Content

In this course we reflect on the relation between Christianity and Judaism. The confrontation with the Shoah structures the discussion. We study the history, the theology and the current state of Jewish-Christian relations.

The historical approach focuses on the biblical, theological and ecclesiastical roots of Christian appreciation of Judaism. We deal with the question of the responsibility of Christianity and Christian anti-Judaism for the Shoah (Holocaust).

The theological approach deals with the theology of Jewish-Christian relations, both in the past and present. We tackle questions such as how Christians think about Judaism and how Jews think about Christianity. We search for continuity and discontinuity between both religions. The crucial question is: How can Christians proclaim Jesus as the Christ and the Son of God and at the same time appreciate the abiding validity of Judaism? Besides, there is the question of the relation between Moria and Golgotha. We pay attention to the contribution of contemporary Jewish and Christian theologians, and to the teachings of the Church.

The course also aims at making a contribution to the ever growing need for interreligious dialogue in our pluralistic world. This course will make the student aware of the opportunities and problems of the Jewish-Christian encounter and will show how interreligious dialogue needs an interdisciplinary approach. The course deals with topics of exegesis (e.g. typology), dogmatics (e.g. uniqueness of Jesus in relation to the Jewish people, messianism), moral theology (e.g. ethics and grace, remembrance and reconciliation) and church history (e.g. the role of Pius XII during World War II, the case of the Holocaust denier Williamson).

Students become also familiar with 'holocaust films' and the religious topics in 'holocaust films' in particular.

Course material

Study cost: 11-25 euros (The information about the study costs as stated here gives an indication and only represents the costs for purchasing new materials. There might be some electronic or second-hand copies available as well. You can use LIMO to check whether the textbook is available in the library. Any potential printing costs and optional course material are not included in this price.)

Course material will be published on Toledo.

D. Pollefeyt, Ethics and Theology after the Holocaust, Leuven, Peeters, 2018.

Format: more information

• Students attend classes and participate actively by taking notes and asking critical questions.
• Students are expected to attend the film forum that is organised during the whole semester.
• They must have seen at least one movie or have read one novel about the Holocaust, and be able to discuss this movie or novel at the examination.  

Explanation

Oral exam, closed book, with written preparation + participation to the sessions on holocaust films (pass/fail)

The written preparation merely serves as an aid to the student. Additional questions may be asked to test the student's insights into other parts of the study material.

The student receives three questions:

1. Main question 1 from the theoretical part of the course

2. Main question 2 from the theoretical part of the course

3. Minor question on the first, historical part of the course

Composition of final point:

Question 1 (45%)

Question 2 (45%)

Question 3 (10%)

Holocaust films (pass/fail)

Points of attention:

The exam tests the knowledge of the students, the level of understanding and the capacity to apply the insights.

If both main questions cannot be answered, the student cannot succeed.

The additional question can influence the final result with maximum 10% (2 points more or less).

The student has to watch one movie or read one novel on the Holocaust. This can be a topic at the oral exam.

The student needs a 'pass' for the participation to the 'holocaust film forum' to succeed for the exam.

Inhoud

In dit college wordt gereflecteerd over de verhouding tussen christendom en jodendom. Hierbij komen zowel de geschiedenis, de theologie als de actualiteit van de joods-christelijke betrekkingen aan bod. 

