Inhoud

Het gehele recht is één discipline met gemeenschappelijke instellingen, bronnen, methoden en begrippen. Alle wetten komen tot stand volgens een vast patroon. In uitspraken van hoven en rechtbanken komen heel vaak problemen van zowel procesrecht als problemen uit verschillende rechtstakken of wetboeken (bijv. het Burgerlijk Wetboek en het Wetboek Vennootschappen) aan bod.
Traditioneel – vooral om pedagogische redenen – wordt het nationale recht ingedeeld in publiekrecht en privaatrecht (met verdere onderverdelingen). Het privaatrecht regelt de verhoudingen tussen particulieren (daaronder begrepen ondernemingen en overheden wanneer zij als ondernemer optreden) en het publiekrecht het functioneren van de Staat en de rechtsverhoudingen tussen de Staat en particulieren.
De rechtsregels die de economische activiteiten beheersen vindt men in heel wat verschillende rechtstakken terug: het burgerlijk recht en het handelsrecht die tot het privaatrecht behoren, het marktrecht dat de overheidsregulering van en overheidsoptreden op de markt betreft en gemengd publiekrechtelijk/ privaatrechtelijk van aard is, het belastingrecht, het administratief recht en zelfs het strafrecht (die alle tot het publiekrecht behoren).
In dit inleidend opleidingsonderdeel worden toekomstige economen in de eerste plaats vertrouwd gemaakt met de juridische redeneerwijze en fundamentele rechtsbeginselen. Aangezien economen vooral met transactiegebonden juridische vragen te maken hebben zal de klemtoon op het privaatrecht liggen. Een inleiding in het verbintenissenrecht en het zakenrecht (onderdelen van het Burgerlijk recht) is onmisbaar voor een goed begrip van de rechtsregels die meer specifiek en direct de economische activiteiten op het oog hebben. De kern van dit opleidingsonderdeel wordt gevormd door deze specifieke regels. Vandaar de titel ‘Inleiding tot het economisch recht’. Het economisch recht omvat het klassieke ‘handelsrecht’ (met inbegrip van het vennootschapsrecht) en het marktrecht.

I. ALGEMENE INLEIDING 
A. Wat is recht? (waarin onderscheidt het recht zich van andere normsystemen?)
B. De rechtsstaat (de fundamentele rechten van de burger; de toegang tot de rechter)
C. De invloed van het Europees recht
D. De bronnen van het recht (wetten, verordeningen, individuele beslissingen, rechtspraak)
E. Het rechtssubject (natuurlijke personen en rechtspersonen), subjectieve rechten
II. ZAKENRECHT EN VERBINTENISSENRECHT
A. ALGEMENE BEGRIPPEN
1. rechtsfeit en rechtshandeling
2. de verschillende soorten civiele rechten en het onderscheid tussen persoonlijke rechten en zakelijke rechten
B. ZAKENRECHT
1. het eigendomsrecht en zijn beperkingen
2. andere zelfstandige zakelijke rechten (vruchtgebruik, erfdienstbaarheden, erfpacht, opstal)
3. zakelijke zekerheidsrechten (hypotheek, pand)
4. voorrechten
C. VERBINTENISSENRECHT
1. begrippen schuldvordering en verbintenis
2. de totstandkoming van rechtshandelingen
3. enkele belangrijke modaliteiten van verbintenissen: voorwaarde, hoofdelijkheid..
4. uitvoering van verbintenissen
5. overeenkomsten in het algemeen
6. enkele bijzondere overeenkomsten:
koop
aanneming van werk
lastgeving
borgtocht
III. ECONOMISCH RECHT
A. HANDELSRECHT
1. een aparte rechtstak: de handelaar, de daden van koophandel
2. verplichtingen die op handelaars wegen
3. de handelszaak
4. intellectuele rechten (octrooien, merken, tekeningen of modellen, auteursrechten…)
5. handelscontracten (inclusief distributiecontracten en handelstussenpersonen)
6. vennootschappen
7. ondernemingen in moeilijkheden (faillissement, gerechtelijke reorganisatie)
B. MARKTRECHT
1. De rol van de overheid in de economie (toezien, reguleren, stimuleren)
2. De Europese interne markt: vrij verkeer van goederen, personen, diensten en kapitaal
3. Het handelspraktijkenrecht
4. Het mededingingsrecht

Studiemateriaal

Syllabus, slides toledo

Codex

Komt ook voor in andere opleidingsonderdelen

• D0W11A : Inleiding tot het economisch recht (TEW)