Levensverzekeringswiskunde (B-KUL-D0R32A)
Doelstellingen
De cursus heeft tot doel de student een grondig inzicht te bieden in het domein van de individuele levensverzekeringen. De nadruk wordt hierbij gelegd op de verzekeringstechnische (wiskundige-actuariële) aspecten van deze verzekeringsproducten. De cursus richt zich tot al wie met kennis van zaken wil kunnen meepraten over de technische aspecten van overlijdens- en levensverzekeringen, schuldsaldoverzekeringen, pensioenverzekeringen, lijfrentes, beleggingsverzekeringen enz.
Bij het voltooien van dit opleidingsonderdeel kan de student:
* de verschillende soorten levensverzekeringen en hun respectievelijke toepassingsgebieden onderscheiden.
* inzicht en ervaring aantonen m.b.t. het modelleren van cash flows gerelateerd aan de verschillende soorten levensverzekeringen.
* de verschillende soorten klassieke sterftetafels en hun toepassingsgebied onderscheiden.
* de vereiste actuariële berekeningen (koopsommen, premies) omtrent de verschillende soorten levensverzekeringen uitvoeren.
* de reserveberekeningen voor een levensverzekeringscontract uitvoeren.
Begintermen
Bij aanvang van dit opleidingsonderdeel dient de student over voldoende voorkennis te beschikken op het gebied van de kansrekening, in overeenstemming met Ross, S. (2009). A First Course in Probability (8th edition), Prentice Hall of een gelijkwaardig boek.
Daarenboven dient de student te beschikken over een voldoende algemene wiskundige kennis. Bij twijfel hierover: gelieve dit te bespreken met de docent bij aanvang van het semester. Indien mogelijk kan een remediëringsstrategie in samenspraak met de docent opgesteld worden.
Plaats in het onderwijsaanbod
- Master handelsingenieur (Leuven) 120 sp.
- Master handelsingenieur (Leuven) (Minor: Actuariële en financiële wetenschappen) 120 sp.
- Master in de economie, het recht en de bedrijfskunde (Leuven) 120 sp.
- Master of Business Engineering (Leuven) 120 sp.
- Master of Business Engineering (Leuven) (Minor: Actuarial and Financial Engineering) 120 sp.
- Master of Actuarial and Financial Engineering (Leuven) 120 sp.
- Master in de actuariële en financiële wetenschappen (Leuven) 120 sp.
- Courses for Exchange Students Faculty of Economics and Business (Leuven)
Onderwijsleeractiviteiten
6 sp. Levensverzekeringswiskunde (B-KUL-D0R32a)
Inhoud
In deze cursus worden de wiskundige technieken die aan de basis liggen van de premieberekening en reservering in levensverzekeringen grondig bestudeerd. Er wordt ruim aandacht besteed aan de specifieke terminologie die in de levensverzekeringsbranche gehanteerd wordt. Zijdelings wordt ook ingegaan op het juridisch kader en de sociaal-economische betekenis van de levensverzekeringen.
Meer in het bijzonder worden volgende aspecten behandeld:
- Soorten klassieke levensverzekeringsproducten: tijdelijke, levenslange en uitgestelde overlijdensverzekeringen, uitgestelde kapitalen, gemengde verzekeringen, renteverzekeringen.
- Risico-classificatie: leeftijd, geslacht, roker vs niet-roker, …
- Klassieke sterftetafels: sterftetafels met enkel de leeftijd als ingang, selectietafels (met de leeftijd en tijd verlopen sedert afsluiten van de verzekering als ingangen), overlijdenskansen, overlevingskansen, verwachte resterende levensduur.
- Keuze van de technische basissen: sterftetafel, technische intrestvoet (rekenrente), opslagen voor kosten in de premie.
- Premieberekening: het equivalentieprincipe.
- Wiskundige reserves: prospectieve en retrospectieve uitrdukkingen.
- Risico- en spaarpremies: opsplitsen van een levensverzekeringcontract in een spaarcontract en een risicocontract.