• In het historische luik worden de Bijbelse, theologische en kerkelijke wortels van het christelijk anti-judaïsme onderzocht. Hierbij wordt tevens de vraag gesteld naar de christelijke verantwoordelijkheid voor de Shoah (of holocaust). De weg wordt geschetst die de christelijke kerken in de loop der eeuwen hebben afgelegd van apologie en religieuze onverdraagzaamheid tot - na Auschwitz - oecumenische dialoog en schuldbekentenis. 
• In het theologische luik wordt aandacht besteed aan de theologie van de joods-christelijke betrekkingen, vroeger en nu. De vragen komen er aan bod hoe vanuit het christendom kan worden nagedacht over het jodendom en hoe in het jodendom theologisch wordt nagedacht over het christendom. Zowel de continuïteit als de discontinuïteit tussen beide godsdiensten komen ter sprake. De cruciale vraag is: hoe kunnen christenen hun godsdienst belijden en tegelijk ruimte laten en waardering uitspreken voor het jodendom? Aandacht wordt zowel besteed aan de inbreng van hedendaagse joodse en christelijke theologen als aan de officiële kerkelijke leer terzake. De eis voor een dergelijke fundamentele reflectie vloeit voort uit de historische verantwoordelijkheid van het christendom in het algemeen en van de christelijke theologie in het bijzonder ten aanzien van het lijden van het joodse volk.
• In een pluralistische wereld komt dit college ook tegemoet aan de steeds toenemende nood aan interreligieuze dialoog. Dit college wil de student bewust maken van de kansen en de moeilijkheden van de joods-christelijke ontmoeting en wil aantonen dat de interreligieuze dialoog noodzakelijkerwijze een interdisciplinaire aanpak vergt. Er komen thema's uit de joods-christelijke dialoog aan bod die aansluiten bij de exegese (bv. typologie), de dogmatiek (bv. uniciteit van Jezus t.o.v. de joodse traditie), de theologische ethiek (bv. ethiek en genade, herinnering en verzoening, de betekenis van de kerkelijke schuldbelijdenis in het jaar 2000), de kerkgeschiedenis (bv. de rol van Pius XII tijdens WO II, de betekenis van de bezoeken van paus Johannes Paulus II, Benedictus XVI en Franciscus aan Israël, de discussie rond de holocaustontkenner Williamson, de rol van Franciscus I, etc.) en de pastoraaltheologie (bv. catechese van de verguizing, de discussie over het Goede Vrijdag Gebed)
• Er wordt een forum van holocaust films aangeboden. Elke student bekijkt minstens één holocaust film.

Studiemateriaal

Studiekost: 11-25 euro (De informatie over studiekosten zoals hier opgenomen is indicatief en geeft enkel de prijs weer bij aankoop van nieuw materiaal. Er zijn mogelijk ook e- en tweedehandskopijen beschikbaar. Op LIMO kan je nagaan of het handboek beschikbaar is in de bibliotheek. Eventuele printkosten en optioneel studiemateriaal zijn niet in deze prijs vervat.)

Er is een cursustekst bij dit opleidingsonderdeel (12.50 euro). Deze syllabustekst 2021-2022 vormt de basis van de examenstof samen met de cursusaantekeningen.

Naast de cursusaantekeningen, worden verschillende documenten ter studie aan de studenten voorgelegd, o.a. uit:

• D. POLLEFEYT, Ethics and Theology after the Holocaust, Leuven, Peeters, 2018.
• D. POLLEFEYT, Unrevoked Covenant – Revoked Consensus – Indestructible Love? The Reception of Nostra Aetate 4 in Jewish-Catholic Relations, in Vaticanum II: Genesis, Event, and Reception, Leuven, Peeters, 2020.
• D. POLLEFEYT (ed.), Jews and Christians: Rivals or Partners for the Kingdom of God? In Search of An Alternative for the Christian Theology of Substitution (Louvain Theological and Pastoral Monographs), Leuven, Peeters, 1998.
• R. BURGGRAEVE & D. POLLEFEYT, Ethiek als intimiteit met God? Christelijke ethiek in gesprek met joodse denkers (Verkenning & Bezinning. Een reeks geschriften over de verhouding van de Kerk en het Joodse Volk), Kampen, Kok, 1998.
• E. FISCHER, Faith without Prejudice: Rebuilding Christian Attitudes Towards Judaism, New York, Crossroad, 1993.
• H. FRY (ed.), Christian-Jewish Dialogue. A Reader, Exeter, University Press, 1996.
• L. KLENICKI & G. WIGODER (ed.), A Dictionary of the Jewish-Christian Dialogue. Expanded Edition (Studies in Judaism and Christianity), New York, Paulist Press, 1995.
• B. KRONDORFER, Remembrance and Reconciliation. Encounters between Young Jews and Germans, New York, Yale University Press, 1995.
• P. LAPIDE, Wie waren er schuldig aan de dood van Jezus?, Kampen, Kok, 1988.
• J. PAWLIKOWSKI, Christ in the Light of the Christian-Jewish Dialogue, New York, Paulist Press, 1992.
• M.J.H.M. POORTHUIS (ed.), Vaticaan en jodendom in periode 1965-1985. Twintig jaar in 14 documenten, Utrecht, R.K. Kerkgenootschap in Nederland, 1985; aangevuld met Commission for Religious Relations with the Jews, We Remember: A Reflection on the Shoah, Vatican, Vatican City, 12 maart 1998.
• S. SCHOON, Onopgeefbaar verbonden. Op weg naar vernieuwing in de verhouding tussen de kerk en het volk Israël, Kampen, Kok, 1998.
• S. WIESENTHAL & H.J. CARGAS, The Sunflower: on the Possibilities and Limits of Forgiveness, New York, Schocken Books, 1997.

