Kerk- en godsdienstsociologie (B-KUL-A0AF4A)
Doelstellingen
De student heeft na dit opleidingsonderdeel een sociologische perspectief verworven op actuele dynamieken en problemen van de Rooms-Katholieke Kerk en andere religieuze gemeenschappen binnen de post-seculiere West-Europese samenlevingscontext. De student zal basiskennis hebben van:
(i) de klassieke en theoretische godsdienstsociologische benadering;
(ii) de sociologische methoden en technieken om actuele dynamieken en problemen van Kerk en samenleving te benaderen en te analyseren;
(iii) de actuele thema’s en debatten binnen Kerk/religie en samenleving.
Begintermen
Geen specifieke begintermen.
Plaats in het onderwijsaanbod
- Bachelor in de theologie en de religiewetenschappen (Leuven) 180 sp.
- Master in de wereldreligies (Leuven) (Optie religiestudie) 60 sp.
- Schakelprogramma: Master in de wereldreligies: optie islamitische theologie en godsdienstwetenschappen (voor professionele bachelors) (Leuven) 90 sp.
- Bachelor in de theologie en de religiewetenschappen (verkort programma voor professionele bachelors (niet-leerkracht godsdienst) en academische bachelors niet-humane wetenschappen) (Leuven) 90 sp.
- Bachelor in de theologie en de religiewetenschappen (verkort programma voor academische bachelors humane wetenschappen en academische masters) (Leuven) 60 sp.
- Bachelor in de theologie en de religiewetenschappen (verkort programma voor professionele bachelors leerkracht godsdienst) (Leuven) 60 sp.
- Schakelprogramma: Master in de wereldreligies: optie islamitische theologie en godsdienstwetenschappen (voor professionele bachelor secundair onderwijs met als vak islamitische godsdienst) (Leuven) 60 sp.
Onderwijsleeractiviteiten
4 sp. Kerk- en godsdienstsociologie (B-KUL-A0AF4a)
Inhoud
In dit opleidingsonderdeel wordt vanuit een sociologische perspectief de Rooms-Katholieke Kerk en andere religieuze gemeenschappen binnen een post-seculiere West-Europese samenlevingscontext verkend. Het opleidingsonderdeel bestaat uit 3 delen.
(1) In een eerste deel worden onderzoeksbenadering en basisbegrippen uit de algemene sociologie aangereikt. Volgende thema’s worden besproken:
- Sociologie: een wetenschap van de samenleving
- Over sociaal handelen, interactie en communicatie, posities en relaties, rol en status
- Over cultuurpatronen, hun componenten & socialisatie
(2) In het tweede deel worden klassieke en theoretische godsdienstsociologische begrippen en auteurs bestudeerd. Volgende thema’s worden besproken:
- Het sociale feit religie. In dit thema worden de klassieke godsdienstsociologische benaderingen van Emile Durkheim, Max Weber, Talcott Parsons, Peter Berger & Thomas Luckmann behandeld. In de reader zijn volgende teksten opgenomen (niet-exhaustief): “The social foundations of religion” (Durkheim, 1912), “Major features of world religions” (Weber, 1915), “Religion and the problem of meaning” (Parsons, 1944) en “Sociology of religion and sociology of knowledge” (Berger & Luckmann, 1963).
- Religie in een veranderende sociale context. In dit thema worden recentere godsdienstsociologische benaderingen van o.a. Karel Dobbelaere, Kees de Groot, Staf Hellemans, Jürgen Habermas en Paul Cloke besproken. In de reader zijn volgende teksten opgenomen (niet-exhaustief): “Towards an Integrated Perspective of the Processes Related to the Descriptive Concept of Secularization” (Dobbelaere, 1999), “Rethinking Church In Liquid Modernity” (de Groot, 2007), “Pillarization (‘Verzuiling’). On Organized ‘Self-Contained Worlds’ in the Modern World” (Hellemans, 2020), “Een postseculiere samenleving: Wat betekent dat?” (Habermas, 2008), “Geographies of Postsecularity. Re-envisioning Politics, Subjectivity and Ethics” (Cloke, 2019)
(3) Het derde deel focust op actuele dynamieken en problemen van Kerk/religie en samenleving, dit met specifieke aandacht voor recent interdisciplinair onderzoek. Hierbij zullen enkele thema’s grondiger worden uitgediept (niet-exhaustief): Kerk/religie binnen een postseculier context, Kerk/religie en (super-)diversiteit, Kerk/religie en deviantie, Kerk als (globale/regionale) netwerkorganisatie, Kerk als instituut, Kerk en sociaal ondernemerschap.
Studiemateriaal
Studiekost: 26-50 euro (De informatie over studiekosten zoals hier opgenomen is indicatief en geeft enkel de prijs weer bij aankoop van nieuw materiaal. Er zijn mogelijk ook e- en tweedehandskopijen beschikbaar. Op LIMO kan je nagaan of het handboek beschikbaar is in de bibliotheek. Eventuele printkosten en optioneel studiemateriaal zijn niet in deze prijs vervat.)
Reader en powerpoints via Ultra.
Verplicht handboek: Furseth, I. & Repstad P. (2024), An Introduction to the Sociology of Religion (Second Edition). Classical and Contemporary Perspectives, New York: Routledge, 318p.
Toelichting werkvorm
Discussie
Interactief hoorcollege. De studenten wordt gevraagd om voorafgaand aan ieder hoorcollege een actueel (nationaal/internationaal) nieuwsfeit over Kerk/religie en samenleving op te zoeken en bondig samen te vatten, waarover dan tijdens het hoorcollege in discussie wordt gegaan. De samenvatting van de gekozen nieuwsfeiten worden gebundeld in een portfolio, die samen met de examenpaper wordt ingestuurd.
Evaluatieactiviteiten
Evaluatie: Kerk- en godsdienstsociologie (B-KUL-A2AF4a)
Toelichting
De evaluatie van het examen bestaat uit drie componenten. Ten eerste wordt het portfolio, dat gedurende de cursus is opgebouwd met tussentijdse opdrachten, beoordeeld. Dit portfolio vertegenwoordigt 30% van de totale score. Ten tweede dient de student een examenpaper in te leveren, die 40% van de punten uitmaakt. Ten slotte vindt er een mondelinge toelichting en bespreking plaats van zowel het portfolio als de examenpaper. Deze mondelinge component telt voor de resterende 30% van de score.
Om voor het examen te slagen, is het noodzakelijk dat de student op alle drie de onderdelen een voldoende resultaat behaalt. Het is essentieel om op te merken dat het indienen van het portfolio een absolute vereiste is. Zonder de indiening van het portfolio is het behalen van een voldoende voor dit opleidingsonderdeel uitgesloten.