Doelstellingen
Kennen: geïntegreerde kennis van de juridische en penologisch-gedragswetenschappelijke aspecten van de tenuitvoerlegging van strafrechtelijke sancties, tegen de achtergrond van de evoluerende opvattingen over de strafrechtelijke sanctiedoeleinden en de daarmee samenhangende problemen i.v.m. de strafrechtelijke sanctietoemeting
Kunnen: ontwikkelen van een probleemformulerend, probleemduidend en probleemoplossend vermogen op het domein van de strafrechtelijke sanctietoemeting en de tenuitvoerlegging van strafrechtelijke sancties; het kunnen toetsen aan empirische bevindingen en theoretische kaders
Houding: door wetenschappelijke studie geleide kritische en constructieve instelling t.a.v. het domein van de strafrechtelijke sancties, sanctietoemeting en tenuitvoerleging ervan met bijzondere aandacht voor belevingsaspecten en grondrechten.
Begintermen
Kennen: basiskennis strafrecht-strafvordering en elementaire vertrouwdheid met psychologische en sociologische benaderingen
Kunnen: vermogen tot ontwikkelen van criminologische benaderingswijze
Houding: uitgesproken interesse en actieve ingesteldheid
Plaats in het onderwijsaanbod
- Schakelprogramma: Master in de criminologische wetenschappen (Leuven) 83 sp.
- Schakelprogramma: Master in de criminologische wetenschappen (voor bachelors in de maatschappelijke veiligheid) (Leuven) 63 sp.
- Voorbereidingsprogramma: Master in de criminologische wetenschappen (voor academische bachelors en masters, studiegebieden psychologie, pedagogische wetenschappen, communicatiewetenschappen en politieke wetenschappen en de sociologie) (Leuven) 40 sp.
- Bachelor in de criminologische wetenschappen (Leuven) 180 sp.
- Bachelor in de criminologische wetenschappen (verkort programma) (Leuven) 130 sp.
- Bachelor in de rechten (Leuven) (Optie criminologische wetenschappen) 180 sp.
- Voorbereidingsprogramma: Master in de criminologische wetenschappen (voor academische bachelors en masters, studiegebied rechten) (Leuven) 47 sp.
- Master in de gespecialiseerde studies in de praktische theologie: academische pastoraatsopleiding (Leuven) 60 sp.
- Voorbereidingsprogramma: Master in de criminologische wetenschappen (voor alle academische bachelors en masters) (Leuven) 63 sp.
Onderwijsleeractiviteiten
6 sp. Penologie en penitentiair recht (B-KUL-C01A9a)
Inhoud
In deze cursus worden - in hun onderlinge interactie - penologische en juridische aspecten uitgediept van het strafrechtelijk sanctioneren. Dit gebeurt tegen de achtergrond van de evoluerende opvattingen over de straf en de strafkeuze, met de daarmee samenhangende problemen rond strafdoelen en -principes.
Na een viertal inleidende colleges over de historische, criminologische en sociologische situering van het strafrechtelijk sanctioneren, wordt in een eerste deel van de cursus ingegaan op de penologische problematiek van de strafrechtelijke sanctietoemeting. Vervolgens komt het complex van de vrijheidsbenemende straf en de uitvoering ervan uitgebreid aan bod. Bijzondere aandacht gaat naar de organisatie en de morfologie van het gevangeniswezen, zowel vanuit een historisch-sociologisch perspectief als vanuit het hedendaags functioneren. Diverse actuele problemen worden daarbij behandeld: de overbevolking van de gevangenissen, belevingsaspecten van de vrijheidsstraf, de rechtspositie van gedetineerden en de recente wetgevende realisaties en ontwikkelingen terzake, de voorwaardelijke invrijheidstelling en de forensische hulpverlening. Een volgend deel van de cursus is gericht is op het ontstaan, de ideologie en de omkadering van de zogenaamde gemeenschapssancties of niet-vrijheidsbenemende straffen. Een bijzondere aandacht gaat naar de gemeenschapsdienst of werkstraf, het elektronisch toezicht en de bemiddeling. Ook de sector van de justitiehuizen komt uitgebreid aan bod. Aandachtspunten bij de diverse gemeenschapssancties zijn steeds: het wettelijke kader, de institutionele vormgeving en het feitelijk, empirisch bestudeerbare functioneren.
Studiemateriaal
Artikels en literatuur (reader wordt ter beschikking gesteld bij aanvang van het semester)
Presentatiesoftware (power point presentaties worden ter beschikking gesteld via Toledo)
Voorbeeldmateriaal
Toledo
Toelichting werkvorm
Studenten nemen deel aan de hoorcolleges; tussenkomsten en actieve deelname door de studenten worden aangemoedigd. Zelfstandige studie van teksten en wetgevende documenten. Facultatief gevangenisbezoek. De principes van de begeleide zelfstudie worden zoveel mogelijk gevolgd.
Evaluatieactiviteiten
Evaluatie: Penologie en penitentiair recht (B-KUL-C21A9b)
Toelichting
De evaluatie van dit vak vindt plaats door middel van een schriftelijk examen van drie uur. Door middel van open vragen en eventueel gesloten (meerkeuze) vragen peilt het examen naar accurate kennis en inzicht, analyse- en toepassingsvermogen en de mogelijkheid om zelf een kritische opinie te ontwikkelen.
Indien een student in de eerste zittijd niet slaagt voor dit opleidingsonderdeel, wordt voor de tweede zittijd in een herexamen voorzien.
Indien een student niet slaagt voor het opleidingsonderdeel in tweede zittijd, dient het volledige opleidingsonderdeel opnieuw gedaan te worden.