Toelichting

Verloop van het mondelinge examen:

Het examen is mondeling, gesloten boek, met voorbereiding.

De schriftelijke voorbereiding dient enkel als een hulpmiddel voor de student. Bijkomende vragen kunnen gesteld worden om verder te peilen naar de grondigheid waarmee de student inzichten heeft verworven in gerelateerde of andere gedeelten van het studiemateriaal.

Het examen bestaat uit drie vragen:

1. Hoofdvraag 1 uit het theoretische gedeelte van de cursus
2. Hoofdvraag 2 uit het theoretische gedeelte van de cursus
3. Bijvraag 3 uit het eerste, historische hoofdstuk van de cursus

Samenstelling van het eindpunt:

1. Vraag 1 (45%)
2. Vraag 2 (45%)
3. Vraag 3 (10%)

Aandachtspunten:
• Het examen peilt zowel naar kennen, begrijpen als toepassen op een genuanceerde en kritisch-wetenschappelijke manier.
• De nadruk ligt op de twee hoofdvragen. De twee hoofdvragen niet kunnen beantwoorden leidt altijd tot een niet-tolereerbare onvoldoende (minder dan 8/20).
• De bijvraag kan het resultaat verder beïnvloeden met maximum 10%.
• Van de student wordt verwacht dat hij één roman of één film in verband met de holocaust heeft gelezen of bekeken. Hiernaar kan gepeild worden op het examen.

Voorbeelden van examenvragen:

• Leg uit waarom Moltmanns eschatologische oplossing van het christologische vraagstuk binnen de joods-christelijke dialoog onder kritiek staat en hoe de Logos-theologie hierop een antwoord poogt te geven. Evalueer.
• Leg het verband tussen het derde paradigma van de ethisering van de holocaust en de joodse God-is-dood theologie van Richard Rubenstein.

Opgelet: voor zelfstudie- en werkstudenten staan alle evaluatiemodaliteiten beschreven in de studiewijzer van het zelfstudiepakket.

Inhoud

De syllabus voor zelfstudiestudenten wijkt af van die voor de reguliere studenten. Voor zelfstudiestudenten gelden de richtlijnen zoals die in het zelfstudiepakket op Toledo beschreven staan.
 
 
1) De Hebreeuwse karakters en andere schrifttekens en basisprincipes van de fonetiek. (week 1-3)
 
2) De morfologie van het naamwoord. Het onderscheiden en zelfstandig vormen van de verschillende vormen van het naamwoord (getal, geslacht en status).
 
De morfologie van de verschillende voornaamwoorden, het lidwoord en de proclitische voorzetsels. (week 4-5)
 
3) De syntaxis van het naamwoord en het voornaamwoord: adjectivische attributen, genetivische attributen, nominale predicaten, nominale zinnen. (week 4-5)
 
4) De morfologie van het regelmatige werkwoord: de belangrijkste vormen van het regelmatige werkwoord zelfstandig vormen. (week 6-8)
 
5) De verschillende categorieën van zwakke werkwoorden: in grote lijnen aangeven waarin deze van het regelmatige werkwoord verschillen. (week 9-13)
 
6) De syntax van het werkwoord: gebruik van tijden en wijzen, gebruik van direct en indirect object, gebruik van adverbiale bepalingen. (week 9-13)
 
7) Eenvoudige teksten morfologisch en syntactisch ontleden en vertalen. Gebruik van woordenboeken en grammatica's. (week 1-13)
 
8) Basisvocabularium van 300 woorden en semantische eigenheden van de Hebreeuwse taal. (week 1-13)

Studiemateriaal

Syllabus:

 

• P.VAN HECKE: Basiscursus Bijbels Hebreeuws, Leuven, 2010 (verkrijgbaar bij cursusdienst).

