Inhoud

De Russische filosofie groeide vanuit de Russisch-Orthodoxe geloofswereld en neemt vanaf de 18de eeuw de vorm aan van een onafhankelijke discipline. Meteen is hierbij belangrijk het zoeken naar een combinatie van theoretische en praktische kennis naast de invloed van de West-Europese filosofie. Aanvankelijk was dit vooral de Franse Verlichtingsfilosofie waardoor Utilitarisme en Deïsme op de voorgrond traden (V.N. Tatisjtsjev en A.N. Radisjtsjev). Na de invasie van Napoleon werd de Duitse filosofie een dominant gegeven (Schelling, Fichte, later ook Hegel). Het filosofische debat dat hierdoor ontstond resulteerde midden 19de eeuw in de 'strijd' tussen 'Westerlingen' (bijv. A.I. Herzen) en 'Slavofielen' (bijv. I.V. Kirejevski) waarbij de inzet ook de plaats en de eigenheid van de Russische filosofie zélf betrof. Het Hegelianisme culmineerde in het Russische Positivisme en Marxisme (N.G. Tsjernisjevski en V.I. Lenin). Tijdens de periode van stagnatie onder de sovjets werd een meer spiritualistische traditie (van o.m. V.S. Solovjov) voortgezet door (verbannen) filosofen als N.A. Berdjajev, L. Sjestov en N.O. Losski. Het post-communistische filosofische landschap vertoont een grote versplintering naast het heropnemen van klassiek-Russische thema's (bijv. Westerling vs. Slavofiel).

Studiemateriaal

• J.M. EDIE (a.o. eds.), Russian Philosophy (3 vols.), Chicago (Chicago University Press), 1969, 2de uitgave
• W. GOERDT, Russische Philosophie: Grundlagen, Freiburg-München (Alber Verlag), 1995, 2de uitgave
• M.A. MASLIN (ed.), Roesskaja Filosofija, Moskva (Respublika), 1995
• A. PAPADOPOULO, Introduction à la philosophie Russe, Paris (Seuil), 1995