Inhoud

Dit opleidingsonderdeel nodigt studenten uit om na te denken over wat het betekent mens te zijn in een wereld vormgegeven door wetenschap en technologie. Het reikt hen inhouden, denkkaders en leessleutels aan die hen kunnen helpen om te reflecteren over zichzelf, de wereld en de grote vragen van het leven. Het opleidingsonderdeel maakt hen ook duidelijk hoe maatschappelijke kwesties en uitdagingen verbonden zijn met uiteenlopende religieuze en levensbeschouwelijke visies en vooronderstellingen. Op die manier wil het opleidingsonderdeel studenten brengen tot een complexer en genuanceerder begrip van henzelf, hun medemensen en de samenleving, alsook tot een scherper bewustzijn van hun eigen levensbeschouwelijk profiel. Studenten worden eveneens uitgedaagd om hun eigen persoonlijke en professionele spiritualiteit te vormen in gesprek met religie, wetenschap en technologie.

Het opleidingsonderdeel gaat uit van de vaststelling dat we leven in een dubbelzinnige tijd. Enerzijds plukken we vandaag de vruchten van een ongeziene vooruitgang die mogelijk werd door wetenschap, technologie en kapitalisme. Anderzijds worden we echter geconfronteerd met een veelvoud aan crisissen waarvan niet duidelijk is of enkel nog meer wetenschap, technologie en economische groei voldoende zijn om ze op te lossen. Zo is er sprake van een ecologische crisis waarvan nogal wat denkers zeggen dat het om een spirituele crisis gaat die we dan ook als zodanig moeten aanpakken. Het opleidingsonderdeel grijpt de claim dat de ecologische crisis een spirituele crisis is aan om de vraag te stellen wat spiritualiteit nu eigenlijk is en welke bronnen van spiritualiteit ons vandaag ter beschikking staan. Het onderzoekt ook hoe de ecologische crisis, en in het bijzonder de opwarming van de aarde, als een spiritueel probleem geduid kan worden en hoe het maatschappelijk debat over de opwarming van de aarde vragen oproept over onder meer de verhouding tussen natuurwetenschap en het alledaagse leven alsook over de verhouding tussen ecologisme en religie. Vragen die aan de orde gesteld worden zijn de volgende: Welke rol kan of moet de natuurwetenschap spelen in het organiseren van de samenleving? Wat is de verhouding tussen natuurwetenschap en politiek? Kan natuurwetenschap de functie van religie overnemen? Mogen we uit natuurwetenschappelijke bevindingen levensbeschouwelijke conclusies trekken? En zo ja, welke dan? Is de natuurwetenschap een bron van spiritualiteit en zingeving? Heeft religie bijdragen aan de ecologische crisis en/of kan ze bijdragen het oplossen ervan? En zo ja, welke ideeën uit de verschillende wereldreligies kunnen hierbij helpen? Wat moeten we aanvangen met de kritiek dat ecologie een nieuwe religie is geworden? Zit er een grond van waarheid in dit verwijt? En zo ja, wat kunnen we er uit leren?

Naast de colleges wordt van de studenten verwacht dat ze één van de universiteitsbrede RZL-modules doorlopen.

Studiemateriaal

Een nieuw cursusboek is in voorbereiding en zou tegen februari 2025 beschikbaar zijn.

Bijkomend studiemateriaal (beschikbaar in Toledo):

• Slides ter ondersteuning van de lessen
• Mediatheek met videofragmenten
• Indien relevant: extra voorbeelden of illustraties

Toelichting werkvorm

Het hart van het opleidingsonderdeel bestaat in een grondige lectuur van het cursusboek. Tijdens de hoorcolleges helpt de docent de studenten op weg met de lectuur van het cursusboek door hen te wijzen op rode draden, verbanden en aandachtspunten. De colleges worden ondersteund door slides. Het is wenselijk zorgvuldig te noteren.

Het opleidingsonderdeel wil expliciet aanzetten tot persoonlijke reflectie en uitwisseling. De studenten krijgen daarom bij het begin van het semester een reflectie-opdracht. Deze reflectie-opdracht wordt tijdens de eerste les uitgelegd.

Er is ook steeds ruimte voor vragen en bedenkingen van de studenten. Deze kunnen op elk moment tijdens de colleges binnengebracht worden of kunnen na afloop van de les gesteld worden (ook via e-mail of via een polleverywhere-link die doorheen het semester actief blijft). Studenten worden op die manier uitgenodigd het leertraject actief zelf vorm te geven. De input door de studenten kan ook georganiseerd worden door middel van enquêtes of met behulp van het discussieforum.

Toelichting

De evaluatie bestaat uit drie delen: (1) de reflectie-opdracht, (2) het voltooien van een van de universiteitsbrede RZL-modules  en (3) een schriftelijk examen aan het einde van het semester. Het examen peilt naar begrip van en inzicht in het cursusboek alsook naar de mate waarin studenten diepgaand nagedacht hebben over de thema’s die in het opleidingsonderdeel aan de orde waren en de mate waarin ze het cursusboek met zin voor detail bestudeerd hebben. Het examen bestaat uit drie vragen: (1) een synthese- en reflectievraag die peilt naar globaal inzicht en de mate waarin persoonlijk nagedacht werd over de inhouden van het cursusboek, (2) een open vraag die peilt naar inzicht en begrip van een meer specifiek onderdeel van het cursusboek en een (3) stelling of begripsverklaring of gelijkaardige vraag die wil nagaan met hoeveel zin voor detail de studenten het cursusboek doorgenomen hebben. Tijdens het examen mag het geannoteerde cursusboek geraadpleegd worden.

Het eindresultaat R voor het opleidingsonderdeel komt tot stand door volgende scores op te tellen en te herleiden tot een punt op 20:

• S1: score voor de reflectie-opdracht (beoordeeld op 10);
• S2: score voor het voltooien van een van de universiteitsbrede RZL-modules (beoordeeld op 3; volledig afgewerkt = 3/3 en niet volledig afgewerkt = 0/3);
• S3: score voor de synthese- en reflectievraag op het examen (beoordeeld op 10);
• S4: score voor de open vraag op het examen (beoordeeld op 5);
• S5: score voor de stelling of begripsverklaring op het examen (beoordeeld op 2).

Het eindresultaat voor het opleidingsonderdeel wordt berekend met behulp van de volgende formule in Excel: R = ROUND((((S1+S2+S3+S4+S5)*20)/30);0).

Wanneer de inleveringstermijn van de reflectie-opdracht niet wordt gerespecteerd, wordt de opdracht beschouwd als niet-ingeleverd, wat in de puntentelling neerkomt op een score 0. De indiendeadline wordt meegedeeld via Toledo.

Toelichting bij herkansen

In geval van een onvoldoende op het geheel herneemt de student het schriftelijke examen.

Wie niet geslaagd was voor het geheel, maar wel voor de reflectie-opdracht, neemt de score voor de reflectie-opdracht mee naar de derde examenperiode. Ontbrekende elementen kunnen eventueel nog aangevuld worden met het oog op een hogere score.

Ook de score voor het voltooien van een universiteitsbrede RZL-module gaat mee naar de derde examenperiode. Dit onderdeel kan niet herkanst worden.

Er is geen overdracht van deelresultaten naar een volgend academiejaar.

De puntenverdeling, ontvankelijkheidsvoorwaarden en voorwaarden om te slagen tijdens de derde examenperiode zijn dezelfde als bij de eerste examenkans. De indiendeadline voor de herziene opdracht wordt medegedeeld via Toledo.

Inhoud

Marketing Engineering geeft een beter inzicht in belangrijke marketing aspecten door de analyse van reële marketing problemen. Het hoofddoel van deze cursus is om kennis te verbreden door verschillende fundamentele marketing modellen en analysetechnieken te bespreken en zelf ook uit te voeren. Marketeers worden geconfronteerd met steeds snellere veranderingen in de markt, en moeten enerzijds marktgegevens verzamelen en anderzijds inzichten genereren uit reeds bestaande gegevens en informatie. Vandaag de dag is het voor marketing managers niet meer voldoende om alleen een grondige kennis van marketing concepten te bezitten. Meer en meer worden feiten-gebaseerde analyses en de aanwending van beslissingsmodellen gevraagd om de marketingstrategie van een onderneming te ondersteunen. In deze cursus zullen we theorie linken met de praktijk. Begrijpen hoe markting data verzameld wordt (dataverzameling), alsook weten welke analysetechnieken gebruikt moeten worden (data-analyse) zal managers een competitief voordeel geven. In deze cursus zullen de nodige know-how en tools worden aangeleerd die je in staat zullen stellen om de juiste informatie te verzamelen en te analyseren met als doel betere marketing plannen op te stellen, betere doelgroepen te selecteren, …. , kortom, betere beslissingen te nemen. Een bedrijfskundige vertaalslag naar de bruikbaarheid van deze analysetechnieken voor marketing beslissingsnemers wordt hierbij beklemtoond. Meer specifiek, zal er een overzicht gegeven worden van een aantal kwantitatieve methoden, voor welke vraagstukken deze kunnen gebruikt worden en hoe deze kunnen ingezet worden ter ondersteuning bij marketing beslissingen. Dit wordt telkens geïllustreerd aan de hand van enkele praktijk cases.

Volgende deeldomeinen zullen nader belicht worden in de cursus:
- Informatieverzameling binnen marketing
- Segmentatie, Targeting & Positionering beslissingen
- Marketing-Mix beslissingen
 

Studiemateriaal

Studiemateriaal
* Het verplichte en aanvullende studiemateriaal voor dit opleidingsonderdeel bestaat uit geselecteerde hoofstukken, een set van business cases, een selectie van academische artikels, powerpoint slides en al het bijkomend materiaal behandeld tijdens de colleges. Voor meer informatie zie Toledo.
* In de cursus zal gebruik gemaakt worden van Excel en R.
Toledo
*Bij dit opleidingsonderdeel wordt gebruik gemaakt van Toledo.

Toelichting werkvorm

Van de studenten worden volgende leeractiviteiten verwacht:

- Studenten maken tijdens de hoorcolleges kennis met verschillende beslissingsmodellen toegepast binnen het marketing veld. 

- Studenten werken in groep enkele bedrijfscasussen uit waarbij ze de theorie aangebracht in de hoorcolleges toepassen op een concreet marketing vraagstuk. Groepen worden ad random door de docent ingedeeld.

- Studenten nemen actief deel aan de interactieve werkcolleges, waar zij de conclusies van hun groep op de bedrijfscasus verdedigen. 

Toelichting

Evaluatiekenmerken

*De evaluatie bestaat uit een “eindexamen” en “evaluatie doorheen het jaar”.