Bijbeltekst (aanbevolen):

• Biblia Hebraica Stuttgartensia, Stuttgart, Deutsche Bibelgesellschaft, 1983.

Woordenboek (aanbevolen):

 

• W.L. HOLLADAY, A Concise Hebrew and Aramaic Lexicon of the Old Testament, Leiden, Brill, 1992.

of

• L. KOEHLER and W. BAUMGARTNER, Hebrew and Aramaic Lexicon Old Testament: Study Edition, Leiden, Brill, 2002.

Toelichting werkvorm

Een taal studeren vergt een eigen studiemethode, die verschilt van de manier waarop een vak met meer reflexieve inhoud moet worden benaderd. Het aanleren van een taal bestaat, zeker in de beginfase, in grote mate uit het zich eigen maken van een complex geheel van taaleigen conventies, wat van de student een vrij intensieve inspanning vraagt. Dit geldt des te meer voor talen uit een andere taalgroep dan die waarin men is opgegroeid, zoals het Hebreeuws. Daarnaast kent het college een sterk progressieve opbouw, waarbij voor elk college de verworven kennis uit de vorige colleges wordt verondersteld.
 
Om deze redenen is het van zeer groot belang dat de student zich de aangeboden college-inhouden geleidelijk en systematisch eigen maakt. Hiervoor is het sterk aan te raden dagelijks of ten minste verschillende malen per week tijd aan de studie van de taal te wijden.
 
De colleges en het begeleidend materiaal zijn zo opgebouwd dat ze de studenten zoveel mogelijk ondersteunen in dit leerproces. Twee maal per week worden nieuwe aspecten van de Hebreeuwse taal in een interactief college aangebracht, waarna de studenten worden verondersteld de begeleidende taak te maken. Alle gradueel opgebouwde oefeningen kunnen daarna permanent worden ingeoefend door middel van overhoorsoftware.

Toelichting

De student wordt verondersteld de opgegeven oefeningen te maken. Het maken van deze oefeningen is een voorwaarde om aan het eindexamen te kunnen deelnemen (via een pass-fail systeem). Om een pass te behalen moet de student alle opgegeven taken hebben gemaakt en ingeleverd op de voorziene data.
Het maken van deze regelmatige oefeningen en taken zorgt ervoor dat de voorbereiding voor het eindexamen tot het minimum beperkt kan blijven: een taal moet men immers gradueel leren wat niet lukt gedurende een korte tijd in de blokperiode.

Het eindexamen bestaat uit drie delen:
1. Een voorleestest van een passage uit een voor te bereiden tekst van drie hoofdstukken (mondelinge gedeelte).

2. Een schriftelijk gesloten-boek examen waarin de kennis van het vocabularium en de grammatica (analyse van nominale en verbale vormen, actieve vorming van regelmatige nominale en verbale vormen) wordt getoetst, alsook de vertaling en bespreking van een aantal verzen uit de geziene teksten.

3. Een schriftelijk gesloten-boek examen met mondelinge toelichting waarin de student een tweetal ongeziene verzen ontleedt. De niet geziene grammaticale en lexicale elementen van de te vertalen tekst worden aan de studenten bezorgd. 
 

De respectievelijke onderdelen worden gewogen in een verhouding 10%-75%-15% om het globale examenresultaat te bekomen.

Evaluatiecriteria:

• foutloos lezen van de Hebreeuwse letters en klanken
• kennis van het vocabularium
• herkenning en toepassing van grammatica
• vermogen tot vertalen en (taalkundig) bespreken van enkele Hebreeuwse verzen

Toelichting bij herkansen

Het uiteindelijke examenmoment verloopt volledig hetzelfde. De student hoeft echter niet opnieuw oefeningen te maken. De verleende "pass" blijft gelden.

Content

This course offers an introduction to the study of Judaism.

After a discussion of several essential features of Judaism as a religion, national identity, way of life and culture during the first lecture, a historical perspective is provided in subsequent classes during which major developments and transitional moments in Jewish history - and also the primary places, groups and figures associated therewith - are discussed.

The following lectures provide a thematic analysis of the most important Jewish religious texts and of central theological issues raised in these texts.

In the remaining classes, the focus shifts to how religion is lived and practiced in the main denominations of contemporary Judaism.

