Inhoud

Vanuit moderne menswetenschappelijke inzichten en vanuit het eigentijdse theologische denken worden enkele thema's uit de actuele zingevingsproblematiek behandeld. De volgende vragen komen aan bod: waartoe dienen godsdiensten, wat vormt de kern van het christelijk geloof en hoe kan men dit situeren in het kader van de andere wereldreligies? Uitvoerig wordt ingegaan op de relatie enerzijds tussen christendom en cultuur, anderzijds tussen geloof en wetenschap en op enkele klassieke thema's die door de eeuwen heen de scharnierpunten van het christelijk geloof hebben gevormd: de bijdrage van het geloof tot het persoonlijk geluk, de christelijke toekomstverwachting, het debat over geloof en wetenschap en de vraag naar de specificiteit van de ethische inzet (normvervaging/normverschuiving). Ten slotte wordt aandacht besteed aan de relevantie van een levensbeschouwing m.b.t. tot ingenieursethiek.

Studiemateriaal

Studiekost: 11-25 euro (De informatie over studiekosten zoals hier opgenomen is indicatief en geeft enkel de prijs weer bij aankoop van nieuw materiaal. Er zijn mogelijk ook e- en tweedehandskopijen beschikbaar. Op LIMO kan je nagaan of het handboek beschikbaar is in de bibliotheek. Eventuele printkosten en optioneel studiemateriaal zijn niet in deze prijs vervat.)

Het handboek is verkrijgbaar bij Acco (Hans Geybels & Ellen Van Stichel, Weerbarstig geloof (Leuven: Acco, 2018).

Toelichting werkvorm

Interactief college.

Toelichting

Het examen is multiple choice en bevat voor 20 procent kennisvragen en voor 80 procent denkvragen. Er is geen GIScorrectie.

Toelichting bij herkansen

Inhaalexamens en herexamens bestaan uit drie open vragen.

Inhoud

De colleges zijn opgedeeld in enkele theoretische modules en een groot aantal gastcolleges.

Tijdens de theoretische modules worden aan de student de basisregels van de hoofddomeinen van de intellectuele rechten (octrooirecht, auteursrecht en merkenrecht) uitgelegd. Dit gebeurt in een voor een niet-jurist begrijpbare taal (zonder verwijzing naar wetteksten) met uitvoerige verwijzingen naar voorbeelden uit de praktijk. Er wordt verder ook ingezoemd op het belang en de betekenis van intellectuele rechten vanuit een breder economisch perspectief.

Alle andere colleges worden ingevuld door gastsprekers uit het bedrijfsleven of het ruimere praktijkveld. Deze sprekers lichten de beschermingsstrategieën toe die hun bedrijven (uit diverse sectoren) tijdens de opeenvolgende stadia van het onderzoek naar, en de ontwikkeling van, nieuwe creaties en producten hanteren. De klemtoon van deze colleges ligt op het ‘management’ van intellectuele rechten in de praktijk. De bedoeling is om de studenten te leren begrijpen waarom en hoe ze in hun latere professionele leven aandacht moeten schenken aan de bescherming van creaties en innovaties door intellectuele rechten.
Voor een overzicht van de verschillende aspecten die aan bod komen, verwijzen we naar de rubriek ‘Toelichting Werkvorm’ met de kalender van de modules en sprekers zoals die tijdens een vorig academiejaar aan bod kwamen.

Studiemateriaal

Studiekost: 11-25 euro (De informatie over studiekosten zoals hier opgenomen is indicatief en geeft enkel de prijs weer bij aankoop van nieuw materiaal. Er zijn mogelijk ook e- en tweedehandskopijen beschikbaar. Op LIMO kan je nagaan of het handboek beschikbaar is in de bibliotheek. Eventuele printkosten en optioneel studiemateriaal zijn niet in deze prijs vervat.)

- Syllabus M-C Janssens, ‘Basisbeginselen Intellectuele Rechten’, verkrijgbaar bij Acco (elk jaar hernieuwde versie)
- Handouts van de presentaties die tijdens de hoorcolleges worden gebruikt (via Toledo)
- Bundel van voorbeeldvragen op basis waarvan de leerstof kan worden bestudeerd

Toelichting werkvorm

Overzicht van topics die jaarlijks aan bod komen (onder voorbehoud van kleine aanpassingen)

College 1
Inleiding tot het systeem van de intellectuele rechten & Basisbeginselen inzake octrooirecht en concrete betekenis voor werknemers en onderzoekers.
Wat zijn de vereisten voor een octrooi?  Hoe een octrooi aanvragen?  Wat zijn mijn rechten als werknemer, onderzoeker, student?

Prof. Marie-Christine Janssens

College 2
Basisbeginselen inzake auteursrecht en het belang van auteursrecht voor niet-culturele (industriële) creaties: Welke creaties worden beschermd? Hoe verwerft men auteursrecht? Aan wie komt het recht toe en wat is de beschermingsomvang? Welke handelingen kan een gebruiker stellen zonder inbreuk te plegen? s

Prof. Marie-Christine Janssens

College 3
‘Research & Development’ in de biomedische industrie.
Hoe verloopt het onderzoek?  Overzicht van bijzondere aandachtspunten bij beleidsbeslissingen inzake een IE (intellectuele eigendom) beleid.  Getuigenissen aan de hand van ervaringen bij de ontwikkeling van een geneesmiddel.

X., Janssen Pharmaceutica (Johnson & Johnson Patent Law department)

College 4
‘Research & Development’ in de elektronische industrie.
Voor- en nadelen van een samenwerking met andere bedrijven bij de ontwikkeling van een nieuw product. Welke modellen van samenwerking bestaan en welke beleidsbeslissingen komen kijken bij dergelijke samenwerkingen?  Wat is Open Innovation? Getuigenissen aan de hand van ervaringen bij Philips (MiPlaza, Holst Centre, Senseo-story).

X. Philips Intellectual Property & Standards, Eindhoven

College 5
Het belang van Intellectuele Rechten in een ruimer economisch kader: de betekenis van IR in het macro- en micro economisch denken rond innovatie en concurrentie. Hoe kunnen individuele ondernemingen strategisch omgaan met hun intellectuele eigendom?
In een laatste deel wordt ingezoomd op de basisbouwstenen van een licentieovereenkomst.

Prof. Koenraad Debackere

College 6
Octrooirecht - Beleidsmatige vragen
Waarom wel of waarom niet octrooien aanvragen? Welke beleidsopties staan open? Welke licentiepolitiek kan worden gevoerd? Wat betekent ‘waarde-extractie’ uit octrooien?  Met welke problemen kan men geconfronteerd worden? Hoe omgaan met standaarden? Belang van het afsluiten van goede akkoorden als NDA en JDA.

X., Philips Intellectual Property & Standards, Eindhoven

College 7
Het opstarten van een spin-off als mogelijk alternatief voor de valorisatie van creaties en vindingen. Waarom daartoe beslissen? Wat zijn de voorwaarden, aandachtspunten en mogelijke valkuilen? Het college geeft een antwoord op deze vragen en bespreekt de opeenvolgende fasen tussen het bekomen van de onderzoeksresultaten en de ‘closing of the deal’.

Dr. Ir. Rudi Cuyvers, Innovation Manager KU Leuven Research & Development

College 8
Belang van octrooien als bron van informatie voor bedrijven en onderzoekers.
Welke informatie kan iedereen concreet halen uit de verschillende onderdelen van een octrooidocument? Waar vind ik deze informatie (toelichting en demonstratie via Espac@net). In deze module wordt ook een grondige analyse van de inhoud van een octrooidocument gemaakt. Tot slot wordt het belang van deze informatie voor ‘Intelligence & IP landscaping’ aangeduid.

X., Janssen Pharmaceutica (Johnson & Johnson Patent Law department)

College 9
Bescherming voor computerprogramma’s: auteursrechtelijke en/of octrooirechtelijke bescherming. De betekenis en het belang van ‘open source’.

X., IP Counsel, Philips Intellectual Property & Standards, Eindhoven

College 10
Basisbeginselen van het merkenrecht (deel I).  Belang en functie van merken. Wat zijn de vereisten voor een merk?  Hoe bescherming verkrijgen als Benelux, gemeenschaps- of internationaal merk?

Prof. Marie-Christine Janssens

College 11
Merkenrecht bekeken vanuit de praktijk. Hoe gaan bedrijven om met hun merken en welke beleidspolitiek zit daar achter? Hoe wordt een nieuw merk gecreëerd en gelanceerd? Welke strategie wordt gevolgd voor merkbewaking? Deze vragen worden beantwoord aan de hand van getuigenissen vanuit twee verschillende sectoren.

X., verantwoordelijke merkenbeleid OmegaPharma/PerigoCollege 13

College 12
Beschermingsmogelijkheden voor biotechnologische vindingen (enzymen, planten, dieren, mensen, …). Kan je leven octrooieren? Juridische en ethische kwesties.

X., Johnson&Johnson Patent Law Dept.