1) Het eindexamen is een schriftelijk, gesloten boek examen dat bestaat uit open vragen, inclusief toepassingsvragen.
2) De evaluatie doorheen het jaar bestaat uit  individuele en groepsopdrachten doorheen het jaar, actieve deelname en peerassessment.

*De eerste opdrachten starten reeds in februari. De inleveringstermijn en deadline van de groepsopdrachten worden vastgelegd door de docent en via Toledo meegedeeld.

Bepaling eindresultaat

Het opleidingsonderdeel wordt beoordeeld door de docent(en), zoals meegedeeld via Toledo en de examenregeling. Het resultaat wordt berekend en uitgedrukt met een geheel getal op 20 en is een gewogen cijfer dat als volgt wordt bepaald:

• Het onderdeel "eindexamen" en het onderdeel "evaluatie doorheen het jaar" wordt respectievelijk voor 50% en 50%  verrekend in het eindresultaat.
• Indien men een onvoldoende behaalt voor het eindexamen (namelijk een score onder 9.5/20) wordt de score op het opleidingsonderdeel gelijkgesteld aan de score op het "eindexamen".

* Indien de student niet deelneemt aan één (of meerdere) van de deelevaluaties, wordt de beoordeling van de niet afgelegde deelevaluatie(s) meegeteld als een 0-score binnen het gewogen eindresultaat.

*Indien de vastgelegde inleveringstermijn van een opdracht niet wordt gerespecteerd, wordt een 0 score gegeven voor die opdracht, tenzij om een zwaarwichtige reden na aanvraag een nieuwe indieningsdatum wordt bepaald.

*Een individuele afwijking van de groepsscore is mogelijk. Er kan op basis van een peer review namelijk een correctie van -10% tot +10% toegepast worden op de score van de groepswerkjes. Bij vrijbuiterproblemen (afgeleid uit de peer review) kan er van de vooropgestelde correctie van -10% afgeweken worden. Tevens kan er een correctie van -10% tot +10% toegepast worden op basis van medewerking tijdens de colleges.

Toelichting bij herkansen

*De evaluatiekenmerken en de bepaling eindresultaat van de tweede examenkans verschillen van die van de eerste examenkans.

*Studenten die doorheen het jaar een score onder de 12/20 haalden op één of meerdere groepswerkjes dienen voor derde examenperiode (dit) deze groepswerkje(s) individueel te herwerken. Elk herwerkt groepswerkje telt mee voor 2  van de 20 punten (10%). Het niet-deelnemen aan één van deze opdrachten leidt tot 0 score voor deze opdracht. 
De resterende punten van het eindresultaat komen van het schriftelijk examen en bestaat uit open vragen, inclusief toepassingsvragen.

*Bijvoorbeeld, als een student bij eerste examen kans op 2 groepswerkjes onder de 12/20 scoort, moet hij deze twee groepswerkjes herwerken voor 20% van de punten. (2*10% =20%). De resterende 80% van het eindresultaat komt van het eindexamen.

*Indien men geen voldoende behaalt voor het schriftelijk examen (namelijk een score onder 9.5/20) wordt de score op het opleidingsonderdeel gelijkgesteld aan de score op het schriftelijk examen.

*Bij de tweede examenkans worden behaalde resultaten voor medewerking tijdens contactmomenten en peer review niet opnieuw in rekening gebracht

Content

In the course we will discuss theoretical concepts and models of innovation and intellectual property, and also discuss empirical research on the economics of innovation and intellectual property.
In addition to attending lectures, the students will have the opportunity to check their performance during the semester in online quizzes provided via Toledo.

Course material

Course material:

• Lecture slides, uploaded on Toledo
• Reading materials will be distributed via Toledo.

Toledo is used for this learning activitity

Format: more information

The focus of this course is on the "Economics of Innovation and Intellectual Property". Students are expected to critically and thoroughly study the theory and examples that are presented during the lectures.

Explanation

FEATURES OF THE EVALUATION

• The evaluation consists of:

• Group assignments (paper) with peer assessment
• Online tests, which will be published on Toledo
• A written, closed-book exam

• Students can use a NON-graphic calculator during the exam.
• Regarding the (group) assignments, the deadlines will be determined by the lecturer and communicated via Toledo.

DETERMINATION OF FINAL GRADES
 

• The grades are determined by the lecturer as communicated via Toledo and stated in the examination schedule. The result is calculated and communicated as a number on a scale of 20.
• The final grade is a weighted score and consists of:

• The group assignments (paper) count for 30% of the final grade
• The online tests count for 10% of the final grade
• The final exam counts for 60% of the final grade

• If the set deadline for the online tests was not respected, the student will receive 0 for that online test, unless the student asked the lecturer to arrange a new deadline. This request needs to be motivated by grave circumstances
• If the set deadline for the paper was not respected, all students of the group will receive 0 for the paper, unless they asked the lecturer to arrange a new deadline. This request needs to be motivated by grave circumstances
• Peer assessment is used to determine a variation of maximum 4 out of the 20 points that are allocated to the group assignments
• If a student does not participate in the group assignments, the grade for these partial evaluations will be a 0-grade within the calculations of the final grade
• If there is a deficit score (<10/20) for the final exam, this exam grade becomes the final grade for the course. Hence, a minimum grade of 10/20 for the final exam is required to pass the course
• If the student does not participate in the final exam, the final grade of the course will be NA (not taken) for the whole course

SECOND EXAMINATION OPPORTUNITY

• The features of the evaluation and/or determination of grades are the same as for the first examination opportunity

• The grades obtained on the online tests remain valid: they will be copied to the second exam opportunity and count for 10% of the final grade. If the student did not participate in the online tests (in the first examination period), the grade for these partial evaluations will be a 0-grade within the calculations of the final grade
• The grades obtained on the paper (group assignment) remain valid: they will be copied to the second exam opportunity and count for 30% of the final grade. If the student did not participate in the group assignments (in the first examination period), the grade for these partial evaluations will be a 0-grade within the calculations of the final grade
• The final exam at the second exam opportunity counts for the other 60% of the final grade
• If there is a deficit score (<10/20) for the final exam, this exam grade becomes the final grade for the course. Hence, a minimum grade of 10/20 for the final exam is required to pass the course
• If the student does not participate in the final exam, the final grade of the course will be NA (not taken) for the whole course
 

Inhoud

Er wordt een overzicht gegeven van de belangrijkste chemische aspecten van, en processen in de atmosfeer. De vorming en gedrag van ozon in de stratosfeer, evenals de chemie van de troposfeer (incl. smogvorming, zure regen, en de chemie van het broeikaseffect) komen aan bod. Daarnaast wordt dieper ingegaan op de verschillende synoptische weersystemen en wordt gewerkt met weerkaarten
 - Klimaat en variaties in het klimaatsysteem: het klimaat op aarde, klimaatvariaties op geologische tijdschalen, klimaatvariaties sinds industrialisatie, klimaatprojecties voor de toekomst
 - Samenstelling en structuur van de atmosfeer: chemische samenstelling, aërosolen, residentietijd, troposfeer-stratosfeer-turbosfeer, hydrostatisch evenwicht, vertikale drukgradiënt, hypsometrische vergelijking
 - Thermodynamica van droge lucht: hoofdwet van de thermodynamica, adiabatische temperatuurgradiënt, stabiliteit, gravitatiegolven
 - Waterdamp en verzadigde processen: waterdamp in de atmosfeer, verzadigde dampspanning, dauwpunt- en natte-boltemperatuur, mist, föhn/chinook, verzadigde adiabatische temperatuurgradiënt, thermodynamische diagrammen
 - Wolken en neerslag: wolkenvorming door opwaartse stromingen, wolkentypes, microfysica van wolken- en neerslagvorming, neerslagradar
 - Atmosfeerdynamica: 2de wet van Newton, drukgradiëntkracht, centrifugaalkracht, corioliskracht, bewegingsvergelijking
 - Windbalansen: schaalanalyse, geostrofe wind, gradiëntwind, tropische cyclonen, compensatie en opwaartse stromingen, cyclonische en anticylonische weerpatronen, thermische circulaties (zeebries)
 - Stralingswetten en -transfer: electromagnetisch spectrum, wetten van Planck, Wien, Kirchhof, kort- en langgolvige straling, cosinuswet voor instraling, verstrooiing, absorptie door sporengassen (H2O, CO2, ...).
 - Stralingsbalans van de aarde: stralingsbalans, stralings’forcing’, analyse van ERBE satellietgegevens (video), broeikaseffect, invloed van aërosolen (vulkanisch, industrieel) 
 - Energiebalans v/h aardoppervlak: Stralingsbalans, voelbare en latente warmte, bodemtemperaturen, evapotranspiratie.

Studiemateriaal

Verplicht studiemateriaal:

- Cursustekst Weer- en Klimaat

- Powerpoint presentaties

- The latest report of the IPCC, summary for policymakers and part of the WG The Physical Science Basis.

Voor meer achtergrondinformatie kan gebruik gemaakt worden van:

- Wallace J.M., Hobbs, P.V., 2006. Atmospheric Science: An Introductory Survey. Academic Press; 2 edition, ISBN-10: 012732951X, ISBN-13: 978-0127329512, 504 pp.