Course material

Study cost: 26-50 euros (The information about the study costs as stated here gives an indication and only represents the costs for purchasing new materials. There might be some electronic or second-hand copies available as well. You can use LIMO to check whether the textbook is available in the library. Any potential printing costs and optional course material are not included in this price.)

No required materials must be purchased, but compulsory and recommended texts will be made available via Toledo, e.g. from:

• Baskin, Judith (ed.), The Cambridge Guide to Jewish History, Religion, and Culture (Cambridge: Cambridge UP, 2010)
• Scheindlin, Raymond, A Short History of the Jewish People (Oxford: Oxford UP, 1998)
• Segal, Eliezer, Introducing Judaism (London: Routledge, 2009).
• Solomon, Norman, Judaism: A Very Short Introduction (Oxford: Oxford UP, 1996, ²2014).

PowerPoint presentations (with text sheets, illustrations, sound and film fragments) will be made available via Toledo before each class.

An excursion (fees apply) will be scheduled during the semester to a destination related to Judaism.

Format: more information

Guided self-study: reading texts in preparation for classes.

Lecture, alternated with interaction. The students take their own notes during classes.

Paper/Assignment on a theme related to the excursion; the paper can be discussed with the teacher during the course of the semester.

Explanation

At the beginning of the semester, a list of 15-20 questions will be provided, 4 of which will be selected during the exam, each representing 20% of the marks (adding up to 80% of the exam total). The exam is geared towards assessing whether one has acquired an ability to reach a nuanced position on a particular issue (in this case, with regards to the subject of Judaism). The goal will therefore be to answer each question as comprehensively and in as nuanced a way as possible.

In addition, 20% of the exam total will be reserved for contextualizing 10 (out of 120) entries from the List of Names and Terms; a few entries will appear as photos from the PowerPoint presentations. This second part of the exam can be replaced by a paper of 2000-2500 words as part of the excursion. 

Self-study students get a regular written exam, which may be scheduled outside the exam period; please sign up for one of the monthly moments offered by the lecturer.

Information about retaking exams

The evaluation of the paper is transferred to the second exam period. Students who did not submit a paper during the first exam period will be given a new opportunity to do so in accordance with the guidelines communicated via Toledo.

Inhoud

• Studenten verwerven inzicht in de complexiteit en eigenheid van het veld interreligious studies en leren zich daarbinnen te situeren.

  Studenten maken kennis met een kritische benadering tot interreligieuze dialoog en begrijpen  waarom een spreken over wederkerigheid, inclusie en solidariteit dat niet gepaard gaat met aandacht voor rechtvaardigheid onderdrukkend kan zijnStudenten zijn in staat om de mogelijkheidsvoorwaarden en hindernissen in de interreligieuze communicatie te beschrijven en concrete moeilijkheden in de interreligieuze dialoog te analyseren.

  Studenten zijn in staat om deze inzichten uit de cursus toe te passen op bestaande casussen

  Studenten zijn in staat maatschappelijke en/of culturele vraagstellingen vanuit een interlevensbeschouwelijk perspectief te analysen en bespreken.

   

Studiemateriaal

Het cursusmateriaal zal beschikbaar zijn op Toledo.

Toelichting

De studenten krijgen drie open vragen die op evenveel punten gaan.

Inhoud

Deze cursus biedt een inleiding in de studie van het jodendom.

Na een bespreking van verschillende wezenskenmerken van het jodendom als religie, nationale identiteit, levenswijze en cultuur tijdens het eerste college, wordt er in de daaropvolgende lessen gekozen voor een historische invalshoek. Hierbij worden belangrijke ontwikkelingen en overgangsmomenten in de joodse geschiedenis - en ook de bekendste plaatsen, groepen en figuren die daarmee verband houden - besproken.

Vervolgens wordt een inhoudelijke beschouwing gegeven van de voornaamste joodse religieuze teksten en van centrale theologische kwesties die in deze teksten aan bod komen. 

In de resterende lessen verschuift de focus naar de manier waarop religie wordt beleefd en in praktijk wordt gebracht in de verschillende stromingen van het hedendaagse jodendom.