- Omvorming van contracten: afkoop, reductie.
- Modernere vormen van levensverzekeringsproducten: de verzekeringsbon, flexibele levensverzekerings-producten, levensverzekeringen gekoppeld aan een beleggingsfonds.
- Praktijkvoorbeelden: tarificatie en reservering in de praktijk.
In deze cursus worden enkel levensverzekeringen afgesloten op één hoofd bestudeerd.
Studiemateriaal
Gebruikt studiemateriaal
- Hoofstukken 1 tot en met 7 uit het volgende handboek: Dickson, D.C.M.; Hardy, M.R.; Waters, H.R. (2020). Actuarial Mathematics for Life Contingent Risks. Third edition, Cambridge, International Series on Actuarial Science.
- Presentaties en aanvullende cursusteksten die tijdens de les gebruikt worden. Deze zullen ter beschikking gesteld worden via Toledo.
Toledo
Bij deze leeractiviteit wordt gebruik gemaakt van Blackboard Ultra.
Toelichting werkvorm
Colleges met bijhorende oefeningensessies en opdrachten.
Evaluatieactiviteiten
Evaluatie: Levensverzekeringswiskunde (B-KUL-D2R32a)
Toelichting
Evaluatiekenmerken
* De opdracht/werkstuk bestaat uit één of meer homework-oefeningen. De inleveringstermijn en deadline worden vastgelegd door de docent(en) en via Toledo meegedeeld.
* Het examen is een open boek examen.
* Tijdens het open boek examen mag enkel het in de lessen gebruikte materiaal (handboek, slides, aanvullende cursusteksten) geconsulteerd worden door de student. Dit materiaal moet echter onbeschreven zijn. Nota’s gemaakt door de student tijdens de les, evenals opgeloste oefeningen mogen niet meegebracht worden.
* Het open boek examen bestaat uit een reeks theoretische en/of numerieke oefeningen waarbij niet alleen getest wordt of de student het gedoceerde materiaal begrepen heeft maar ook of hij de geziene leerstof creatief kan aanwenden om specifieke actuariële praktische problemen in het kader van de levensverzekeringen op te lossen.
* Voor het uitwerken en oplossen van de numerieke examenvragen kan de student gebruik maken van een eenvoudige niet-grafische rekenmachine meebrengen. Eveneens kan gebruikt gemaakt worden van sterftetafels en een reeks actuariële grootheden (koopsommen) die zullen ter beschikking gesteld worden op het examen.
* Het niveau van de examenvragen is in overeenstemming met de oefeningen die in de klas opgelost worden of aangeduid zijn.
Bepaling eindresultaat
* Het opleidingsonderdeel wordt beoordeeld door de docent(en), zoals meegedeeld via Toledo en de examenregeling. Het resultaat wordt berekend en uitgedrukt met een geheel getal op 20.
* Het eindresultaat is een gewogen resultaat dat als volgt wordt bepaald: Verplichte homework-opdrachten, te maken tijdens het academiejaar, worden beoordeeld op 4 van de 20 punten, het afrondend examen op 16 van de 20 punten.
* Indien de student niet deelneemt aan de home-work opdrachten of het afrondend examen, wordt de beoordeling van het niet afgelegde onderdeel meegeteld als een 0-score binnen het gewogen eindresultaat.
* Indien de vastgelegde inleveringstermijn van de home-work opdrachten niet wordt gerespecteerd, wordt de beoordeling van deze opdrachten meegeteld als een 0-score binnen het gewogen eindresultaat.
Tweede examenkans
*De evaluatiekenmerken en de bepaling van het eindresultaat bij de tweede examenkans zijn identiek aan die van de eerste examenkans zoals hierboven beschreven.
*Wegens de aard van de homework-opdrachten wordt het tijdens de eerste examenkans behaalde cijfer op de homework-opdrachten overgedragen naar de tweede examenkans.
Toelichting bij herkansen
*Zie 'Toelichting' onder 'Evaluatieactiviteiten' voor bijkomende informatie i.v.m. de tweede examenkans.