- Ahrens, C.D., 1999. Meteorology Today: An Introduction to Weather, Climate, and the Environment, Thomson Brooks/Cole; 6th Bk&Cdr edition, ISBN-10: 0534372015, ISBN-13: 978-0534372019, 528 pp

Toelichting werkvorm

In een 17-tal sessies wordt je begeleid in het: 
- Verwerken van begrippen uit de meteorologie en klimatologie en in het leggen van verbanden tussen deze begrippen
 - Analyseren van de fysische mechanismen achter bepaalde weer- en klimaatfenomenen aan de hand van concrete vraagstellingen en voorbeelden uit het dagelijkse leven. In de sessies behandelen we vragen zoals: 1 – waarom verandert het klimaat, 2 – hoe en wanneer ontstaan onweders en 3 – waarom waaien de winden in België meestal uit het westen.
 - Opbouwen van redeneringen. De focus ligt op het beredeneren welke factoren een rol kunnen spelen in nieuwe – niet gekende – situaties door gebruik te maken van de theorie en verworven inzichten. Om dit te bereiken stelt de docent voortdurend vragen die dan individueel beantwoord worden of waarover in kleine groepjes wordt gediscussieerd.
 - Plaatsen van huidige klimaatverandering in de context van de lange termijn ontwikkelingen en de extreme broekascondities van het verre verleden.
 - Relateren van de theorie aan gebeurtenissen uit het dagelijkse leven en het concretiseren van de theorie aan de hand van voorbeelden. Zo begint bijvoorbeeld iedere les met “het nieuws van de week” waarin een nieuws item, onder de aandacht gebracht door één van de studenten, nader verklaard wordt
 - Het toepassen van de theorie en verworven inzichten in concrete situaties. Er worden korte eenvoudige oefeningen aangeboden waarvoor je je cursustekst, een rekenmachine en papier nodig hebt.
 - Evalueren van je eigen voortgang. Er worden twee tussentijdse testen aangeboden: de eerste handelt over de stof aangeboden gedurende de eerste 7 sessies en de bijbehorende oefenzittingen. Deze tussentijdse test wordt afgenomen in week 8, en wordt nadien op het monitoraat besproken. Een tweede tussentijdse test, die handelt over de stof aangeboden gedurende sessie 9 tot en met sessie 17 wordt aan het einde van het semester aangeboden op Toledo en kan door de student zelf worden uitgewerkt. Je kan deze test zelf corrigeren aan de hand van een uitgewerkte versie, die je ook op Toledo kan vinden.
 Op Toledo kan je de presentatie en handouts telkens terugvinden op de vrijdag voor de komende les onder "Documenten". Onder "Communicatie" vind je drie discussiefora. Op deze fora kan je onderwerpen aanbrengen die je graag besproken wilt zien in de les of vragen stellen over de cursus. Die vragen zullen dan aan bod komen tijdens de les. Je kan ook steeds terecht op het Monitoraat om vragen te stellen over weer- en klimaat.

Inhoud

Zie hoorcollege 1

Studiemateriaal

Zie hoorcollege 1

Toelichting werkvorm

In een 7-tal sessies word je begeleid in het:
-         Toepassen van de theorie en verworven inzichten in concrete situaties. Een aantal oefeningen zullen eerst individueel worden opgelost en dan interactief worden uitgewerkt.
-         Analyseren van een zelfstudie tekst uit het rapport van het Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC) aan de hand van vragen die je individueel of in groepjes kunt oplossen.
Er wordt van je verwacht dat je de behandelde stof hebt doorgenomen voor de oefensessie en dat je bovendien de zelfstudietekst hebt doorgelezen voor de eerste oefenzitting.

Komt ook voor in andere opleidingsonderdelen

G0P01B : Weer- en klimaatkunde

Toelichting

Het examen bestaat uit twee gelijkwegende delen:

- In het eerste deel zullen doelstellingen 1 tot en met 11 geëvalueerd worden. Dit deel is een gesloten boek examen: Aantekeningen, cursusmateriaal en rekenmachine mogen niet gebruikt worden. Een blad met basisformules wordt bij het examen meegeleverd. Dit blad met basisformules kan op Toledo geraadpleegd worden.

- In het tweede deel zullen doelstellingen 12 en 13 geëvalueerd worden. Dit deel is een open boek examen: Aantekeningen, cursusmateriaal, IPCC zelfstudietekst en rekenmachine mogen gebruikt worden.

Inhoud

In dit onderdeel worden de verschillende aspecten van het begrip duurzaamheid (ecologisch, sociaal, economisch) toegelicht. Daarnaast wordt de methodologie aangebracht om duurzaamheidskwesties te leren doorgronden en er mee om te gaan of een oplossing ervoor na te streven (systeemdenken, transdisciplinariteit, de honest broker positie, ‘political moves’ herkennen, de betekenis van bestaande machtsverhoudingen en ideologieën inschatten). Dit alles gebeurt op basis van feitenkennis in verband met de ‘Megatrends’, de ‘Planetary Boundaries’, de ‘Sustainability Doughnut’ en de ‘Sustainable Development Goals’. Hierbij zal ook aandacht besteed worden aan specifieke disciplinaire aspecten, gekaderd in een bredere systemische en transdisciplinaire context.

Studiemateriaal

Cursustekst, colleges, slides, artikels, SPOC on-line leermodules.

Inhoud

In dit onderdeel worden de studenten in interdisciplinaire teams verdeeld. Ze krijgen een aantal opdrachten aansluitend bij de theorie te vervullen, in en buiten de contactmomenten, om vaardigheden relevant voor duurzaamheid te verkennen. Anderzijds geven ze elkaar en de docenten feedback, tijdens en na het leerproces dat ze doorlopen.

Studiemateriaal

Syllabus en media-materiaal, materiaal in de toledo-leeromgeving, discussie/praktijk-sessies

Toelichting

De evaluatie bestaat uit twee delen: een vormend proces in teamverband (deels gescoord via peer-evaluatie, en telt mee voor 6 van de 20 delen van de examenscore), en een afrondend, individueel te schrijven essay (buiten de examenperiode (net voor of tijdens de blokperiode), en dit telt mee voor 14 van de 20 delen van de examenscore). Wanneer meerkeuze-vragen worden gebruikt, wordt gis-correctie toegepast.

Elke student dient aan elk van de onderdelen deel te nemen om te kunnen slagen voor het geheel. Er is geen herkansing mogelijk voor het vormend proces dat in teamverband tijdens het jaar wordt doorlopen. De score van dit onderdeel wordt bij een herkansing overgedragen vanuit de eerste zittijd. Bijdrage in de evaluatie van dit procesonderdeel blijft 6 van de 20 punten bij een herkansing.

Toelichting bij herkansen

Er is geen herkansing mogelijk voor het vormend proces dat in teamverband tijdens het jaar wordt doorlopen. De score van dit onderdeel wordt bij een herkansing overgedragen vanuit de eerste zittijd. Bijdrage in de evaluatie van dit procesonderdeel blijft 6 van de 20 punten bij een herkansing.

Inhoud

1. Schrijven over wetenschappelijk onderzoek:

- wetenschappelijk of technisch rapport
- populair-wetenschappelijke tekst
 
2. Mondeling communiceren:
- algemene aspecten van mondelinge communicatie
- praktische regels
- technische en menselijke aspecten
 

Studiemateriaal

Crauwels M. & West L. 2007. Wetenschap communiceren. Tips voor het schrijven en presenteren van wetenschappelijk onderzoek. ACCO, 169p.

Inhoud

Door middel van schrijf- en presentatie-opdrachten leren studenten mondeling en schriftelijk communiceren over de eigen discipline binnen de exacte wetenschappen.
Tijdens de inleidende werkcolleges krijgen de studenten toelichting bij de uit te voeren opdrachten. Nadien zal er tijdens de werkcolleges feedback gegeven worden bij de schrijfopdrachten, geven studenten presentaties voor de groep medestudenten en wordt er uitgebreid aandacht besteed aan feedback bij deze presentaties.
De precieze invulling en organisatie van deze opdrachten kan verschillen naargelang de opleiding waarbinnen de werkcolleges gevolgd worden maar in ieder geval zijn ze steeds gericht op het realiseren van de gemeenschappelijke doelstellingen.

Toelichting

Studenten dienen aan alle leeractiviteiten deel te nemen en alle opdrachten uit te voeren.

Een noodzakelijke voorwaarde om te slagen voor dit opleidingsonderdeel is het opladen in Toledo van een certificaat informatievaardigheden. Dit certificaat kan behaald worden via de facultaire Toledo-community “Wetenschappelijke integriteit aan de Faculteit Wetenschappen”.  Het behalen en opladen van het certificaat informatievaardigheden wordt via ‘pass/fail’ beoordeeld. Een student die een ‘fail’ krijgt voor het certificaat, krijgt een ‘fail’ voor het volledige opleidingsonderdeel, die wordt omgezet in een niet-tolereerbaar cijfer. Concreet betekent dit dat wie het certificaat niet behaalt en oplaadt, niet kan slagen voor het opleidingsonderdeel en het opleidingsonderdeel ook niet kan tolereren.

Meer gedetailleerde informatie over de evaluatie wordt gegeven tijdens de werkcolleges die per discipline worden georganiseerd.

Toelichting bij herkansen

De tweede examenkans bestaat uit de herwerking van het ontwerp/product. Deelname en/of presentaties kunnen niet hernomen worden. Voor een student die in de loop van het academiejaar niet voldeed aan de aanwezigheidsplicht of geen presentatie heeft gegeven, blijft de score "niet afgelegd" (NA) behouden.

Inhoud

Toelichting hoorzittingen: Inhoud

1. Situering.

2. Inleiding tot evolutie en het ontstaan van de biodiversiteit op aarde.

3. Globale processen.

4. Condities en bronnen.

5. Inleiding tot de populatie-ecologie.

6. Interacties tussen populaties: competitie, predatie, parasitisme, mutualisme.

7. Gemeenschaps- en ecosysteemecologie.

Studiemateriaal

Syllabus door de docent

Handboek:

- Begon et al., Ecology

of

- Townsend et al., Essentials of Ecology   

Inhoud

Discussiesessie over (1) ecologische gevolgen klimaatsverandering, (2) invasieve soorten en (3) biodiversiteitsbehoud + Duowerk: schrijven van essay.

Interactieve sessie rond experimenteel design en pseudoreplicatie.

Deelname excursie (keuze uit excursies georganiseerd door erkende vereniging) + Duowerk: schrijven van een excursieverslag.

Studiemateriaal

Wetenschappelijke en populariserende publicaties

Toelichting

Het examen is schriftelijk en bestaat vooral uit open vragen, maar kan deels ook meerkeuzevragen en gesloten vragen bevatten. Er is een verplicht excursieverslag en een verplicht kort essay rond een onderwerp geïnspireerd door de discussiesessies.  

Een student is geslaagd bij een eindscore hoger dan of gelijk aan 10 voor het examen, na het in rekening brengen van de scores van het excursieverslag en het essay, die samen voor 4 van de 20 punten meetellen. Bij niet tijdig inleveren van het excursieverslag en/of het essay (verplichte onderdelen) is de student niet geslaagd (NA).

Toelichting bij herkansen

Het herexamen is schriftelijk en bestaat vooral uit open vragen, maar kan deels ook meerkeuzevragen en gesloten vragen bevatten. In regel worden de punten van het excursieverslag en essay die bekomen zijn tijdens het eerste semester weer in rekening gebracht voor 4 van de 20 punten van het herexamen. 

