Ontwerpen in de medische technologie (B-KUL-H09O0B)
Doelstellingen
Dit vak bij uitstek leert de student vakintegrerend en conceptueel te denken en te handelen vanuit een interdisciplinaire context, meer specifiek de medisch-technologische. De student leert ontwerpen in de medische technologie vanuit 3 perspectieven:
- Door zelf een ontwerpproject van een medisch apparaat of een medisch-technologische procedure uit te voeren en het volledige proces te doorlopen;
- Door een week kijkstage te lopen in een ziekenhuis en zo de wereld van de gebruiker van deze technologie, meer specifiek de arts, van binnenuit te ervaren;
- Door bedrijfs- en ziekenhuisbezoeken en zo een goed beeld te vormen van de stand van de hedendaagse medische technologie in ziekenhuizen en medisch-technologische bedrijven.
Het vak wordt daarom opgedeeld in deze 3 delen, waarbij elk onderdeel zijn eigen specifieke leerdoelen heeft.
Deel 1: Ontwerpproject in de medische technologie
De student voert een ontwerpproject uit voor een opdrachtgever van een medisch-technologisch bedrijf, onderzoekslabo of een klinische eenheid of verzorgingsinstelling. Vakintegratie is hierbij een belangrijk aandachtspunt. Meer specifiek bereikt de student volgende leerresultaten:
- de student leert conceptueel en abstract te denken en te ontwerpen in een interdisciplinaire context.
- de student kent het verloop van een volledig ontwerpproces van een medisch apparaat of een medisch-technologische procedure.
- De student vat dit project aan via een methodologische en gestructureerde aanpak en leert onder meer rekening te houden met de specifieke randvoorwaarden, opgelegd door de gebruiker (zijn functie, specialiteit, kenmerken van de patiёntengroep, eigenheid,…) en de medische context (normgeving, veiligheid…).
- De student integreert hierbij medische en medisch-technologische basiskennis met technologisch-wetenschappelijke kennis en bouwt verder op de basiskennis, opgedaan in het kader van vorige projecten Probleemoplossen en Ontwerpen in de Bacheloropleiding.
Deel 2: Ziekenhuiskijkstage
De student voert een kijkstage uit in een ziekenhuis en volgt hierbij minstens één medische of medisch-technologische specialist in zijn dagdagelijkse activiteit.
- Door observatie van de handelingen van de medische of medisch-technologische specialist, door gesprekken en persoonlijke reflectie, leert de student de medische omgeving waarvoor de biomedisch ingenieur technologie ontwerpt, van binnenuit kennen.
- Zo begrijpt de student beter hoe een biomedisch ingenieur het best kan bijdragen, meer specifiek welke technologie kan worden ingezet en welke ontwerpvereisten het best matchen met de ziekenhuispraktijk.
Deel 3: Bedrijfs- en ziekenhuisbezoeken
De student woont een aantal bedrijfs- en ziekenhuisbezoeken bij waardoor de student:
- bijkomend inzicht verwerft in de hedendaagse stand van zaken en evolutie binnen het domein van de medische technologie, en het gebruik ervan in ziekenhuizen en verzorgingsinstellingen;
- bijkomende kennis opdoet in de hedendaagse ontwerppraktijk in het domein van de medische technologie.
Begintermen
Basis ingenieurs-, biomedisch-technologische en medische kennis verworven tijdens de Bachelor-opleiding Biomedische Technologie.
Volgtijdelijkheidsvoorwaarden
Je moet voldoen aan een volgtijdelijkheidsvoorwaarde om dit opleidingsonderdeel te mogen opnemen. Volgtijdelijkheid kan STRENG of SOEPEL zijn of een GELIJKTIJDIGHEID inhouden. Ook kan een diplomaNIVEAU als voorwaarde gesteld zijn.
Verklaring:
STRENG: Om dit opleidingsonderdeel op te nemen, moet je geslaagd zijn voor of een tolerantie ingezet hebben voor de opleidingsonderdelen waarvoor dit soort voorwaarde geldt.
SOEPEL: Om dit opleidingsonderdeel op te nemen, moet je de opleidingsonderdelen waarvoor dit soort voorwaarde geldt, gevolgd hebben.