Studiemateriaal

Studiekost: 26-50 euro (De informatie over studiekosten zoals hier opgenomen is indicatief en geeft enkel de prijs weer bij aankoop van nieuw materiaal. Er zijn mogelijk ook e- en tweedehandskopijen beschikbaar. Op LIMO kan je nagaan of het handboek beschikbaar is in de bibliotheek. Eventuele printkosten en optioneel studiemateriaal zijn niet in deze prijs vervat.)

Er moet geen verplicht materiaal worden aangekocht, maar via Toledo worden aanbevolen en verplichte teksten bezorgd en ter bestudering voorgelegd, o.a. uit:

• Baskin, Judith (ed.), The Cambridge Guide to Jewish History, Religion, and Culture (Cambridge: Cambridge UP, 2010)
• Guigui, Albert, Oude bron, levend water: spiritualiteit van de joodse geloofstraditie (Tielt: Lannoo, 2004)
• Scheindlin, Raymond, A Short History of the Jewish People (Oxford: Oxford UP, 1998)
• Segal, Eliezer, Introducing Judaism (London: Routledge, 2009).
• Smelik, Klaas, Herleefde Tijd: een Joodse geschiedenis (Leuven: Acco, 2004, ²2011)
• Smelik, Klaas, Geschreven Leven: een inleiding tot het jodendom (Leuven: Acco, 2012)
• Solomon, Norman, Judaism: A Very Short Introduction (Oxford: Oxford UP, 1996, ²2014).

PowerPointpresentaties (met tekstsheets, illustraties, geluids- en filmfragmenten) worden voor ieder college op Toledo gepubliceerd.

Er wordt tijdens het semester een excursie (waaraan kosten zijn verbonden) ingepland naar een bestemming die verband houdt met het jodendom.

Toelichting werkvorm

Begeleide zelfstudie: lectuur van teksten ter voorbereiding van hoorcolleges.

Hoorcollege, afgewisseld met interactie. De studenten maken eigen notities gedurende hoorcolleges.

Paper/Werkstuk over een thema gerelateerd aan de excursie; het zelfstandig werk kan in de loop van het semester met de docent besproken worden.

Toelichting

Men krijgt aan het begin van het semester een lijst van 15-20 vragen waarvan er 4 geselecteerd zullen worden door de docent tijdens het examen, goed voor telkens 20% van de punten (opgeteld 80% van het examentotaal). Het examen peilt naar het ontwikkelde vermogen om tot een genuanceerd inzicht te komen over het jodendom en dus op alle vragen wordt een uitgebreid en genuanceerd antwoord op prijs gesteld.

Daarnaast zal een bijkomend deel van het examen (20% van het examentotaal) bestaan uit het contextualiseren van een selectie van lemmata uit een namen- en begrippenlijst; een deel ervan verschijnt in de vorm van foto’s opgenomen in de PowerPointpresentaties. Dit tweede deel van het examen kan worden vervangen door een paper/werkstuk van 2000-2500 woorden in het kader van de excursie. 

Zelfstudiestudenten krijgen een regulier schriftelijk examen, dat buiten de examenperiode kan worden ingepland; hiervoor kan worden ingetekend op de maandmomenten aangeboden door de docent.

Toelichting bij herkansen

De evaluatie van paper/werkstuk wordt overgedragen naar de tweede examenkans. Wie bij de eerste examenkans geen paper/werkstuk indiende, krijgt een nieuwe kans om die conform de afspraken gecommuniceerd via Toledo in te dienen.

Inhoud

1) In het eerste deel wordt een historisch overzicht geboden van de joods-islamitische relaties, van de eerste ontmoeting tussen de Profeet Mohammed en de Joden in Medina (7de eeuw n. Chr.) over de zogeheten Gouden Eeuwen in Andalusië (11de-12de eeuw n. Chr.) tot en met de ingewikkelde situatie in het Midden-Oosten vandaag de dag. Verschillende modellen om de joods-islamitische relaties te karakteristeren (interreligieuze utopie vs. religieus tranendal) worden besproken. Ook het juridische statuut van de Joden en andere religieuze minderheden binnen de middeleeuwse islamitische wereld evenals economische en sociale overwegingen komen aan bod.

2) In het tweede deel wordt gefocust op de complexe interactie tussen jodendom en islam, die onder meer tot uiting komt in de houding van de Koran ten opzicht van Joden, de wederzijdse beïnvloeding van religieuze, filosofische en literaire tradities en teksten, belangrijke theologische discussies en ethische principes, en overeenkomsten en verschillen op het vlak van de positie van de vrouw en de praktijk van het religieuze leven (bijv. kalender, spijswetten).