College 13

Deel 1: Het beschermingssysteem van Tekeningen- en modellen: en niet te verwaarlozen aandachtspunt voor bedrijven. Overzicht van de beschermingsvereisten en wijze van deponeren.

X., Europees en Benelux Merken- en modellenbureau Gevers, Gent.

Deel 2: Het systeem van domeinnamen: geen intellectueel recht maar wel een economisch belangrijke ‘asset’ voor bedrijven. Overzicht van de werking van het systeem. Hoe kunnen conflicten tussen domeinnamen en houders van rechten op die naam worden opgelost?

Peter Vergote, Legal & Administrative manager DNS Belgium vzw

Toelichting

Voor (initiële) masterstudenten :

- individueel schriftelijk examen (duurtijd 2 u).
- Tijdstip : er zijn – naar keuze van de student – twee examenmomenten: één tijdens de eerste blokweek en één tijdens de examenperiode
- Het examen bestaat uit 3 onderdelen met gelijke weging van de punten. Minstens twee onderdelen worden samengesteld aan de hand van de vragenlijst die zich in het cursusmateriaal bevindt.
De derde vraag kan een open essayvraag omvatten waarbij aan de studenten gevraagd wordt om een gestructureerd, begrijpelijk en inhoudelijk correct advies af te leveren over een concreet probleem of vraagstelling dat verband houdt met de bescherming en het beleid rond (bepaalde) intellectuele rechten

Voor doctoraatsstudenten : keuze tussen
- (i) individueel schriftelijk examen (zie hoger - masterstudenten ) OF
- (ii) indiening van een paper (ong. 15 à 20 blz) over een door de student vrij te bepalen thema (bij voorkeur aansluitend bij het onderwerp van de doctoraatsverhandeling of specialisatie).

Toelichting bij herkansen

Er is een tweede examenkans in de derde zittijd. De examenvorm en vraagvorm blijven voor beide examenkansen gelijk.

Inhoud

Inleiding tot de cursus: Incidenten die de procesveiligheid bepalen

DEEL 1: Veiligheid van chemische en biologische producten 

• Intrinsieke gevaren van chemische producten (bv. toxiciteit, ontvlambaarheid, enz.) en biologische producten (bv. pathogeniteit) 
• Indeling en etikettering (bv. CLP)
• Preventieve maatregelen (bv. persoonlijke beschermingsmiddelen)
• REACH voor gevaarlijke chemische stoffen (bv. wetgeving, chemische veiligheidsbeoordeling)
• Veiligheidstests van (nieuwe) chemische verbindingen 

DEEL 2: Veiligheid van chemische processen 

• Basis en technisch ontwerp van een proceseenheid (inleiding op het lezen van P&ID's)
• Gevaarsevaluatie en risicobeoordelingsmethoden: principes en voorbeelden (bv. DOW FEI, FMEA, HAZOP)
• Veiligheidsaspecten tijdens project engineering en uitvoering (bv. veiligheidsfuncties, preventie en mitigatie (LOPA), veiligheidsintegriteitsniveau (SIL))

Toelichting

Het eindcijfer van de cursus bestaat uit twee delen. Een deel evalueert de cursusinhoud over productveiligheid (DEEL 1 van de cursus) en een deel evalueert de cursusinhoud over procesveiligheid (DEEL 2 van de cursus). Voor de evaluatie van productveiligheid stelt elke student een verslag op dat vóór de examenperiode wordt ingeleverd. Voor de evaluatie van de procesveiligheid neemt de student deel aan het schriftelijk examen tijdens de normale examenperiode. Dit schriftelijk examen is een open boek examen, waarbij de student gebruik mag maken van zijn/haar cursusmateriaal, informatie over de specifieke casus/het proces met betrekking tot het verslag, en persoonlijke aantekeningen bij de cursus. 

De opdracht over productveiligheid telt voor 40% (8 van de 20) mee in de eindscore. Het schriftelijk examen over procesveiligheid telt voor 60% (12 van de 20) van de eindscore. De scores van het verslag en het schriftelijk examen worden bij elkaar opgeteld om de eindscore te bepalen.

Het is verplicht om aan beide examenonderdelen deel te nemen om te slagen voor de cursus.

Studenten die hun opdracht te laat inleveren zonder geldige reden (doktersattest, of goedkeuring door de cursusverantwoordelijke om een andere reden) worden uitgesloten van het examen.

Studenten die een tweede examenwijziging moeten maken, worden alleen geëvalueerd op een schriftelijk examen (open boek), maar dit examen zal nu zowel product- als procesveiligheidsvragen bevatten.

Toelichting bij herkansen

Studenten die een tweede examenwijziging moeten maken, worden alleen geëvalueerd op een schriftelijk examen (open boek), maar dit examen zal nu zowel product- als procesveiligheidsvragen bevatten.

Content

1. From Integrated Waste Management to Sustainable Materials Management

2. Landfilling

3. Waste-to-Energy

4. Recycling

5. Logistics, Economy, Legal and Design

Course material

• powerpoint presentation of lectures
• articles

Format: more information

• attend interactive course lectures
• study the powerpoint presentation
• read the articles in order to deepen knowledge

Explanation

Written examination.

Inhoud

• Opbouw van een chemische installatie
• Levenscyclus van een chemische installatie
• Buisleidingstechniek, theoretische beschouwingen
• Buisleidingscomponenten, praktische beschouwingen
• Technologie van warmtewisselaars
• Pompentechnologie
• Compressortechnologie
• Koelmachines
• Koelopgaven in de chemische industrie

Studiemateriaal

Cursustekst, notities van de docent

Toelichting

Open boek, mondeling examen met korte geschreven voorbereidingstijd.

Inhoud

Bij de aanvang van het semester krijgt de student (meestal deel uitmakend van een klein groepje) een ontwerpopdracht met probleemstelling voorgesteld die uit het industriële leven gegrepen is.
Samen met een begeleider uit de chemisch of verwante industrie die de opdracht voorstelt, en een begeleider uit de opleiding (assistent) worden eerst de verschillend mogelijke alternatieve oplossingen bekeken, waarna de meest beloftevolle verder in detail wordt uitgewerkt.
Van de werkzaamheden kaderend in de ontwerpopdracht wordt een verslag gemaakt voor latere beoordeling, en verder dient er ook een presentatie met vraagstelling te gebeuren.  

Toelichting

Schriftelijke en mondeling rapportering

Toelichting bij herkansen

Wegens de aard van dit vak, waar teamwerk binnen een groep als één van de belangrijke competenties wordt gezien om tot een oplossing te komen voor een industrieel relevant probleem, is het niet mogelijk om herexamen voor dit vak af te leggen in de september zittijd. 

Inhoud

Lesprogramma:

• Hoorcollege 1 - Inleiding tot bioprocestechniek, biomoleculen (koolhydraten, lipiden, aminozuren, peptiden, eiwitten, nucleïnezuren)
• Hoorcollege 2 - Celtypes, celmetabolisme
• Hoorcollege 3 - Eiwitsynthese, recombinante DNA-technologie, CRISPR
• Hoorcollege 4 - Interactief hoorcollege - werken met een wetenschappelijk artikel
• Hoorcollege 5 - Basisbegrippen van bioprocessen, massa- en energiebalansen
• Hoorcollege 6 - Basisbegrippen van bioprocessen, massa en energieoverdracht
• Hoorcollege 7 - Bioreactortechniek - Homogene reacties
• Hoorcollege 8 - Bioreactortechniek - Heterogene reacties
• Hoorcollege 9 - Reactortechniek
• Hoorcollege 10 - Downstreaming I
• Hoorcollege 11 - Downstreaming II
• Hoorcollege 12 - Bioproduct engineering - Celfabrieken - Uitgenodigde lezing
• Hoorcollege 13 - Bioproduct engineering - Enzymtechnologie - Uitgenodigde lezing
• Hoorcollege 14- Bio-producttechnologie - Bioraffinaderijen
• Hoorcollege 15- Bioproduct engineering - Farmaceutische biotechnologie
• Hoorcollege 16- Interactief hoorcollege(*) - Pitch presentaties
• Hoorcollege 17- Interactief hoorcollege - Groepspresentaties
• Hoorcollege 18- Interactief hoorcollege - Groepspresentaties
• Hoorcollege 19- Interactief hoorcollege - Groepspresentaties
• Hoorcollege 20- Interactief hoorcollege - Groepspresentaties

(*) Interactief hoorcollege: groepswerk van twee studenten met een door de docent aangereikt thema.

Inhoud

Gelieve naar de algemene beschrijving te kijken (er is geen Deel 1 en Deel 2 meer van deze cursus).

Toelichting

Lesactiviteiten met de focus op casestudies en toekomstscenario's worden gefaciliteerd door de docent.
Studenten werken proactief en worden uitgenodigd om hun standpunten en ideeën voor specifieke casussen en onderwerpen naar keuze te presenteren.

Schriftelijk examen met gesloten boek (55%) 11/20
-> Schriftelijk examen, gesloten boek, gebruik van formularium tijdens het examen is toegestaan.

