Wiskunde voor bedrijfswetenschappen B (S) (B-KUL-Y05158)

Doelstellingen
Dit opleidingsonderdeel draagt bij tot de volgende leerresultaten.
De student
3.h definieert, legt uit en gebruikt, zowel grafisch als modelmatig, macro- en micro-economische concepten.
5.a gebruikt statische en dynamische modellen, grafisch en algebraïsch, om (bedrijfs)economische problemen te analyseren en op te lossen.
8.d werkt een logische en coherente argumentatie uit voor gemaakte keuzes bij het oplossen van een praktijkrelevant (bedrijfs)economisch probleem.
11.g is vertrouwd met relevante ICT-toepassingen en wendt deze kennis en vaardigheden aan bij het oplossen van (bedrijfs)economische problemen.
Toelichting:
Een bachelorstudent Handelswetenschappen of een student in het schakelprogramma Handelswetenschappen moet een inzicht hebben in wiskundige begrippen en hun toepassingen binnen de bedrijfseconomische wetenschappen. In dit opzicht is wiskunde een ondersteunende wetenschap in dienst van andere opleidingsonderdelen. Tegelijkertijd bevat wiskunde een vormende component waarbij ernaar gestreefd wordt dat de student abstract en kritisch kan redeneren.
Wiskunde zorgt samen met andere opleidingsonderdelen voor een universele vorming van de student binnen een academische opleiding. Een correct wiskundig taalgebruik is hierbij vereist, met aandacht voor redeneervermogen, studie-, abstractie- en informatievaardigheden naast onderzoekscompetenties. De kern van wiskundige probleemoplossende activiteiten bestaat, naast logisch redeneren en kritische reflectie, uit het ordenen, structureren, analyseren, modelleren en synthetiseren van data. Grafisch en modelmatig algebraïsch inzicht in de begrippen en de gebruikte methoden is onontbeerlijk.
Aan het einde van dit opleidingsonderdeel is de student in staat om op gestructureerde wijze probleemoplossend te werken. Hij bouwt voldoende wiskundekennis en –competenties op om de weg te vinden in de (bedrijfs)economische literatuur, gebaseerd op een attitude van levenslang leren. Specifiek zijn de volgende competenties verworven.
- De student is vertrouwd met wiskundige onderzoeksmethoden binnen het domein van de bedrijfseconomische wetenschappen en kan deze hanteren. In het bijzonder kan hij micro- en macro-economische concepten grafisch en modelmatig analyseren (3.h).
- De student heeft basiskennis rond en inzicht in een aantal analysetechnieken, i.h.b. optimalisatie. Hij kan statische en dynamische modellen, grafisch en algebraïsch, gebruiken om (bedrijfs)economische problemen te analyseren en op te lossen (3.h, 5.a).
- De student kan zelfstandig een redenering opbouwen en een logische en coherente argumentatie uitwerken (8.d).
- De student is vertrouwd met relevante ICT-toepassingen en de werking van een elektronisch rekenblad (MS Excel). Hij kan deze kennis en vaardigheden gebruiken bij het oplossen van (bedrijfs)economische problemen (11.g).
Begintermen
Voor dit opleidingsonderdeel is het noodzakelijk om te beschikken over voldoende voorkennis van het opleidingsonderdeel Wiskunde voor bedrijfswetenschappen A (S).
De student dient te beschikken over algebraïsche en meetkundige vaardigheden en inzichten (o.a. rekenen met exponenten; rekenen met lettervormen; oplossen van veelterm(on)gelijkheden; grafische voorstelling in het vlak van eerste- en tweedegraadsfuncties; oplossen van (on)gelijkheden met rationale vormen; elementaire vlakke analytische meetkunde; oplossen van eenvoudige stelsels vergelijkingen) en over een logisch en abstract redeneervermogen.
Voor de start van het academiejaar wordt een opfriscursus ingericht in verband met de hierboven vermelde vaardigheden.
Identieke opleidingsonderdelen
Dit opleidingsonderdeel is identiek aan de volgende opleidingsonderdelen:
D0X46A : Wiskunde voor bedrijfswetenschappen B
HSA22A : Mathematics for Business B (B)
HSH97A : Wiskunde voor bedrijfswetenschappen B (S)
HTH93A : Wiskunde voor bedrijfswetenschappen B (BL)
Plaats in het onderwijsaanbod
Onderwijsleeractiviteiten
3 sp. Wiskunde voor bedrijfswetenschappen B (S) (B-KUL-Y55158)




Inhoud
Waar in Wiskunde voor bedrijfswetenschappen A de situatie met betrekking tot één variabele centraal stond, wordt in dit opleidingsonderdeel het accent verlegd naar de studie van functies met meerdere variabelen. Naast ongebonden extrema komen ook gebonden extrema via het gebruik van Lagrangemultiplicatoren aan bod. De behandeling verloopt zowel algebraïsch als grafisch.
