Installaties in gebouwen: sanitair, verwarming en ventilatie (B-KUL-H06I3A)

Doelstellingen
De bouwkundige ingenieurs opleiden in het ontwerpen van sanitaire installaties en van installaties voor verwarming en ventilatie met de nadruk op de systeemaspecten en de relatie met de gebouwprestaties en kwaliteit (vandaar de koppeling aan binnenmilieu en energie).
Studenten kunnen een ventilatie- en verwarmingsinstallatie voor een gebouw ontwerpen en voor de gemaakte keuze de ecologische en economische impact verantwoorden.
Studenten kunnen een energie-audit van een gebouw maken en uit deze evaluatie aangeven wat de belangrijkste probleempunten van het gebouw zijn.
Studenten kunnen de energetische, ecologische en economische impact van alternatieve sanitaire ventilatie- en verwarmingsinstallatie op een kritische manier beoordelen.
Studenten worden zich bewust van de impact die ze als gebruiker hebben op de energievraag en het comfort in een gebouw.
Studenten zien het verband tussen de gebouwschil en de installatie en kunnen hierop inspelen.
Begintermen
Er wordt uitgegaan van de hieronder vermelde kennis en ervaring:
- goede kennis van natuurkunde en wiskunde
- enige ervaring met ontwerpen
- grondige kennis van de bouwfysica, hydraulica (leidingnetten), thermodynamica, constructie van gebouwen en prestatieanalyse
Volgtijdelijkheidsvoorwaarden
Dit opleidingsonderdeel is een voorwaarde voor het opnemen van volgende opleidingsonderdelen:
H03Q7A : Projectwerk: clean room (Niet meer aangeboden dit academiejaar)
H03T4A : Building Simulations, Part 1
H03Q0A : Installaties in gebouwen: koeling, luchtbehandeling, elektriciteit en ICT
H0H18A : Digital Collaboration in Architecture and Engineering using BIM (Niet meer aangeboden dit academiejaar)
H0N77A : Gebouwsimulatie, deel 1 (Niet meer aangeboden dit academiejaar)
H0N81A : Project gebouwentechniek 3
Plaats in het onderwijsaanbod
- Master in de ingenieurswetenschappen: energie (Leuven) (Algemene techno-economische energiekennis) 120 sp.
- Master in de ingenieurswetenschappen: energie (Leuven) (Elektrische energie) 120 sp.
- Master in de ingenieurswetenschappen: energie (Leuven) (Thermo-mechanische energie) 120 sp.
- Master in de ingenieurswetenschappen: architectuur (Leuven) 120 sp.
- Master in de ingenieurswetenschappen: bouwkunde (Leuven) (Gebouwentechniek) 120 sp.
Onderwijsleeractiviteiten
6 sp. Installaties in gebouwen: sanitair, verwarming en ventilatie (B-KUL-H06I3a)




Inhoud
Deel sanitair
- Watertoevoer (drinkwater, regenwater, grijs water)
- Waterafvoer (gebouwriolering en afvoerinstallaties)
- Gastoevoer
Deel Binnenmilieu, energie, verwarming en ventilatie
- Thermisch comfort en binnenluchtkwaliteit
- Energieverbruik in gebouwen, lage energie als ontwerpfilosofie
- Installaties voor plaatselijke verwarming
- Installaties voor centrale verwarming
- Afstandsverwarming
- Luchtbalans van gebouwen
- Installaties voor het ventileren van gebouwen
- Luchtverwarming
Studiemateriaal
Studiekost: 76-100 euro (De informatie over studiekosten zoals hier opgenomen is indicatief en geeft enkel de prijs weer bij aankoop van nieuw materiaal. Er zijn mogelijk ook e- en tweedehandskopijen beschikbaar. Op LIMO kan je nagaan of het handboek beschikbaar is in de bibliotheek. Eventuele printkosten en optioneel studiemateriaal zijn niet in deze prijs vervat.)
Twee boeken:
- Hens H., 2010, Gebouwentechniek deel 5, Installaties: sanitair en gas, ACCO, ISBN 978-90-334-8032-4
- Hens H., 2010, Gebouwentechniek deel 6, Toegepaste bouwfysica en installaties: binenmilieu, energie, verwarming en ventilatie, ACCO, ISBN 978-90-334-8033-1
Toelichting werkvorm
Cognitieve verwerkingsactiviteiten
Relateren: relatie tussen gebouw en installatie inzien, relatie van de verschillende onderdelen van een installatie beschrijven.
Structureren: verschillende stappen in een dimensionering kunnen onderscheiden.
Analyseren: Toepassingsgebied van normen afleiden. Energetisch gerelateerde problemen in een gebouw benoemen.
Concretiseren: Linken met de actualiteit (energieproblematiek, CO2-uitstoot, klimaatverandering, …), Voorbeelden uit eigen leefwereld benoemen: thermisch comfort, binnenluchtkwaliteit en energie op kot, thuis en in de aula.
Toepassen: leidingenschema's toepassen op een ontwerp of benoemen in een reëel gebouw. Dimensioneringsmethodes toepassen op een case (via projectwerk). Experimenten uitvoeren.
Memoriseren en herhalen: Memoriseren hoeft niet. Herhalen van een bepaalde methode.
Kritisch verwerken: Verschillende alternatieve (in de zin van niet klassiek) installatietechnieken op hun voor- en nadelen beoordelen.
Selecteren: Het kiezen van een bepaalde installatie/oplossingsmethode.
Evaluatieactiviteiten
Evaluatie: Installaties in gebouwen: sanitair, verwarming en ventilatie (B-KUL-H26I3a)
Toelichting
Alternatief examen via seminariewerk en/of oefeningenevaluatie. Het seminariewerk bestaat uit (A.) een audit van een gebouw, (1) evaluatie bestaande toestand (mbv metingen en berekeningen), (2) verbeteringen aan gebouw en installaties (energiebesparing, waterbesparing, economie, milieu-effecten). (B.) het ontwerp van de nieuwe installatie (ventilatie, sanitair, klimatisatie). Beide delen worden gerapporteerd in 2 rapporten. De evaluatie gebeurt op basis van de kwaliteit van de rapporten.
Het opleidingsonderdeel Energie, binnenklimaat en installaties, deel 1 is een toegepast vak dat de kennis opgedaan in meer fundamentele cursussen gebruikt om de wisselwerking tussen gebouw en installaties en de prestaties van het gebouw en zijn installaties te concretiseren. Vandaar dat de directe toepassing op een specifiek gebouw met problemen ons de meest geschikt manier lijkt om het opleidingsonderdeel te evalueren.
Toelichting bij herkansen
Gezien de specifieke evaluatievorm wordt er geen alternatief examen over de volledige examenmaterie georganiseerd in de septemberexamenperiode voor die studenten, die in de loop van het academiejaar niet actief waren of slechts in beperkte mate hebben meegewerkt. Voor studenten die wel een voldoende inbreng hadden, zal nagekeken worden hoe voor hun tekortkomingen een vervangende proef kan worden georganiseerd.