Permanente evaluatie (45%) 9/20
-> Interactieve hoorcolleges met actieve deelname van studenten inclusief peer review. Aanwezigheid is vereist voor evaluatie.

Inhoud

Verschillende praktische experimenten met onderwerpen die in de hoorcolleges zijn gezien.

Oefeningen en berekeningen van praktijkvoorbeelden besproken in de hoorcolleges.

Studiemateriaal

Oefeningen worden op Toledo geplaatst.

Inhoud

• Stroming en transport in interne en externe stromen
• Flow en transport in gepakte bedden
• Stroming en transport in wervelbedden
• Stroming en transport in mengers
• Warmtewisselaars
• Straling
• Drogen
• Koken en condensatie
• Numerieke methodes

Studiemateriaal

• Handouts van slides via Toledo
• Een aantal boeken als aanbevolen literatuur

Toelichting

Het schriftelijk examen bestaat uit:
een theoriegedeelte (gesloten boek) voor 15% van het eindcijfer,
en een oefeninggedeelte (open boek) voor 70% van het eindcijfer.

De practica (schriftelijk verslag) tellen voor 15% mee in het eindcijfer. Deelname aan de labosessies is verplicht om deel te kunnen nemen aan het schriftelijk examen.

Indien de evaluatie aantoont dat de student een of meerdere doelstellingen van het opleidingsonderdeel onvoldoende heeft bereikt, kan het globale resultaat afwijken van het gewogen gemiddelde van de onderdelen.

Toelichting bij herkansen

Het schriftelijk examen bestaat uit:
een theoriegedeelte (gesloten boek) voor 15% van het eindcijfer,
en een oefeninggedeelte (open boek) voor 70% van het eindcijfer.

De practica (schriftelijk verslag) tellen voor 15% mee in het eindcijfer. Deelname aan de labosessies is verplicht om deel te kunnen nemen aan het schriftelijk examen.

Indien de evaluatie aantoont dat de student een of meerdere doelstellingen van het opleidingsonderdeel onvoldoende heeft bereikt, kan het globale resultaat afwijken van het gewogen gemiddelde van de onderdelen.

Inhoud

Afhankelijk van het opleidingsonderdeel gekozen en toegekend in de buitenlandse instelling na akkoord met de uitwisselingsverantwoordelijke.

Toelichting

Dit opleidingsonderdeel wordt geëvalueerd volgens de regels en gebruiken van de gastinstelling waarmee de uitwisseling is gebeurd. De KU Leuven zet deze resultaten om naar PASS/FAIL.
Voor ATHENS-vakken worden, zoals alle andere vakken, in het ISP opgenomen in het academiejaar waarin ze gevolgd zijn.
‘Summer courses’ kunnen enkel gevalideerd worden, indien ze door de uitwisselingsverantwoordelijke voorafgaandelijk goedgekeurd zijn. De student neemt het vak op in het ISP in het academiejaar onmiddellijk volgend op de Summer Course.

Conform het beleid van het ATHENS-netwerk wordt voor ATHENS-cursussen geen 2e examenkans georganiseerd.
 

Toelichting bij herkansen

Inhoud

In de cursus worden systematisch de verschillende types van interfazes doorlopen, met telkens een beschrijving van de thermodynamische analyse, een bespreking van de technieken ter karakterisering en van de relevantie in (bio)chemische processen.

• thermodynamica van interfasen
• oppervlaktekrachten, VDW interacties en de DLVO benadering
• waterstofbindingen en solvatatiekrachten
• capillariteit en Bevochtiging (hydrofoob, hydrofiel)
• de elektrische dubbellaag
• effecten aan geladen oppervlakken
• colloïdale systemen en karakterisatie
• kristallisatie 
• surfactanten, emulsies, micellen
• oppervlaktekarakterisatie
• oppervlaktemodificatie

Studiemateriaal

• geselecteerde hoofdstukken uit handboeken geïntroduceerd in de eerste les
• slides
• aantekeningen van studenten

Toelichting werkvorm

De leeractiviteit bestaat uit hoorcolleges en een beperkt aantal praktische oefeningen.

Inhoud

zie: Toegepaste fysische scheikunde: hoorcollege  

Toelichting

De evaluatie bestaat uit een evaluatie van de praktische sessies met verplichte aanwezigheid tijdens het semester en een schriftelijk examen met oefeningen en theorievragen tijdens de examenperiode.

Toelichting bij herkansen

De evaluatie bestaat uit een evaluatie van de praktische sessies met verplichte aanwezigheid tijdens het semester en een schriftelijk examen met oefeningen en theorievragen tijdens de examenperiode.

Inhoud

Afhankelijk van het opleidingsonderdeel gekozen en toegekend in de buitenlandse instelling na akkoord met de uitwisselingsverantwoordelijke.

Toelichting

Dit opleidingsonderdeel wordt geëvalueerd volgens de regels en gebruiken van de gastinstelling waarmee de uitwisseling is gebeurd. De KU Leuven zet deze resultaten om naar PASS/FAIL.
Voor ATHENS-vakken worden, zoals alle andere vakken, in het ISP opgenomen in het academiejaar waarin ze gevolgd zijn.
‘Summer courses’ kunnen enkel gevalideerd worden, indien ze door de uitwisselingsverantwoordelijke voorafgaandelijk goedgekeurd zijn. De student neemt het vak op in het ISP in het academiejaar onmiddellijk volgend op de Summer Course.

Conform het beleid van het ATHENS-netwerk wordt voor ATHENS-cursussen geen 2e examenkans georganiseerd.

Toelichting bij herkansen

Inhoud

Afhankelijk van het opleidingsonderdeel gekozen en toegekend in de buitenlandse instelling na akkoord met de uitwisselingsverantwoordelijke.

Toelichting

Dit opleidingsonderdeel wordt geëvalueerd volgens de regels en gebruiken van de gastinstelling waarmee de uitwisseling is gebeurd. De KU Leuven zet deze resultaten om naar PASS/FAIL.
Voor ATHENS-vakken worden, zoals alle andere vakken, in het ISP opgenomen in het academiejaar waarin ze gevolgd zijn.
‘Summer courses’ kunnen enkel gevalideerd worden, indien ze door de uitwisselingsverantwoordelijke voorafgaandelijk goedgekeurd zijn. De student neemt het vak op in het ISP in het academiejaar onmiddellijk volgend op de Summer Course.

Conform het beleid van het ATHENS-netwerk wordt voor ATHENS-cursussen geen 2e examenkans georganiseerd.

Toelichting bij herkansen

Inhoud

Afhankelijk van het opleidingsonderdeel gekozen en toegekend in de buitenlandse instelling na akkoord met de uitwisselingsverantwoordelijke.

Toelichting

Dit opleidingsonderdeel wordt geëvalueerd volgens de regels en gebruiken van de gastinstelling waarmee de uitwisseling is gebeurd. De KU Leuven zet deze resultaten om naar PASS/FAIL.
Voor ATHENS-vakken worden, zoals alle andere vakken, in het ISP opgenomen in het academiejaar waarin ze gevolgd zijn.
‘Summer courses’ kunnen enkel gevalideerd worden, indien ze door de uitwisselingsverantwoordelijke voorafgaandelijk goedgekeurd zijn. De student neemt het vak op in het ISP in het academiejaar onmiddellijk volgend op de Summer Course.

Conform het beleid van het ATHENS-netwerk wordt voor ATHENS-cursussen geen 2e examenkans georganiseerd.

Toelichting bij herkansen

Inhoud

DEEL A: Anorganische IndustrieënOm de doelstellingen te realiseren wordt er gebruik gemaakt van voorbeelden uit de anorganische industriële praktijk. In deze cursus zal daarom de industriële produktie van ammoniak, salpeterzuur, zwavelzuur, fosforzuur en kunstmeststoffen behandeld worden. De nadruk ligt hierbij niet op de chemische reacties maar op de industriële uitvoering ervan. Daarenboven zal in detail ingegaan worden op de verwevenheid van de verschillende apparaten in een fabriek.
Deel B: Organische Industrieën, Brandstoffen en Raffinageprocessen
In dit gedeelte van de cursus wordt in eerste instantie ingegaan op de structuur van deze industriën en de bijbehorende grondstoffenproblematiek. Daarna worden er een aantal case studies uit de organische industrieên behandeld. Typische cases zijn de productie van basisgrondstoffen via stoomkraking, de productie van een intermediare grondstof zoals bv vinylcloridemonomeer en de productie van eindproducten zoals kunststoffen. In het gedeelte brandstoffen en raffinageprocessen wordt de structuur van een raffinaderij besproken. Daarnaaast komen een aantal typische raffinageprocessen aan bod. Hierbij worden zowel fysische , chemische als thermische processen beschouwd.

Studiemateriaal

• Cursusnotities
• Handboek "Chemical Process Technology" J. A. Moulijn, M. Makkee en A. Van Diepen (Wiley)

Toelichting werkvorm

Begeleide zelfstudie

Toelichting

Schriftelijk (gesloten boek) examen met mondelinge toelichting.