GELIJKTIJDIG: Om dit opleidingsonderdeel op te nemen, moet je ook de opleidingsonderdelen waarvoor dit soort voorwaarde geldt, opnemen of al opgenomen hebben.
NIVEAU: Om dit opleidingsonderdeel op te nemen, moet je ten minste deze graad behaald hebben.
(SOEPEL(H0H08A) OF ((SOEPEL(H0R25A) OF SOEPEL(U02A2C)) EN SOEPEL (H0N28A))) EN ( SOEPEL(H0H12A ) OF GELIJKTIJDIG(H0H12B)) EN ( SOEPEL(H08U4A) OF SOEPEL(H01M8A) OF SOEPEL(X0B91A)) EN GELIJKTIJDIG(H01M3A) EN GELIJKTIJDIG(H01L6A) EN ( GELIJKTIJDIG(H0H57A) OF GELIJKTIJDIG(X0F57A) OF GELIJKTIJDIG(H0R12A)) EN ( GELIJKTIJDIG(H09B9B) OF GELIJKTIJDIG(H09B9C)) EN ( GELIJKTIJDIG(H03I4B) OF GELIJKTIJDIG(H03I4D)) EN GELIJKTIJDIG(H0H61A)
Bovenstaande codes van opleidingsonderdelen stemmen overeen met onderstaande omschrijvingen van die opleidingsonderdelen:
H0H08A : Inleiding in celbiologie en anatomie van de mens
H0R25A : Celbiologie
U02A2C : Celbiologie
H0N28A : Functionele anatomie van de mens
H0H12A : Weefselmechanica
H08U4A : Systeemtheorie
H01M8A : Systeemtheorie en regeltechniek
X0B91A : Systeemtheorie en regeltechniek
H0H12B : Weefselmechanica
H01M3A : Elektronische basisschakelingen
H01L6A : Digitale signaalverwerking
H0H57A : Transportverschijnselen
X0F57A : Transportverschijnselen
H0R12A : Transportverschijnselen
H09B9B : Modellering van weefselfysiologie
H09B9C : Modellering van weefselfysiologie
H03I4B : Human System Physiology
H03I4D : Human System Physiology
H0H61A : Statistische methoden voor biomedische signaal- en beeldanalyse
Plaats in het onderwijsaanbod
- Postgraduate Programme in Biomedical Engineering (Leuven) 40 sp.
- Bachelor in de ingenieurswetenschappen (programma voor studenten gestart vóór 2024-2025) (Leuven) (Hoofdrichting biomedische technologie) 180 sp.
- Bachelor in de ingenieurswetenschappen (programma voor studenten gestart in 2024-2025 of later) (Leuven) (Afstudeerrichting biomedische technologie) 180 sp.
Onderwijsleeractiviteiten
6 sp. Projectwerk ontwerpen in de medische technologie (B-KUL-H0H58a)
Inhoud
De studenten werken in teams van twee of drie en kiezen een onderwerp uit een lijst die hen door het didactisch team wordt aangeboden. De voorgestelde onderwerpen zijn verzameld uit bedrijven, klinische centra, onderzoekslabo's.
De volgende elementen komen minstens aan bod tijdens het ontwerpproject:
- gedetailleerde inventaris van de ontwerpvereisten met speciale aandacht voor de gebruikerscontext;
- opstellen van een overeenkomst tussen opdrachtgever en studententeam;
- opstellen van een requirement tree en een functionele decompositie;
- uitwerken en waar nodig evalueren van een ontwerp.
Studiemateriaal
Inleidende presentatie en hand-outs op Toledo.
Toelichting werkvorm
Verplichte elementen zijn:
- indienen van een Gantt-chart en een lijst van de technische specificaties van het beoogde ontwerp
- tussentijdse presentatie, met onder andere aandacht voor communicatie met de begeleiders en de promotoren, en met aandacht voor het teamwerk
- eindpresentatie en verdediging van het ingediende ontwerpverslag.
2 sp. De ontwerppraktijk: ziekenhuiskijkstage (B-KUL-H0H59a)
Inhoud
De student voert een kijkstage uit gedurende in totaal één week op minstens één afdeling binnen een ziekenhuis (orthopedie, neonatologie, cardiologie, pneumologie, radiologie, neurologie, pediatrie, klinisch labo…).
