Kwantitatieve onderzoeks- en analysemethoden (B-KUL-HBM31C)

Doelstellingen
OPLEIDINGSSPECIFIEKE LEERRESULTATEN (OLR)
Dit opleidingsonderdeel evalueert (geheel of gedeeltelijk) de volgende opleidingsspecifieke leerresultaten
De student:
7. Beheerst methoden van onderzoek en kan deze toepassen om concrete probleemstellingen op vlak van milieu en welzijn te analyseren, oplossingen te formuleren en te evalueren, en hierover te communiceren.
7a Kan een probleem analyseren, kaderen in de wetenschappelijke literatuur, en aansluitende vragen/hypothesen formuleren die het onderzoek richting geven.
7b Kent de verschillende methoden van zowel kwantitatief (bv. vragenlijst, experiment) als kwalitatief onderzoek (bv. diepte-interview, focusgroep) en weet deze toe te passen om een concreet probleem op te lossen.
7c Kan een beargumenteerde keuze maken voor een bepaalde methode en/of analysetechniek in functie van de vraag.
7d Kan de resultaten van een analyse correct interpreteren en de draagwijdte hiervan inschatten.
7e Kan adequaat rapporteren en mondeling communiceren over de toegepaste methode en de resultaten, en volgt hierbij nauwgezet de gebruikelijke rapportagerichtlijnen.
7f Kan een toegepaste methode kritisch evalueren in termen van gerealiseerde betrouwbaarheid en validiteit.
LEERRESULTATEN VAN HET OPLEIDINGSONDERDEEL
Om de student nog concreter te informeren over wat van hem/haar verwacht wordt, volgt hierna een verdere specifiëring van de hoger vermelde OLR.
Bij het voltooien van deze onderwijsleeractiviteit kan de student:
Aansluitend bij OLR7 (a,b,c,d,e,f)
* Zelfstandig een betrouwbaarheidsinterval berekenen en een significantietoets uitvoeren voor 1 en 2 populatieproporties en de uitkomst hiervan op een correcte wijze interpreteren.
* Zelfstandig de verschillende stappen van een chi-kwadraattoets uitvoeren en de uitkomst hiervan op een correcte wijze interpreteren.
* SPSS aanwenden om zelfstandig een chi-kwadraattoets op kruistabelgegevens uit te voeren en de uitvoer hiervan op een correcte wijze interpreteren.
* Zelfstandig een enkelvoudige regressievergelijking berekenen en de berekende regressiecoëfficiënten (intercept + hellingscoëfficiënt) op een correcte wijze interpreteren.
* Zelfstandig een enkelvoudige regressievergelijking gebruiken om op basis van de waarde van een variabele de waarde van een andere variabele te voorspellen.
* Zelfstandig op een wetenschappelijk verantwoorde wijze een vragenlijstonderzoek ontwerpen vanaf het formuleren van een probleemstelling tot aan de dataverzameling met oog voor de specifieke valkuilen.
* De verschillende steekproeftechnieken omschrijven en op basis van een concreet geval beargumenteren welke steekproeftechniek het meest geschikt is.
* Zelfstandig vragenlijstgegevens coderen en op basis hiervan een datamatrix aanmaken.
* Zelfstandig bestaande vragenlijstonderzoeken kritisch evalueren op basis van de kwaliteitscriteria voor het vragenlijstonderzoek.
* SPSS aanwenden om zelfstandig de interne consistentie van een schaal te analyseren en de uitvoer hiervan op een correcte wijze interpreteren.
* SPSS aanwenden om met behulp van meervoudige lineaire regressie de gegevens van een vragenlijstonderzoek te analyseren en de uitvoer hiervan op een correcte wijze interpreteren.
* Op basis van de resultaten van een statistische analyse tot onderbouwde conclusies komen.