Inhoud

Het hoorcollege bestaat uit twee delen:

1. Analyse en ontwerp van regelsystemen in het frequentiedomein: prestatie-eisen voor regelsystemen, geslotenlus stabiliteit, regelaarontwerp door loopshaping, geavanceerde regelstructuren.

2. Analyse en ontwerp van regelsystemen in het tijdsdomein: regelbaarheid en waarneembaarheid, regelaarontwerp en waarnemerontwerp door eigenwaardetoekenning , optimale regeling en het LQR-probleem, de Kalman-filter.

Studiemateriaal

Cursusnotities en aanbevolen literatuur.

Inhoud

Oefeningen ondersteunen de hoorcolleges en stellen de studenten in staat om de methoden die ze tijdens de hoorcolleges hebben geleerd, toe te passen op actuele problemen bij het ontwerpen van regelsystemen voor chemische processen. Oefeningen bestaan uit pen-en-papier oefeningen en computersessies. In de computersessies wordt het ontwerp van regelsystemen ingeoefend met Matlab/Simulink en een, ter ondersteuning van een regelsysteem groepsproject dat gedurende het semester wordt uitgevoerd.

Studiemateriaal

Oefenbladen en Matlab/Simulink-sjablonen worden via Toledo verspreid.

Toelichting

• Schriftelijk verslag over een regelsysteem groepsproject uitgevoerd tijdens het semester (telt voor 20%).
• Examen tijdens de examenperiode, bestaande uit twee delen:
  • Mondeling gedeelte met theorievragen (telt voor 40%)
  • Schriftelijk deel met oefenopgaven (telt voor 40%). Een handgeschreven formularium (max. 4 A4-tjes) en een standaard rekenmachine mogen gebruikt worden tijdens het schriftelijk gedeelte.

Toelichting bij herkansen

Het is mogelijk om het examenonderdeel dat tijdens de examenperiode is geëxamineerd opnieuw te doen. De score voor het project wordt niet gewijzigd.

Inhoud

Het hoorcollege bestaat uit drie delen:

1. Systeemanalyse in het tijdsdomein: toestandsruimtemodellen, modellering, lineaire systemen, evenwichten en stabiliteitsanalyse, niet-lineaire systemen en lineaire benadering, differentiaal-algebraïsche systemen, numerieke integratie, gevoeligheidsanalyse.

2. Systeemanalyse in het frequentiedomein: Laplace transformatie, overdrachtsfuncties, polen en nulpunten, invoer-uitvoerstabiliteit, Bode- en Nyquistdiagrammen, procesdynamica (nulde-, eerste- en tweede-ordeprocessen; hogere-ordeprocessen).

3. Systeemidentificatie: parameterschatting, kwantificering van onzekerheid, niet-parametrische identificatie.

Studiemateriaal

Oefenbladen worden via Toledo verspreid.

Inhoud

Huiswerkoefeningen ondersteunen de hoorcolleges en stellen de studenten in staat om de methoden die ze tijdens de hoorcolleges hebben geleerd, toe te passen. Oplossingen worden klassikaal of via online feedback besproken. In extra computerlessen maken de studenten kennis met Matlab/Simulink als hulpmiddelen voor systeemanalyse.

Studiemateriaal

Cursusnotities

Toelichting

Mondeling examen met schriftelijke voorbereiding. Handgeschreven formularium (max. 2 A4-tjes) en een standaard rekenmachine mogen gebruikt worden tijdens de schriftelijke voorbereiding en het mondeling examen.

Inhoud

De volgende onderwerpen komen in deze cursus aan bod. 

Optische methoden

- Inleiding tot spectrometrische methoden

- Atoomabsorptiespectrometrie (bv. FAAS)

- Atomaire emissiespectrometrie (bv. ICP-AES)

- Infraroodspectrometrie (bv. FT-IR)

Massaspectrometrie 

- Atomaire massaspectrometrie (bv. ICP-MS)

- Moleculaire massaspectrometrie (bv. (GC-)EI-TOF, MALDI-TOF, (LC-)ESI-MS/MS)

- Gecombineerde technieken (b.v. GC-MS, LC-MS/MS)

Elektro-analytische scheikunde

- Inleiding tot elektrochemische cellen

- Potentiometrische methoden (bv. pH elektrode, CO2 detectie probe)

Procesanalytische scheikunde

- In-line en on-line analysers (voor kwaliteits- en/of veiligheidsbewaking)

- Voorbeelden en toepassingen (b.v. katalytische sensoren, zuurstofanalyse)

Studiemateriaal

• Powerpointpresentatie op Toledo

Inhoud

3 sessies (2u) met oefeningen over optische methoden, massaspectrometrie en elektrochemie 

Toelichting

Het examen bestaat uit theorievragen (die 75% bijdragen aan de totale score) en oefeningen (die 25% bijdragen aan de totale score), beide gesloten boek. Beide onderdelen worden tegelijkertijd ondervraagd en zijn schriftelijke examens.

Eventuele afwijkingen van het gewicht van theorie en oefeningen worden voorafgaand aan het examen meegedeeld op Toledo.

Inhoud

- Introductie meerfasige stromen
- Reacties in ideale en niet-ideale reactoren
- Vast-gekatalyseerde reacties (katalytische reactoren met een vast bed, gas-vloeistof reacties op vaste katalysatoren)
- Vloeistof-vloeistofreacties (snelheidsvergelijkingen en reactorontwerp)
- Gas-vaste stof reacties (snelheidsvergelijkingen en reactorontwerp) 

Studiemateriaal

- slides
- leerboek: "Chemical Reaction Engineering", O. Levenspiel 

Toelichting

Het examen is volledig schriftelijk en het gebruik van lesmateriaal is toegestaan (geen boeken). 

Inhoud

Membraanscheidingsprocessen.
Geavanceerde scheidingen gebaseerd op fase-evenwichten
Meer complexe scheidingen (hybride systemen)
Keuze van scheidingsprocessen

Energie-efficientie van scheidingsprocessen
 

Studiemateriaal

Cursusnotities- Aanbevolen tekstboek: "Separation Process Principles", J. D. Seader en E. J. Henley (1998)   

Inhoud

In de oefeningen wordt de theorie toegepast in voorbeelden en berekeningen.
 

Studiemateriaal

Oefeningen gegeven tijdens de sessies.

Toelichting werkvorm

Oefenzittingen.

Toelichting

Gesloten boek examen. Schriftelijk examen. Ca. 25% van het examen bestaat uit oefeningen/simulatie, de rest van de vragen is theoriegerelateerd.

Inhoud

Vertrekkend vanuit een industrieel standpunt, worden belangrijke aspecten van de chemische industrie besproken. Gebaseerd op eigen ervaring van meer dan 25 jaar werken in de chemische industrie, wordt aan de hand van concrete voorbeelden en gevalstudies een overzicht gegeven van een chemisch bedrijf en de rol van een ingenieur in een chemisch bedrijf.

De student krijgt inzicht in hoe een bedrijf wordt geleid, hoe chemische processen werken en wat voor soort kennis en vaardigheden vereist zijn voor een (chemisch) ingenieur om met impact te kunnen sturen in verschillende stadia van zijn carrièrepad. Zowel bedrijfsinterne als bedrijfsexterne uitdagingen en opportuniteiten komen aan bod en vormen de context van de centrale vraag:

"Hoe kan het chemisch bedrijf waarde toevoegen aan de maatschappij en wat is de belangrijke rol van de chemisch ingenieur in deze context?"

Belangrijke domeinen die aan bod komen zijn:

• Hoe wordt een chemisch bedrijf aangestuurd, bestuurd en georganiseerd?
• Hoe worden chemische productieprocessen bestuurd en geïntegreerd in een netwerk van chemische sites?
• Wat zijn mogelijke carrièrepaden en wat is de rol van een chemisch ingenieur in verschillende stadia van een carrièrepad?
• Welke kennis, ervaring en vaardigheden zijn vereist om impact te hebben op het carrièrepad van de ingenieur?
• Hoe worden bedrijfsbeslissingen gebaseerd op financiële analyse en economische parameters? Het gebruik en de interpretatie van financiële instrumenten en economische waarderingsoefeningen worden getraind.
• Wat zijn de uitdagingen en doelstellingen op het gebied van veiligheid en milieu? Hoe worden deze gestuurd en beheerd en hoe passen ze in het besluitvormingsproces?
• Wat zijn de uitdagingen en kansen van de chemische industrie? Hoe is de chemische industrie opgezet in Vlaanderen (België), Europa en wereldwijd? Wat is haar bijdrage, wat zijn haar sterktes en zwaktes, vandaag en in de toekomst?

Vertaald met www.DeepL.com/Translator (gratis versie)

Studiemateriaal

slides ter beschikking gesteld via toledo.

