Wijsbegeerte (B-KUL-G0U44A)

Doelstellingen
Na het succesvol afronden van dit opleidingsonderdeel kan de student:
- Belangrijke fases in de historische ontwikkeling van Westerse wijsbegeerte en de wetenschappen opnoemen en relateren aan de huidige situatie.
- De rol van empirie en rationaliteit bij het verwerven van hedendaagse wetenschappelijke kennis analyseren.
- Vier types van wetenschappelijke denken (deductie, inductie, abductie en analogie) benoemen, toelichten en herkennen.
- Verschillende interpretaties van waarschijnlijkheid en hoe deze toegepast worden in de wetenschappen toelichten.
- De rol van deductie en waarschijnlijkheid bij falsificatie en (dis-)confirmatie uitleggen.
- De rol van natuurwetten, deductie, waarschijnlijkheid en causaliteit bij wetenschappelijke verklaringen uitleggen.
- Verschillende strategieën en valkuilen bij het demarcatievraagstuk benoemen.
- Kritisch nadenken over de relatie tussen wetenschap en de bredere maatschappij.
- De eigen (impliciete) opvattingen over wetenschap expliciteren en kritisch evalueren.
- Filosofisch reflecteren over vraagstukken rond duurzaamheid.
- Bronnen raadplegen om zelfstandig informatie te vinden over grondslagen en filosofie van het eigen wetenschappelijke vakgebied.
- Minstens één publicatie uit de hedendaagse wetenschapsfilosofie (veelal geschreven in het Engels) in eigen woorden toelichten.
- De verbanden en de verschillen tussen wetenschap en wijsbegeerte uitleggen.
Begintermen
Er is geen specifieke voorkennis vereist, enkel de algemene vorming uit de middelbare school.
Identieke opleidingsonderdelen
Dit opleidingsonderdeel is identiek aan de volgende opleidingsonderdelen:
G0Q80A : Wijsbegeerte
X0A13A : Wijsbegeerte
Plaats in het onderwijsaanbod
- Bachelor in de wiskunde (Leuven) 180 sp.
- Bachelor in de fysica (Leuven) 180 sp.
- Bachelor in de chemie (Leuven) 180 sp.
Onderwijsleeractiviteiten
3 sp. Wijsbegeerte (B-KUL-G0U44a)




Inhoud
Dit vak behandelt de volgende onderwerpen:
(1) Historisch-culturele inleiding:
- Natuurfilosofie bij de Grieken
- Wetenschappelijke Revolutie
(2) Algemene wetenschapsfilosofie:
- Wetenschappelijk redeneren:
- Deductie (elementaire propositielogica)
- Waarschijnlijkheid en interpretaties ervan
- Confirmatietheorie (voornamelijk hypothetisch-deductivisme, falsificationisme en de basis van Bayesiaanse confirmatietheorie)
- Abductie en verklaringen
- Demarcatieprobleem: hoe onderscheidt (natuur-)wetenschap zich van niet-/pseudo-wetenschap?
(3) Bijzondere wetenschapsfilosofie: selectie van een thema uit hedendaags onderzoek
(4) Reflectie op de aard van filosofie en haar verhouding tot natuurwetenschap
Studiemateriaal
- Handboek: Sylvia Wenmackers, Wetenschap (2021) Leuven: LannooCampus.
- Aanvullend materiaal via Toledo.
Toelichting onderwijstaal
Dit vak wordt in het Nederlands gedoceerd en geëvalueerd.
Een goede passieve kennis van het Engels is vereist bij het lezen van sommige fragmenten en artikels.
Toelichting werkvorm
Buiten de contactmomenten: voorbereiding (lezen en werken aan zelfstudieopdrachten)
Tijdens de contactmomenten: activerend hoorcollege met ruimte voor discussie
Evaluatieactiviteiten
Evaluatie: Wijsbegeerte (B-KUL-G2U44a)
Toelichting
De permanente evaluatie is gebaseerd op een essayopdracht.
Tijdens de examenperiode is er een afsluitend schriftelijk examen met open vragen (géén openboekexamen).
Toelichting bij herkansen
Het gedeelte permanente evaluatie kan niet hernomen worden. (Dit deel van de score wordt overgedragen naar de 2de examenkans.)
Het gedeelte afsluitend examen kan wel hernomen worden.