Inhoud

INLEIDING: SITUERING EN IMPACT VAN DE CHEMIE

DEEL A.  DE WERELD VAN ATOMEN EN MOLECULEN

A.1.    Atoomstructuur

A.2.    Periodiciteit van atomaire eigenschappen

A.3.    De chemische binding

DEEL B. GASSEN, VLOEISTOFFEN, VASTE STOFFEN EN MENGSELS

B.1.     Intermoleculaire krachten

B.2.     Gassen en gasmengsels

B.3.     Vloeistoffen

B.4.     Vaste stoffen

B.5.     Mengsels

DEEL C. CHEMISCHE KINETICA

C.1.    Concentratie en snelheid: de differentiale en de integrale vorm van de snelheidsvergelijking

C.2.    De botsingstheorie en factoren die de reactiesnelheid beïnvloeden

C.3.    Reactiemechanismes

DEEL D. CHEMISCHE THERMODYNAMICA

D.1.    De reversibiliteit van scheikundige reacties, het dynamische evenwicht

D.2.     Rekenen met de evenwichtsconstante Kev, de reactiequotiënt Q en de omzettingsgraad a.

D.3.    Energetische aspecten van het chemisch evenwicht

D.4.    Entropische aspecten van het chemisch evenwicht

D.5.    Vrije energie G

D.6.    Verband thermodynamica (deel D) – kinetica (deel C)

DEEL E. EVENWICHTSREACTIES

E.1.      Zuur-base-reacties als protontransferreacties

E.1.1.   Zuren en basen in de Brönsted-Lowry theorie

E.1.2.   Protontransferreactie

E.1.3.   De autoprotolyse van water

E.1.4.   De pH-schaal en de pH van oplossingen

E.1.5.   De pOH van oplossingen

E.1.6.   Zwakke zuren en zwakke basen in water

E.1.7.   Zuur(dissociatie)constante Ka en base(ionisatie)constante Kb

E.1.8.   De sterkte van zuren in water

E.1.9.   De pH van waterige oplossingen van zwakke zuren en basen

E.1.10. De pH van waterige oplossingen van een polyprotisch zuur

E.1.11. Anorganische verbindingen die, opgelost in water, zure of basische eigenschappen vertonen

E.1.12. Buffers

E.2.      Redoxreacties als elektrontransferreacties

E.2.1.   Oxidantia en reductantia

E.2.2.   Redoxhalfreacties, beter “reductiehalfreacties”

E.2.3.   Het schrijven van de reductiehalfreacties voor een gegeven Ox/Red koppel

E.2.4.   Het koppelen van reductiehalfreacties voor het schrijven van redoxreacties

E.2.5.   Galvanische cellen

E.2.6.   De celpotentiaal, ook wel bronspanning genoemd

E.2.7.   De celpotentiaal E en de standaard vrije energie G

E.2.8.   Het verband tussen de evenwichtsconstante voor een redoxreactie en het verschil in standaardredoxpotentiaal voor de halfreacties

E.2.9.   De Nernstvergelijking

E.3.      Verband tussen protontransferreacties en elektrontransferreacties

E.3.1.   Reductiehalfreacties in zuur, neutraal of basisch milieu

E.4.     Neerslagreacties

E.4.1.         De moleculaire aard van oplossen

E.4.2.         De oplosbaarheid van ionische verbindingen in water als solvent

E.4.3.         De oplosbaarheid en het oplosbaarheidsproduct

E.5.     Complexatiereacties

E.5.1.    Stabiliteitsconstante of dissociatieconstante voor complexe ionen

E.5.2.     Overzicht van mogelijke liganden

E.5.3.     Het centraal kation

E.5.4.     Het coördinatiegetal

E.5.5.     De drijfveer voor het vormen van complexe ionen

E.5.6.     Factoren die KST beïnvloeden

E.5.7.     Liganduitwisselingsreacties - complexatiereacties in water

E.6.     Globaal verband tussen de verschillende soorten evenwichtsreacties

E.6.1.    Kwalitatief verband

In dit opleidingsonderdeel maakt de student ook kennis met de relevantie en hedendaagse uitdagingen van de chemie.

Studiemateriaal

Book of Data, Revised Nuffield Advanced Science, Longman Group, 166pp.

Komt ook voor in andere opleidingsonderdelen

G0N01D : Grondslagen van de chemie

Inhoud

DEEL E. EVENWICHTSREACTIES

E.1.        Zuur-base-reacties als protontransferreacties

E.1.13.    pH indicatoren

E.1.14.    Titraties

E.2.      Redoxreacties als elektrontransferreacties

E.2.10. Concentratiecellen

E.2.11. Practische, (primaire, niet oplaadbare) cellen

E.2.12. Electrolyse en de elektrolysewetten van Faraday

E.2.13. Secundaire, wel heroplaadbare, batterijen

E.3.      Verband tussen protontransferreacties en elektrontransferreacties

E.3.2.    Opeenvolgende halfreacties en hun standaardredoxpotentialen

E.3.3.    Reactiemechanisme en katalyse bij redoxreacties

E.3.4.    Electrolyse van waterige oplossingen

E.3.5.    Redoxindicatoren

E.3.6.    Redoxtitraties

E.4.       Neerslagreacties

E.4.4.    Het verband tussen oplosbaarheid en de pH

E.4.5.    Het verband tussen oplosbaarheid en de redoxpotentiaal

E.5.       Complexatiereacties

E.5.8.    Verband tussen complexatiereacties en neerslagreacties

E.5.9.    Verband tussen complexatiereacties en protontransferreacties

E.5.10.   Verband tussen complexatiereacties en elektrontransferreacties

E.6.       Globaal verband tussen de verschillende soorten evenwichtsreacties

E.6.2.    Kwantitatief verband

E.6.3.    Een practische toepassing: de extractie van Au uit erts

E.6.4.    Biologische relevantie van complexatie. Een voorbeeld.

Inhoud

Oefeningen bij theoretische gedeelte Hoorcollege 1

Toelichting werkvorm

Oefensessie

Komt ook voor in andere opleidingsonderdelen

G0N01D : Grondslagen van de chemie

Inhoud

Oefeningen bij theoretisch gedeelte Hoorcollege 2

Toelichting werkvorm

Oefensessie

Inhoud

Labo-oefeningen die inhoudelijk aansluiten bij theoretisch gedeelte Hoorcollege 1.

Komt ook voor in andere opleidingsonderdelen

G0N01D : Grondslagen van de chemie

Inhoud

Labo-oefeningen die inhoudelijk aansluiten bij theoretisch gedeelte Hoorcollege 2.

Toelichting

- oefeningen (schriftelijk) en theorie (schiftelijk) worden geëvalueerd tijdens de examenperiode.
- practica worden tijdens het semester geëvalueerd (permanente evaluatie). Er wordt voor het OLA practicum geen
herexamen aangeboden.
- Practica (on-campus en online opdrachten hieraan verbonden) zijn verplicht. Indien ongewettigd afwezig of bij niet inleveren van opdrachten zal de toegang tot het examen geweigerd worden.
- Book of Data mag steeds gebruikt worden.

- Voor het examenonderdeel (schriftelijke) oefeningen moet minstens 1/6 behaald worden, en voor het onderdeel (schriftelijk) theorie moet minstens 1/10 behaald worden. Indien één van deze twee grenzen niet behaald wordt, is het eindtotaal gelijk aan de som van de onderdelen, maar met een maximum van 9/20.

Toelichting bij herkansen

Er wordt voor het OLA practicum GEEN tweede examenkans aangeboden.  Het deelcijfer voor dit onderdeel  (uit permanente evaluatie) wordt overgenomen van de eerste examenkans.

Inhoud

Calculus van functies van één en meerdere veranderlijken

1) Getallen: natuurlijke getallen, volledige inductie, reële getallen en complexe getallen.
2) Elementaire functies, goniometrische functies, exponentiële functie en logaritme.
3) Afgeleiden, verloop van functies, extrema, Taylorveelterm.
4) Bepaalde en onbepaalde integralen, integratietechnieken, berekening van oppervlakte
5) Differentiaalvergelijkingen: scheiding van veranderlijken en lineair met constante coëfficiënten.
6) Functies van meer veranderlijken, grafiek en niveaukrommen.
7) Partiële afgeleiden, stationaire punten en extrema, extrema onder nevenvoorwaarden.
8) Vectoren, gradiënt, scalair product.

Studiemateriaal

Cursustekst

Inhoud

Wekelijks vinden er oefenzittingen plaats.

Calculus van functies van één en meerdere veranderlijken

1) Getallen: natuurlijke getallen, volledige inductie, reële getallen en complexe getallen.
2) Elementaire functies, goniometrische functies, exponentiële functie en logaritme.
3) Afgeleiden, verloop van functies, extrema, Taylorveelterm.
4) Bepaalde en onbepaalde integralen, integratietechnieken, berekening van oppervlakte
5) Differentiaalvergelijkingen: scheiding van veranderlijken en lineair met constante coëfficiënten.
6) Functies van meer veranderlijken, grafiek en niveaukrommen.
7) Partiële afgeleiden, stationaire punten en extrema, extrema onder nevenvoorwaarden.
8) Vectoren, gradiënt, scalair product.

Studiemateriaal

Cursustekst

Toledo

Toelichting werkvorm

Oefensessie

Toelichting

Meerkeuzevragen: zonder giscorrectie

Inhoud

Hoofdstukken uit het boek van Giancoli:

1. Inleiding, meten en schatten
2. Beweging beschrijven: kinematica in één dimensie
3. Kinematica in twee en drie dimensies; vectoren
4. Dynamica: de bewegingswetten van Newton
5. De wetten van Newton: wrijving, cirkelvormige beweging, weerstandskrachten
6. De zwaartekracht en de synthese van Newton
7. Arbeid en energie
8. Behoud van energie
9. Impuls
13. Vloeistoffen
14. Trillingen
15. Golfbeweging
16. Geluid
 

Studiemateriaal

Giancoli, "Physics for Scientists and Engineers with Modern Physics +masteringphysics, Custom reprint KU Leuven, 2014, ISBN 9781783991662. Opgelet: koop enkel een tweedehandsboek als je

1) er een code mee krijgt om in te loggen op Mastering Physics

2) die code voor de eerste keer minder dan 4 jaar geleden gebruikt is. De codes blijven slechts voor 4 academiejaren geldig.

Toelichting werkvorm

Interactief hoorcollege met demonstraties.

Komt ook voor in andere opleidingsonderdelen

G0N03C : Algemene natuurkunde I

Inhoud

Zie OLA hoorcollege 1

Studiemateriaal

Zie OLA hoorcollege 1

Toelichting werkvorm

Laboratoriumsessie - Oefensessie

Groepjes van ongeveer 15 studenten bestuderen fysische toepassingen door het oplossen van concrete probleemstellingen.