Toelichting

Schriftelijk examen (gesloten boek)

Het examen kan volgende aspecten bevatten (niet-exhaustieve lijst!):
- vragen over de verworven inzichten en kennis over de chemische industrie, de chemische site en haar processen en de verwachte rol van de chemisch ingenieur in dit verband;
- oefeningen over (financiële) en strategie-interpretatie of over economische waardering als basis voor het besluitvormingsproces;
- vragen om socio-economische verklaringen uit te werken op basis van de achtergrond die tijdens de cursus werd aangereikt.

Inhoud

In deze cursus worden de technieken aangereikt die gebruikt worden voor de productie en verdere conditionering van water in de procesindustrie. Relevante problemen met waterstromen en de vereiste waterkwaliteit als functie van de toepassing worden geschetst. Op basis daarvan worden mogelijke processen besproken waarmee de beoogde waterkwaliteit kan worden gerealiseerd. Er wordt aangegeven op welke manier een gefundeerde keuze moet worden gemaakt.
Besproken processen omvatten: bezinking, coagulatie/flocculatie, zandfiltratie, drukgedreven membraanfiltratie, adsorptie op actieve kool, ionenwisseling, elektrodialyse, ontzilting, ontgassing, verwijdering van ijzer en mangaan en desinfectie. Waar relevant wordt dimensionering van deze technieken besproken. Enkele specifieke types water worden in detail besproken: koelwater en ketelvoedingswater (stoomproductie). Er wordt ingegaan op de problematiek van waterschaarste en mogelijke bronnen van water.

Studiemateriaal

Cursustekst.

Toelichting

De helft van het examen is een schriftelijk examen over de geziene leerstof. De andere helft van het examen bestaat uit een groepswerk met presentatie betreffende een voorstel voor een project rond water technologie

Toelichting bij herkansen

In het geval van een herexamen wordt het resultaat van de groepsopdracht meegeteld als de student geslaagd is voor de beoordeling van dat onderdeel (d.w.z. ten minste 5/10). Indien de groepsopdracht niet met succes werd afgelegd of indien de groepsopdracht nog niet werd uitgevoerd, moet deze worden uitgevoerd in de herkansingsperiode van het examen. Indien één van de groepsleden ondermaats heeft gepresteerd terwijl de andere groepsleden geslaagd zijn, krijgt dat groepslid een individuele opdracht.

De rest van het examen verloopt zoals in de eerste examenperiode.

Vertaald met www.DeepL.com/Translator (gratis versie)

Inhoud

1. Inleiding: uitdagingen voor de chemische industrie, algemene situering van procesintensificatie, conceptuele visie op procesintensificatie

2. Hoe een chemisch proces intensifieren? Voorstelling en uitwerking van gevalstudies

3. Procesintensificatie in detail

• STRUCTUUR, de ruimtelijke benadering
• ENERGIE, de thermodynamische benadering
• SYNERGIE, de multifunctionele benadering
• TIJD, de temporele benadering

4. Belemmeringen en kansen voor procesintensificatie 
 

Studiemateriaal

Slides.
Artikels, overzichtsrapporten met betrekking tot nieuwe technologieën. 
Alles wordt via Toledo ter beschikking gesteld.

Toelichting werkvorm

1. Doornemen en begrijpen van het studiemateriaal (slides, basis artikels)
Structureren van de aangeboden kennis op basis van het basisconcept uit de eerste les (doelen, benaderingen, schalen). Relateren van doel, benadering en schaal in elk van de besproken technologie en de daarbij horende voorbeelden. Memoriseren van de mechanismen (voor zover gekend) van elke technologie. Kritisch analyseren welke baten en tekortkomingen elke technologie heeft m.b.t. de vooropgestelde doelen. Relateren van de besproken technologieën aan de macro-schaal uitdagingen waar de chemische industrie voor staat.
 
2. Maken van groepsopdracht
Toepassen van het basisconcept op een concrete, aangeboden, gevalstudie. Analyseren, identificeren van huidige tekortkomingen in het proces. Oplijsten van potentiële technologieën om die tekortkomingen tegen te gaan of te omzeilen. Selecteren van meest relevante technologie(ën) en argumenteren waarom.
 

Toelichting

Inhoud

Deeltjesgrootte-analyse
Deeltjes en vloeistoffen

• Enkele deeltjes in een vloeistof
• Meerdere deeltjessystemen
• Vloeistofstroom door een gepakt bed van deeltjes

Deeltjes en gassen

• Fluïdisatie
• Pneumatisch transport
• Gas cyclonen

Hopper ontwerp
Mengen en segregatie
Geavanceerde deeltjestechnieken

• 'slurry' transport
• Vermindering van de deeltjesgrootte
• Uitbreiding van deeltjesgrootte

Colloïden en fijne deeltjes

• Veiligheid Gezondheidseffecten van kleine deeltjes
• Explosiegevaar

Studiemateriaal

Hand-out van slides / elektronische versies beschikbaar via Toledo.

Aanbevolen literatuur: Introduction to particle technology - second edition, Martin Rhodes, Wiley

Toelichting

Gesloten boek, schriftelijk examen.

Inhoud

Syllabus

1 Polymerisatietypen
1.1 Stapgroeipolymerisatie
1.1.1 Polyadditie en polycondensatie
1.1.1.1 Voorbeeld: polyesters en polytereftalaten
1.1.2 Excursus: Molecuulgewichtsverdeling (MWD)
1.1.2.1 Voorbeeld: bloedplasmavolume-expander
1.1.3 Relatie tussen MWD en stapgroeireacties
1.1.3.1 Voorbeeld: Kevlar
1.1.4 Kinetiek en ketenlengte van stapgroeireacties
1.1.5 Niet-lineaire groeireacties in stappen
1.1.6 Flory-Stockmayer statistieken
1.1.6.1 Voorbeeld: fenolformaldehyde-, melamine- en ureumharsen
1.1.6.2 Voorbeeld: Epoxy
1.1.6.3 Voorbeeld: polyurethanen
1.2 Ketengroei polymerisatie
1.2.1 Initiatie  en 'wastage'reacties
1.2.2 'propagatie' en 'terminatie'
1.2.3 Steady-state-aanname en kinetische ketenlengte
1.2.4 Ketenoverdracht
1.2.5 MWD en ketengroei-polymerisatie
1.2.6 Trommsdorff-effect
1.2.7 Temperatuureffecten en Ceyling-temperatuur
1.2.8 Heterogene kettinggroeireacties
1.2.9 Kinetiek van de emulsiepolymerisatie
1.2.10 Kationische polymerisatie
1.2.10.1 Voorbeeld Butylrubber
1.2.11 Anionische polymerisatie
1.2.11.1 Voorbeeld: Super Glue
1.2.12 Levende polymerisatie
1.2.13 Distributiefuncties
1.2.14 'Inhibition'
1.2.15 Andere soorten polymerisatiereacties

2 Structurele polymeeranalyse
2.1 Structuur van polymeren
2.2 Spectroscopische methoden
2.2.1 IR-spectroscopie
2.2.2 Algemene NMR-spectroscopie
2.2.3 Analyse van de tacticiteit van polymeren
2.2.4 Configuratieve isomeren van polymeren
2.2.4.1 Voorbeeld: polydienen en natuurrubber
2.2.5 Excursus: stereoselectieve polymerisatie
2.3 Verstrooiingsmethoden
2.3.1 Röntgenverstrooiing
2.3.2 Kristallijne structuren van polymeren
2.3.3 Kristallisatie - thermodynamica en kinetiek
2.3.4 Polymeerkristallen
2.3.5 SAXS en WAXS
2.3.6 Excursus: Colligatieve eigenschappen en osmometrie
2.3.7 Statische lichtverstrooiing door kleine deeltjes
2.3.8 Statische lichtverstrooiing van grotere polymeren in oplossing
2.3.9 Zimm-diagram
2.3.10 Afmetingen polymeer in oplossing
2.3.11 Dynamische lichtverstrooiing
2.4 Viscometrie
2.4.1 Einstein-model
2.4.2 De intrinsieke viscositeit
2.4.3 Huggins-relatie en kritische concentratie
2.4.4 Mark-Houwink relatie
2.4.5 Invloedparameters op de hydrodynamische dimensies
2.4.6 Polyelektrolyten in oplossing - Titratie van polyelektrolyten
2.4.7 Ultrasone afbraak van polymeren
2.4.8 Viscositeit gemiddeld molecuulgewicht
2.5 Fractioneringsmethoden
2.5.1 Precipitatie-fractionering
2.5.2 SEC
2.5.3 Field Flow Fractionation (FFF)
2.6 Andere analytische technieken
2.6.1 Eindgroepanalyse

3 Grondstoffen voor polymeren 
3.1 Monomeren 
3.1.1 Monomeren op basis van ruwe olie 
3.1.2 Monomeren uit bioraffinaderij 
3.1.3 Biopolymeren 
3.2 Biologisch afbreekbare polymeren 
3.2.1 Polymeren op basis van plantaardige olie 
3.2.2 Polycaprolactaam, -zuur en alcohol 
3.3 Polysacchariden 
3.3.1 Cellulose en derivaten 
3.3.2 Zetmeel 
3.3.3 Chitosan 
3.3.4 Galactomannanen 
3.4 Fermantatiepolymeren 
3.4.1 Xanthaangom, Pullulan en Dextran 
3.4.2 Polyhydroxyalcanoaten 
3.5 Eiwitten 

4 Polymerisatieprocessen 
4.1 Ontwerpcriteria 
4.2 Bulkpolymerisatie 
4.2.1 Voorbeeld: methylmethacrylaat 
4.2.2 'Stirred' bulkpolymerisatie 
4.3 Oplossingspolymerisatie 
4.3.1 Alle componenten zijn oplosbaar 
4.3.2 Onoplosbare initiator en polymeer 
4.3.2.1 'slurry'reactor 
4.3.2.2 Gasfasepolymerisatie 
4.4 Suspensie-polymerisatie 

5 Typische polymeren die je moet kennen 
5.1 Thermosets 
5.2 Thermoplasten

Studiemateriaal

hand-out  slides / elektronische versie beschikbaar via Toledo.

aanbevolen boeken:

"Polymer Chemistry (Third edition)" TP Lodge and PC Hiemenz, CRC Press

"Polymers: Chemistry and Physics of Modern Materials (Third edition)" JMG Cowie en V Arrighi, CRC Press.

