Inhoud

Het college biedt een eerste kennismaking met het hedendaagse geschiedenisonderwijs en de geschiedenisdidactiek. Verwachtingen die aan het Vlaamse onderwijs worden gesteld via eindtermen (vanwege de overheid) en leerplannen (vanwege de onderwijskoepels) worden gesitueerd in de ruimere evolutie van de maatschappelijke omgang met geschiedenis enerzijds en de evolutie van het geschiedenisonderwijs en de geschiedenisdidactiek anderzijds. De verwachtingen worden ook getoetst aan geschieddidactische inzichten (theorie en onderzoek). Daarnaast worden voor een aantal didactische praktijken die mee de specificiteit van geschiedenisonderwijs uitmaken (werken met historische tekstdocumenten en historisch visueel materiaal) de resultaten van geschieddidactisch onderzoek geconfronteerd met de hedendaagse historiografische omgang met deze bronnen, de verwachtingen ten aanzien van geschiedenisonderwijs (eindtermen, leerplannen, theoretische geschiedenisdidactiek) en bestaande praktijken in het geschiedenisonderwijs.

Voor studenten die deelnemen aan het traject werkplekleren kunnen, conform het draaiboek werkplekleren, zowel de onderwijs - als de examenactiviteiten van dit opleidingsonderdeel aangepast worden.

Studiemateriaal

Handboeken: Geschiedenisdidactiek // Historisch denken over bronnen
Artikels en literatuur
Handleiding
Voorbeeldmateriaal
Multimedia
Toledo

Toelichting werkvorm

Dit OPO wordt aangeboden in de vorm van hoorcolleges afgewisseld met modules digitaal afstandsleren. Over te dragen inhouden en inzichten (theorievorming en resultaten uit onderzoek)  worden telkens afgewisseld met toepassing van de verworven inzichten op concreet-didactische geschiedenisproducten. De studenten memoriseren niet alleen de inhoud van de cursus die in de colleges wordt aangeboden, ze leren ze ook kritisch verwerken en toepassen via de analyse van opgaven. 

Komt ook voor in andere opleidingsonderdelen

F0YY6A : Vakdidactiek geschiedenis

Inhoud

Binnen de initiatiestage worden de studenten geacht minimaal deze activiteiten te volbrengen:

• minstens 4 lesuren observeren op de toegewezen school, in geschiedenis, in minstens 2 graden.
• Zelf lesgeven in geschiedenis gedurende 5 lesuren of assistentie bieden aan de vakmentor gedurende 5 lesuren geschiedenis (en in de voorbereiding ervan), bv. door historische bronnen en contextinformatie aan te reiken aan de leerkracht, door een individuele leerling of een groepje te begeleiden tijdens een groepswerk, door aan co- of team-teaching te doen met de vakmentor etc. Slechts één van de 5 lesuren mag een parallelles betreffen.
• aanwezig zijn op intervisiesessie (waarin teruggekoppeld wordt naar de ervaringen van de studenten op hun stage) en op een afsluitend (in voorkomend geval) evaluatiegesprek, waar ze hun portfolio en persoonlijke ontwikkeling(splan) toelichten. Studenten kunnen voor deze sessies en het evaluatiegesprek terecht op de campus waar ze de vakdidactiek volgen

Voor studenten die deelnemen aan het traject werkplekleren kunnen, conform het draaiboek werkplekleren, zowel de onderwijs - als de examenactiviteiten van dit opleidingsonderdeel aangepast worden.

Studiemateriaal

Alle documenten die voor de initiatiestage relevant zijn. Deze documenten omvatten onder andere vakdidactische literatuur, algemeen-pedagogische literatuur, alle formulieren m.b.t. de initiatiestage (observatieverslagen, activiteitenverslagen, reflecties), praktijkvoorbeelden aangereikt door de praktijklectoren, materiaal aangereikt door de studenten zelf (lesvoorbereidingen, concrete stage-ervaringen), en ook lerarenhandleidingen bij schoolboeken, internetmateriaal, verslagen van de vakwerkgroep, schoolreglement, pedagogisch project van de school, andere leermiddelen en professionele literatuur.