Studiemateriaal

Studiekost: 26-50 euro (De informatie over studiekosten zoals hier opgenomen is indicatief en geeft enkel de prijs weer bij aankoop van nieuw materiaal. Er zijn mogelijk ook e- en tweedehandskopijen beschikbaar. Op LIMO kan je nagaan of het handboek beschikbaar is in de bibliotheek. Eventuele printkosten en optioneel studiemateriaal zijn niet in deze prijs vervat.)

Naast PowerPointpresentaties (met tekstsheets, illustraties, geluids- en filmfragmenten, die voor elk college op Toledo worden gepubliceerd) worden verschillende teksten ter bestudering voorgelegd en worden diverse aspecten van 1400 jaar joods-islamitische relaties beschreven in een Nederlandstalig cursusboek - Yeshaya, Joachim, Joden en moslims aan zet: Joods-islamitische ontmoetingen vroeger en nu (Kalmthout: Pelckmans, 2023; ISBN 978-94-6337-416-3; € 27,00 incl. BTW) - waarin wordt verwezen naar verdere Engelstalige onderzoeksliteratuur, o.a. uit:

• Cohen, Mark R., Under Crescent & Cross: The Jews in the Middle Ages (Princeton: Princeton UP, 2nd edition, 2008).
• Gilbert, Martin, In Ishmael’s House: A History of Jews in Muslim Lands (New Haven: Yale University Press, 2010).
• Goitein, Shelomo D., Jews and Arabs: A Concise History of Their Social and Cultural Relations (Mineola: Dover, 2005).
• Lewis, Bernard, The Jews of Islam (Princeton: Princeton UP, 1984).
• Meddeb, Abdelwahab & Benjamin Stora (eds.), A History of Jewish-Muslim Relations: From the Origins to the Present Day (Princeton: Princeton UP, 2013).
• Meri, Josef (ed.), The Routledge Handbook of Muslim-Jewish Relations (New York-London: Routledge, 2016).
• Meri, Josef (ed.), Jewish-Muslim Relations in Past and Present: A Kaleidoscopic View (Leiden-Boston: Brill, 2017).
• Stillman, Norman A., The Jews of Arab Lands: A History and Source Book (Philadelphia: Jewish Publication Society, 1979).
• Stillman, Norman A. et al. (eds.), Encyclopedia of Jews in the Islamic World (5 vols.)

Toelichting werkvorm

Begeleide zelfstudie: lectuur van teksten ter voorbereiding van hoorcolleges.

Hoorcollege, afgewisseld met interactie bij het lezen en bediscussiëren van teksten. De studenten maken eigen notities gedurende hoorcolleges.

Presentatie + Paper/Werkstuk: samenvatting en recensie van een hoofdstuk uit Meddeb, Abdelwahab & Benjamin Stora (eds.), A History of Jewish-Muslim Relations: From the Origins to the Present Day (Princeton: Princeton UP, 2013) en/of uit Meri, Josef (ed.), The Routledge Handbook of Muslim-Jewish Relations (New York-London: Routledge, 2016). Het zelfstandig werk kan in de loop van het semester met de docent besproken worden.

Toelichting

De evaluatie van dit college bestaat enerzijds uit een presentatie (20%) en een paper/werkstuk (20%) voortbouwend op deze presentatie (voor werk- en zelfstudiestudenten geldt een scenario zonder presentatie met enkel een paper [40%]), en anderzijds uit een gesloten schriftelijk examen (60%) dat naar kennis van en inzicht in het volledige cursusboek peilt. Drie soorten vragen: contextualiseren van lemmata uit namen- en begrippenlijst, reproductievragen die peilen naar kennis van de leerstof en inzichtsvragen waarbij de opgedane kennis moet worden toegepast op een citaat uit een relevant wetenschappelijk werk of een mediatekst. Deelname aan het examenmoment kan enkel wanneer de presentatie (20%) heeft plaatsgevonden en de paper (20%) volgens de richtlijnen gecommuniceerd via Toledo werd ingeleverd (voor zelfstudiestudenten: wanneer de paper [40%] werd ingeleverd). Zelfstudiestudenten krijgen een regulier schriftelijk examen, dat eventueel buiten de examenperiode kan worden ingepland; hiervoor kan u intekenen bij de maandmomenten aangeboden door de docent.

