Psychologie van arbeid en gezondheid (B-KUL-E09N4A)
Doelstellingen
Doel:
- Het opdoen van kennis en inzicht verwerven in de kernaspecten van de psychologie van arbeid en gezondheid,
via de belichting van kernvariabelen en -processen, en via de bespreking van de voornaamste theoretische kaders
- Het introduceren van methoden en meetinstrumenten die binnen de psychologie van arbeid en gezondheid gebruikt worden
Eindtermen:
- De student kan arbeidsgerelateerde determinanten van geestelijke gezondheid bij individuele werknemers en bij groepen onderscheiden van persoonlijke, en beginnende problemen van geestelijke gezondheid detecteren en bespreken met de betrokkenen en de verantwoordelijken of de preventie-adviseurs psycho-sociale aspecten en een eerste opvang voorstellen/verzekeren. Hij kan tevens voorstellen (helpen) formuleren ter optimalisering van de geestelijke gezondheid van werknemers en van de werkplek
- De student kan samenwerken met de preventie-adviseur psycho-sociale aspecten en met de personeelsdienst
- De student begrijpt enkele frequent voorkomende mediërende processen in de ontwikkeling van werkgerelateerde somatische en psychische pathologie
- De student heeft begrip van enkele frequent voorkomende problemen en gezondheidsklachten in de werksituatie
- De student heeft begrip van enkele methodieken van hulpverlening aan mensen die dreigen hun werk te verzuimen of reeds het werk verzuimen
Begintermen
De student moet in het bezit zijn van een diploma arts.
Plaats in het onderwijsaanbod
Onderwijsleeractiviteiten
6 sp. Psychologie van arbeid en gezondheid (B-KUL-E09N4a)
Inhoud
a) Concretisering 'psychologie van arbeid': historiek, conceptueel model m.b.t. de arbeidssituatie en afhankelijke variabelen; overzicht van de conceptualisering van 'werkstress'
b) Werkstress als 'het werk is stresserend':
-Twee kernmodellen (Job Demand-Control (Support) Model van Karasek en het Vitamine-model van Warr): inleiding, beschrijving van de modellen, resultaten van onderzoek, kritiek, beschouwingen en implicaties
-Illustratie van werkkenmerken in Vlaanderen aan de hand van recent onderzoek
c) Werkstress als 'zich gestresseerd voelen':
- Gevolgen van 'stress' op het lichaam, ziekte en symptomen, stressbestendigheid
- Arbeidstevredenheid: definitie en relevantie, antecedenten, consequenties 'binnen' en 'buiten' de muren van de organisatie: gezondheid, welzijn en levenstevredenheid
- Burnout: ontstaan (en geschiedenis) van het concept, definitie, prevanlentie, risicogroepen, verklaringsmodellen, interventies
d) Capita selecta uit de psychologie van arbeid en gezondheid
- Pesten op het werk
- Absenteïsme
- Medisch onverklaarbare klachten en syndromen in de werksituatie (sick building syndrome, MCS, enz.)
- Posttraumatische stressstoornissen: klinisch beeld, verklaringsmodel, gestructureerde opvang, behandeling
- Middelengebruik en verslaving: homeostase en geconditioneerde compensatorische responsen, model voor verslaving, toepassingen en praktische implicaties
- Psychologische aspecten van chronische musculoskeletale pijnen: biopsychosociaal beeld van de chronische pijnpatiënt, metingen van cognitief-gedragsmatige processen en interventies, en de beoordeling van hun effectiviteit
e) Interventies en preventie op de werkvloer
Studiemateriaal
Lesnota's (slides) aangevuld met artikels en het boek: De Witte, H., Vets, C. & Notelaers, G., 2010, Werken in Vlaanderen: vermoeiend of plezierig? Resultaten van 10 jaar onderzoek naar de beleving en beoordeling van arbeid. Leuven: Acco. (verplichte literatuur)
Toelichting werkvorm
Interactieve colleges
Evaluatieactiviteiten
Evaluatie: Psychologie van arbeid en gezondheid (B-KUL-E29N4a)
Toelichting
de student werkt een casus uit
Toelichting bij herkansen
De student werkt een casus uit. De oorspronkelijke casus kan herwerkt worden of men kan een nieuwe casus uitwerken