Toelichting

Gesloten boek, mondeling examen met schriftelijke voorbereiding.

Inhoud

Deze industriële stage van langere termijn (minimumduur 6 weken) moet verband houden met de opleiding en voor aanvang inhoudelijk worden goedgekeurd door de departementele stagecoördinator. De studenten kunnen kiezen uit een aanbod dat door de stagecoördinator bijeengebracht werd, of kunnen zelf (lokaal of internationaal) op zoek gaan naar een geschikte stageplaats, die bij grote voorkeur en quasi uitsluitend een industrieel karakter zou moeten hebben.
Tijdens de stage zal de student werken aan een concrete opdracht. Belangrijk is dat voor het begin van de stage, een stageplan werd opgesteld met vermelding van de doelstellingen, beschrijving van de te gebruiken methode of werkwijze, en een oplijsting van de te behalen resultaten. Dit stageplan wordt opgesteld door de stagecoördinator van de opleiding, in overleg met bedrijfsbegeleider, en student. Belangrijk is dat de student bij de evaluatie onder meer wordt afgerekend op het effectief behaalde resultaat.

Toelichting

De evaluatie van de Industriële Stage gebeurt aan de hand van:
- het verslag dat de student binnenlevert
- de presentatie die gegeven wordt door de student, gevolgd door vraagstelling en discussie.  
   
Details over de vereisten die aan het verslag en de presentatie gesteld worden, zullen per email of via Toledo worden meegedeeld. 
 ​ 
 

Inhoud

OC: Optimale Controle Theorie

• Minimumprincipe
• Analytische oplossingen
• Numerieke oplossingen
• Hybriede oplossingen

APC: Advanced Process Control

• MPC: Model Based Predictive Control
• SPC: Statistical Process Control

Aspecten van implementatie; regelinteracties

• Plantwide control
• Regeling van eenheidsoperaties
• Lokale regeling; cascaderegeling

Gevalstudies: optimalisering en regeling van

• (bio)chemische batchprocessen
• destillatiekolommen.

Toelichting

Mondeling examen met schriftelijke voorbereiding met open boek.

Indien de faculteit door overmacht beslist dat de voorbereidingstijd voor een mondeling examen beperkt moet blijven tot minder dan een uur, wordt het mondeling examen vervangen door een schriftelijk examen. De impact van deze beslissing wordt toegelicht op Toledo.

Inhoud

De stage bedrijfservaring van korte termijn (meestal met minimumduur van 4 weken) moet verband houden met de opleiding en voor aanvang inhoudelijk worden goedgekeurd door de departementele stagecoordinator. De studenten kunnen meestal kiezen uit een aanbod dat door de stagecoördinator bijeengebracht werd, of kunnen zelf (lokaal of internationaal) op zoek gaan naar een geschikte stageplaats, die bij grote voorkeur en quasi uitsluitend een industrieel karakter zou moeten hebben.
Tijdens de stage krijgen de studenten van de bedrijfsbegeleider meestal een concrete opdracht van eerder beperkte omvang om tijdens de stage uit te voeren. Ervaring opdoen met het reilen en zeilen in de bedrijfswereld is de voornaamste doelstelling van deze stage, en hoewel het goed trachten uit te voeren van de stageopdracht niet onbelangrijk is, staat of valt het succes van de stage niet noodzakelijk of alleen met het succesvol afwerken van deze opdracht.    

Toelichting

De evaluatie van de stage Bedrijfservaring gebeurt aan de hand van:
- het verslag dat de student binnenlevert
- de presentatie die gegeven wordt door de student, gevolgd door vraagstelling en discussie.  
 
Details over de vereisten die aan het verslag en de presentatie gesteld worden, zullen per email of via Toledo worden meegedeeld. 
 
  
 

Inhoud

Syllabus

1 Het ontwerppad van een productconcept
1.1 Inleiding
1.1.1 Wat is chemisch productontwerp?
1.1.2 Definitie van chemische producten
1.1.3 Het ontwerpsjabloon voor chemische producten
1.1.4 Productconceptontwerp
1.2 Stap 1 - Behoeften identificeren
1.2.1 Gegevensverzameling
1.2.2 Interpretatie van gegevens
1.2.3 Hiërarchische organisatie
1.2.4 Het relatieve belang van behoeften
1.2.4.1 Hand-out: Kano's Theory
1.2.4.2 Casestudy: een nieuw verfconcept
1.3 Stap 2 - Stel doelprestatiespecificaties vast
1.3.1 Kwaliteitsfactoren
1.3.2 Prestatie-indexen
1.3.3 De chemische productpiramide
1.3.4 Relatief belang en waarden van prestatiespecificaties
1.3.5 Productspecificaties herzien
1.3.5.1 Casestudy: Hand-out: Winterwegen ontdooien
1.3.6 'House of Quality'
1.3.6.1 Casestudy: een draagbaar koelsysteem
1.4 Stap 3 - Ideeën creëren
1.4.1 Bronnen voor ideeën
1.4.1.1 Brainstormen
1.4.1.2 Hand-out: chemische bronnen voor ideeën
1.4.2 Ideeën sorteren
1.4.3 Screening van ideeën
1.4.3.1 Hand-out: de Pugh-methode
1.4.3.2 Matrix voor conceptscreening
1.4.3.3 Casestudy: een uv-absorberende folie
1.5 Stap 4 - Ideeën selecteren
1.5.1 Objectieve en subjectieve criteria
1.5.1.1 Casestudy: hand-out: de thuisventilator
1.5.2 Risico's bij productselectie
1.5.3 Risicobeoordelingen
1.5.4 Risicobeheer
1.5.4.1 Casestudy: hand-out: stroom voor afgelegen huizen
1.6 Intellectuele eigendom
1.6.1 Octrooien en handelsgeheimen
1.6.1.1 Casestudy: The Windsurfer
1.7 Stap 5 - Bepaal de uiteindelijke productspecificaties
1.7.1 Ontwerpspecificaties
1.7.2 Ontwikkeling van eigendomsfuncties
1.7.3 Ontwikkeling van een kostenmodel
1.7.3.1 Casestudy: engineering van een parfum

2 De industriële benadering van chemisch productontwerp
2.1 Het Aspirin-verhaal
2.1.1 Aspirine
2.1.2 De levenscyclus van het product
2.1.3 Ideeën en behoeften
2.1.3.1 Casestudy: Aspirine Plus C bruistabletten
2.1.4 TOTE en PDCA
2.1.5 Ontkoppeld ontwerp
2.1.5.1 Casestudy: Aspirin Direct Chewable Tablet
2.1.6 Productontwerpproces
2.1.6.1 Casestudy: Asperin enterisch gecoate tabletten
2.1.6.2 Casestudy: Aspirine Migräne
2.1.6.3 Casestudy: aspirine-effect
2.1.6.4 Casestudy: aspirinecomplex
2.2 Six Sigma in chemisch productontwerp
2.2.1 Six-sigma bij productfabricage
2.2.2 Sigma-niveau en PDMO
2.2.3 Variantie controleren en verminderen (DMAIC)
2.2.3.1 Casestudy: hand-out: ontwerp van een espressomachine

3 Chemische producten 
3.1 Micro- en macrogestructureerde producten 
3.1.1 Methoden om gestructureerde producten te verkrijgen 
3.1.1.1 Kristallisatie 
3.1.1.2 Emulgering 
3.1.1.3 Sproeidrogen 
3.1.1.4 Natte granulatie 
3.1.1.5 Verdichting 
3.1.1.6 Modellering van chemische systemen 
3.1.2 Vorm en functie 
3.1.3 Verwerkingsfuncties voor 
3.1.3.1 Poeders / vaste deeltjes 
3.1.3.2 Smelt 
3.1.3.3 Vloeistoffen 
3.1.3.4 Emulsies  
3.2 Speciale chemicaliën 
3.2.1 Uitbreiding van laboratoriumresultaten 
3.2.2 Reactietechniek 
3.2.3 Scheidingen voor speciale chemicaliën 
3.2.3.1 Stoomdestillatie 
3.2.3.2 Extractie 
3.2.3.3 Absorptie 
3.2.3.4 Kristallisatie 
3.2.3.5 Case study Penicilline-zuivering 
3.2.4 Opschaling van gespecialiseerde chemicaliën 
3.2.4.1 Reactor-opschaling 
3.2.4.2 Schaalvergroting 
3.3 Apparaten voor chemische veranderingen 
3.3.1 Casestudies 
3.3.1.1 Hand-out: een hemodialyseapparaat 
3.3.1.2 Een ontziltingseenheid op zonne-energie 
3.3.1.3 Handwarmers

Studiemateriaal

Cursus ppt slides via Toledo 

Aanbevolen tekstboek: "Chemisch productontwerp" (second edition), Cussler en Moggridge, Cambridge University Press.