Toelichting werkvorm

Dit OPO bestaat vnl. uit stage-activiteiten in een door de opleiding toegekende stageplaats (secundaire school: 2e – 3e graad geschiedenis), waar de student een vakmentor krijgt toegewezen. De stage mag niet gelopen worden in de eigen oude secundaire school, en bij de vroegere geschiedenisleerkracht van de student; is er een familielid (tot in de 2e graad) werkzaam in de toegewezen stageschool, dan heeft de student hier een meldingsplicht van (de opleiding bekijkt dan of een andere school dient gezocht). Vanuit de opleiding wordt in begeleiding door een stagebegeleider voorzien. De studenten worden verwacht op enkele stageseminaries met verplichte aanwezigheid in de instelling (KU Leuven) (gecombineerd met volgen asynchrone digitale afstandsmodules): een inleidend seminarie, en een intervisiesessie (bij gewettigde afwezigheid wordt een vervangtaak voorzien). Daarnaast is de student ook aanwezig op een (in voorkomend geval) afsluitend evaluatiegesprek (m.i.v. mondelinge toelichting van het portfolio en POP) met de stagebegeleider (eventueel - wordt afgesproken met de stagebegeleider). Studenten kunnen voor deze sessies en het evaluatiegesprek terecht op de campus waar ze de vakdidactiek volgen. In een praktijkkalender die aan het begin van het academiejaar ter beschikking wordt gesteld, worden de te volgen seminaries en afstandsmodules, evenals de deadlines voor opdrachten, aangegeven.

Voor studenten uit de bachelor in de geschiedenis die het educatieve voorbereidingsprogramma van 15 stp volgen, worden aparte sessies voorzien. Die zijn aangegeven in de praktijkkalender en worden nader afgesproken met de begeleidende praktijklector.

Komt ook voor in andere opleidingsonderdelen

F0YY9A : Initiatiestage geschiedenis

Inhoud

In enkele seminaries wordt ingegaan op geschiedenis leren in de informele educatieve settings van een historisch museum. Daarbij komen zowel theoretische kaders (socio-cultureel en socio-constructivistisch leren; object gemedieerd leren; dialoogmodellen…) aan bod, als resultaten van empirisch onderzoek. Daarnaast wordt via bezoek aan historisch museum ingegaan op de kritische doorlichting van de inhoudelijke en educatieve setting ervan, en op mogelijkheden tot optimalisering van het educatief gebeuren, in het licht van de bevordering van historisch denken.

In een opdracht (individueel en/of in groep) selecteren studenten een (onderdeel van een) historisch museum (onder een aantal voorwaarden), om kritisch door te lichten, en de educatieve component ervan (rondleiding en pakket) van feedback te voorzien en te optimaliseren.

Studiemateriaal

Handboeken: Geschiedenisdidactiek // Historisch denken over bronnen
Artikels en literatuur
Handleiding
Voorbeeldmateriaal
Multimedia en presentatiesoftware
Ultra

Toelichting werkvorm

Studenten maken in enkele seminaries, en via bezoek aan historisch museum kennis met de inhoudelijke en educatieve setting van historische musea; in intervisiesessies leren ze deze kritisch doorlichten. Vervolgens leren ze in individueel en/of in groep, met ruimte voor intervisie en begeleiding door een praktijklector, een bestaande educatieve praktijk in een historisch museum van feedback te voorzien en te optimaliseren.

Contactmomenten zijn on-campus en/of online. 

Voor bezoek aan historisch museum, waarbij studenten verplicht aanwezig zijn, worden voor de start van of bij het begin van het OPO afspraken gemaakt (voor de concrete planning: zie Ultra). 