De stage start met een gestructureerd gesprek tussen de student en een medische of medisch-technologische specialist van de betrokken dienst.
Daarna volgt de student de dagelijkse activiteiten van enkele medische of medisch-technologische specialisten op en observeert in het bijzonder de technologie waarop de medisch specialist beroep doet.
Hierdoor krijgt de student een bredere kijk op het klinisch functioneren in een ziekenhuisomgeving en verwerft de student meer inzicht in de manier waarop technologie hierbij wordt ingezet of kan worden ingezet.
Studiemateriaal
Inleidende presentatie en communicatie via Toledo.
Toelichting werkvorm
De kijkstage vindt plaats tijdens de weken van de paasvakantie, en ervoor en erna. Studenten moeten in elk geval de hele paasvakantie beschikbaar zijn. Dit ziekenhuis is bij voorkeur UZ Leuven, maar andere ziekenhuizen zijn evenzeer mogelijk.
1 sp. De ontwerppraktijk: bedrijfs- en ziekenhuisbezoeken (B-KUL-H0H60a)
Inhoud
Het secretariaat van de opleiding organiseert minstens één bezoek aan een medisch-technologisch bedrijf en minstens één bezoek aan de technische diensten van een groot ziekenhuis. De studenten volgen presentaties en rondleidingen in de instellingen.
Studiemateriaal
Informatiebrochures.
Evaluatieactiviteiten
Evaluatie: Ontwerpen in de medische technologie (B-KUL-H29O0b)
Toelichting
De evaluatie bestaat uit 2 onderdelen: 1. Evaluatie van het ontwerpproject, en 2. Evaluatie van de ziekenhuiskijkstage. Het eindresultaat van de beoordeling is een afgerond, gewogen gemiddelde van de niet-afgeronde deelpunten van deze 2 onderdelen waarbij het deelpunt van de evaluatie van het ontwerpproject een gewicht heeft van 75% en het deelpunt van de evaluatie van de ziekenhuiskijkstage een gewicht van 25%. Slagen op het ontwerpproject is een voorwaarde om te kunnen slagen voor het OPO. Indien een student op het ontwerpproject een resultaat behaalt van 9/20 of minder, dan is het resultaat op het OPO een gewogen gemiddelde van deelpunten op het ontwerpproject en op de ziekenhuiskijkstage met een maximum van 9/20.
De evaluatie van het ontwerpproject is gebaseerd op een beoordeling van:
- Een verslag van ongeveer dertig bladzijden over de ontwerpactiviteiten en het resultaat van het ontwerpproces.
- Een mondelinge toelichting van dit verslag (met een demo-opstelling indien mogelijk), en verdediging ervan in een vraag- en antwoordsessie met een jury.
De evaluatie van de ziekenhuiskijkstage is gebaseerd op een beoordeling van:
- Een schriftelijk verslag van ongeveer 8 bladzijden waarin de student
- rapporteert over de technologische aspecten van de geobserveerde medische technologieën
- zijn observaties en reflecties uiteenzet, alsook zijn persoonlijke ervaringen en suggesties (bv. omtrent de inzet van technologie en mogelijke verbeterpunten). - Waar relevant, feedback van de betrokken medische of medisch-technologische specialist tijdens de ziekenhuiskijkstage.
Bedrijfs- en ziekenhuisbezoeken worden niet gequoteerd. Voor de bedrijfs- en ziekenhuisbezoeken is aanwezigheid en actieve deelname verplicht. Onvoldoende participatie tijdens één of meerdere onderdelen van dit vak (ontwerpproject, ziekenhuisstage, bedrijfs- of ziekenhuisbezoek) leidt tot het resultaat NA, zowel voor de eerste als voor de tweede examenkans.
Bij het bepalen van de finale score is de technisch-wetenschappelijke kwaliteit van het eindresultaat steeds doorslaggevend.
Toelichting bij herkansen
Studenten die niet slagen, krijgen een tweede examenkans. In dit geval wordt per student een opdracht gedefinieerd die aansluit bij het werk dat de student tijdens het academiejaar verricht heeft. Het zal de student toelaten aan te tonen dat hij het vereiste niveau voor dit werk alsnog (al dan niet) haalt. Voor het onderdeel dat de participatie aan de P&O-sessies omvat is geen herkansing mogelijk.