Toelichting

Schriftelijk examen met gesloten boek.

Wanneer de faculteit wegens overmacht beslist dat een schriftelijk examen in zijn huidige vorm niet kan doorgaan, dan wordt het schriftelijk examen vervangen door een ander examenvorm. De wijzigingen wegens overmacht worden via Toledo meegedeeld zodra ze bekend zijn.

Toelichting bij herkansen

Schriftelijk examen met gesloten boek.

Wanneer de faculteit wegens overmacht beslist dat een schriftelijk examen in zijn huidige vorm niet kan doorgaan, dan wordt het schriftelijk examen vervangen door een ander examenvorm. De wijzigingen wegens overmacht worden via Toledo meegedeeld zodra ze bekend zijn.

Inhoud

Bioreactorconfiguraties  

- Fermentaties in vloeibare toestand 

- Fermentaties in vaste toestand 

- Celretentiesystemen (bv. membraanbioreactoren, geïmmobiliseerde celsystemen, perfusiebioreactoren) 

- Gespecialiseerde systemen (bv. fotobioreactoren, weefselbioreactoren) 

Monitoring en controle van bioreactoren  

- Standaard online sensoren voor bioreactoren (bv. T, pH, opgeloste zuurstof, optische dichtheid, off-gas analyse) 

- Geavanceerde online en offline monitoring voor bioprocessen (bv. op capaciteit gebaseerde biomassamonitor, flowinjectieanalyse, microscopische en beeldanalyse)   

- Software sensoren (b.v. specifieke biomassa groeisnelheid)  

- Basisregelingsprincipes (PID)  

Gestructureerde en gesegregeerde bioprocesmodellen  

- Gestructureerd model met betrekking tot morfologie, interne opslagcomponenten, metabolische routes  
- Gesegregeerde modellen met betrekking tot heterogeniteit van populaties 

Studiemateriaal

Hand-outs van de slides die tijdens de colleges zijn gebruikt en ander studiemateriaal dat tijdens de cursus is gebruikt (bv. journal papers).  

Inhoud

De studenten geven een seminarie over een geselecteerd bioconversieproces. Teams van ongeveer 4 studenten bereiden een presentatie en ondersteunend materiaal voor over de gevalstudie, en geven uitleg over en reflectie op verschillende aspecten die verband houden met de cursus (bv. bioreactorontwerp en -werking, monitoring, modellering) en werken de economische en duurzaamheidsaspecten van het proces uit.) 

Studiemateriaal

Slides en extra documentatie voorbereid door studenten

Toelichting

De evaluatie bestaat uit twee delen: i) de evaluatie van het studentenseminarie (4 punten op 20), en ii) een mondeling examen tijdens de examenperiode (16 punten op 20). 

De evaluatiecriteria voor het seminarie zijn bijvoorbeeld de kwaliteit van de inhoud, de kwaliteit van de presentatie, de kwaliteit van de documentatie en de deelname aan de discussie.   

Het mondelinge examen (met schriftelijke voorbereiding) is gesloten boek en bestaat uit open vragen over de verschillende onderwerpen die tijdens de cursus aan bod komen.  

Als studenten zich afmelden voor deelname aan het seminarie zonder geldige reden (dokterscertificaat, of goedkeuring door de verantwoordelijke van de cursus om een andere reden), krijgt de student geen punten voor het seminarie en worden er 2 punten afgetrokken van de totale vakscore.  

Toelichting bij herkansen

Het is mogelijk om het examenonderdeel opnieuw af te leggen. De score voor het seminarie wordt niet gewijzigd. Indien de student zich zonder geldige reden (doktersattest, of goedkeuring door de verantwoordelijke van de cursus om een andere reden) afmeldt voor het seminarie, krijgt de student geen punten voor het seminarie en worden er 2 punten afgetrokken van de totale vakscore.  

Inhoud

1. Inleiding

• Definities
• Geschiedenis en kwaliteit van de omgevingslucht
• Types van polluenten
• Oorzaken, bronnen en effecten
• Meettechnieken, berekeningen en voorbehandeling

2. Deeltjes

• Eigenschappen
• ESP
• Mouwenfilters
• Scrubbers
• Randapparatuur

3. Gassen en dampen

• Eigenschappen
• Oxidatie (fakkel, verbranding, katalytische oxidatie)
• Condensatie
• Gasabsorptie
• Gasadsorptie
• Biologische zuivering, biofiltratie

4. Opkomende technologieën (optioneel)

5. Focus op SO2, NOx, CO2 (optioneel)

 

Studiemateriaal

Slides: op Toledo

Optionele handboeken:

• C.D. Cooper and F.C. Alley, Air Pollution Control: A Design Approach, Waveland Press, 2011 => cursus is hierop gebaseerd
• K.B. Schnelle and C.A. Brown, Air Pollution Control Technology Handbook, CRC Press, 2002 => beschikbaar op internet via Google
• L.K. Wang, N.C. Pereira and Y.T. Hung, Air Pollution Control Engineering, Humana Press, 2010
• N. De Nevers, Air Pollution Control Engineering, McGraw-Hill, 2000 => beschikbaar in Universiteitsbibliotheek
• J. Benítez, Process Engineering and Design for Air Pollution Control => beschikbaar in Universiteitsbibliotheek

Toelichting werkvorm

Toelichting

Gesloten boek mondeling examen met schriftelijke voorbereiding.

Inhoud

De masterproef omvat een diepgaande studie van een onderwerp uit de specialisatie-ingenieursopleiding. Deze studie kan zuiver theoretisch of gemengd theoretisch-experimenteel van aard zijn.    

Toelichting

Een thesis wordt beoordeeld door een jury van tenminste 3 personen: de promotor (+ de dagelijkse begeleiding) en twee assessoren, op basis van drie aspecten.
1. Het proces: het werk tijdens het jaar (zelfstandigheid, kritische zin, inventiviteit, creativiteit, moeilijkheidsgraad)
2. Het product: het eindproject en/of de tekst (wetenschappelijke inhoude, stijl, taal, zorg, leesbaarheid, structuur)
3. De presentatie en mondelinge ondervraging (stijl, taal, zorg, structuur, volledigheid, tijdsgebruik)

Inhoud

In deze cursus wordt een (meestal hands-on) overzicht gegeven van

• verschillende modellen voor verschillende unit operations;
• methoden om een model te kalibreren op basis van experimentele gegevens;
• methoden voor sensitiviteitsanalyse en het gebruik daarvan;
• performantiekwantificering van een model;
• relevante simulatiesoftwarepakketten zoals ASPEN.

Studiemateriaal

• Hand-outs van de slides die in de theorie- en modelleersessies gebruikt worden.  

Toelichting

De evaluatie bestaat uit:

• een groter simulatieproject waarover schriftelijk gerapporteerd moet worden;
• mondelinge discussie op basis van de project- en hoorcollege-inhoud

Inhoud

De student die het OPO 'stage studiebegeleiding: chemische technologie' volgt, zal ingezet worden als student-begeleider bij oefenzittingen of practica of begeleidingssessies van een geselecteerd bachelorOPO. Het inzetten van student-begeleiders is een vorm van peer tutoring wat in de literatuur omschreven wordt als een verzamelterm voor actieve en interactieve strategieën die aangewend worden door individuen met een gelijke status, die geen professionele leerkracht zijn, om de ontwikkeling van kennis en vaardigheden van anderen en van zichzelf actief te ondersteunen.  De rol van de student-begeleider draait met andere woorden om het faciliteren van het leerproces op een interactieve, systematisch en doelgerichte manier. 

*

De student-begeleider staat het didactisch team van het geselecteerde bachelor OPO bij.  De hieronder vermelde "leeractiviteiten" expliciteren wat daaronder concreet verstaan wordt.

Studiemateriaal

Voor de inhoudelijke aspecten is het studiemateriaal dat hoort bij het bachelorOPO ter beschikking. Voor de didactische aspecten wordt bij het begin van het opleidingsonderdeel een praktijkgerichte trainingssessie georganiseerd. 

