Inhoud

Het garanderen van vlotte toegang tot goede, kwaliteitsvolle en betrouwbare informatie voor een breed publiek is belangrijker dan ooit in onze snel veranderende samenleving. De maatschappelijke rol die journalistiek speelt in dit democratisch cruciale proces treedt meteen op de voorgrond maar tegelijk zijn de uitdagingen en bedreigingen zeer groot. Technologische en maatschappelijke veranderingen bieden gelukkig ook kansen en opportuniteiten maar een overkoepelende blik vanuit een wetenschappelijk, academisch perspectief is nodig om de diverse journalistieke actoren, processen en beïnvloedende factoren kritisch onder de loep te nemen.

In dit vak bekijken we het grotere plaatje van de nieuwsecologie en zoomen we vervolgens in op aparte deelfases en spelers in het nieuwsproductie- en selectieproces. Wat is journalistieke cultuur en welke verschillen kunnen we hierin ontdekken als we een globaal vs een meer lokaal perspectief innemen? Welke rolpercepties hebben journalisten over hun belangrijkste taken als nieuwsmakers en hoe verschillen gewenste rolopvattingen van rolopnames in de snelle, harde, dagelijkse praktijkwereld? Welke fases en spelers kunnen we onderscheiden in het journalistiek productieproces en hoe bepalend is de socialisatie op de werkvloer bij redacties (structuren, redactiestatuten, hiërarchische top down of bottom-up aanpak, redactieculturen)? Wat is het profiel van een beroepsjournalist in Vlaanderen, hoeveel vertrouwen heeft het publiek in deze beroepsgroep en met welke uitdagingen en bedreigingen krijgt een journalist af te rekenen? Wat is de status van mediaconcentratie in het journalistieke en bredere mediaveld en wat is de impact op onder meer journalistieke inhoud en werkroutines? We vertrekken vanuit een informatieparadigma om verschillende soorten nieuwsbronnen kritisch tegen het licht te houden en kijken naar de verschuiving van informatie, naar infotainment, maar ook misinformatie en desinformatie. We onderzoeken nieuwsselectie, nieuwswaarden, gatekeepingpraktijken en verschuivingen hierin door bijkomende nieuwsplatformen en distributiekanalen die door hun specifieke features vragen om andere klemtonen en keuzes. Spreken we van nieuwsmakers en nieuwsmerken of komen we terecht in een aandachtseconomie waarin winstgevende businessmodellen of marktaandelen in publieksbereik de hoogste drijfveer zijn van nieuwsmanagers en marketeers i.p.v andere journalistieke waarden en doelen? In deze cursus staan we ook stil bij hybride mengvormen (bv native advertising), journalistieke genres, vernieuwde formats (bv informatieve podcasts) en journalistieke innovaties om een zo breed mogelijk publiek te kunnen bedienen en nieuwe niches en inkomsten aan te boren.

Studiemateriaal

• Slides en lesmateriaal op Toledo
• Reader met wetenschappelijke teksten en rapporten

Toelichting werkvorm

Dit opleidingsonderdeel wordt ingericht volgens principes van blended learning, waarbij contactonderwijs (face-to-face) en online leren worden gecombineerd. Het gaat hier om een combinatie van voorbereiding en verwerking van de leerstof via het doornemen van kennisclips, mediavoorbeelden, wetenschappelijke teksten en reflectie. De lessen zijn een combinatie van hoorcolleges, responsiecolleges (studenten bereiden bv. een tekst voor) en interactiemomenten in de les. Meer precieze informatie is beschikbaar via Toledo.