Islamitische spirituele zorg (B-KUL-A05F9A)

4 studiepuntenNederlands26 urenDit opleidingsonderdeel wordt uitzonderlijk niet ingericht dit academiejaarNiet ingericht
Facultaire POC Theologie en Religiewetenschappen

- de studenten zijn in staat uit te leggen wat bedoeld wordt met ‘islamitische geestelijke begeleiding’ en ‘islamitische spirituele zorg’;
- de studenten zijn vertrouwd met traditioneel-theologische kaders voor het zorgbegrip binnen de islam en kunnen deze beschouwen binnen een West-Europese context;
- de studenten zijn vertrouwd met de spirituele zorgpraktijken van moslims
- de studenten zijn in staat meta-reflexief te communiceren over het belang van islamitische spirituele zorg in verschillende contexten (ziekenhuis, gevangenis, zorgsector, asielbeleid, …), en het specifiek islamitisch-religieuze project van deze begeleiding te duiden, in communicatie zowel met niet-religieuze begeleiders (psychologen, zorgverleners) als met anders-religieuze begeleiders (christelijke pastorale begeleiders);
- de studenten kunnen de rol van de spirituele zorgverstrekker in verschillende contexten omschrijven en zijn in staat hierover op zelfstandige wijze te reflecteren;
- de studenten kennen en doorgronden de grondhoudingen, grenzen en mogelijkheden van een begeleidend geestelijk gesprek;
- de studenten kennen en begrijpen de communicatieve vereisten van het begeleidend geestelijk gesprek (vraagstelling, interactie, gespreksvaardigheid); zij kunnen deze concreet duiden;
- de studenten zijn in staat te reflecteren over de rol van bredere gezagsverhoudingen en van het eigen subject bij spirituele zorg;
- de studenten zijn in staat te reflecteren en communiceren over hun eigen spirituele denken en handelen, en kunnen aangeven op welke wijze hun persoonlijk geloof een rol speelt bij de praktijk van spirituele zorg;
- de studenten zijn vertrouwd met enkele basisthema’s uit de professionele ethiek: (1) informatie en beroepsgeheim, en (2) lichamelijke aanrakingen;
- de studenten weten waar en hoe zij relevante beschikbare materialen voor spirituele zorg kunnen opsporen (heuristiek).

De studenten zijn vertrouwd met de oorsprongsgeschiedenis en de rituele beleving van de islam, zoals deze bijvoorbeeld in de cursus 'Inleiding tot de islam' worden uiteengezet.
Studenten die niet over deze voorkennis beschikken, worden aangemoedigd deze zelfstandig te verwerven, hetzij door het volgen van het opleidingsonderdeel ‘Inleiding tot de islam’ (F0TJ4A), hetzij door persoonlijke lectuur (aanbevolen: Waardenburg, J., Islam: Norm, ideaal en werkelijkheid, Houten: Fibula, 2008)

Onderwijsleeractiviteiten

4 sp. Islamitische spirituele zorg (B-KUL-A05F9a)

4 studiepuntenNederlandsWerkvorm: College26 urenDit opleidingsonderdeel wordt uitzonderlijk niet ingericht dit academiejaarNiet ingericht
Facultaire POC Theologie en Religiewetenschappen