Toelichting bij herkansen

De evaluatie van presentatie en paper/werkstuk wordt overgedragen naar de tweede examenkans. Wie bij de eerste examenkans geen paper/werkstuk indiende, krijgt een nieuwe kans om die conform de afspraken gecommuniceerd via Toledo in te dienen.

Inhoud

De triade taal - tijd - alteriteit is kenmerkend voor het joodse denken. Deze thematiek wordt in twee stappen uitgewerkt:

• Deel I: Thematische kennismaking met de joodse wijsbegeerte
  1. De lectuur van een tekst van Franz Kafka over de wet. De tekst wordt becommentarieerd vanuit het corpus van Kafka en vanuit enkele belangrijke joodse denkers.
  2. Een reflectie naar aanleiding van de holocaust over de verhouding tot de geschiedenis (Fackenheim, Benjamin, Steiner en Chalier) en over het kwaad (Arendt).
  3. Vanuit de vorige stappen wordt een definitie van de joodse wijsbegeerte en een beknopt overzicht van haar geschiedenis voorgesteld.
• Deel II: Filosofisch-antropologische reflectie op 'creaturaliteit'
  In het tweede gedeelte wordt een filosofische reflectie gepresenteerd op 'creaturaliteit'. Dit begrip is bepalend voor de antropologie en de ethiek. Bij deze uitwerking is er aandacht voor verschillende representatieve joods-wijsgerige bronnen: de Thora en een talmoedcommentaar van Levinas; de wijsbegeerte van Rosenzweig; de film Va, vis et deviens.

Studiemateriaal

Verplicht:

• Cursus en reader
• Enkele hoofdstukken uit L. Anckaert & R. Burggraeve, De rode huid van Adam, 2015 (indien gewenst kan het boek tegen sterk gereduceerde prijs - ongeveer 10 euro - bij de docent worden aangeschaft).

Het cursusmateriaal wordt tijdens de les ter beschikking gesteld.

Facultatief:
D.H. Frank & O. Leaman, History of Jewish Philosophy, Routledge, 1997, 2003.
D.H. Frank & O. Leaman, The Jewish Philosophy Reader, Routledge, 2000.
P. Bouretz, Témoins du futur, Philosophie et messianisme, Gallimard, 2003.

Toelichting werkvorm

De cursus wordt gedoceerd met ruime aandacht voor discussie en vraagstelling.
Voor studenten van andere faculteiten (bv. Theologie) of voor hen die wegens een bijzonder statuut verhinderd zijn de lessen te volgen (bv. werkstudenten) wordt de mogelijkheid tot zelfstudie aangereikt. Voor deze studenten wordt een begeleidingssessie voorzien. Het tijdstip wordt met de betrokkenen afgesproken.

Toelichting

De student trekt drie vragen uit een vooraf ter beschikking gestelde lijst. Tijdens de evaluatie wordt de kennis van de leerstof getoetst alsook de kritische reflectie erop.

Content

An introduction in some main themes of actual Jewish Philosophy, centered on the triad of language, alterity and time.

This will be elaborated in the reading of a story by Kafka, a study of the problem of history (Messianism) and the problem of evil (Shoah). Some contemporary Jewish philosophers will be presented here (e.g. Steiner, Rubenstein, Chalier, Arendt, Fackenheim…).

A study of some aspects of the thought of Levinas.

The study of a Talmudic reading of Levinas (And God created woman).

A philosophical discussion of the Jewish movie God on Trial.

Course material

Obligatory:
Written course notes
Reader of articles
The text are distributed during the lessons and on Toledo.

Recommended:
D.H. Frank & O. Leaman, History of Jewish Philosophy, Routledge, 1997, 2003.
D.H. Frank & O. Leaman, The Jewish Philosophy Reader, Routledge, 2000.
P. Bouretz, Témoins du futur, Philosophie et messianisme, Gallimard, 2003.

Format: more information

Study of the course and the reader. Making notes during the lessons, discussion.

Explanation

Each student gets three questions that intend to evaluate the knowledge of the course and the possibility to integrate different insights starting from one problem.