Inhoud

Dit opleidingsonderdeel is opgebouwd rond zes blokken:

1) Inleiding:

- sociaal recht, als overkoepelend rechtsgebied
- onstaansgeschiedenis
- twee-eenheid arbeidsrecht en socialezekerheidsrecht
- bronnen
- bevoegdheidsverdeling in het federale België en de hiërarchie der normen

2) Kader:

- de arbeidsovereenkomst en de verschillende soorten en categorieën van arbeid en tewerkstelling
- de precontractuele fase, zoals werving en selectie
 

3) Rechten en plichten van wie werken en hun inkomen:

- bedingen van de arbeidsovereenkomst
- de reglementering inzake loon en arbeidsvoorwaarden
- de schorsingsgronden van de arbeidsovereenkomst
- de regulering van de arbeidstijd
- de regelgeving tegen disciminatie

4) Diverse wijzen van beëindiging van de arbeidsrelatie (ontslag, opzegging, dringende reden, rechtsmisbruik, impliciet ontslag)

5) Het collectieve arbeidsrecht:

- de vakbondsvrijheid
- het recht op collectief onderhandelen
- het cao-recht
- overlegorganen
- staking en lock-out

6) Breder perspectief:

- Europees en internationaal sociaal recht
- Hervormingsgedachten in het sociaal recht

Studiemateriaal

• Cursus Inleiding tot het arbeidsrecht

• Teksten op Toledo

Toelichting werkvorm

De hoorcolleges zijn geprivilegieerde contactmomenten tijdens dewelke de docenten zich als gids en coach opstellen. Het stellen van vragen over de leerstof wordt aangemoedigd. Tijdens de lessen wordt toelichting gegeven bij de kernconcepten van het arbeidsrecht. Daarbij wordt, naargelang het onderwerp, aandacht geschonken aan systematiek, voorbeelden en aan de positiefrechtelijke regel onderliggende sociaal-politieke overwegingen. Van de student wordt een positieve, actieve en verantwoordelijke leerhouding verwacht.

Komt ook voor in andere opleidingsonderdelen

• D0Q58A : Arbeidsrecht

Inhoud

Dit opleidingsonderdeel is opgebouwd rond zeven blokken, waarin zowel arbeidsrechtelijke als socialezekerheidsrechtelijke leerstukken aan bod komen. 

In een eerste blok wordt het sociaal recht, als overkoepelend rechtsgebied, ingeleid en wordt aandacht besteed aan de ontstaansgeschiedenis ervan. De tweeëenheid arbeidsrecht en socialezekerheidsrecht wordt belicht en de bronnen van het arbeidsrecht en het socialezekerheidsrecht komen aan bod. Ook is er aandacht voor de publiek-of privaatrechtelijke, dan wel de eigen, aard van de sociaalrechtelijke normering en wordt aandacht besteed aan de indeling. Ook is er aandacht voor de internationale en Europese dimensie van het arbeids- en socialezekerheidsrecht alsook voor de bevoegdheidsverdeling in het federale België en de hiërarchie der normen.

In een tweede blok wordt het kader geschetst waarbinnen het arbeidsrecht en het socialezekerheidsrecht zich bewegen. De arbeidsovereenkomst en de verschillende soorten en categorieën van arbeid en tewerkstelling zijn hier belangrijk en er wordt ook aandacht besteed aan de precontractuele fase, zoals werving en selectie. Voor het socialezekerheidsrecht wordt de opdeling in de stelsels voor werknemers, zelfstandigen en ambtenaren neergezet en wordt ook aandacht besteed aan de administratie en financiering van deze stelsels en van de bijstand. Tot slot komen ook de ‘employee benefits’ en meer bepaald de aanvullende sociale verzekeringen aan bod.

In een derde blok handelen we over de rechten en plichten van wie werken en hun inkomen. De bedingen desbetreffend van de arbeidsovereenkomst, de reglementering inzake loon en arbeidsvoowaarden, de schorsingsgronden van de arbeidsovereenkomts, de regulering van de arbeidstijd en de regelgeving tegen discrimatie passeren de revue. Ook is er aandacht voor het vervangingsinkomen ingeval van pensionering, arbeidsongeschiktheid en het verlies van de kostwinnaar. Arbeidsongevallen en beroepsziekten worden eveneens hier behandeld.

Het vierde blok is gewijd aan de diverse wijzen van beëindiging van de arbeidsrelatie (ontslag, opzegging, dringende reden, rechtsmisbruik, impliciet ontslag), en wat dan vaak volgt, werkloosheid.

Het vijfde blok is exclusief socialezekerheidsrechtelijk want het behandelt de niet arbeidsgerelateerde sociale risico’s: gezinslast, gezondheidszorg en bijstand. Ook komt het statuut van de rechten en prestaties aan bod. Een les wordt gewijd aan de sociale zekerheid van de gedetineerde.

Het zesde blok is dan weer exclusief arbeidsrechtelijk: het collectieve arbeidsrecht komt erin aan bod, met daarin de vakbondsvrijheid, het recht op collectief onderhandelen, het cao-recht en overlegorganen (met uitzondering van staking en lock-out). Staking en lock-out worden er behandeld.

Het zevende blok behandelt dan het Europees en internationaal sociaal recht, terwijl het negende blok vooruitkijkt en onderzoekt welke hervormingen zich aandienen zowel op het vlak van het arbeidsrecht als op dat van het socialezekerheidsrecht.

Studiemateriaal

• Cursus Inleiding tot het socialezekerheidsrecht, bij ACCO

• PIETERS, D., Sociale Zekerheid begrijpen, ACCO, Leuven, 2008

• Teksten op Toledo

Toelichting werkvorm

De hoorcolleges zijn geprivilegieerde contactmomenten tijdens dewelke de docenten zich als gids en coach opstellen. Het stellen van vragen over de leerstof wordt aangemoedigd. Tijdens de lessen wordt toelichting gegeven bij de kernconcepten van het socialezekerheidsrecht. Daarbij wordt, naargelang het onderwerp, aandacht geschonken aan systematiek, voorbeelden en aan de positiefrechtelijke regel onderliggende sociaal-politieke overwegingen. Van de student wordt een positieve, actieve en verantwoordelijke leerhouding verwacht.