemen, en voorbeelden van de ontwikkeling van enkele karakteristieke bodems.

- Nutriëntencycli in de bodem, met nadruk op N cyclus. 

Zie Toledo voor slides, oefeningen, examenvragen en extra informatie, inclusief 2 handboeken die als referentiewerken ter beschikking worden gesteld: 

Handboek Principles and Practice of Soil Science  (Robert E. White)

Handboek The nature and properties of soils (Ray R. Weil & Nyle C. Brady)

Klassiek hoorcollege

1 sp. Bodemkunde: oefeningen en excursie (B-KUL-I0N31a)

1 studiepuntenNederlandsWerkvorm: Practicum14 urenTweede semester
POC Bio-ingenieurswetenschappen

Oefeningen van bodemkunde gerelateerd aan de hoorcollege’s bodemkunde (10u)

Excursie van bodemkunde (4u) (verplicht): illustratie van bodemvormende factoren op locatie (invloed van klimaat, moedermateriaal, reliëf, vegetatie, tijd, etc.)

Zie Toledo voor excursiehandleiding, slides, oefeningen, examenvragen en extra informatie. 

Actief meewerken tijdens de oefenzittingen
Actief meewerken tijdens de verplichte excursies

Evaluatieactiviteiten

Evaluatie: Aardwetenschappen (B-KUL-I2N30a)

Type : Partiële of permanente evaluatie met examen tijdens de examenperiode
Evaluatievorm : Schriftelijk, Paper/Werkstuk
Vraagvormen : Open vragen, Gesloten vragen
Leermateriaal : Cursusmateriaal, Formularium, Rekenmachine


De evaluatie van het opleidingsonderdeel ‘Aardwetenschappen’ bestaat uit:

(a) een schriftelijk, gesloten boek examen met formularium tijdens de examenperiode

(b) permanente evaluatie, m.n. een opdracht binnen het OLA Geologie

Van het totaal aantal te verdienen punten staat er 57% op het deel bodemkunde en 43% op het deel van geologie (incl. opdracht). Binnen het deel geologie telt de opdracht mee voor 1/4 van de punten. Studenten kunnen enkel slagen voor het volledige OPO indien ze een score van minimum 8/20 behalen op zowel het deel bodemkunde als het deel geologie, indien een lagere score gehaald wordt op één van de onderdelen, dan behaalt de student maximaal 9/20.

Alle practicumsessies en excursies zijn verplicht. Een afwezigheid moet zo snel mogelijk en uiterlijk vóór de start van de sessie gemeld worden aan de lesgever. Bovendien moeten studenten hun niet-deelname verantwoorden aan de hand van een geldig bewijsstuk. Gewettigd afwezige studenten moeten de gemiste sessie inhalen wanneer en zoals gecommuniceerd door de lesgever. 
Studenten die niet (tijdig) hun afwezigheid melden of niet (tijdig) een geldig attest bezorgen of de sessie niet inhalen, worden uitgesloten voor het eindexamen van het opleidingsonderdeel (OPO) in alle examenperiodes van het betreffende academiejaar. Het betreffende OLA en OPO worden in alle examenperiodes van dat academiejaar als "niet-afgelegd" (NA) beschouwd. 

Tijdige indiening van alle opdrachten is verplicht. Een laattijdige indiening moet zo snel mogelijk en uiterlijk vóór de voorziene indiendatum gemeld worden aan de lesgever. Bovendien moeten studenten de laattijdigheid verantwoorden aan de hand van een geldig bewijsstuk. Bij gewettigde laattijdigheid moeten de studenten de eventueel aangepaste inhaalopdracht indienen wanneer en zoals gecommuniceerd door de lesgever. Studenten die de laattijdigheid niet tijdig melden of niet tijdig een geldig bewijsstuk bezorgen of de inhaalopdracht niet tijdig inleveren worden uitgesloten voor het examen in alle volgende examenperiodes van het betreffende academiejaar. Het betreffende OLA en OPO worden in alle examenperiodes van dat academiejaar dus als "niet-afgelegd" (NA) beschouwd.

Studenten die het OPO voor de 2de keer opnemen:

  • Vorig academiejaar geslaagd op geologie of bodemkunde: dit deelresultaat wordt overgedragen. De student legt enkel nog het onderdeel af waarop de student nog niet geslaagd is. Studenten die toch beide onderdelen opnieuw willen afleggen, contacteren de ombuds uiterlijk op de ISP-deadline van semester 2. De deelresultaten van vorig academiejaar vervallen in dat geval.
  • Voor de niet-geslaagde onderdelen: De student kan bij de docenten een afwijking van de verplichte aanwezigheid bij practica en excursies aanvragen, en kan indien relevant overdracht krijgen van de punten van de permanente evaluatie binnen het OLA Geologie.

Er is geen herkansing mogelijk voor de excursies. Indien je de excursie en vervangtaak niet gevolgd/gemaakt hebt wordt je uitgesloten voor het examen in alle volgende examenperiodes van het betreffende academiejaar.

Indien je geslaagd bent op geologie of bodemkunde bij de eerste examenkans, wordt dit deelresultaat overgedragen naar de derde examenperiode. Je legt enkel herexamen af van het onderdeel waarop je nog niet geslaagd bent. Studenten die toch herexamen willen afleggen van beide onderdelen, contacteren de ombuds uiterlijk op de inschrijvingsdeadline voor de herexamens. De deelresultaten van de eerste examenkans vervallen in dat geval.