Komt ook voor in andere opleidingsonderdelen

G0N03C : Algemene natuurkunde I

Inhoud

Hoofdstukken uit het boek van Giancoli:

10. Rotatiebeweging
11. Impulsmoment; algemene rotatie
12. Statisch evenwicht; elasticiteit en breuk
36. Speciale relativiteitstheorie
37. Vroege kwantumtheorie en modellen van het atoom
38. Kwantummechanica
39. Kwantummechanica van atomen

Studiemateriaal

Giancoli, "Physics for Scientists and Engineers with Modern Physics, Custom reprint KU Leuven, 2014, ISBN 9781783991662.

Inhoud

Zie OLA Hoorcollege 2

Studiemateriaal

Zie OLA Hoorcollege 2

Toelichting werkvorm

Groepjes van ongeveer 15 studenten bestuderen fysische toepassingen door het oplossen van concrete probleemstellingen.

Inhoud

Zie OLA Hoorcolleges 1 & 2

Studiemateriaal

Zie OLA Hoorcolleges 1 & 2

Toelichting werkvorm

Laboratoriumsessie

Teams van twee studenten voeren practicumproeven uit

Toelichting

Het practicum telt voor 3/20 punten en het schriftelijk examen voor 17/20. Het schriftelijk examen wordt in 3 stukken verdeeld. Een eerste tussentijdse examen vindt plaats in week 10 van semester 1, een tweede rond week 8 van semester 2, en een eindexamen in de junizittijd. De respectievelijke gewichten zijn 3 ptn, 4 ptn en 10 ptn. De twee tussentijdse examens beperken zich tot oefeningen, terwijl het eindexamen ook theoretische elementen bevat. Het eerste tussentijdse oefeningenexamen gaat over de leerstof tot dan toe gezien, het tweede oefeningenexamen over de leerstof gezien tussen de twee oefeningenexamens. Het eindexamen gaat over de gehele leerstof. De student is geslaagd indien er een minimum van 10/20 punten is gescoord op het geheel. Deelname aan het practicum is noodzakelijk om aan het eindexamen te mogen deelnemen.

Toelichting bij herkansen

De punten van de tussentijdse testen van het eerste en tweede semester zullen niet meer worden meegeteld in de 2e examenkans. Voor het practicum is geen herkansing mogelijk. De punten van het practicum van de eerste examenkans worden in dezelfde verhouding overgedragen naar de tweede examenkans.

Inhoud

• Inleidend gedeelte: hier wordt aan de hand van eenvoudige praktische voorbeelden het belang van de statistiek uitgelegd. Eveneens worden de basiselementen van beschrijvende statistiek uitgewerkt. Dit omvat numerisch en grafisch weergeven van zowel univariate als bivariate gegevens.
• De belangrijkste rekentechnieken en modellen van de kansrekenen worden ingevoerd. Het betreft hier alleen de basisbeginselen van de kansrekening die behoren tot de meest essentiële toolbox van de statisticus. Na de basisregels van de kansrekening wordt het begrip toevalsvariabele geïntroduceerd tesamen met de overeenkomstige rekentechnieken voor het berekenen van verwachtingswaarden en de kansverdeling van een getransformeerde toevalsvariabele. Met behulp van deze basis worden enkele belangrijke kansmodellen ontwikkeld (binomiaal, Poisson, normaal, exponentieel). Het concept onafhankelijke toevalsvariabelen en correlatie wordt besproken.
• Het deel Verklarende Statistiek behandelt de basisprincipes die worden toegepast bij het schatten van een model op basis van meetgegevens. Daarna wordt de notie van kansverdeling van een statistiek ingevoerd. Verder komen betrouwbaarheidsintervallen en testen van hypothesen aan bod, tesamen met validatieprincipes van een kansmodel. Het verschil tussen een parametrische en niet−parametrische aanpak komt hierbij aan bod. Deze basisprincipes worden toegepast op univariate en bivariate gegevensstructuren, inclusief regressieanalyse.

Studiemateriaal

Er worden slides en on-line lesmateriaal  ter beschikking gesteld.

Materiaal voor de oefeningen wordt ter beschikking gesteld, alsook een formularium en statistische tabellen.

Het boek 'Statistiek en Wetenschap (Acco Uitgeverij) wordt als handboek gebruikt.

Toelichting werkvorm

Er wordt naast de hoorcolleges in het auditorium ook online lesmateriaal ter beschikking gesteld.

Inhoud

Begeleide oefenzittingen worden aangeboden waardoor de student vertrouwd wordt gemaakt met de rekentechnieken en methoden uit de kansrekening en de statistiek die in de cursus aan bod komen.

Daarnaast maken de studenten kennis met statistische software en worden de resultaten besproken in de oefenzittingen.

Toelichting werkvorm

Oefensessie - PC-sessie

Toelichting

 Het examen is volledig schriftelijk.

Inhoud

Hoofdstukken uit het boek van Giancoli:

21. Elektrische lading en elektrische velden
22. Wet van Gauss
23. Elektrische potentiaal
24. Condensatoren, diëlektrica en opslag van elektrische energie
25. Elektrische stroom en weerstand
26. DC-kringen
27. Magnetisme
28. Bronnen van magnetische velden
29. Elektromagnetische inductie en wet van Faraday
30. Inductie, elektromagnetische oscillaties en AC-kringen
31. Vergelijkingen van Maxwell en elektromagnetische golven
34. Golfkarakter van licht, interferentie
35. Diffractie en polarisatie

Studiemateriaal

Giancoli, "Physics for Scientists and Engineers with Modern Physics +masteringphysics, Custom reprint KU Leuven, 2014, ISBN 9781783991662
Cursustekst (Nederlands)
Toledo (o.a. collegesheets)

Inhoud

cf. inhoud hoorcollege

Studiemateriaal

Handboek "Physics for Scientists and Engineers with Modern Physics" ISBN 9781783991662
Cursustekst
Toledo (o.a. collegesheets)

Toelichting werkvorm

Laboratoriumsessie - Oefensessie

Oefensessies (11 sessies van 2 uren) + 2 practicumsessies van elk 3 uren

Toelichting

10% van de punten worden aan de practica toegekend

Inhoud

Hoofdstuk 1 Het ontstaan van de aarde

Hoofdstuk 2 Het inwendige van de aarde

Hoofdstuk 3 Platentektoniek

Hoofdstuk 4 Mineralen

Hoofdstuk 5 De vorming van stollingsgesteenten: plutonisme en vulkanisme

Hoofdstuk 6 De verwering van gesteenten

Hoofdstuk 7 Sedimentatie en sedimentaire gesteenten

Hoofdstuk 8 Metamorfose en metamorfe gesteenten

Hoofdstuk 9 Stratigrafie: ordening van gesteenten en geologische tijd

Hoofdstuk 10 Paleoklimaat

Hoofdstuk 11 De vervorming van gesteenten

Hoofdstuk 12 Grondwater in de natuurlijke watercyclus

Hoofdstuk 13 Geologie van België in een Noordwest-Europese context

In het vak geologie wordt de student ondergedompeld in tal van hedendaagse maatschappelijke uitdagingen waarin de geologie een rol van betekenis speelt.

Studiemateriaal

Cursustekst in het Nederlands

Powerpoint slides en video's met ingesproken uitleg van de slides m.b.v. Kaltura

Kennisclips

Aanbevolen handboek : Stephen Marshak (2019) Earth: Portrait of a Planet - 6th edition. 913 pp. Norton.
In de cursustekst wordt naar de figuren in het handboek verwezen.

Inhoud

Het doel van de practica is 1) een systematische onderzoeksmethode aan te leren om mineralen, gesteenten en fossielen te kunnen identificeren; 2) dit te kunnen toepassen op algemeen voorkomende mineralen, gesteenten en fossielen; en 3) het kunnen interpreteren van de vormingscondities van gesteenten.

In de practica worden oefenbakken met handstukken gebruikt, waarmee de meest elementaire kenmerken van mineralen, gesteenten en fossielen worden geïllustreerd en waarmee de identificatie van algemeen voorkomende mineralen, gesteenten en fossielen systematisch wordt geoefend. Na de practicumreeks volgt een praktijkexamen waarin de opgedane kennis en vaardigheden getoetst worden.

Studiemateriaal

Practicumhandleiding
Voorbeeldmateriaal mineralen, gesteenten en fossielen

Toelichting werkvorm

Aan de hand van visuele waarnemingen en op basis van een reeks tests leren studenten mineralen, gesteenten en fossielen te determineren.

Toelichting

Het schriftelijke theorie-examen tijdens de examenperiode staat op 16 van de 20 punten.

Het praktijkexamen (mineralen en gesteenten) aan het einde van het semester staat 4 van de 20 punten.

Indien minder dan 6,5 op 16 punten worden behaald voor het theorie-examen, dan is de maximale score voor het opleidingsonderdeel een 9 op 20.

Indien minder dan 5,5 op 16 punten worden behaald voor het theorie-examen, dan is de maximale score voor het opleidingsonderdeel een 7 op 20.

Toelichting bij herkansen

Er is geen herkansingsmogelijkheid voor het praktijkexamen.

Inhoud

1) Stelsels lineaire vergelijkingen, Gauss eliminatie
2) Matrices en matrixbewerkingen, inverse matrix, getransponeerde matrix, symmetrische en orthogonale matrices.
3) Determinanten, eigenschappen, regel van Cramer, vectorproduct, oppervlakte van parallellogram.
4) Eigenwaarden en eigenvectoren, diagonaliseerbare matrices.
5) Toepassing op stelsels differentiaalvergelijkingen, linearisatie rond evenwichtspunt, stabiliteit.
6) Reeksen, convergentie en divergentie, machtreeksen en Taylorreeksen
7) Fourierreeksen, orthogonaliteit van goniometrische functies

Studiemateriaal

Cursustekst

Komt ook voor in andere opleidingsonderdelen

G0O17E : Wiskunde II, deel 1

Inhoud

1) Fouriertransformatie en Fourierintegralen  
2) Meervoudige integralen, verandering van veranderlijken, Jacobiaan.
3) Vectorvelden, divergentie en rotor  
4) Lijnintegralen en stelling van Green  
5) Oppervlakte-integralen, flux, stellingen van Gauss en Stokes 

Studiemateriaal

Course notes

Komt ook voor in andere opleidingsonderdelen

G0O17F : Wiskunde II, deel 2

Inhoud

1) Stelsels lineaire vergelijkingen, Gauss eliminatie
2) Matrices en matrixbewerkingen, inverse matrix, getransponeerde matrix, symmetrische en orthogonale matrices.
3) Determinanten, eigenschappen, regel van Cramer, vectorproduct, oppervlakte van parallellogram.
4) Eigenwaarden en eigenvectoren, diagonaliseerbare matrices.
5) Toepassing op stelsels differentiaalvergelijkingen, linearisatie rond evenwichtspunt, stabiliteit.
6) Reeksen, convergentie en divergentie, machtreeksen en Taylorreeksen
7) Fourierreeksen, orthogonaliteit van goniometrische functies

Studiemateriaal

Cursustekst

Toledo

Toelichting werkvorm

Oefensessie

Komt ook voor in andere opleidingsonderdelen

G0O17E : Wiskunde II, deel 1

Inhoud

1) Fouriertransformatie en Fourierintegralen 
2) Meervoudige integralen, verandering van veranderlijken, Jacobiaan.
3) Vectorvelden, divergentie en rotor 
4) Lijnintegralen en stelling van Green 
5) Oppervlakte-integralen, flux, stellingen van Gauss en Stokes 
6) Kennismaking met MATLAB.

