Duitse taalkunde III: Gesprochenes Deutsch (B-KUL-F0AC4A)
Doelstellingen
Het doel van dit college is de studenten inzicht in de structuren en eigenschappen van spontaan gesproken Duits te laten verwerven. Aan het eind van het college worden ze ook geacht de methodische vereisten voor een efficiënte analyse van gesproken taal (i.h.b. transcriptie en annotatie) te beheersen. Concreet houdt dit in dat de studenten in staat zijn de lexicale, syntactische en prosodische bijzonderheden van spontaan gesproken Duits de identificeren, transcriberen en becommentariëren, vanuit het inzicht dat de traditionele grammatica (die vooral van structuren van geschreven taal uitgaat) voor de beschrijving van authentiek en spontaan gesproken taalgebruik tekortschiet.
Begintermen
De studenten zijn vertrouwd met basisconcepten uit de taalkunde, zoals aangeboden in de colleges Algemene en Duitse Taalkunde in de eerste twee fases van de bacheloropleiding. Ze hebben bovendien een degelijke beheersing van het Duits, overeenkomstig het uitstroomniveau van Duits: Taal & Tekst II.
Plaats in het onderwijsaanbod
- Voorbereidingsprogramma: Master in de taal- en letterkunde (60 sp.) en Educatieve master in de talen (120 sp.) (toegepaste taalkunde) (Leuven) 32 sp.
- Voorbereidingsprogramma: Master in de taal- en letterkunde (60 sp.) en Educatieve master in de talen (120 sp.) (toegepaste taalkunde) (Leuven) (Taalmodule Duits) 32 sp.
- Voorbereidingsprogramma: Master in de taal- en letterkunde (60 sp.) en Educatieve master in de talen (120 sp.) (wijsbegeerte) (Leuven) 28 sp.
- Bachelor in de taal- en letterkunde (derde taal) (Leuven) (Taalmodule Duits) 56 sp.
- Bachelor in de taal- en letterkunde (programma voor studenten gestart vóór 2021-2022) (Leuven) (Taalmodule Duits) 180 sp.
- Bachelor in de taal- en letterkunde (verkort programma voor professionele bachelors in het onderwijs: secundair onderwijs) (Leuven) (Duits gevolgd) 123 sp.
- Bachelor in de taal- en letterkunde (verkort programma voor professionele bachelors in het onderwijs: secundair onderwijs) (Leuven) (Duits niet gevolgd) 123 sp.
- Courses for Exchange Students Faculty of Arts (Leuven)
- Bachelor in de taal- en letterkunde (programma voor studenten gestart in 2021-2022 of later) (Leuven) (Taalmodule Duits) 180 sp.
Onderwijsleeractiviteiten
4 sp. Duitse taalkunde III: Gesprochenes Deutsch (B-KUL-F0AC4a)
Inhoud
Aan de hand van voorbeeldteksten en -transcripten evenals tv-opnamen worden de studenten met lexicale, syntactische en in mindere mate ook prosodische kenmerken van spontaan gesproken Duits vertrouwd gemaakt. Op methodologisch vlak leren ze een transcript van een sequentie van gesproken taal op te stellen volgens de transcriptienorm GAT2 ('Gesprächsanalytisches Transkriptionssystem 2') en te annoteren m.b.v. video-annotatietools (ELAN, Video.de).
Studiemateriaal
- Slides en oefenmateriaal (Toledo)
- Duden. Die Grammatik. (zevende uitgave 2005 of recenter): hoofdstuk ‘Gesprochenes Deutsch’ (verplichte lectuur)
- J. Schwitalla. Gesprochenes Deutsch. Eine Einführung. Erich Schmidt Verlag. (eerste druk 1997, vierde druk 2012). (aanbevolen achtergrondlectuur)
- S. Müller. Modalpartikeln. Universitätsverlag Winter. (2014). (aanbevolen achtergrondlectuur)
Toelichting werkvorm
Elk hoofdstuk bestaat uit een inleidend gedeelte, dat als interactief hoorcollege vormgegeven wordt, en een oefengedeelte (deels klassikale oefeningen, deels klassikale bespreking van thuis voorbereide oefeningen). Bij de oefeningen gaat het enerzijds om toepassing van de methodologische doelstellingen (bv. invoeren van een transcriptie in ELAN), anderzijds om het herkennen en bespreken van de typisch gesprokentalige kenmerken in voorbeeldteksten en -opnames.
Evaluatieactiviteiten
Evaluatie: Duitse taalkunde III: Gesprochenes Deutsch (B-KUL-F2AC4a)
Toelichting
Tijdens het semester werken de studenten in kleine groepjes aan de transcriptie van een fragment van gesproken taal. In de laatste les stellen de studenten hun transcriptie in een korte presentatie voor, daarbij ook aandacht bestedend aan de typisch gesprokentalige lexicale en syntactische fenomenen in het fragment. Deze transcriptie-opdracht wordt beoordeeld ten belope van 25% van de globale evaluatie van het OPO. Tijdens de examenperiode volgt een schriftelijk examen (75 %), dat hoofdzakelijk bestaat uit het toepassen van de stof op een ongeziene tekst.
De herkansing in de examenperiode van augustus/september omvat een schriftelijk examen zoals in de januari-zittijd (75%). Het deelresultaat van de transcriptie-opdracht (25%) wordt overgezet indien de student daarvoor geslaagd was; zoniet wordt een gelijkaardige vervangopdracht (zonder presentatie) voorzien.
Studenten die in het eerste semester op Erasmus gaan en voor dit opleidingsonderdeel geen equivalent vak in hun programma hebben, krijgen in het tweede semester een take-home examen waarin beide evaluatiecomponenten geïntegreerd zijn en volgens dezelfde verdeling beoordeeld worden (transcriptie 25%, analyse 75%).
Toelichting bij herkansen
De herkansing in de examenperiode van augustus/september omvat een schriftelijk examen zoals in de januari-zittijd (75%). Het deelresultaat van de transcriptie-opdracht (25%) wordt overgezet indien de student daarvoor geslaagd was; zoniet wordt een gelijkaardige vervangopdracht (zonder presentatie) voorzien.