Geografie: interactie mens en aarde (B-KUL-G9X08A)

6 studiepuntenNederlands45 urenEerste semester
POC Geowetenschappen

- Kennis verwerven van de voornaamste factoren die de ruimtelijk gedifferentieerde evolutie van de menselijke bevolking en haar economische ontwikkeling hebben bepaald/bepalen op globale schaal.
- Inzicht hebben in de impact die menselijke activiteiten hebben op het systeem Aarde en de wijze waarop deze impact bestudeerd en begroot kan worden.
- Inzicht hebben in de gevolgen van menselijke impact voor het functioneren van het Systeem Aarde.
- De waterbeheersingsproblematiek in Midden België kunnen duiden als een voorbeeld van (lokale) interactie tussen mens en omgeving en in staat zijn om eenvoudige berekeningen te kunnen maken mbt waterbeheer en overstromingsrisico.
- Kennis hebben van het ontstaan en de ruimtelijke spreiding van homeniden en meer specifiek homo Sapiens over de aarde.
- Een algemeen inzicht hebben in de omgevingsfactoren die bevolkings- en welvaartsgroei op globale schaal beïnvloed hebben tot en met de 15de eeuw.
- In staat zijn om voor de belangrijkste regio's actuele variaties in bevolkingsdichtheid en economische ontwikkeling te verklaren en te duiden vanuit een historisch kader.
- Inzicht hebben in de voornaamste mechanismen die de globale bevolkingsdynamiek bepalen (geboorte, sterfte, migratie, demografische transitie) en hun relatieve rol in functie van tijd en ruimte kunnen beschrijven.
- In staat zijn om eenvoudige ecologische modellen uit te leggen en te hanteren om interacties tussen mens en hulpbron te modelleren.
- Kennis hebben van de factoren die de ontwikkeling van menselijke beschavingen beperken en kunnen leiden tot hun instorting.
- Kennis hebben van de (basisprincipes van de ruimtelijke gedifferentieerde impact van de mens op enkele van de belangrijkste componenten van het system aarde (bodemgebruik, biogeochemische cycli, biodiversiteiet, water, bodem).
- Kennis hebben van een aantal belangrijke beperkingen voor menselijke ontwikkeling (voedsel, water, energie).
- Grondig inzicht hebben in de globale voedselproblematiek.
- De belangrijkste gevolgen van de menselijke impact op het Systeem aarde en hun interacties kunnen beschrijven (klimaat, functioneren van biosystemen, koolstofhuidhouding).
- Enkele voorname mechanismes die leiden tot terugkoppelingen tussen de verschillende componenten van het Systeem Aarde en menselijke activiteit begrijpen en kunnen begrijpen.
- Uitgaande van deze kennis een gefundeerde voorspelling kunnen maken van mogelijke toekomstige gevolgen van deze impact.
Inzicht hebben in de principes die gebruikt worden om toekomstige impacten te evalueren.
- Inzicht hebben in enkele voorbeelden van beheersstrategieën die tot een meer duurzaam beheer van hulpbronnen kunnen leiden.
- Kennis hebben van enkele belangrijke principes voor het duurzaam beheer van hernieuwbare natuurlijke hulpbronnen en deze principes kunnen hanteren in eenvoudige modellen.
 

Kennis van algebra en enige vertrouwdheid met eenvoudige toepassingen van differentiaalrekenen.


Dit opleidingsonderdeel is een voorwaarde voor het opnemen van volgende opleidingsonderdelen:
G0W56A : Geografische gegevensverzameling en analyse I

Onderwijsleeractiviteiten

6 sp. Geografie: interactie mens en aarde - hoorcollege (B-KUL-G0O12a)

6 studiepuntenNederlandsWerkvorm: College45 urenEerste semester
Facultaire POC Wetenschappen

I.    Pre-industriële differentiatie
    a.    Verspreiding van de mens over de aarde
    b.    Ontstaan van de landbouw en domesticatie van dieren
    c.    De rol van de topografie en morfologie van continenten
    d.    De rol van zoönosen
II.    De natuurlijke bevolkingsaangroei in tijd en ruimte
    a.    De evolutie van de bevolking van de 17de eeuw tot heden
    b.    Het demografisch transitiemodel
    c.    De diffusie van de demografische transitie
    d.    De natuurlijke aangroei
III.    Leeftijdsstructuur en bevolkingsvooruitzichten
    a.    De leeftijdsstructuur
    b.    Toekomstige bevolkingsevolutie
IV.    De bevolkingssspreiding op aarde: verklaringsfactoren
    a.    Oecumene en ongelijke spreiding
    b.    Oorzaken van ongelijke bevolkingsspreiding: rol van fysische factoren
    c.    Huidige ruimtelijke differentiatie in een historisch perspectief
    d.    Verstedelijking
    e.    Socio-economische ontwikkeling: welvaart en welzijn
V.    Het voedselprobleem
    a.    Kwantitatieve voedselbehoeften en –verbruik
    b.    Kwalitatieve voedselbehoeften
    c.    FAO-voedingsbalansen
    d.    De voedingstoestand
    e.    Voedingsverbruik en inkomen
    f.    Voedselproductie en demografische aangroei
    g.    Voedselproductie en voedselverbruik evolueren niet gelijk
    h.    De maximale voedngscoapaciteit van de aarde
    i.    Vooruitzichten voro 2050
VI.    De aarde onder druk
    a.    Bevolkingsdruk
    b.    Erkenning van het probleem
    c.    Industrielanden vs. ontwikkelingslanden
VII.    Beperkingen aan de groei
    a.    Exponentiële vs. Logistische groei
    b.    Redenen tot bezorgdheid
    c.    Kan het misgaan ? Het lot van historische beschavingen
VIII.    Menselijke impact op het systeem aarde
    a.    Sectoriële activiteiten als oorzaken van menselijke impact
    b.    Een systeembenadering voor menselijke impacten
    c.    De belangrijkste veranderingen in het Systeem Aarde
IX.    Gevolgen van menselijke impact
    a.    Invloed van CO2 op het klimaat
    b.    Effecten van CO2 op terrestische ecosystemen
    c.    Effect van CO2 op mariene systemen
    d.    De complexiteit van Global Change
X.    Leven met Global Change
    a.    Scenario-analyse
    b.    Kwetsbaarheidsanalyse
    c.    Naar een beter beheer van het Systeem Aarde

In dit opleidingsonderdeel maakt de student ook kennis met de relevantie en hedendaagse uitdagingen van de geografie.

Cursustekst en powerpoint-slides, beschikbaar op Toledo.

 

Interactieve hoorcolleges

Evaluatieactiviteiten

Evaluatie: Geografie: interactie mens en aarde (B-KUL-G2X08a)

Type : Examen tijdens de examenperiode
Evaluatievorm : Schriftelijk