Studiemateriaal

Cursustekst

 K. Meerbergen  et al, Leren werken met MATLAB, Acco Leuven, 2012

Toledo

Toelichting werkvorm

Oefensessie

Komt ook voor in andere opleidingsonderdelen

G0O17F : Wiskunde II, deel 2

Toelichting

Partiële evaluatie door middel van MATLAB opdracht met afrondend examen tijdens de examenperiode.

Toelichting bij herkansen

Indien reeds voldoende behaald is, is vrijstelling van Matlab opdracht mogelijk.

Inhoud

Het fysische landschap wordt geanalyseerd vanuit een systeembenadering, waarbij de interactie tussen de hydrosfeer, biosfeer, lithosfeer en atmosfeer centraal staat. De invloed van ruimtelijke en temporele schaalniveaus op de dynamiek van het fysische systeem wordt benadrukt.

Volgende thema's komen aan bod tijdens de hoorcolleges:

1) Inleiding: het fysisch systeem
• het fysisch systeem: interactie tussen de sferen
• ruimtelijke en temporele schaalniveaus
• systeemconcepten (evenwicht, feedback, magnitude, herhalingsperiode, resilience, sensitivity)
2) Het weer- en klimaatsysteem
• atmosfeerprocessen
• globale en regionale klimaten
3) Het bodemsysteem
 verweringsprocessen
• bodemeigenschappen
• bodemvorming
• bodemklassificatie op nationale en globale schaal
4) Het ecosysteem
• ecosysteemprocessen
• biogeochemische cycli
• biomen
• biodiversiteit
5) Het geomorfologisch systeem
• reliëfeigenschappen en reliëfanalyse
• hydrologische processen en landvormen
• eolische processen en landvormen
• kustprocessen en landvormen• glaciale en periglaciale processen en landvormen
• massabewegingen
• structurele landvormen
• reliëfsevolutie
6) Conclusie: het fysisch systeem - enkele case studies

Studenten archeologie die dit ola opnemen in het kader van het opo basisbegrippen van de geomorfologie en pedologie volgen thema 4, het ecosysteem, niet. Voor deze studenten zijn er extra lessen rond postdepositionele processen.

Studiemateriaal

- Powerpoint-slides en cursustekst van een deel van de cursus beschikbaar op Toledo
- Handboek: Holden, J (ed.), 2012. An introduction to Physical Geography and the Environment.  3th ed. Pearson Ed., Harlow, UK.
 

Komt ook voor in andere opleidingsonderdelen

F0WT1A : Basisbegrippen van de geomorfologie en de pedologie

Inhoud

Tijdens de practicumzittingen analyseren studenten de verschillende aspecten van het fysisch systeem op basis van kaart- en fotomateriaal. De verwerking van ruimtelijke informatie gebeurt in een GISomgeving (ARCGIS). Verschillende types van landvormen worden op deze manier geanalyseerd. Veel aandacht gaat hierbij naar de analyse van het reliëf o.a. door het gebruik van digitale terreinmodellen.
Daarnaast is er een zelfstudiepakket beschikbaar onder de vorm van meerkeuzevragen via Toledo.

Studiemateriaal

Practicumhandleiding
GIS-software
Digitale databestanden
Zelfstudiepakket meerkeuzevragen op Toledo

Komt ook voor in andere opleidingsonderdelen

F0WT1A : Basisbegrippen van de geomorfologie en de pedologie

Inhoud

Excursie reliëfwaarneming en –kartering (1 dag): de student maakt een morfografische kaart op basis van terreinwaarnemingen. Daarbij worden enkele technieken aangewend om reliëfsvormen te herkennen in het landschap en deze op een kaart weer te geven. Ook de beschrijving van een bodem door middel van een handboring wordt aangeleerd. Na de excursie confronteert de student zijn/haar eigen observaties met topografische en bodemkaarten.

Studiemateriaal

Excursiegids - topografische kaarten en bodemkaarten

Komt ook voor in andere opleidingsonderdelen

F0WT1A : Basisbegrippen van de geomorfologie en de pedologie

Toelichting

Het examen verloopt via computer waarbij de verschillende onderdelen van het opleidingsonderdeel worden geëvalueerd. De puntenverdeling staat in verhouding tot het aantal studiepunten dat elk onderdeel inneemt in het totaal aantal studiepunten van dit opleidingsonderdeel.

Een aantal vragen hebben betrekking op de theorie gezien in het hoorcollege. Dit gaat zowel om invulvragen waarbij een fysisch-geografische term wordt gevraagd, als om open vragen waarbij een omstandig antwoord wordt gevraagd. Daarnaast zijn er enkele vragen die betrekking hebben op de praktijksessies en waarbij via foto- en kaartmateriaal een interpretatie van de verschillende aspecten van het fysisch systeem vereist is.

Het praktijkgedeelte wordt ook afzonderlijk geëvalueerd via een computertest waarbij studenten gebruik moeten maken van GIS-software. 

De excursie wordt geëvalueerd op basis van de medewerking en een verslag.

De excursie vormt een essentieel onderdeel van dit opleidingsonderdeel. Bij niet-deelname aan deze activiteit voldoet de student niet aan de voorwaarden om het examen af te leggen en zal dan ook gequoteerd worden als 'niet afgelegd'. In geval van een gewettigde afwezigheid dient een vervangopdracht te worden uitgevoerd na overleg met de titularis, en blijft de excursie verplichte leerstof.
Het niet indienen van verslagen (excursie en/of practicum) geeft eveneens aanleiding tot een quotering voor gans het opleidingsonderdeel als 'niet-afgelegd'. Te laat ingediende verslagen en/of verslagen van een lage kwaliteit worden gesanctioneerd met een lagere score op het eindresultaat. 

Toelichting bij herkansen

Het examen verloopt identiek als bij de eerste examenkans. De evaluatie van de excursie en van de medewerking bij de oefenzittingen blijft behouden - voor deze activiteiten is een herkansing dus niet mogelijk. Studenten die in de eerste zittijd geslaagd zijn voor het oefeninggedeelte hoeven dit niet te hernemen - hun punt wordt overgedragen van de eerste naar de tweede zittijd.

Inhoud

Als inleiding wordt een overzicht gegeven van enkele geometrische principes van optica. Vervolgens worden de optische fenomenen van isotrope en anisotrope, éénassige en twee−assige, mineralen verklaard voornamelijk op basis van de indicatrix−theorie. De mogelijke toepassingen o.a. voor de identificatie van mineralen worden toegelicht en worden verder in de practica ingeoefend.

Studiemateriaal

Optioneel:

W.D. Nesse. Introduction to optical mineralogy.
ISBN 0−19−514910−6, 3rd edition. Oxford University Press

Inhoud

Het practicum omvat het gebruik van de polarisatiemicroscoop. Dit houdt in dat de studenten optische fenomenen leren herkennen en verklaren en dat de studenten de mineralen leren determineren op basis van deze optische kenmerken. Door middel van extra PAL sessies kunnen studenten hun vaardigheid verder uitbreiden.

Studiemateriaal

Practicummateriaal

Inhoud

Discipline-omschrijving

• Het belang van kwantitatieve chemische gegevens voor de studie van diverse geologische problemen (3 * 2h)

Analyse van gesteenten en mineralen:

• Monstername en monstervoorbereiding: verbrijzelen, opmalen, problemen van monstercontaminatie
• Ontsluitingstechnieken: oplossing in zuren, smeltvorming…
• Hoofdelementanalyse en spoorelementanalyse
• ‘In situ’ analyse
• Sequentiële extractie-schema’s

Foutenanalyse en kwaliteitscontrole:

• Precisie en accuratesse, detectielimieten
• Gebruik van ‘certified materials’ en referentiematerialen
• Kwaliteitszorg

Instrumentele analysemethoden:

• Beknopte behandeling van apparaat-constructie en werkingsprincipes
• Spectrofotometrie (UV-VIS; AAS, DCP-OES, ICP-OES)
• Methoden die steunen op geïnduceerde emissie van X–stralen (XRF, PIXE, EPMA, EDX, …)
• Massaspectrometrie (gas-MS, TIMS, ICP-MS, SIMS…)
• Ion- en gaschromatografie

Toepassingen in de stabiele en radiogene isotopengeochemie, geochronologie, spoorelementanalyse

Stabiele isotopen geochemie: (4 * 2h)

• Isotopenfractionatie van waterstof, zuurstof en koolstof in de watercyclus en carbonaatsystemen.
• ‘Niet-traditionele’ stabiele isotopen: isotopenfractionatie van e.g. Li, Ca, Fe, Cu… in geologische en biogeochemische processen

Principes en gebruik van 14C als dateringsmethode.

Radiogene isotopengeochemie en geochronologie:.(2 * 2h)

• Sr, Nd, Hf, Os en Pb isotopen en geochronologie
• De isotopische samenstelling van de Aarde

Studiemateriaal

Cursustekst en tijdschriftartikels beschikbaar via Toledo.

Inhoud

Laboratorium practica over:

- bepaling van Fe, Mn, Zn in kalkgesteenten met AAS en ICP-OES.
- bepaling van de alkaliniteit van water met een Gran titratie.
- bepaling van Cl-, Br- en Sulfaat-anionen in bodem-poriënwater d.m.v. ion chromatografie.

- - analyse van zuurstof isotopenverhoudingen in water en/of carbonaatmonsters, analyse van C en N isotopenverhoudingen in organisch materiaal; inclusief data correcties.

Studiemateriaal

Practiucmhandleiding via TOLEDO

Toelichting

De practica tellen voor 25% van het totale punt, het eindexamen voor 75% van het totale punt.

Toelichting bij herkansen

Enkel herkansing mogelijk voor examen hoorcollege, niet voor practica.