Toelichting werkvorm

Elke oefenzitting die de student-begeleider zal verzorgen, zal bestaan uit 3 fases:
- een voorbereidingsfase tijdens dewelke (i) de student-begeleider zijn kennis opfrist van de te behandelen inhoud en (ii) er duidelijke afspraken gemaakt worden tussen de student-begeleider en het didactisch team over wat er verwacht wordt en wat de link met de lopende theorielessen is
- de uitvoeringsfase tijdens dewelke effectief assistentie verleend wordt tijdens de oefenzitting (zie ook hieronder)
- de evaluatiefase tijdens dewelke de student-begeleider reflecteert over de voorbije oefenzitting (zie ook verder bij evaluatie)
 
De rol van de student-begeleider tijdens de oefenzittingen zal bestaan uit:
 
- het uitleggen, toelichten en verdedigen van leerinhouden
- concrete voorbeelden, illustraties, ervaringen en verbanden geven
- de studenten aan de hand van tips op goede weg helpen
- vragen stellen om studenten aan het denken te zetten
- onderlinge discussie en interactie stimuleren en ondersteunen
- studietips en adviezen geven
- feedback geven
- studenten aanmoedigen en ondersteunen
 
In een latere fase (e.g., wanneer dezelfde oefenzitting reeds (meerdere keren) gegeven is) kunnen bijkomende taken ingevuld worden:
- het opstarten van de sessie (verwelkomen van de studenten, situeren van de oefenzitting, nagaan van  vragen/moeilijkheden bij de studenten, …)
- het afronden van de sessie (kernaspecten samenvatten/herhalen, polsen naar onduidelijkheden die kunnen meegenomen worden naar de volgende oefensessie, feedback vragen van de studenten, studenten bedanken, …)

Toelichting

Volgende permanente evaluatievormen zullen aangewend worden om na te gaan of de student-begeleider de vooropgestelde leerdoelstellingen al dan niet heeft bereikt.  
 
•              Observatie
Tijdens minimum 2 oefenzittingen wordt de student-begeleider geobserveerd door het didactisch team. Hierbij wordt een (vooraf beschikbare) observatieleidraad gevolgd die gebaseerd is op de vooropgestelde doelstellingen (e.g., stimuleert de student-begeleider het zelf zoeken van antwoorden; moedigt hij/zij participatie aan)
   
•              Zelfevaluatie
Aan de hand van een ter beschikking gesteld reflectieformulier kan de student-begeleider de voorbije sessie naar inhoud en uitwerking voor zichzelf evalueren (e.g., Wat ging goed? Wat ging minder goed? Waarom? Zijn de vooropgestelde doelstellingen bereikt? Aan wat kan dit worden toegeschreven?)
 
•              Intervisie
Op basis van de informatie verzameld tijdens de observatiesessies, aangevuld met de reflectieformulieren zal tussentijds en/of op het einde van het semester een intervisie plaatsvinden tijdens dewelke de student-begeleider, samen met de docent, (terug)kijkt naar de manier waarop hij zijn begeleidingsactiviteiten uitgeoefend heeft. Het gaat met andere woorden om het kritisch herbekijken van het eigen functioneren als student-begeleider. Op die manier wordt de student-begeleider zich bewust van zijn eigen aanpak en kan hij/zij die, indien nodig, bijsturen.    

•              Evaluatie van gemaakt opgave
De student wordt gevraagd om een nieuwe oefeningenopgave te maken, met bijhorende voorbeeldoplossing. Deze opgave wordt geëvalueerd op zijn geschiktheid, correctheid en eventuele creativiteit. 

Toelichting bij herkansen

Geen herexamen mogelijk

Inhoud

In deze cursus wordt het stromingsgedrag van de niet-Newtonse vloeistoffen behandeld. In een eerste deel worden de fysische fenomenen besproken die het nodig maken om voor een ganse reeks relevante vloeistoffen (kunststofsmelten, keramische en andere suspensies, slib, aardolie, bloed, …) de wet van Newton te vervangen door andere modellen. De wiskundige structuur van de niet-Newtonse toestandsvergelijkingen wordt ontwikkeld; dit omvat de beschrijving van lineaire en niet-lineaire visco-elastische verschijnselen.
De reometrie, het experimenteel bepalen van niet-Newtonse stromingskenmerken, wordt in het tweede deel besproken. De verschillende meetgeometrieën worden vergeleken en de te gebruiken vergelijkingen worden afgeleid.
Het derde deel is gewijd aan de relatie tussen reologische eigenschappen en de kenmerken van sommige vloeistofklassen, meer bepaald polymeren en colloïdale suspensies.

Studiemateriaal

Cursusnotities
Aanbevolen tekstboek: "Rheology: Principles, Measurements and Applications", C. W. Macosko, Wiley-VCH (1994)

Toelichting werkvorm

naast de hoorcolleges wordt gevraagd om een concreet product te 'ontleden' en het reologisch gedrag te meten, modelleren en gedeeltelijk reverse te engineeren. 

Toelichting

Opdracht met eindverslag en presentatie. 

Inhoud

Hoofdstuk 1: Overzicht van courante verwerkingsprocessen
In dit hoofdstuk wordt een beschrijving gegeven van de meest gebruikte verwerkingsprocessen voor thermoplasten en thermoharders, zonder in de details te gaan van de modellering van de verschillende processen.
Hoofdstuk 2: Materiaalselectie
Bij de selectie van een kunststof voor een bepaald verwerkingsproces moet er rekening gehouden worden met een aantal aspecten. Men moet de reologische parameters kennen van het materiaal, de transitietemperaturen, het thermodynamisch gedrag, … Dit hoofdstuk vormt een soort rode draad doorheen de cursus: het is immers de bedoeling om de relatie verwerking – eindstructuur te kunnen begrijpen. Aangezien de stromingsvoorwaarden tijdens verwerking nauw gelinkt zijn met de materiaalparameters is het begrijpen van materiaalparameters van primordiaal belang.
Hoofdstuk 3: Extrusie
In dit hoofdstuk wordt op een gedetailleerde manier ingegaan op één van de belangrijkste continue verwerkingsprocessen: extrusie. Hierbij wordt enerzijds de wiskundige modellering gedaan van de verschillende zones in de extruder. Anderzijds wordt er aandacht besteed aan spuitkopontwerp en extrusie-instabiliteiten. Tenslotte worden de belangrijkste aspecten van compoundering in de verf gezet.
Hoofdstuk 4: Spuitgieten
Dit hoofdstuk behandelt de belangrijkste discontinue verwerkingstechniek: spuitgieten. De cyclus wordt in detail besproken waarna er aandacht besteed wordt aan de modellering van het vullen van de mal. Matrijsontwerp is een belangrijk aspect in dit hoofdstuk en de link met numerieke simulaties zal hierbij aangestipt worden. Tenslotte worden veelvuldig optredende spuitgietfouten besproken en de bijhorende remediëring.
Hoofdstuk 5: Vormstabilisatie Een verwerkingsproces bestaat enerzijds uit het vormen van het materiaal en anderzijds het laten solidifiëren van het materiaal. Deze laatste stap is extreem belangrijk want het is hier dat de finale eindeigenschappen van het materiaal gevormd worden. Er zijn verschillende stabilisatiestappen mogelijk: vitrificatie, stabilisatie door chemische reactie (curing, …) en kristallisatie. Hier zal voornamelijk de nadruk liggen op kristallisatie. Enerzijds zullen de fundamentele begrippen aangereikt worden voor rustcondities maar anderzijds zal ook het effect van stroming op kristallisatie besproken worden. Dit laatste is een belangrijk onderdeel omdat het de competitie tussen de procestijdschalen en materiaaltijdschalen extra in de verf zet. 

Studiemateriaal

Cursusnotities
Aanbevolen tekstboek: "Polymer Processing and Structure Development", Wilkinson en Ryan

Toelichting

Mondeling (gesloten boek) examen met schriftelijke voorbereiding.

Content

Lecture plan:

Lecture 1: Guest lecture by a Medicine Doctor - Quick overview of human body

The aim of the lecture is to make students familiar with human body, for example, to learn general information about cells, tissues and skin and to get a broad picture of immune, circulatory, nervous and reproductive systems.

Lecture 2: Visit to Leuven Health House - Quick overview of health technology

Leuven Health House opens up new horizons in health technology by uniting health, high-tech and all the people around it. Providing hands-on interaction with cutting-edge technology and inspiration for research, business, and cooperation.

Lecture 3: Functional Therapeutics

Current and emerging technologies in functional therapeutics with focus on chemical engineering aspects. Challenges and opportunities and needed inputs of chemical engineers in advancing cell therapies, development and production of biopharmaceuticals and improvement of small molecules will be presented and discussed.

Lecture 4: Nano (particle) Medicine

The engineering science of particles and nanoparticles in drug delivery, imaging and diagnostics and their potential impacts on cell metabolism will be exploited and concrete case studies will be presented and discussed.