Verplicht in fase
Optioneel in fase
Eerste semester
Tweede semester
Beide semesters
Niet ingericht
Dit jaar
Volgend jaar
Wisselende jaren
Extern
Voorwaarden
Onderwijstaal
Duur
Identieke opleidingsonderdelenStralingsbescherming en radioprotectie (B-KUL-E09Q8A)
Uitgesloten voor examencontract
Bosmans Hilde (coördinator) | Aertsen Michael | Bergans Niki | Bosmans Hilde | Deroose Christophe Doelstellingen
Doelstelling van de cursus is om wetenschappelijk te onderbouwen hoe in een ziekenhuis of in een artsenpraktijk veilig kan gewerkt worden met X-stralen in het kader van de medische beeldvorming. Zowel beeldvorming voor diagnostische doeleinden als voor interventioneel werk wordt behandeld. De wetgever voorziet dat zowel de patiënt als de artsen en hun 'helpers' (röntgenlaboranten of technologen medische beeldvorming) moeten beschermd worden. De beste bescherming bestaat erin om oordeelkundig X-stralen aan te wenden.
Na het succesvol afwerken van het examen en het practicum (zie cursus 'practicum' bij deze cursus) verkrijgt de cursist een attest waarmee hij in het Federaal Agentschap voor Nucleaire Controle (FANC) een gebruikersvergunning kan aanvragen. Zo'n vergunning is verplicht voor elke arts die X-stralenbeeldvorming aanwendt bij zijn patiënt. Alle artsen en arts-specialisten moeten zo'n gebruikersvergunning kunnen voorleggen bij een gebruikelijke controle van het FANC.
Uiteraard is de bredere doelstelling van deze cursus om ervoor te zorgen dat het ALARA principe wordt toegepast bij elke patiënt: de dosis die de patiënt ondergaat tijdens beeldvorming moet zo laag zijn als redelijkerwijze haalbaar. Er worden verschillende technieken aangereikt om dit te kunnen bereiken. Verder worden de cursisten voorbereid om als arts beslissingen te kunnen nemen mbt eventuele stralingsschade of bij incidenten en accidenten.
Begintermen
De cursus richt zich tot cursisten die zich zullen gaan specialiseren in een specialisme waarbij de arts medische beelden maakt of laat maken door zijn helpers voor diagnose of gedurende interventionele procedures. De cursus wordt gewoonlijk gevolgd in het 7de jaar arts, maar kan ook al vroeger gevolgd worden of later na afstuderen.
Plaats in het onderwijsaanbod
Onderwijsleeractiviteiten
3 sp. Stralingsbescherming en radioprotectie (B-KUL-E09Q8a)
Inhoud
De inhoud van de cursus werd in grote lijnen vastgelegd door het Federaal Agentschap voor Nucleaire Controle. Elke verandering in de cursus wordt aan het FANC voorgelegd. Met hun akkoord kan de cursist op basis van het attest van slagen afgeleverd door de KUL, een gebruikersvergunning aanvragen.
De wetgever voorziet de volgende topics die ook in onze cursus aangeboden worden:
de aangewende radiologische technieken, de medische gevolgen van de blootstelling aan ioniserende stralingen, de praktische regels inzake stralingsbescherming, met inbegrip van hun fysische grondslagen, de wetgeving inzake de stralingsbescherming, de methodes voor het meten van de straling, de schatting en de evaluatie van patiëntendosissen.
De cursus omvat een radiobiologisch luik, stralingsfysica toegepast op de radiologie, radiologische procedures van good practice en niet ioniserende alternatieven. Tevens worden de dosissen bij radiologische technieken vergeleken met nucleaire geneeskunde en radiotherapie. In de cursus wordt ook uitgebreid aandacht besteed aan het meten van de kwaliteit van het beeld, naast de schade die RX-stralen veroorzaken.
Studiemateriaal
PPT files opgesteld door de verschillende docenten.
1 docent stelt een videofilm ter beschikking.
1 docent geeft een wetenschappelijk artikel waarover ondervraagd wordt.
Toelichting onderwijstaal
Tot nog toe werden de lessen integraal in het Nederlands gegeven, op uitzondering van een lesuur door F. Zanca (Engels)
Toelichting werkvorm
De theorie wordt aangereikt via hoorcolleges. Alle cursisten moeten ook het practicum volgen dat bij deze cursus hoort.
Komt ook voor in andere opleidingsonderdelen
2 sp. Stralingsbescherming en radioprotectie: practicum (B-KUL-E09Q9a)
Inhoud
Het practicum illustreert het theoretische gedeelte van de cursus en wil de cursisten voorbereiden op het veilig omgaan met stralen in de RX zalen.
Voor wie zich zal gaan specialiseren in de radiologie of voor radiologen zelf worden minstens 5 practica georganiseerd in zaal:
Nl:
- correct positioneren en goede stralingshygiëne bij klassieke RX opnamen
- radioprotectie in een fluoroscopie zaal
- programma's voor patiëntendosimetrie
- kwaliteitszorg in de screening en digitale radiologie
- goede praktijken in CT beeldvorming, ;...
Voor de andere 7de jaar arts of afgestudeerde artsen wordt een individueel practicum georganiseerd waarbij de cursist met een dosimeter en onder begeleiding in een fluoroscopiezaal dosismetingen doorvoert onder verschillende opstellingen en hierover een verslag opstelt. Het verslag moet aantonen dat de cursist de basisregels van de radioprotectie heeft kunnen aftoetsen (bv afstand nemen van de buis; beschermingseffect van lood, ...)
Studiemateriaal
Voor de specialiserenden in de radiologie zijn de meeste practica bezoeken of illustraties;
voor de niet-radiologen wordt een template ter beschikking gesteld om de metingen gericht te kunnen uitvoeren.
Toelichting werkvorm
Deze 'cursus' is een practicum dat hoort bij een theoretische cursus die parallel gevolgd wordt door de cursisten.
We beogen dmv illustraties de basisbegrippen van het veilig gebruik van RX stralen tastbaar te maken.
Komt ook voor in andere opleidingsonderdelen
Evaluatieactiviteiten
Evaluatie: Stralingsbescherming en radioprotectie (B-KUL-E29Q8a)
Toelichting
De beoordelingsschaal van dit opleidingsonderdeel is 'geslaagd/niet geslaagd'.
De beoordeling gebeurt aan de hand van een pass/fail quotering.
De verschillende docenten die les geven in deze cursus stellen elk hun vragen op en quoteren ook hun deel van het examen. De scores van de verschillende docenten worden opgeteld, gewogen volgens het aantal uren dat de docent heeft gegeven in het programma of 1u voor de docenten die studiemateriaal ter beschikking stellen voor zelfstudie.
De cursist moet slagen voor zijn gemiddelde score (>= 10/20) en moet bovendien ook slagen voor de individuele docenten.
Er wordt een herexamen afgelegd waarvan de plaats en datum van afspraak in overleg met het secretariaat van de faculteit gebeurt.