Buiten (bedrijfs)economische toepassingen zoals de bespreking van prijsdiscriminatie, het afleiden van vraagfuncties uit een gegeven nutsfunctie, het bepalen van de marginale substitutievoet en elasticiteiten, het bepalen van kosten op korte en lange termijn via een gegeven productiefunctie, vermelden we eveneens een bespreking van een intertemporeel consumptie- en investeringsmodel (Fisher-Hirshleifer).
Verder worden in dit opleidingsonderdeel ook een aantal grondbegrippen uit de vlakke analytische meetkunde herhaald, met als toepassing lineaire programmatie (met grafische oplossing).
In een uitgebreid hoofdstuk over lineaire algebra worden matrices, determinanten, eigenwaarden en eigenvectoren met toepassingen (o.a. diagonalisatie van vierkante matrices en kegelsneden) bestudeerd. Ook hier worden een aantal bedrijfseconomische toepassingen bekeken, zoals input-output modellen en Markov-ketens.
Tenslotte worden naast differentiaal- ook differentievergelijkingen (of recursievergelijkingen) behandeld als een beschrijving van discreet-dynamische economische modellen. Aandacht gaat vooral uit naar lineaire differentievergelijkingen met constante coëfficiënten. Als toepassing bekijken we hier het Cobweb-model en voorbeelden uit de financiële algebra.
Specifiek komen de volgende topics aan bod:
Differentiaal- en differentievergelijkingen
- Begrip en grafische voorstelling
- Dynamische modellen (inleiding op differentie-/recursievergelijkingen)
Matrices en determinanten
- Definities en bewerkingen
- Toepassingen op input-output modellen
- Eigenwaarden en eigenvectoren
- Diagonalisatie van een vierkante matrix
- Toepassingen: kegelsneden als kwadratische krommen, PageRank en Markovketens
Lineaire programmatie
- Met grafische oplossingsmethode
Reële functies in twee (of meer) variabelen
- Grafische voorstelling (als oppervlak en via niveaukrommen)
- Partiële afgeleiden
- Impliciete differentiatie
- Ongebonden extrema
- Gebonden extrema (Lagrangemultiplicatoren)
Economische toepassingen
- Winstmaximalisatie
- Nutsfuncties, elasticiteiten
- Productiefuncties en kostenminimalisatie
- Intertemporele consumptie (Fisher-Hirshleifer model)
Studiemateriaal
Verplicht studiemateriaal: handboek, studentenhandleiding en materiaal op Toledo / website
Handboek
Verheyen, P., Janssens D. en Caluwé F. (2023). Wiskunde met bedrijfseconomische toepassingen, Acco, Leuven.
Oefeningen en Begeleide zelfstudie
- Er is een uitgebreide 'Studentenhandleiding' met uitgewerkte voorbeelden en oefeningen beschikbaar op de cursusdienst.
- Er wordt gebruik gemaakt van Toledo om relevant studiemateriaal beschikbaar te stellen (slides, kennisclips, oplossingen van oefeningen).
- Naast de geplande werkcolleges en zelfstandig begeleide sessies zijn extra oefeningen met oplossingen en illustratiemateriaal ter ondersteuning van het leerproces via Toledo beschikbaar.
- Een aantal door het docententeam verstrekte tools (verenigd op een website die gelinkt is aan het handboek) helpen de studenten om via begeleide zelfstudie sommige topics uit het opleidingsonderdeel te verwerken.
Toelichting werkvorm
In de hoorcolleges worden de verschillende topics geïntroduceerd, uitvoerig behandeld en geïllustreerd aan de hand van voorbeelden. Aandacht gaat uit naar de structuur en de onderlinge samenhang tussen de verschillende onderdelen en naar het praktisch gebruik van de gepresenteerde methoden. Van de student wordt een actieve medewerking verwacht, ook door het thuis voorbereiden en oplossen van opgegeven taken.
Daarnaast worden werkcolleges georganiseerd in lijn met de colleges, waarin nog sterker nadruk wordt gelegd op de praktische uitvoering van de wiskundige methoden én op de bedrijfseconomische toepassingen ervan. De werkcolleges worden aangevuld met begeleide zelfstandige sessies waarbij de student individueel of in groep voorbeelden en oefeningen doorneemt en in geval van onduidelijkheden een vraag kan richten aan de aanwezig studiebegeleider.
Evaluatieactiviteiten
Evaluatie: Wiskunde voor bedrijfswetenschappen B (S) (B-KUL-Y75158)
Toelichting
Evaluatiekenmerken
Er wordt een schriftelijk examen ingericht.
Het examen bestaat essentieel uit oefeningen. Het is belangrijk om de structurele opbouw goed onder de knie te hebben om deze oefeningen te beheersen. Occassioneel kan een examenvraag expliciet ingaan op deze structurele opbouw.
Bepaling eindresultaat:
Het resultaat wordt berekend en uitgedrukt met een geheel getal op 20.
Tweede examenkans
De evaluatiekenmerken en bepaling eindresultaat van de tweede examenkans zijn identiek aan die van de eerste examenkans zoals hierboven beschreven.
Examencontract
Het examen verloopt zoals voor de gewone diplomacontracten.