Farmaceutische hulpstoffen (B-KUL-K03B9A)

3 studiepuntenNederlands18 urenTweede semester
POC Farmaceutische Wetenschappen

De belangrijkste doelstelling van dit opleidingsonderdeel is dat de studenten inzicht krijgen in oorsprong, aard (chemische en fysische eigenschappen) en werkingsmechanisme van een aantal farmaceutische hulpstoffen en eenvoudige geneesmiddelen uit synthetische, semi-synthetische en natuurlijke bron.
Dit inzicht zal algemeen leiden tot een grondig begrip van de fysicochemische aspecten van de verschillende producten; eigenschappen die enerzijds aan de basis liggen van hun toepassing bij de formulering en bereiding van officinale en industriële toedieningsvormen van geneesmiddelen en anderzijds een verklaring geven voor het gedrag en de analysemogelijkheden van de verschillende klassen van verbindingen.
De student wordt aldus voorbereid op en geïntroduceerd tot de opleidingsonderdelen 'Formulering en Bereiding van Geneesmiddelen' en 'Biofarmaceutisch Onderzoek: Toepassingen III' van het derde jaar bachelor.


Na het volgen van dit opleidingsonderdeel moet de student:
- op basis van de chemische structuur het fysisch en chemisch gedrag van hulpstoffen kunnen inschatten
- de chemische structuur van de belangrijkste producten kunnen weergeven
- het werkingsmechanisme van de besproken hulpstoffen en eenvoudige geneesmiddelen kennen en kunnen verklaren
- de farmaceutische toepassing van de individuele producten kennen
- in een opgegeven farmaceutische samenstelling de rol van de verschillende producten kunnen duiden
- een algemeen idee hebben van de analysemogelijkheden voor deze en analoge producten en van de te verwachten onzuiverheden
- voor een beperkt aantal typische producten de officiële analyseprotocols kunnen verklaren en op basis hiervan de gehaltes en de toegestane hoeveelheden onzuiverheden kunnen berekenen
- kunnen redeneren over de aangebrachte kennis en een opgegeven stelling kunnen beargumenteren en/of weerleggen

De student heeft een grondige basiskennis van algemene, anorganische en organische chemie.

Je moet voldoen aan een volgtijdelijkheidsvoorwaarde om dit opleidingsonderdeel te mogen opnemen. Volgtijdelijkheid kan STRENG of SOEPEL zijn of een GELIJKTIJDIGHEID inhouden. Ook kan een diplomaNIVEAU als voorwaarde gesteld zijn.
Verklaring:
STRENG: Om dit opleidingsonderdeel op te nemen, moet je geslaagd zijn voor of een tolerantie ingezet hebben voor de opleidingsonderdelen waarvoor dit soort voorwaarde geldt.
SOEPEL: Om dit opleidingsonderdeel op te nemen, moet je de opleidingsonderdelen waarvoor dit soort voorwaarde geldt, gevolgd hebben.
GELIJKTIJDIG: Om dit opleidingsonderdeel op te nemen, moet je ook de opleidingsonderdelen waarvoor dit soort voorwaarde geldt, opnemen of al opgenomen hebben.
NIVEAU: Om dit opleidingsonderdeel op te nemen, moet je ten minste deze graad behaald hebben.


( GELIJKTIJDIG(K03B0B) OF GELIJKTIJDIG(X0C09A) ) EN ( SOEPEL(K01B0A) OF SOEPEL(X0C33C) )

Bovenstaande codes van opleidingsonderdelen stemmen overeen met onderstaande omschrijvingen van die opleidingsonderdelen:
K01B0A : Chemie: algemene concepten (Niet meer aangeboden dit academiejaar)
X0C33C : Grondslagen van de chemie
K03B0B : Organische chemie II
X0C09A : Bio-organische chemie II

Dit opleidingsonderdeel is een voorwaarde voor het opnemen van volgende opleidingsonderdelen:
K07B1A : Kennismakingsstage in een apotheek (Niet meer aangeboden dit academiejaar)
K08B0A : Formulering en bereiding van geneesmiddelen

Onderwijsleeractiviteiten

3 sp. Farmaceutische hulpstoffen (B-KUL-K03B9a)

3 studiepuntenNederlandsWerkvorm: College18 urenTweede semester
POC Farmaceutische Wetenschappen

In dit opleidingsonderdeel worden farmaceutische hulpstoffen en enkele eenvoudige basisproducten besproken, zoals ze aangewend worden voor de officinale en industriële bereiding van geneesmiddelen. De nadruk ligt daarbij op het werkingsmechanisme en toepassingsgebied. Aan de hand vanenkele voorbeelden van analyseprotocols zullen studenten ook verder geïntroduceerd worden in de kwaliteitseisen voor farmaceutische producten. Daarnaast worden een aantal verbindingen besproken die tot het randassortiment van de apotheek behoren.

De indeling van de cursus is opgemaakt op basis van de aard en toepassingsgebied van de verbindingen. Aangezien veel producten in dermatologische preparaten worden gebruikt, is er een inleiding over huid en huidverzorgingsproducten toegevoegd. Volgende klassen van verbindingen worden besproken met vermelding van de belangrijkste componenten.

1. de huid (antiseptica, huidcremes, bescherming tegen de zon, haarverzorging,...)
2. antioxidantia (ascorbinezuur, BHT, vitamine E,...)
3. bewaarmiddelen (benzoezuur, parabenen, fenolen,...)
4. smaak-, geur- en kleurcorrigentia (vanilline, zoetstoffen [synthetische, mono- en disachariden], kleurstoffen, menthol,...)
5. oplosmiddelen (petroleumether, methanol, ethanol, aceton, organische zuren,...)
6. vetten en wassen (paraffine, vaseline, bijenwas, wolvet, kengetallen,...)
7. tensiden (vetalcoholen, tween en span, vetzuren, natriumlaurylsulfaat,...)
8. polymeren (PEG, polyvinyl-, polyacryl- en cellulose derivaten, silicone olie, dextraan,..)

Cursustekst - Toledo of cursusdienst

Evaluatieactiviteiten

Evaluatie: Farmaceutische hulpstoffen (B-KUL-K23B9a)

Type : Examen tijdens de examenperiode
Evaluatievorm : Mondeling
Vraagvormen : Open vragen
Leermateriaal : Geen


Het mondelinge examen bevat vragen over:

- herkennen van structuren en plaatsen binnen de context van de cursus
- verklaren van termen uit de cursustekst
- verklaring van een ter hand gesteld farmacopee protocol
- berekening van een gehalteformule kunnen uitleggen zonder hulpmiddelen
 

- inhoudsstoffen van een farmaceutische / cosmetische bereiding
- structuren / naamgeving / herkomst / farmaceutische toepassingen / werkingsmechanisme
- verband tussen structuur en werking / gebruik