Transitie management (B-KUL-HMM57A)

Doelstellingen
Dit OPO draagt bij tot het bereiken van volgende OLRs:
1. Kan milieu-, welzijns- en duurzaamheidsvraagstukken vanuit verschillende wetenschappelijke invalshoeken analyseren en kan tot geïntegreerde beleidsmatige oplossingen komen, samen met specialisten in andere kennisdomeinen.
c. Uitgaande van een analyse van duurzaamheidsuitdagingen kan de student adviezen formuleren ten aanzien van duurzame transities.
2. Kan de impact van een milieu-, welzijns- en duurzaamheidsbeleid kritisch inschatten en evalueren.
d. De student kan op basis van een systeemanalyse kritisch reflecteren over transities die worden doorgevoerd met het oog op duurzaamheid.
3. Kan veranderingsprocessen gericht op milieu, welzijn en duurzaamheid realiseren op micro-, meso- en macroniveau, bv. op vlak van een individu, een organisatie, een sector, een land.
c. De student kan kritisch reflecteren over de barrières van een duurzame transitie.
d. De student weet verschillende manieren van veranderingsprocessen te hanteren om duurzame transities te realiseren waarbij zowel aandacht is voor het niche, regime als macro-niveau.
5. Kan kritisch reflecteren over en gebruik maken van duurzame alternatieven als innovatief antwoord op maatschappelijke uitdagingen.
c. Op basis van systeemdenken kan de student duurzame alternatieven beoordelen op hun effectiviteit om een duurzame transitie tot stand te brengen.
Begintermen
In het OPO Duurzame ontwikkeling hebben de studenten inzicht verworven in de basisprincipes van duurzaamheid. In het OPO Duurzaam Materialenbeheer werd het concept circulaire economie geïntroduceerd. In het OPO CSR hebben studenten inzicht gekregen in hoe duurzaamheid kan worden geïntegreerd in de diverse functionele onderdelen van een organisatie. Zij hebben tevens kennis kunnen maken met organisaties in een buitenlandse context die duurzaamheid in hun beleid integreren. In het OPO Integratie van Management Systemen zijn reeds verschillende duurzaamheidssystemen besproken en aan de praktijk getoetst, zoals ISO 26000, GRI en de bijdrage van de Sustainable Development Goals tot die managementsystemen.
In deze master OPO worden die verworven inzichten synthetisch geintegreerd.
Plaats in het onderwijsaanbod
Onderwijsleeractiviteiten
6 sp. Transitie management (B-KUL-HMM57a)



Inhoud
1)
Het OPO start in eerste instantie met een aantal lectures door de docent. Het betreft inhoudelijk vooreerst een overzicht van modellen van welvaartsgroei (Beyond GDP) waar naast de prosperity ook de people en planet dimensie wordt geïntegreerd. We bespreken ook indicatoren van duurzame ontwikkeling en de manier hoe ze interacties tussen de prosperity, planet en people dimensie integreren. Uitgaande van de limieten van onze natuurlijke hulpbronnen en een kritisch natuurlijk kapitaal worden vervolgens alternatieve kaders (degrowth, circulaire economie, donut-economie, ...) besproken. .
Op die manier wordt duidelijk dat een systeemverandering noodzakelijk is om een transitie naar duurzame ontwikkeling te verwezenlijken. Transitiemanagement biedt een kader om systeemtransities naar duurzaamheid aan te jagen. Hierbij wordt een multilevelperspectief gehanteerd om transities naar duurzaamheid te conceptualiseren: macro (“exogeen landschap”), meso (“socio-technisch regime” met regels, praktijken, gedrag, waarden en de infrastructuur van een dominant paradigma) en niche (“ emerging innovations”). Er worden methoden aangereikt zoals backcasting, het opzetten van transitie-arenas (participatieve tussenruimte) om duurzame transities te faciliteren en te sturen.
2)
In tweede instantie bespreken/presenteren de studenten in de les zelf een aantal wetenschappelijke artikels inzake transitiemanagement naar duurzaamheid. Het betreft bv. artikels die toepassingen van systeemtransities onderzoeken uit het buitenland in mobiliteit, energie, steden/bouwsector, mode, toerisme, de zorg, landbouw, ....
De studenten werken vervolgens ook zelf op basis van een complexe duurzaamheidsuitdaging een groepsopdracht ivm een systeemtransitie uit. Ze tonen op basis van een systeemanalyse en stakeholdersanalyse waarom in hun specifieke case een systeemtransitie vereist is. ze analyseren hun case op basis van het Multi Level Perspectief met aandacht voor wat er gebeurt op het niche, regime en landschapsniveau. De verschillende cycli in transitiemanagement (probleemstructurering, visievorming, transitiearena, transitiepaden en transitie-experimenten, monitoring en evaluatie) komen aan bod. Deze groepsopdracht resulteert in een schriftelijk rapport. Dit rapport wordt besproken op een individueel mondeling examen. Vanuit de concrete case, die tot uiting komt in het schriftelijk rapport, zal tijdens het individueel mondeling examen tevens teruggekoppeld worden naar de leerstof die werd behandeld in 1) en mede ondervraagd wordt.
Studiemateriaal
Wetenschappelijke artikels en rapporten waarnaar verwezen worden tijdens de contacturen worden digitaal beschikbaar gesteld via Toledo.
Evaluatieactiviteiten
Evaluatie: Transitie management (B-KUL-H75292)
Toelichting
De docent evalueert de student:
1) op de mondelinge bespreking/presentatie door de student van een wetenschappelijk artikel ivm transitie naar duurzaamheid. De student wordt tevens permanent geëvalueerd op zijn mondelinge interventies tijdens groepsdiscussies. Aanwezigheid tijdens de lessen is dan ook verplicht. Dit deel 1) staat in totaal op 5 punten.
2) op een individueel mondeling examen waarbij de vragen verder bouwen op een groepsopdracht inzake een concrete case van systeemtransitie naar duurzaamheid. De groepsopdracht mondt uit in een schriftelijke paper die tevens geëvalueerd wordt. Het mondeling examen kan ook peilen naar kennis inzake leerstof die werd behandeld tijdens de lectures door de docent . Dit deel 2) staat in totaal op 15 punten.
Alle onderdelen moeten worden afgelegd. Niet deelname aan één van de onderdelen, leidt tot een 0/20 voor het geheel.
Toelichting bij herkansen
De evaluatiekenmerken en bepaling eindresultaat van de tweede examenkans zijn identiek aan die van de eerste examenkans zoals beschreven in het tabblad 'Toelichting evaluatie'. Enkel het deel waarvoor een onvoldoende is behaald, moet opnieuw worden afgelegd.