Inhoud

Dit college bestaat uit drie grote delen.Het eerste deel presenteert beknopt het uitgangspunt van elke reflectie over religie, geloof en levensbeschouwing in een christelijke context. In de actuele westerse samenleving constateert men immers een crisis ten aanzien van deze kwestie. In twee hoofdstukken wordt in dit verband gerefereerd aan de tweevoudige oorzaak daarvan, met name enerzijds de cultuur-historische evolutie van premoderniteit via moderniteit naar postmoderniteit en anderzijds het ‘vreemde’ karakter van de bijbelse overlevering zelf, die als fundament van de joods-christelijke traditie fungeert.In het tweede deel komen mogelijke antwoorden op deze crisis aan de orde. Het eerste hoofdstuk bespreekt enige ‘negatieve’ reacties, waarbij hoofdzakelijk de historisering van bijbelse verhalen en het fundamentalisme de revue passeren. In het tweede hoofdstuk wordt geschetst op welke wijze de ‘positieve’ respons deze ontluisterende crisis kan overstijgen in een verrijkende, kritische omgang. In dit verband wordt vooreerst de kwestie van bijbel en historiciteit belicht om vervolgens aandacht te besteden aan de opkomst van de historisch-kritische exegese. Tot slot zoomen we in op de verschuiving van een diachronische naar een synchronische benadering van de bijbeltekst.Tegen de achtergrond van de bespreking van negatieve en positieve antwoorden op de crises waarmee de westerse joods-christelijke traditie sedert het begin van de 20ste eeuw te maken heeft, zal het derde en laatste deel de aandacht concreet richten op enkele fundamentele, existentiële menselijke vragen die in de bijbelse overlevering aan de orde komen. Na de bespreking van de verhouding tussen Oude en Nieuwe Testament waarin het Oude Testament gepaste aandacht moet verwerven (hoofdstuk 1), behandelen we in drie hoofdstukken de vraag naar de wijze waarop de bijbelse, c.q. oudtestamentische literatuur, omgaat met, nadenkt over en elementen van antwoord aanreikt op wezenlijke vragen. Het tweede hoofdstuk van het derde deel spreekt over de oorsprong en het doel van het menselijke leven tegen de achtergrond van het scheppingslied in Genesis 1,1–2,4. In het derde hoofdstuk is de verwerkelijking van het menselijke samen-leven aan de orde, enerzijds vanuit het respect voor het leven in de decaloog in Exodus 20,1-17 en anderzijds vanuit de kwestie van sociale rechtvaardigheid in het oudtestamentische concept van het jubeljaar. Tot slot brengt het vierde en laatste hoofdstuk de relatie van God tot de menselijke lotgevallen onder de aandacht. Vanuit drie fundamentele thema’s, die mens en samenleving tot op vandaag bepalen en bezighouden, met name geweld, lijden en liefde, wordt aangetoond hoe de oudtestamentische literatuur wezenlijk en levensecht verbonden is met het menselijke bestaan in al zijn pogingen tot zingeving. Erasmus-studenten kunnen het opleidingsonderdeel Religie, zingeving en levensbeschouwing via zelfstudie studeren en hiervan tijdens de januari-, juni- of septemberzittijd examen afleggen. Als handboek geldt: H. AUSLOOS & B. LEMMELIJN, De bijbel: een (g)oude(n) gids. Bijbelse antwoorden op menselijke vragen, Leuven: Acco, 2005, 6de druk 2017 (ISBN 90-334-5955-8). Te koop in de boekhandel of via http://www.acco.be.

De studenten volgen als deel van dit RZL-vak verplicht één online RZL-leermodule in Toledo. Ze kunnen hiervoor kiezen uit volgende modules: 1. Duurzaamheid (ecologische crisis) / 2. Misdaad en (gevangenis)straf / 3. De vijfde of/en zesde dag: dier of/en mens / 4. Cultuursensitieve zorg / 5. Religion and Migration in Europe / 6. Religion and Science / 7. Palliatieve zorg / 8. Contemporary Art, Religion and Spirituality]
De bedoeling van de module is (i) een kennismaking met een maatschappelijk thema waar religie, zingeving en levensbeschouwing relevant is, (ii) interdisciplinair overleg, en (iii) het eigen maken van de thematiek.
De online module wordt afgewerkt binnen welomschreven tijdslimieten die via Toledo kenbaar worden gemaakt.

Studiemateriaal

Handboek:
H. AUSLOOS - B. LEMMELIJN, De bijbel: een (g)oude(n) gids. Bijbelse antwoorden op menselijke vragen, Leuven: Acco, 6de druk, 2017.
Aanbevolen achtergrondliteratuur:
H. AUSLOOS, Oud maar niet verouderd. Een inleiding tot de studie van het Oude Testament, Leuven: Acco, 2de druk 2010 of 3de druk 2014.

Toelichting werkvorm

Online asynchroon leren