Vergelijkende biologie (B-KUL-U00A6A)
Doelstellingen
In dit opleidingsonderdeel verwerft de student inzicht in de biodiversiteit, gaande van de meest eenvoudige biologische organisatie tot en met de mens. Hierbij komen elementaire biologische begrippen aan bod, zoals groei en reproductie van cellen, embryonale ontwikkeling, differentiatie, morfologie, basisfysiologie van stelsels, parasitisme, fylogenese en evolutiemechanismen.
- De studenten leren het essentiële basisvocabularium biologie en kunnen de opbouw van het menselijk lichaam plaatsen binnen de context van de evolutie.
- De studenten verwerven een stevige basiskennis van het dierenrijk en leren de organisatie van een aantal typedieren die representatief zijn voor de belangrijkste fyla.
- De studenten verwerven, vertrekkend van de cel als eenheid en opbouwend tot weefsels en organismen, inzicht in de morfologische structuren en functies van cellen, organen en orgaanstelsels van dieren (inclusief mens).
- De studenten ontwikkelen kennis over belangrijke ziekteverwekkers uit het dierenrijk en over het misfunctioneren van fysiologische stelsels bij enkele belangrijke ziektes.
- De studenten moeten de bouw van de fysiologische stelsels schematisch kunnen weergeven en kunnen uitleggen hoe ze functioneren.
- De studenten moeten kunnen aangeven hoe deze stelsels in de loop van de evolutie ontstaan zijn en aangepast aan de specifieke levensomstandigheden.
- De studenten moeten belangrijke ziekteverwekkers in het dierenrijk kunnen opsommen en/of beschrijven en moeten de fysiologische stelsels in verband kunnen brengen met besproken ziektes bij de mens.
De studenten moeten de basisvaardigheden en –technieken voor biologisch onderzoek beheersen en moeten de kennis en concepten uit het hoorcollege met betrekking tot structuur en functie van cellen, weefsels en organismen (dieren) kunnen toepassen.
- De studenten leren dierlijke organismen en organen observeren zodat een beter inzicht verworven wordt in hun morfologie (structuur) en fysiologie (functie). Aan de hand van microscopische observatie van preparaten, on-line interpretatie van histologische beelden en dissectie leren de studenten de verschillende structuren te herkennen, hun onderling verband te begrijpen en hun relatieve grootte en ligging in te schatten.
- De studenten leren hun observaties nauwkeurig te beschrijven en/of te tekenen.
De opgedane kennis zal nadien helpen bij alle op biologie verder bouwende specialisatiecursussen.
Begintermen
Basisbegrippen biologie en chemie uit het secundair onderwijs.
Dit opleidingsonderdeel van de opleiding Bachelor in de biomedische wetenschappen kan enkel gevolgd worden indien men over een deelnamebewijs aan een ijkingstoets beschikt . Klik hier voor meer info
Volgtijdelijkheidsvoorwaarden
Dit opleidingsonderdeel is een voorwaarde voor het opnemen van volgende opleidingsonderdelen:
X0B28B : Diversiteit van dieren (Niet meer aangeboden dit academiejaar)
X0B28C : Diversiteit van dieren
Identieke opleidingsonderdelen
Dit opleidingsonderdeel is identiek aan de volgende opleidingsonderdelen:
X0A83A : Dierkundige biologie (Niet meer aangeboden dit academiejaar)
G0N05B : Bouw en functie van dieren
X0E43A : Dierkundige biologie (Niet meer aangeboden dit academiejaar)
E05C2A : Vergelijkende biologie
X0A83C : Dierkundige biologie
X0E43B : Dierkundige biologie
Plaats in het onderwijsaanbod
Onderwijsleeractiviteiten
3 sp. Algemene ontwikkeling en fysiologie van de vertebraten (B-KUL-X0E94a)
Inhoud
In dit deel van de cursus worden de fysiologische stelsels bestudeerd. Hier wordt telkens vertrokken van de systemen bij de meer primitieve dieren om uiteindelijk te komen tot het stelsel bij de mens. Naast de gewone fysiologie worden voor alle stelsels ook enkele pathologische ziektebeelden bij de mens besproken in hoorcolleges. Deze hoofdstukken kunnen via zelfevaluatie verder op Toledo ingeoefend worden.
