Reactorkunde (B-KUL-I0N98A)
Doelstellingen
Aan het einde van dit opleidingsonderdeel is de student in staat om chemische reactorprocessen en bioreactorprocessen te begrijpen, te analyseren en te ontwerpen. De student leert mathematische vergelijkingen opstellen en oplossen voor massa- en warmtetransport en voor de conversiekinetiek. De student leert om chemische en biochemische reactorprocessen te modelleren en te ontwerpen.
Deel a) Chemische reactorkunde
Dit onderdeel geeft een overzicht van de belangrijkste elementen die een rol spelen in en rond chemische reactoren.
Na afloop kan de student:
- materiaal- en energiebalansen opstellen voor (chemische) processen,
- reactiesnelheidvergelijkingen opstellen op basis van gegeven mechanisme,
- berekeningen uitvoeren aan verschillende typen reactoren (CSTR, PFR, batch),
- berekeningen uitvoeren aan reactoren waarin meerdere reacties plaatsvinden,
- berekeningen uitvoeren aan niet-isotherme reactoren,
- berekeningen uitvoeren aan niet-ideale reactoren.
Voorts zal de student bekend zijn met de belangrijkste chemische processen en de rol van katalyse hierin.
Deel b) Bioreactorkunde
Dit onderdeel geeft een overzicht van de belangrijkste elementen die een rol spelen in de werking en het ontwerp van bioreactorprocessen. De student verwerft kennis van en inzicht in basiswerkingsprincipes, kwalitatieve en kwantitatieve aspecten (kinetica, massabalansen) van biotechnologische productieprocessen.
Na afloop kan de student:
- de principes van ongestructureerde modellen en gebalanceerde groei begrijpen en uitleggen,
- massabalansen opstellen en analyseren voor batch, fed-batch en continue bioreactoren,
- courante kinetische uitdrukkingen voor biomassagroei, substraatopname en productvorming begrijpen, uitleggen en toepassen,
- een globale reactiestoichiometrie voor bioreactorprocessen opstellen en stoichiometrische coëfficiënten berekenen,
- ontwerpberekeningen uitvoeren op basis van massabalansen en elementbalansen voor batch, fed-batch en continue bioreactoren,
- fed-batch processen optimaliseren,
- massaoverdracht (in het bijzonder zuurstofoverdracht) in bioreactoren begrijpen, uitleggen en kwantificeren.
In de oefeningenzittingen wordt het in de praktijk toepassen van de concepten en methoden aan de hand van concrete vraagstukken aangeleerd en ingeoefend.
Tijdens een laborondleiding maken de studenten kennis met chemische reactoren en bioreactoren in onderzoek.
Begintermen
Een algemene vorming in chemie, biochemie, microbiologie, fysica, thermodynamica, en een specifieke kennis van fysische transportverschijnselen en systeemanalyse.
Volgtijdelijkheidsvoorwaarden
Je moet voldoen aan een volgtijdelijkheidsvoorwaarde om dit opleidingsonderdeel te mogen opnemen. Volgtijdelijkheid kan STRENG of SOEPEL zijn of een GELIJKTIJDIGHEID inhouden. Ook kan een diplomaNIVEAU als voorwaarde gesteld zijn.
Verklaring:
STRENG: Om dit opleidingsonderdeel op te nemen, moet je geslaagd zijn voor of een tolerantie ingezet hebben voor de opleidingsonderdelen waarvoor dit soort voorwaarde geldt.
SOEPEL: Om dit opleidingsonderdeel op te nemen, moet je de opleidingsonderdelen waarvoor dit soort voorwaarde geldt, gevolgd hebben.
GELIJKTIJDIG: Om dit opleidingsonderdeel op te nemen, moet je ook de opleidingsonderdelen waarvoor dit soort voorwaarde geldt, opnemen of al opgenomen hebben.
NIVEAU: Om dit opleidingsonderdeel op te nemen, moet je ten minste deze graad behaald hebben.
SOEPEL (X0C04A) OF SOEPEL (X0E56A) OF SOEPEL( I0W36A )
Bovenstaande codes van opleidingsonderdelen stemmen overeen met onderstaande omschrijvingen van die opleidingsonderdelen:
X0C04A : Fysische transportverschijnselen
X0E56A : Fysische transportverschijnselen
I0W36A : Transport Phenomena in Bioscience Engineering
Plaats in het onderwijsaanbod
- Bachelor in de bio-ingenieurswetenschappen (programma voor studenten gestart vóór 2021-2022) (Leuven) (Cel- en gentechnologie) 180 sp.
- Bachelor in de bio-ingenieurswetenschappen (programma voor studenten gestart vóór 2021-2022) (Leuven) (Katalytische Technologie) 180 sp.