Komt ook voor in andere opleidingsonderdelen

F0ZA0A : Historische museumeducatie

Inhoud

In ‘Leren in maatschappelijk betrokken onderwijs 1’ (6 stp.) komen thema’s aan de orde op micro-, meso- en/of macroniveau. Afhankelijk van het specifieke thema gebeurt de invulling vanuit een onderwijskundige, -pedagogische, -filosofische, -sociologische, -historische, -juridische, -psychologische en/of -technologische invalshoek.

De modules betreffen de volgende thema’s:

• het onderwijsbestel en de rechtspositie van de leerkracht met aandacht voor ontstaansgeschiedenis en maatschappelijke ontwikkelingen;
• historische ontwikkelingen inzake pedagogisch en onderwijskundig denken mede als basis voor thans gehanteerde pedagogische projecten, visies en methoden;
• de maatschappelijke betekenis van onderwijs zoals die voortdurend ter discussie staat en resulteert in diverse benaderingen van school en curriculum;
• vrijheid en gelijkheid als terugkerende discussiepunten die het onderwijs mede vorm geven;
• kwaliteit als een voortdurende zorg in het onderwijs waarbij aandacht wordt besteed aan verschillende invullingen van de notie ‘kwaliteit’ en hoe deze zich in het Vlaamse onderwijs manifesteren;
• schoolcultuur, schoolorganisatie en collegialiteit;
• communicatie (in diverse contexten en met verschillende zowel binnenschoolse als buitenschoolse partners) als essentieel basisproces in het onderwijs;
• leertheorieën, -processen en –resultaten met inbegrip van elementen uit ontwikkelings- en adolescentiepsychologie en breinonderzoek;
• omgaan met verschillen tussen leerlingen vanuit macro-, meso- en microperspectief;
• bouwstenen van onderwijzen met inbegrip van evaluatie van leerlingen (doelen, inhouden/taken, werkvormen, media, onderwijsbenaderingen, evaluatie-instrumenten);
• taalbeleid en de leraar als taalleerkracht (taal in niet-taalvakken, taal in grootstedelijke, multiculturele context, opvang van anderstalige nieuwkomers).

Studiemateriaal

Studiemateriaal wordt via Toledo ter beschikking gesteld en bestaat per module uit:

• cursustekst
• informatie over onderzoek
• informatie over praktijkcasus

Komt ook voor in andere opleidingsonderdelen

P0V17A : Leren in maatschappelijk betrokken onderwijs, deel 1 (sem 1)

Toelichting

De student heeft een aparte evaluatie per OLA. De student moet slagen voor elk onderdeel om in het totaal te kunnen slagen. Het eindpunt is een punt op twintig (gelijke weging tussen alle evaluaties).

Vakdidactiek geschiedenis (EVA F2YY6a)

Type : Examen tijdens de examenperiode
Evaluatievorm : Schriftelijk
Vraagvormen : Open vragen
Leermateriaal : Naslagwerk

Schriftelijk examen, gedeeltelijk open boek (geen eigen lesnotities, wel handboeken, eindtermen en leerplannen); de studenten passen de inzichten uit het OPO toe op een concreet didactisch product (i.c. een leerboekles of –hoofdstuk).

Een onvoldoende voor dit opleidingsonderdeel is niet tolereerbaar voor de studenten van de bachelor in de geschiedenis, van de educatieve master in de cultuurwetenschappen en van het voorbereidingsprogramma van de educatieve master in de cultuurwetenschappen, en leidt tot het niet-slagen voor de opleiding.

