Inhoud

Dit historisch atelier biedt een inleiding op historisch onderzoek.

Het college vertrekt vanuit de vraag wat geschiedenis eigenlijk is: wetenschap, verhaal of methode? In ieder geval kan geschiedenis ontstaan vanuit een zorgvuldig opgebouwd onderzoeksproces, waaraan methodologische voorwaarden worden gesteld. De cursus behandelt daarom de spelregels voor een wetenschappelijk verantwoord verhaal over het verleden. Zo moet de historicus komen tot een verantwoorde historische vraagstelling en een geschikte selectie van bronnen en werken. De historische kritiek helpt daarbij om een gedegen historische bewijsvoering en synthese te onderbouwen. Toch stelt hetzelfde onderzoeksproces ook methodologische uitdagingen en problemen: in hoeverre kan de historicus kennis over het verleden bereiken, in hoeverre kan hij continuïteit en verandering in kaart brengen en in hoeverre kan hij de maatschappij of het individu als oorzaak aanduiden? Deze methodologische vragen hebben steeds de ontwikkeling van de historische discipline gestuurd, en haar zo doen onderscheiden van andere wetenschapsgebieden. Niettemin biedt interdisciplinariteit vandaag een duidelijke meerwaarde voor historisch onderzoek. Tot slot wordt de rol van de historicus in de maatschappij bevraagd. Zo biedt dit college niet alleen inzicht in wat historici doen, hoe ze dat doen en waarom ze dat doen, maar ook in waarom en hoe de student geschiedenis (be)studeert.

Studiemateriaal

Handboek (verplicht): V. Soen, Geschiedenis is een werkwoord. Een inleiding tot historisch onderzoek, Leuven, Leuven University Press, tweede editie, 2021 (https://lup.be/products/172240) .

Slides (Toledo)
 

Toelichting werkvorm

Er wordt verwacht dat de student de colleges actief volgt en nadien de geziene stof verwerkt aan de hand van het handboek (dat ook 'test jezelf' vragen oplijst).