Begintermen
Voor dit opleidingsonderdeel is het aangewezen dat volgende opleidingsonderdelen reeds zijn afgewerkt alvorens het betreffende opleidingsonderdeel op te nemen:
Onderzoeks- en analysemethoden (HBM09C)
Plaats in het onderwijsaanbod
Onderwijsleeractiviteiten
3 sp. Kwantitatieve onderzoeks- en analysemethoden (B-KUL-HBM31c)



Inhoud
1. Inferentie voor telgegevens
- Inferentie voor een proportie
- Inferentie voor twee proporties
2. Inferentie voor kruistabellen
- Gegevensanalyse van kruistabellen
- Inferentie voor kruistabellen (chi-kwadraattoets voor onafhankelijkheid)
3. Enkelvoudige lineaire regressie
- Enkelvoudige lineaire regressie op steekproefgegevens
- Inferentie voor regressie
4. Opzet van een vragenlijstonderzoek
- Formulering probleemstelling
- Keuze afnamemethode
- Bepaling aard en omvang van de steekproef
- Ontwerp van een vragenlijst
5. Verwerken van vragenlijstgegevens: codering en aanmaak datamatrix in SPSS
6. Kwaliteitscriteria voor vragenlijsten
- Validiteit en betrouwbaarheid van vragenlijsten
- Interne consistentie van een schaal: Cronbachs' alpha met SPSS
7. Analyse van vragenlijstgegevens met SPSS:
- Analyse van de interne consistentie van een schaal (Cronbachs' alfa)
- Chi-kwadraattoets
- Meervoudige lineaire regressie-analyse
Studiemateriaal
Onderzoeksmethoden: via de digitale leeromgeving ter beschikking gestelde slides
Analysemethoden: Moore, D.S. & McCabe, G.P. (2006). Statistiek in de praktijk, 5e herziene druk. Den Haag: Academic Service (handboek aanbevolen + opgavenboek verplicht).
Toelichting werkvorm
Nadat een nieuw begrip of een nieuwe methode via een hoorcollege aangebracht werd, wordt de aanpak van oefeningen en problemen die daarop betrekking hebben 'gedemonstreerd'. Daarna gaan de studenten zelf aan de slag met nieuwe oefeningen en problemen in werkcolleges. De docent biedt daarbij zoveel mogelijk individuele hulp aan en geeft bijkomende klassikale uitleg bij algemeen voorkomende moeilijkheden. Tijdens deze colleges wordt er zoveel als mogelijk interactief gewerkt en begeleidt de docent de studenten via onderwijsleergesprekken doorheen hun oplossingsproces.
De studenten krijgen een voor hen onbekende dataset van een vragenlijstonderzoek aangeboden en er wordt hen gevraagd om een aantal statistische analyses in SPSS uit te voeren: het uitvoeren van een chi-kwadraattoets, de analyse van de interne consistentie van een aantal schalen en een meervoudige lineaire regressie. De studenten genereren hierbij output dmv SPSS en schrijven hier een kort verslag over.
De opdracht wordt op het einde van de lessenreeks gegeven nadat de verscheidene leerinhouden met SPSS behandeld werden en wordt meegebracht naar het examen waarbij aan de studenten gevraagd wordt om de gemaakte analytische keuzes te verantwoorden en de resultaten van de analyses te interpreteren. De opdracht stelt de docent in staat om te evalueren in welke mate de studenten in staat zijn om te werken met SPSS, geschikte analysetechnieken te kiezen en op wetenschappelijk verantwoorde wijze conclusies te trekken uit de door SPSS gegenereerde output.
Feedback wordt op individuele basis gegeven tijdens de nabespreking van het examen.
Evaluatieactiviteiten
Evaluatie: Kwantitatieve onderzoeks- en analysemethoden (B-KUL-H75304)
Toelichting
Het examen bestaat uit twee delen: een schriftelijk deel en een 'take home' opdracht met SPSS. Het schriftelijk deel telt mee voor 15 van de 20 punten, de opdracht telt mee voor 5 van de 20 punten voor het examen. Studenten die geen (zinvolle) opdracht indienen, krijgen een NA voor het volledige examen.
Toelichting bij herkansen
De evaluatie bij de 2e examenkans gebeurt op dezelfde wijze als bij de 1e examenkans. Studenten die tijdens de 1e examenkans een voldoende behaalden voor de opdracht (d.i. minstens 2,5/5) kunnen hun punt op deze opdracht overdragen naar de tweede examenkans binnen hetzelfde academiejaar. Indien zij opteren om de opdracht opnieuw te verdedigen, dan vervalt de score van de 1e examenkans. Voor de tweede examenkans blijft de opdracht dezelfde als bij de eerste examenkans.