Inhoud

Overzicht van de tijdvakken (Precambrium tot Recent) met de belangrijkste gebeurtenissen in de ontwikkeling van het leven in een
geologische context. Systematiek en taxonomie als basis voor een ordening van fossielgroepen. Inleidingen in fossilisatie en
tafonomie, micro− en macro−evolutie, biostratigrafie, historie van de paleontologie en paleoecologie.
Praktisch deel: Kennismaking met alle algemene invertebraten groepen op basis van een rijke collectie aan origineel fossiel materiaal.
Doorgang door fossiele overlevering van Proterozoicum tot en met Cenozoicum. Toepassen van biostratigrafische en paleoecologische concepten.

Studiemateriaal

• Peter Doyle (1996) Understanding fossils: An introduction to invertebrate paleontology. 409 pp. John Wiley and Sons.
• Derek E.G. Briggs and Peter R. Crowther (1990) Palaeobiology: a synthesis. 583 pp. Blackwell (online version).
• Further supporting literature on specific fossil groups.

Inhoud

Kennismaking met alle algemene invertebraten groepen op basis van een rijke collectie aan origineel fossiel materiaal. Doorgang door fossiele overlevering van Proterozoikum tot en met Cenozoicum. Toepassen van biostratigrafische concepten. Introductie van toepassingen van fossielen in de paleoecologie.

Studiemateriaal

Fossielen van invertebraten en microfossielen en gesteenten

Practicumhandleiding

Toelichting

De evaluatie bestaat uit een schriftelijk theoretisch deel tijdens de examenperiode en enkele thuisopdrachten en een praktisch (mondeling) examen tijdens het semester. Practica worden tijdens het semester geëvalueerd (permanente evaluatie). Aanwezigheid bij practica is verplicht. Indien ongewettigd afwezig kan de toegang tot het examen geweigerd worden. Voor het praktisch (mondeling) examen moet minstens 1/10 behaald worden. Indien deze grens niet behaald wordt, is het eindtotaal gelijk aan de som van de onderdelen, maar met een maximum van 9/20.

Inhoud

De inhoud bestaat uit een set aan schriftelijke oefeningen die van de student vraagt de theoretische kennis om te zetten in hydrogeologische concepten, stromingsproblemen en deze te kwantificeren door oplossing van analytische vergelijkingen.
Oefening 1: Hydrologische kringloop en nitraatmassabalans
Oefening 2: Recessiecurve
Oefening 3: Stijghoogte en stijghoogtegradiënten
Oefening 4: Permeameter
Oefening 5: Equivalente K−waarden
Oefening 6: Berging in een zandsteen aquifer
Oefening 7: Analytische oplossing freatische stroming tussen volledige kanalen
Oefening 8: Afpomping en Pompproeven
Oefening 9: Transport
Oefening 10: Piper Diagram
Een thuisopdracht over de hydrogeologie en grondwaterproblematiek in de eigen gemeente waarover een verslag wordt ingediend.

Studiemateriaal

Een bundel met oefeningen;
Oplossingen van oefeningen worden verspreid via het electronisch platform.
Extra oefeningen zijn ter beschikking in het gebruikte handboek.

Toelichting werkvorm

13 uur (13 * 1 uur), 0.7 SP, 1e semester

Inhoud

De inhoud bestaat uit een excursie van 1 dag naar een aantal boven- en  ondergronds putwinningen en gallerijen. Deze worden bezocht, bestudeerd en besproken in termen van condities van winning, grondwaterkwaliteiten in relatie tot de geologie, bedreigingen voor de winning en invloed van grondwaterwinning op het landschap. Basisaspecten van zuivering van grondwater tot drinkwater worden eveneens behandeld.

Studiemateriaal

De verschillende aspecten van de excursie worden beschreven in een excursie gids.

Toelichting werkvorm

1 dag excursie, 0.4 SP

Inhoud

Dit omvat een introductie tot het vakgebied van de Hydrologie en Hydrogeologie; elementen van de hydrologische kringloop; eigenschappen van watervoerende lagen; hydrogeologie van België
1. Inleiding
Voordelen en nadelen van het grondwater, hydrologie en hydrogeologie, hydrologische kringsloop en vergelijking, grondwater in de wereld.
2. Elementen van de hydrologische kringsloop
Verdamping – Evapotranspiratie, neerslag, rivier afvoer, oppervlakkige afvoer, uitdrogingskurve, grondwatervoeding.
3. Eigenschappen van watervoerende lagen
Porositeit definities, opbrengst coefficient, hydraulische conductiviteit, grondwater spiegel, watervoerende lagen, transmissiviteit; (specifieke) berging, anisotropie, gradient.
4. Stijghoogte, wet van Darcy, toepassing wet van Darcy, beperking.
5. Hydrogeologie van Vlaanderen en Belgie, Hydrogeologische Codering Ondergrond Vlaanderen, VGM, DOV, grondwater beschermingszones in België, wettelijke aspecten, Kwetsbaarheid van het grondwater en kwetsbaarheidskaarten. Definities, Methodologie, Voorbeelden van verschillende methodes.
Het tweede deel omvat principes en vergelijkingen voor grondwaterstroming; stroming van grondwater naar pomputten; grondwater kwaliteit en transport van verontreiniging; grondwater veldmeetmethoden.
6. Vergelijkingen voor grondwaterstroming voor afgesloten, freatische watervoerende lagen. Stroomlijnen en −netten
7. Pompproeven en recovery testen
Stationaire stroming [Afgesloten watervoerende laag: methode van Thiem−Dupuit, Vrije watervoerende laag: methode van Thiem−Dupuit], Niet stationaire stroming [De methode van Theis, De methode van Jacobs], Recovery curve en opeenstapelingsprincipe, Andere methoden [Niet stationaire stroming (Afgesloten watervoerende laag − Lek zonder verandering van de berging doorheen een slecht doorlatende laag), Niet stationaire stroming (Afgesloten watervoerende laag − Lek doorheen een slecht doorlatende laag met verandering van de berging), Pompproef in een anisotroop milieu, Injectie testen].
8. Regionale grondwaterstroming, grondwatervoeding, kwelgebieden, invloed van geologie, interactie grondwater−oppervlakte water.
9. Hydrochemie, carbonaat evenwicht, oxidatiepotentiaal, ionuitwisseling, isotopen hydrologie, presentatie chemische analyses.
10. Transport van opgeloste stoffen in grondwater
Inleiding, De verschillende types van polluent concentraties, Transportprocessen [Diffusie, Advectie/convectie, Dispersie, Opmerking over de klassieke convectie−dispersievergelijking, Adsorptie−desorptie, Degradatie, Effect van stilstand water], Transportvergelijkingen [Alleen diffusie; Alleen advectie/convectie; Advectie/convectie en dispersie; advectie/convectie, dispersie en diffusie; Advectie/convectie, dispersie, diffusie, adsorptie/desorptie en degradatie].
 

Toelichting

De beoordeling van het opleidingsonderdeel Hydrogeologie bestaat uit een examen (16/20) en een verslag over de hydrogeologie en grondwaterproblematiek van de eigen gemeente (4/20).Het examen is een schriftelijk open boek examen. Hierin worden de concepten en theorie van de hydrogeologie als ook de analytische kennis van de studente t.a.v. het kwantificeren van stromingsproblemen getest. 

Inhoud

Inleiding

 1.Visualisatie van ruimtelijke informatie door de eeuwen heen

 2.Hoe liegen met kaarten?

 3.Een typologie van kaartgebruikers

 4.Het cartografische communicatieproces

Gegevensinvoer

  1.Digitaal landschapsmodel en digitaal cartografisch model
  2.Databronnen
  3.Ruimtelijke datastructuren
  4.Methoden voor gegevensinvoer
  5.Raster-vector en vector-raster conversies
 

Kaartontwerp

  1.Goede en slechte voorbeelden
  2.Meetniveau en ruimtelijke structuur van de data
  3. Grafische variabelen
    3.1. Grafische variabele ‘Textuur’
    3.2. Overzicht van het gebruik van grafische variabelen
    3.3. Visuele isolatie
  4.Visuele hiërarchie
  5.Het gebruik van tekst op kaarten
    5.1.Functies van tekst op kaarten
    5.2.Typografische variabelen
    5.3.Positie van tekst in het kaartblad
 

Studiemateriaal

Cursustekst

Komt ook voor in andere opleidingsonderdelen

F9XC7A : Topografie en cartografie

Inhoud

Studenten maken praktische oefeningen waarin de principes van het theorie gedeelte in de praktijk gebracht worden. Hierbij wordt gebruik gemaak van het softwarepakket 'QGIS'.

Behandelde thema's:

• Basishandelingen in QGIS.
• Aanmaken van een kaart
• Labels en aantekeningen 
• Data exporteren/bewaren op verschillende manieren 
• Beheren van tabellen
• Thematisch karteren.
• Registreren van raster data
• Digitaliseren van vector data

Studiemateriaal

Handleiding ArcGIS

Inhoud

Thematische kaarten
  1.Databronnen en data-analyse
  2.Data classificatie
    2.1. Classificatie met behulp van domeinspecifieke kennis
    2.2. Classificatie van kwantitatieve variabelen
    2.3. Welke classificatiemethode toepassen?
  3.Thematische kaarten met meerdere variabelen
  4.Typologie van thematische kaarten
    4.1. Chorochromatische kaarten
    4.2. Choropletenkaarten
    4.3. Isolijnenkaarten
    4.4. Nominale symbolenkaarten
    4.5. Graduele symbolenkaarten  
    4.6. Diagramkaarten
    4.7. Fluxkaarten
    4.8. 3D oppervlakken
Webcartografie en animaties
  1.Voor- en nadelen van webcartografie
  2.Typologie en voorbeelden
  3.Carteren van tijd en verandering
  4.Dynamische variabelen

Toelichting

Het schriftelijk examen (10 punten) evalueert de kennis van de theoretische basisconcepten.  Het PC-examen (8 punten) test de praktische karteervaardigheden met cartografische software. De oefeningen (2 punten) worden permanent geëvalueerd door middel van in te dienen verslagen. Bij een niet-deelname aan de oefeningen of bij het niet tijdig indienen van oefening-verslagen wordt het hele examen als niet afgelegd beschouwd.

Inhoud

Dit vak introduceert de fundamentele concepten en technieken van ruimtelijke analyse. Door de toepassing van deze technieken, traint het studenten in de bouwstenen van programmeren in het algemeen, en R meer specifiek. Programmeren is één van belangrijkste wijzen waarop we ruimtelijke analysetechnieken in de praktijk kunnen toepassen. We programmeren een computer om ruimtelijke data te lezen en te manipuleren; om data te visualiseren; en om data te analyseren – met het ultieme doel om inzicht te verkijgen of nieuwe kennis te creeeren over een geografisch onderwerp. Meer specifiek zal dit vak de volgende methoden behandelen: correlatie, regressie, clustering; dimensie reductie; en classificatie. Studenten zullen leren hoe ze de R programmeertaal kunnen toepassen om deze methoden toe te passen, in oefeningen met realistische data uit de praktijk, en zullen zo bekwaam worden in het gebruik van computationele analysetechnieken voor een breed scala aan geografische onderwerpen.