Initiatiestage geschiedenis (EVA F2YY9a)

Type : Permanente evaluatie zonder examen tijdens de examenperiode
Evaluatievorm : Paper/Werkstuk, Verslag, Self assessment/Peer assessment, Portfolio
Leermateriaal : Cursusmateriaal, Naslagwerk

Het OLA Initiatiestage geschiedenis wordt geëvalueerd aan de hand van deze elementen:
- een portfolio waarin de studenten verslagen van hun activiteiten bijhouden (reflecties, activiteitenverslag, taken etc.)
- een mondelinge toelichting bij de begeleidende praktijklector van het portfolio en de groeilijn
- de inschatting van de stagebegeleider en de vakmentor(en)
Er wordt één score toegekend voor dit OLA.
Herkansing binnen hetzelfde academiejaar is niet mogelijk voor de stage. Er is slechts één examenkans, deze kan worden opgenomen in de tweede of in de derde examenperiode.

Voorwaarde: de studenten zijn verplicht aanwezig tijdens de voorziene stagemomenten in de stageplaats. Ongewettigde afwezigheid (d.w.z. zonder formele, schriftelijke verwittiging vooraf met opgave van geldige reden aan de betrokkenen, t.t.z. vakmentor, stagebegeleider en stagecoördinator/docent van het OPO, of wettiging achteraf d.m.v. doktersattest) leidt tot een NA (niet-afgelegd) voor het OPO.

Een onvoldoende voor dit opleidingsonderdeel is niet tolereerbaar voor de studenten van de bachelor in de geschiedenis en van het voorbereidingsprogramma voor de educatieve master in de cultuurwetenschappen, en leidt tot het niet-slagen voor de opleiding.

Historische museumeducatie ( EVA F2ZA0a)

Type : Permanente evaluatie zonder examen tijdens de examenperiode
Evaluatievorm : Paper/Werkstuk, Verslag, Presentatie, Procesevaluatie
Leermateriaal : Cursusmateriaal, Computer, Naslagwerk

Bij dit opleidingsonderdeel wordt aan permanente evaluatie gedaan. De eindevaluatie is gebaseerd op aanwezigheid en inbreng tijdens de bijeenkomsten en op de kwaliteit van de gemaakte taken. Om die redenen is een herkansing binnen hetzelfde academiejaar niet mogelijk.
Beoordeling: er wordt één score toegekend voor het geheel van dit OLA.
Voorwaarde: de studenten zijn verplicht aanwezig tijdens de seminaries (in contactsessie of via hybrid classroom) en activiteiten, en volbrengen de nodige taken tegen de voorziene deadline. Ongewettigde afwezigheid (d.w.z. zonder formele, schriftelijke verwittiging vooraf met opgave van geldige reden aan de betrokkenen, t.t.z. praktijklector en docent van het OLA, of wettiging achteraf d.m.v. doktersattest) en/of niet tijdig volbrengen van de taken leidt tot een NA (niet-afgelegd) voor het OLA.

Een onvoldoende voor dit opleidingsonderdeel is niet tolereerbaar voor de studenten van de bachelor in de geschiedenis en leidt tot het niet-slagen voor de opleiding.

LEREN IN MAATSCHAPPELIJK BETROKKEN ONDERWIJS, DEEL 1 (SEM 1) (EVA P2V17a)

Type : Examen buiten de normale examenperiode
Evaluatievorm : Schriftelijk
Vraagvormen : Meerkeuzevragen
Leermateriaal : Computer

De beoordelingsschaal van dit opleidingsonderdeel is 'geslaagd/niet geslaagd'.

Studenten krijgen op meerdere momenten de kans een digitale toets over 8 van de modules af te werken. Er wordt gewerkt met een aangepaste cesuur bij de toetsen voor de modules.
Meer informatie over de digitale toetsen en de beoordeling is terug te vinden op Toledo. 

Toelichting bij herkansen

Vakdidactiek geschiedenis (EVA F2YY6a)

/

Initiatiestage geschiedenis (EVA F2YY9a)

Er is geen tweede examenkans.

Historische museumeducatie ( EVA F2ZA0a)

Er is geen tweede examenkans, door medewerking in seminaries.

LEREN IN MAATSCHAPPELIJK BETROKKEN ONDERWIJS, DEEL 1 (SEM 1) (EVA P2V17a)

Beoordeling met pass/fail