Indeling cursus:
Hoofdstuk 1. Ontwikkeling/Embryologie: vroege ontwikkeling vanaf de bevruchting tot en met de gastrulatie
Hoofdstuk 2. Organisatie/ Homeostase/ Histologie (weefsels): epithelen, klieren, steunweefsels, spierweefsels en zenuwweefsels
Hoofdstuk 3. Spijsvertering: voedingsstoffen, principes van spijsvertering en absorptie, functie van maag, darm, pancreas en lever, afwijkingen
Hoofdstuk 4. Musco-skeletaal systeem: beenderstelsel en ontwikkeling; structuur en werking van verschillende typen spieren: skeletspier, hartspier en gladde spier, afwijkingen
Hoofdstuk 5. Osmostase & Excretie: bouw en werking van de nieren
Hoofdstuk 6. Endocrien systeem: hormonen van hypothalamus, hypofyse, schildklier, bijschildklieren, pancreas, bijnieren, gonaden, afwijkingen
Hoofdstuk 7. Bloedsomloop (Cardiovasculair stelsel): circulatiesysteem, hart, bloedvaten, capillairen, lymfevaten, samenstelling en functie van het bloed
Hoofdstuk 8. Ademhaling (respiratorisch stelsel): transport van gassen, longfunctie
Hoofdstuk 9. Zenuwstelsel: werking van het zenuwstelsel: actiepotentiaal, impulsgeleiding, synaptische transmissie, receptoren, organisatie en functie van de hersenen, willekeurig en vegetatief zenuwstelsel
Hoofdstuk 10. Immuniteit: niet-specifieke en specifieke afweer, cellen en organen van het lymfatisch stelsel, verloop van de specifieke afweerrespons
Er wordt in bepaalde hoofdstukken dieper ingegaan op kanalen en carriers: Membraanpotentiaal, gekatalyseerd transport, co- en countertransport. Actief transport: overzicht en eigenschappen van de verschillende actieve transportsystemen
Signaaltransductie: verschillende soorten receptoren en intracellulaire boodschappers
Studiemateriaal
Online cursustekst per hoofdstuk op Toledo. Boek 'Biology' MCGrawHill (auteurs: P Raven, GB Johnson, KA Mason, JB Losos, SS Singer)
Toelichting werkvorm
Gastcollege - Presentatie
Naast hoorcollege 3u presentatie discussietopic gelinkt met een hoofdstuk van de cursus
Komt ook voor in andere opleidingsonderdelen
1 sp. Levensboom en diversiteit van dieren (B-KUL-X0E95a)
Inhoud
In dit deel van de cursus wordt een overzicht van alle organismen en hun voornaamste kenmerken gegeven, vertrekkende van virussen en ééncelligen tot hogere diersoorten. Er wordt een overzicht gegeven van de evolutie van dieren op basis van morfologische kenmerken, ontwikkelingskenmerken en hoe recente, moleculaire systematiek deze indeling heeft gewijzigd. Er komt een inleiding in de Virussen, Prokaryoten, Archaea, Protozoa, Porifera, Cnidaria, Platyhelminthes, Nematoda, Mollusca, Annelida, Arthropoda, Echinodermata en Chordata. Telkens worden typevoorbeelden gegeven van organismen die een belangrijke rol spelen in ziekteprocessen bij de mens of die gebruikt worden in medische toepassingen en/of behandelingen.
Studiemateriaal
Online cursustekst per hoofdstuk op Toledo. Boek 'Biology' MCGrawHill (auteurs: P Raven, GB Johnson, KA Mason, JB Losos, SS Singer)
Komt ook voor in andere opleidingsonderdelen
1 sp. Practicum algemene anatomie & histologie van de vertebrate stelsels + microscopie van pathogene protisten (B-KUL-X0F21a)
Inhoud
Embryogenese
Dissectie muis
Bloedsomloop & werking Hart
Microscopie protisten
+ 4 sessies e-practica
- Spijsvertering
- Reproductie
- Bloedsomloop
- Doorsnede muis
Studiemateriaal
Labohandleiding
Toelichting werkvorm
Laboratoriumsessie - Online asynchroon leren
Evaluatieactiviteiten
Evaluatie: Vergelijkende biologie (B-KUL-U20A6a)
Toelichting
Het examen tijdens de examenperiode is schriftelijk en telt mee voor 70%. De vragen zijn een combinatie van meerkeuze vragen (zonder giscorrectie), open en gesloten vragen. Het examen is gesloten boek.
De practica worden permanent geëvalueerd op basis van medewerking tijdens contactmomenten, vaardigheidstoetsen en een verslag. De practica tellen mee voor 30%. Wie minder dan de helft behaalt op één van de onderdelen (eindexamen, practica, discussie) kan maximaal een eindscore van 9/20 behalen voor het opleidingsonderdeel.
Bij (i) niet-deelname, (ii) onwettige afwezigheid of (iii) wettige afwezigheid zonder naar behoren uitvoeren van een vervangende opdracht aan een OPO onderdeel met permanente evaluatie (practicum/presentatie/opdracht/excursie), kan er niet deelgenomen worden aan het examen en leidt dit bijgevolg tot een NA (“niet afgelegd”) als examenresultaat (conform het examenreglement). Studenten kunnen een wettige afwezigheid onder andere staven met een medisch attest, op voorwaarde dat het attest niet later dan de dag van de te staven afwezigheid door een arts is uitgeschreven, en op voorwaarde dat de student het zo snel mogelijk en zonder overmacht zeker binnen de drie werkdagen aan de ombuds bezorgt. Het attest specificeert dat de betrokkene niet in staat was deel te nemen aan het OPO onderdeel met permanente evaluatie.
De volgende medische attesten worden niet aanvaard:
· een onvolledig ingevuld attest of een attest dat tegenstrijdigheden bevat;
· een dixitattest (attest dat enkel gebaseerd is op de verklaring van de patiënt);
· een post factum attest (attest dat wordt uitgeschreven na afloop van de ziekte of nadat de medische gevolgen van een ongeluk niet meer vastgesteld kunnen worden).
Naast het bezorgen van de wettiging dient de student zelf te informeren naar een inhaalmoment of vervangende opdracht bij de professor en/of assistent van het desbetreffende OLA.
Bij een eventuele herkansing in het volgende academiejaar kan de practicumscore overgedragen worden, na expliciete vraag (per email) van de student aan de docent en indien de reeds behaalde score minstens 50% was. Een student kan de practica ook herhalen. Dan dienen alle practica herhaald te worden en gelden enkel de laatst verworven punten. Ook hiertoe verwachten wij een expliciete vraag (per email) aan de docent.
Indien de practica door alternatieve opdrachten vervangen zouden worden, dan zijn deze laatste ook verplicht.
Toelichting bij herkansen
Voor de practica/presentatie/excursie (of eventuele vervangende opdrachten) is er geen tweede zittijd mogelijk. Het resultaat behaald in eerste zittijd voor dit onderdeel worden behouden.