Inhoud

Hfst 1: Introductie tot R
Hfst 2: Correlatie
Hfst 3: Regressie
Hfst 4: Dimensie reductie
Hfst 5: Clusteren
Hfst 6: Classificatie

*

De oefeningen hebben betrekking op de aanmaak en manipulatie van
bestaande ruimtelijke databanken, de toepassing van ruimtelijke
analysetechnieken door programmatie (in R), de ontleding
van de outputs, de kartering van de resultaten en rapportering van de
interpretaties en conclusies.

Toelichting

Tijdens het examen (12p) wordt de kennis van de leerstof uit hoorcolleges en oefeningen geëevalueerd. Er wordt ook gevraagd om één of meerdere oefeningen op PC uit te werken. Voor de oefeningen dient een verslag ingediend te worden (8p).
Bij een niet-deelname aan de oefeningen wordt het examen als niet afgelegd beschouwd.

Inhoud

• Wiskundige berekeningen van plaatsbepaling
• Basisprincipes van luchtfotogrammetrie
• Topografische data uit teledetectiebronnen (satellietfotogrammetrie, LIDAR, Radartopografie)
• Laserscanning en mobile mapping
• Hoogtevoorstellingswijzen

Inhoud

• Geodesie (principes van plaatsbepaling en coördinatenstelsels)
• Projectiesystemen
• Verwerving van topografische/geodetische data in het veld op basis van elementaire landmeetkundige meetmethodes (waterpassen en hoekmeten, GPS) en de principes van topografische opnamen
• Topografische gegevens uit teledetectiebronnen (eg LIDAR)
   
   

Komt ook voor in andere opleidingsonderdelen

F9XC7A : Topografie en cartografie

Inhoud

Studenten voeren gedurende 3 dagen terreinmetingen uit waarbij de verschillende aangeleerde technieken in de praktijk worden toegepast. De meetresultaten worden gebruikt voor de aanmaak van een topografische kaart.

Toelichting werkvorm

Terreinopmetingen (3 dagen)

Komt ook voor in andere opleidingsonderdelen

F9XC7A : Topografie en cartografie

Inhoud

In dit opleidingsonderdeel ontwerpen de studenten topografische kaarten op basis van zelf uitgevoerde terreinobservaties met verschillende meettoestellen.

Komt ook voor in andere opleidingsonderdelen

G0P08C : Topografie

Inhoud

• fotogrammetrische basistechnieken worden aangeleerd a.d.h.v. fotogrammetrische verwerkingssoftware
• verwerken van luchtopnames tot 3D modellen, orthofoto's en kaarten
• GNSS metingen met lage en hoge nauwkeurigheid

Toelichting

De evaluatie omvat drie onderdelen:

• Schriftelijk examen topografie tijdens de examenperiode met theoretische vragen over de hoorcolleges en praktijkdagen, en oefeningen.
• Terreinpracticum: verslag van de praktijkdagen en de verwerking ervan. De praktische kennis van het land­meetkundig instrumentarium wordt afzonderlijk getest.
• Oefeningen: individuele opgaven met in te dienen verslag

De praktijk­dagen vormen een essentieel onderdeel van dit opleidingsonderdeel. Bij niet-deelname aan deze activiteit voldoet de student niet aan de voorwaarden om het examen af te leggen en zal dan ook gequoteerd worden als 'niet afgelegd'. In geval van gewettigde afwezigheden dient een vervang­opdracht te worden uitgevoerd, dit na overleg met de titularis.

Als het resultaat van minstens één van de onderdelen 6/20 of 7/20 bedraagt, kan de student maximum 9/20 als eindresultaat van het opleidingsonderdeel behalen. Als het resultaat van minstens één van de onderdelen minder dan 6/20 bedraagt, kan de student maximum 7/20 als eindresultaat van het opleidingsonderdeel behalen. Als het resultaat van minstens twee van de drie onderdelen minder dan 10/20 bedraagt, kan de student maximum 9/20 als eindresultaat van het opleidingsonderdeel behalen.

Content

This LA introduces the use of digital terrain models and spatial interpolation techniques in a  GI (Geographic Information)-environment

I. Digitale terrain models (DTMs)
- data models for  DTMs
- creation of a DTM
- applications DTM's: profiles, blok diagrams, viewshed analysis, calculation of morphometric variables
II. Interpolation and classification
- Interpolation using crisp borders
- Trend surfaces
- Local methods: linear interpolation, splines, moving averages, Kriging
III. Errors and error propagation
- "Evident" sources of error
- Errors in the original data or due to natural variations
- Errors associated with data manipulation: overlays of vector- and raster layers
- Dealing with data uncertainty: use of fuzzy sets and Monte Carlo simulations

Course material

Slides and course texts

Language of instruction: more information

This Learning Activity is taught in English

Format: more information

Lectures are interactive, where theory and small exercises are combined

Is also included in other courses

I0N62A : Geographic Information Systems and Digital Terrain Modelling

Content

I. Decision support
 - Definitions
 - Multi-criteria evaluation
 - Multi-objective evaluation
 - Weighted linear combination and Ordered Weighted Averaging
 - Dempster-Shafer theorie: decision uncertainty
II; Network and cost analysis
 - Graphs and trees
 - Calculations with networks: network searches, shortes path analysis
 - Calculation of a cost surface and a least cost path in a raster environment; impact of anisotropic costs
 - ACO solutions for  complex network problems

Course material

Lecture notes and slides

Format: more information

Interactive lectures

Content

Course material

Format: more information

Content

- Background and structure of  a spatially distributed erosion/sedimentation model (WATEM/SEDEM)
- Principles of model calibration
- Case study with WATEM/SEDEM.
 

Course material

- Datasets and software
- Slides and lecture notes
- Relevant literature

Format: more information

- Introductory presentation: principles of spatial modelling, implementation of WATEM/SEDEM, model calibration
- Autonomous implementation of a simle application of WATEM/SEDEM and interpretation of the model output.
 

Content

• Structuring of geodatasets
• Coordinate transformations
• Analysis of vector- and raster-geodatasets
• Space-Time modelling

Is also included in other courses

I0N62A : Geographic Information Systems and Digital Terrain Modelling

Explanation

The written exams probes the student's knowledge of theoretical concepts, his/her capabilities to apply this knowlegde in calculations and exercises and the capability of the student to combine the acquired knowledge for solving spatial problems of intermediate to high complexity using GIS. The practical learning activities are also evaluated based on reports submitted by the students. Submission of these reports is a prerequisite to be able to take part in the final examination. The weighing of the learning activities in the final results is proportional to the credits of each learning activity. Students need to obtain at least 10/20 on the evaluation of the practical OLAs  as a whole (G0M88a, G0M89a) and at least 10/20 on the evaluation of the theoretical OLAs as a whole (G0M86a, G0M87a, G0M90a, I0D97a)  in order to pass the course as a whole.

Information about retaking exams

A student is exempted from retaking assignments if he/she obtained at least 10/20 for the practical OLAs (G0M88a and G0M89a) in the first exam period. In all other scenarios, a student who did not pass the course in the 1st examination period needs to retake the examination and assignments for all OLAs.

Inhoud

Het theoretische gedeelte is een verbreding van elementen uit het opleidingsonderdeel “fysische geografie” en behandelt op een kwalitatieve en kwantitatieve wijze verschillende systemen van sedimenttransport: i.e.
- de kenmerken van het hellingsmateriaal; meetmethoden;
- de analyse van de elementen van waterbalans, die belangrijk zijn voor geomorfologische processen;
- de bodemerosie door regen en stromend water;
- de processen van massabeweging;
- winderosie en -afzetting
 

Studiemateriaal

Cursustekst en wetenschappelijke artikels.

Inhoud

Tijdens practicasessies worden:

- een reeks bodemfysische parameters bepaald van verschillende types oppervlaktesedimenten. Er wordt gewerkt in kleine groepen. Volgende parameters worden gemeten:
  - korrelgrootten van zanden, lemen en kleien
  - infiltratie
  - aggregaatsstabiliteit
  - regenkarakteristieken met regensimulatieproeven
  - stromingsparameters
  - karakteristieken van sedimenten in transport en
  - water- analyses.
- Er worden per groep technische verslagen uitgewerkt van de meetresultaten. Daarna wordt een wetenschappelijk verslag opgesteld op basis alle meetresultaten op verschillende bodemmonsters volgens één bepaalde methode. Dit verslag wordt voorgesteld en kritisch besproken tijdens een groepsseminarie.

Studiemateriaal

Een practicumhandleiding staat ter beschikking van iedere student.

Inhoud

Tijdens de excursies wordt vooral nadruk gelegd op de observatie van thans actieve geomorfologische processen en op landschapsvormen gekoppeld aan specifieke processen. Aandacht wordt besteed aan ruimtelijke en temporele variabiliteit van de (sub) actuele en fossiele processen. Tevens worden de relevante reliëfs in de bezochte gebieden bestudeerd:
- Massatransport in de Vlaamse Ardennen
- Geomorfologische processen in de Leemstreek 
- Windwerking, de evolutie en de landschappelijke betekenis van duinreliëfs in de Kempen

Studiemateriaal

De student vindt voor elke excursie op Toledo een excursiegids. Daarnaast beschikt elke student over zijn/haar eigen terreinmateriaal (wegenkaart, notaboek).

Toelichting

Deelname aan excursies en practica is verplicht om aan het examen te kunnen deelnemen. Bij niet-deelname aan excursies en practica dient onmiddellijk contact te worden opgenomen met de titularis. Voor gewettigde afwezigheden zal een ad hoc vervangopdracht uitgewerkt worden. Het hoorcollege (gesloten boek) en de excursies (open boek) worden schriftelijk geëxamineerd. De practica worden geëvalueerd op basis van medewerking tijdens de contactmomenten, een beoordeling van het verslag van elke opdracht, een globaal verslag en presentatie van de resultaten tijdens een groepsseminarie.  De gewichten voor de OLA's in de eindevaluatie zijn overeenkomstig het aantal studiepunten: hoorcollege (33 punten), practicum (15 punten) en excursies (12 punten).  Indien echter een student een niet-tolereerbaar tekort (7 of minder op 20) op een deelexamen behaalt, geeft dit automatisch aanleiding tot een onvoldoende op het ganse opleidingsonderdeel.

Toelichting bij herkansen