Deze cursus behandelt verscheidene basisthema's van spirituele zorg vanuit een islamitisch perspectief.
1. De studenten worden ingeleid in het terrein van de ‘islamitische geestelijke begeleiding’ en spirituele zorg. Daarbij wordt aandacht besteed aan de traditioneel-theologische kaders waarmee binnen islamitische gemeenschappen over zorg werd gereflecteerd, en aan de juridische en ethische richtlijnen die hieraan werden gekoppeld. Hoe kan deze religieuze omkadering functioneren binnen het kader van hedendaags West-Europa?
2. Deze cursus poogt de studenten te leren communiceren over het specifiek eigene van islamitische vormen van spirituele zorg, en de relevantie van deze religieuze vormen binnen het bredere kader van de Vlaamse en Nederlandse zorgcontext (ziekenhuis, gevangenis, asielbeleid, minderhedenbeleid, zorgsector, …).
3. De studenten worden vertrouwd gemaakt met de positie van spirituele zorgverstrekker in verschillende zorgcontexten, en zij leren hierover zelfstandig te reflecteren.
4. De studenten nemen via concrete voorbeelden (analysemateriaal) kennis van de methodologische en attitude-vereisten voor adequate spirituele zorgverlening: de grondhoudingen, grenzen en mogelijkheden van een begeleidend geestelijk gesprek, de communicatieve vereisten van het begeleidend geestelijk gesprek (vraagstelling, interactie, gespreksvaardigheid)
5. De studenten worden aangemoedigd een reflectieproces op te zetten over de eigen positie als spirituele zorgverstrekker, zowel binnen bestaande gezagsverhoudingen als binnen een gelovig kader. Zo leren de studenten reflecteren en communiceren over hun eigen spirituele denken en handelen, en aan te geven op welke wijze hun geloof een rol speelt bij de praktijk van spirituele zorg.
6. Tot slot worden bepaalde thema’s uit de professionele ethiek behandeld: (1) informatie en beroepsgeheim, en (2) lichamelijke aanrakingen.
7. Heuristiek: De studenten raken vertrouwd met het relevante, beschikbare materiaal omtrent spirituele zorg en Islam/moslims.

Zie materiaal op Toledo

Discussie - Paper - Presentatie - Werkcollege

Dit vak bestaat uit werkcolleges. Elk student presenteert een topic, waarna een (groeps)discussie volgt. Studenten worden geacht literatuur te lezen ter voorbereiding van elke les. Van de studenten wordt tevens verwacht dat zij aandachtig en actief aan de colleges deelnemen: zij worden aangemoedigd via vragen en discussie kritisch mee te denken en te reflecteren.  Daarnaast schrijven studenten korte reflectieverslagen op basis van de presentaties. Er wordt verwacht van de studenten dat zij een examenpaper schrijven. De examenpaper omvat een bespreking van het door de student gekozen thema en een reflectie daarop. De examenpaper moet tussen de 3500 en 4000 woorden bevatten (exclusief bibliografie en bijlagen) en wordt ingediend vóór de deadline van de faculteit voor het inleveren van papers. Te late indiening leidt tot een nul voor dit deel van het cijfer. Meer gedetailleerde richtlijnen voor de voorbereiding zullen beschikbaar zijn op Toledo.

 

Evaluatieactiviteiten

Evaluatie: Islamitische spirituele zorg (B-KUL-A25F9a)

Type : Permanente evaluatie zonder examen tijdens de examenperiode
Evaluatievorm : Paper/Werkstuk, Verslag, Presentatie, Medewerking tijdens contactmomenten
Vraagvormen : Open vragen
Leermateriaal : Geen


De evaluatie voor dit vak bestaat uit de volgende componenten: (i) aanwezigheid en actieve participatie tijdens de colleges (10%); (ii) reflectieverslagen (10%); (iii) de kwaliteit van de presentatie (30%), (vi) de kwaliteit van het eindwerkstuk (50%). De examenpaper omvat een bespreking van het door de student gekozen thema en een reflectie daarop. De examenpaper moet tussen de 3500 en 4000 woorden bevatten (exclusief bibliografie en bijlagen) en wordt ingediend vóór de deadline van de faculteit voor het inleveren van papers. Te late indiening leidt tot een nul voor dit deel van het cijfer.

 

Voor werkstudenten gelden er andere afspraken (zie zelfstudiepakket voor meer details):

- Werkstudenten nemen tijdig contact op met de docent in verband met opdrachten en examenpaper.

- Het thema van de examenpaper wordt in overleg met de docent vastgelegd en dient geschreven te worden conform de academische richtlijnen zoals die staan aangegeven op Toledo. 

In geval van een onvoldoende op het geheel schrijft de student een nieuwe paper. Wie niet geslaagd was voor het geheel, maar wel voor presentatie, aanwezigheid en reflectieverslagen neemt die scores mee naar de derde examenperiode.