Inhoud

Het opleidingsonderdeel gaat uit van de vaststelling dat we in een dubbelzinnige tijd leven. Enerzijds plukken we vandaag de vruchten van een ongeziene vooruitgang die mogelijk werd dankzij wetenschap, technologie en de moderne economie. Nog nooit hadden zoveel menen het zo goed (al is bijvoorbeeld armoede nog lang niet uitgebannen). Anderzijds worden we echter geconfronteerd met een veelvoud aan crisissen. Er is niet enkel de ecologische crisis, die jaar na jaar ernstiger wordt, maar er lijkt ook sprake van een crisis van het mentaal welbevinden. Bovendien lijken ook onbehagen en ressentiment te woekeren in de samenleving en dit in die mate dat ze een belangrijke drijfveer geworden zijn voor grote groepen van kiezers. Dit roept een fundamentele vraag op: kunnen we deze crisissen oplossen binnen het huidige bestel met meer wetenschap, meer technologie en meer economische groei? Of gaat het hier eerder om symptomen van een diepere crisis, een morele crisis, een crisis van de beschaving? Alvast wat betreft de ecologische crisis verdedigen heel wat auteurs dat die een spirituele crisis is die we dan ook als zodanig moeten aanpakken. Het opleidingsonderdeel grijpt de claim dat de ecologische crisis een spirituele crisis is aan om de vraag te stellen wat spiritualiteit nu eigenlijk is en welke bronnen van spiritualiteit ons vandaag ter beschikking staan. Het focust hierbij in het bijzonder op de relatie tussen spiritualiteit en economie. Kan de moderne economie een bron van spiritualiteit zijn? Of heeft de moderne economie daarentegen een flinke dosis spiritualiteit nodig om de zopas genoemde crisissen te kunnen aanpakken? Vragen die aan de orde gesteld worden zijn de volgende: Wat is de zin van de economie? Wat zijn de filosofische en levensbeschouwelijke vooronderstellingen van de moderne economie? Van welk mens- en wereldbeeld gaat (al dan niet, impliciet) uit? Wat is de verhouding tussen economie en religie? Wat betekent het te claimen dat de economie de religie van de moderne tijd is? Snijdt deze bewering enig hout? Wat kunnen religies en premoderne wijsheidstradities bijdragen aan een zinvolle economie voor de huidige tijd?

Studiemateriaal

Een reader met ondersteunende teksten bij de colleges wordt ter beschikking gesteld. Bijkomend studiemateriaal wordt via Toledo verspreid.

Toelichting werkvorm

Tijdens de hoorcolleges biedt de docent inhouden, denkschema’s en leessleutels aan die de studenten in staat moeten stellen levensbeschouwelijk te reflecteren over zichzelf, hun vakgebied en de maatschappij waarin zij zich bevinden. Het is wenselijk zorgvuldig te noteren. Er wordt tekstmateriaal ter beschikking gesteld dat de studenten kunnen gebruiken om hetgeen tijdens de colleges gezegd werd na te lezen en te verdiepen.

Het opleidingsonderdeel wil expliciet aanzetten tot persoonlijke reflectie. Er is daarom steeds ruimte voor vragen en bedenkingen van de studenten. Deze kunnen op elk moment tijdens de colleges binnengebracht worden of kunnen na afloop van de les gesteld worden (ook via email). Om persoonlijke reflectie en levensbeschouwelijke communicatie te stimuleren, kan tijdens de hoorcolleges ruimte gemaakt worden voor activerende werkvormen, zoals uitwisseling (per twee of in kleine groepjes, met een kort verslag), persoonlijke reflectie (met verslag) en gesprek in de voltallige groep. Studenten worden uitgenodigd het leertraject actief zelf vorm te geven. De input door de studenten kan ook georganiseerd worden door middel van enquêtes in Toledo of met behulp van het discussieforum.