Sociaal recht (B-KUL-S0E94A)
Doelstellingen
Bij het voltooien van dit opleidingsonderdeel hebben de studenten de volgende leerresultaten bereikt:
- Studenten kunnen het begrip socialezekerheidsrecht juridisch definiëren.
- Studenten kunnen de karakteristieken van het socialezekerheidsrecht omschrijven, alsook situeren in de ruimere rechtsorde.
- Studenten kunnen het socialezekerheidsrecht afbakenen tegenover de andere rechtstakken.
- Studenten kunnen het eigen karakter van het de rechtshandhaving in het socialezekerheidsrecht typeren.
- Studenten kunnen de hiërarchie der rechtsbronnen toepassen (in een concreet juridisch geval).
- Studenten kunnen op basis van de zich eigen gemaakte principes en begrippenkader een evaluatie maken van een concrete rechtsregel of rechtsfiguur (sterktes/zwaktes).
- Studenten kunnen de concrete Belgische regelingen kaderen binnen de algemene (Europese) principes van het socialezekerheidsrecht.
Deze doelstellingen worden bij de start van de colleges aan de studenten gecommuniceerd.
Begintermen
Bij aanvang van dit opleidingsonderdeel heeft de student reeds volgende doelstellingen bereikt:
- De student kan zich inleven in de maatschappelijke realiteit, haar problemen, waarden- en normenstelsels.
- De student kan op een kritische wijze omgaan met conceptuele kaders.
- De student volgt de maatschappelijke actualiteit op.
Er is geen specifieke voorkennis van het (sociaal) recht vereist voor dit opleidingsonderdeel.
Plaats in het onderwijsaanbod
- Voorbereidingsprogramma: Master in het sociaal werk en sociaal beleid (voor bachelors en masters in de sociale wetenschappen en gedragswetenschappen) (Leuven e.a.) 67 sp.
- Schakelprogramma: Master in het sociaal werk en sociaal beleid (Leuven e.a.) 66 sp.
- Master in de psychologie (Leuven) (Afstudeerrichting arbeids- en organisatiepsychologie) 120 sp.
- Bachelor in de politieke wetenschappen en de sociologie (programma voor studenten gestart in 2022-2023 of later) (Leuven) (Minor sociaal werk en sociaal beleid) 180 sp.
- Voorbereidingsprogramma: Master in het sociaal werk en sociaal beleid (voor bachelors en masters Geschiedenis en andere bachelors en masters na toelating (Leuven e.a) 94 sp.
- Master in de psychologie (nieuw programma vanaf 2025-2026) (Leuven) (Afstudeerrichting arbeids- en organisatiepsychologie) 120 sp.
Onderwijsleeractiviteiten
3 sp. Socialezekerheidsrecht (B-KUL-S0E92a)
Inhoud
In deze leeractiviteit worden de algemene principes van de sociale zekerheid behandeld. De juridische beginselen die aan de grondslag liggen van het Belgisch, het internationaal en het Europees socialezekerheidsrecht worden onderzocht. Verschillende aspecten van het Belgische socialezekerheidsrecht worden behandeld (o.a. rechtsbronnen, administratie, financiering, etc.).
In deze leeractiviteiten leren de studenten de beginselen van het socialezekerheidsrecht toe te passen op het Belgische socialezekerheidsstelsel. Het vigerend Belgische socialezekerheidsrecht wordt geplaatst binnen de algemene beginselleerstukken. De (juridische) keuzes die de Belgische regelgever hierbij gemaakt heeft worden onderzocht en juridische alternatieven hiervoor, die in het bestaande Belgische socialezekerheidsstelsel besloten liggen, worden verkend.
Deze leeractiviteit bestaat uit de volgende inhoudelijke componenten (die, waar relevant, per stelsel van de sociale zekerheid worden uitgesplitst)
- Module 1: begrippenkader – sociaal recht, socialezekerheidsrecht en positionering socialezekerheidsrecht binnen het sociaal recht
- Module 2: bronnen van het socialezekerheidsrecht
- Module 3: administratie binnen de sociale zekerheid
- Module 4: financiering sociale zekerheid
- Module 5: persoonlijk toepassingsgebied van socialezekerheidsstelsels
- Module 6: rechtshandhaving sociale zekerheid en privacybescherming
- Module 7: Europees en internationaal socialezekerheidsrecht
- Module 8 : risico’s ouderdom en overlijden in de Belgische pensioenregelingen
- Module 9: risico arbeidsongeschiktheid binnen de Belgische ZIV-regeling en de regelingen van arbeidsongevallen en beroepsziekten
- Module 10: risico werkloosheid binnen de Belgische werkloosheidsverzekering en faillissementsverzekering
- Module 11: risico’s gezondheidszorg en zorg binnen de Belgische ZIV-regeling en de Vlaamse (zorg)regelingen
- Module 12: risico gezinsbescherming binnen de Belgische kinderbijslagregelingen
- Module 13: risico armoede binnen de Belgische bijstandsregelingen
Studiemateriaal
Om het opleidingsonderdeel vorm te geven, wordt er met volgend studiemateriaal gewerkt:
- De Becker, E., Pieters, D. & Schoukens, P. (2024). Socialezekerheidsrecht. Leuven: Acco
- VRG-codex Sociaal Recht
- Toledo: Slides ter ondersteuning van de leerstof behandeld in de hoorcolleges en discussion board (vragen over de inhoud van de cursus en de hoorcolleges
Optionele achtergrondliteratuur:
- Pieters, D. (2008). Sociale zekerheid begrijpen. Leuven: Acco
Toelichting werkvorm
Tijdens de wekelijkse hoorcolleges worden de relevante concepten behandeld en geïllustreerd met uiteenlopende voorbeelden. Met het oog op het succesvol realiseren van de leerdoelstellingen wordt van de studenten verwacht dat ze aanwezig zijn in de hoorcolleges. Ze dienen actief mee te denken en kunnen tijdens de colleges vragen stellen over de leerstof. De studenten nemen vooraf de relevante passages van het handboek door en ze volgen de sociaalrechtelijke actualiteit op. Tot slot kunnen studenten via het discussion board op Toledo bepaalde onderdelen van de cursus verder bevragen en/of onderdelen van de cursus in discussievorm benaderen.
Opnames van de colleges worden ter beschikking gesteld via Toledo en blijven tot 2 weken na de les beschikbaar.
Komt ook voor in andere opleidingsonderdelen
Evaluatieactiviteiten
Evaluatie: Sociaal recht (B-KUL-S2E94a)
Toelichting
Evaluatiekenmerken
De evaluatie bestaat uit een schriftelijk gesloten boek examen tijdens de examenperiode. Het examen duurt 1,5 uur en bestaat voor de helft uit kennis- en de andere helft uit toepassingsvragen (juridische casussen of vragen waarbij stelsels vergeleken moeten worden). Studenten mogen een niet-geannoteerd wetboek (Bama-codex sociaal recht) gebruiken bij het examen.
Bepaling eindresultaat
Het opleidingsonderdeel wordt beoordeeld door de docent, zoals meegedeeld via Toledo en de examenregeling. Het resultaat wordt berekend en uitgedrukt met een geheel getal op 20.
Herkansen
De evaluatiekenmerken en de bepaling van het eindresultaat van de tweede examenkans zijn identiek aan die van de eerste examenkans zoals hierboven beschreven.
Toelichting bij herkansen
Zie ‘Toelichting’ onder ‘Evaluatieactiviteiten’ voor bijkomende informatie i.v.m. de tweede examenkans.