- Bachelor in de bio-ingenieurswetenschappen (programma voor studenten gestart vóór 2021-2022) (Leuven) (Levensmiddelenwetenschappen en voeding) 180 sp.
- Bachelor in de bio-ingenieurswetenschappen (programma voor studenten gestart vóór 2021-2022) (Leuven) (Milieutechnologie) 180 sp.
- Bachelor in de bio-ingenieurswetenschappen (verkort programma) (Leuven) 60 sp.
- Bachelor in de bio-ingenieurswetenschappen (programma voor studenten gestart in 2021-2022 of later) (Leuven) (Cel- en gentechnologie) 180 sp.
- Bachelor in de bio-ingenieurswetenschappen (programma voor studenten gestart in 2021-2022 of later) (Leuven) (Katalytische technologie) 180 sp.
- Bachelor in de bio-ingenieurswetenschappen (programma voor studenten gestart in 2021-2022 of later) (Leuven) (Levensmiddelenwetenschappen en voeding) 180 sp.
- Bachelor in de bio-ingenieurswetenschappen (programma voor studenten gestart in 2021-2022 of later) (Leuven) (Milieutechnologie) 180 sp.
Onderwijsleeractiviteiten
4 sp. Reactorkunde (B-KUL-I0N98a)
Inhoud
De cursus is tweeledig. Deel a behandelt chemische reactoren (gedoceerd door M.Dusselier); deel b behandelt bioreactoren (gedoceerd door K. Bernaerts).
Korte inhoud van deel a) Chemische reactorkunde
- Algemene inleiding industriële chemische processen en reactoren
- Massa- en energiebalansen
- Reactiekinetieken
- Ontwerpvergelijkingen van CSTR, PFR en batch reactoren
- Oplossen ontwerpvergelijkingen
- Opstellen operating diagrams
- Reactorkeuze
- Selectiviteit, opbrengst, verblijftijd
- Serieschakelen reactoren
- Niet-isotherme reactoren voor exo- en endotherme reacties
- Niet-ideale reactoren
- Reactoren toegepast in recent onderzoek
Korte inhoud van deel b) Bioreactorkunde
- Algemene inleiding: industriële biotechnologie, voorbeelden, celmetabolisme
- Kinetieken van biomassagroei, substraatopname en productvorming: vergelijkingen en experimentele bepaling
- Massabalansen in batch reactoren: opstellen van vergelijkingen, analyse en ontwerpen
- Stoichiometrie en elementbalansen voor eenvoudige bioreactorprocessen: opstellen en toepassing in ontwerpen.
- Massabalansen van continue reactoren: opstellen van vergelijkingen, analyse en ontwerpen
- Massabalansen van fed-batch reactoren: opstellen van vergelijkingen, analyse en ontwerpen
- Massaoverdracht (met name zuurstofoverdracht) in bioreactoren: theorie, massabalansen, experimentele bepaling en ontwerpen
- Optimalisering van fed-batch processen
- Bioreactorontwerpen: basisconfiguraties en onderdelen
- Energie- en warmtebalansen
- Voorbeelden uit de industrie
Tijdens een laborondleiding maak je kennis met chemische reactoren en bioreactoren toegepast in onderzoek.
Studiemateriaal
Deel a) Chemische reactorkunde. Cursustekst en handboek Chemical Reaction Engineering: A First Course van Ian S. Metcalfe (Oxford Chemistry Primers).
Deel b) Bioreactorkunde. Cursustekst en presentatiemateriaal ter beschikking gesteld tijdens de hoorcolleges, via de cursusdienst en via Toledo.
Aanvullende literatuur (niet verplicht): Bioprocess Engineering Principles. P.M. Doran, Academic Press, 439p., 1995. (ISBN 0-12-200855-2)
Toelichting werkvorm
Hoorcolleges
1 sp. Reactorkunde: oefeningen (B-KUL-I0N99a)
Inhoud
In de oefeningenzittingen wordt het in de praktijk toepassen van de concepten en methoden aan de hand van concrete vraagstukken aangeleerd en ingeoefend.
Studiemateriaal
Cursustekst
Toledo
Toelichting werkvorm
Oefeningen worden ter zitting ingeoefend.
Evaluatieactiviteiten
Evaluatie: Reactorkunde (B-KUL-I2N98a)
Toelichting
De evaluatie van het Opleidingsonderdeel 'Reactorkunde' bestaat uit een gesloten boek examen tijdens de examenperiode.
Het examen is volledig schriftelijk.
De evaluatie bevat 2 delen, nl. “chemische reactorkunde” en “bioreactorkunde”, die elk voor 50% van de punten meetellen.