Inhoud

Vanuit moderne menswetenschappelijke inzichten in dialoog met het eigentijdse theologische denken worden enkele thema's uit de actuele zingevingsproblematiek behandeld.

De volgende elementen komen aan bod:

• De vraag naar de verhouding tussen geloof en wetenschap
• De zingevings- en geluksvraag in het huidig tijdsgewricht (cf. analyse van onder andere Dirk Dewachter) en het aanbod van het christelijke geloof hierin
• De vraag naar het goede leven vanuit verschillende ethische denkmodellen en hun toepassing in actuele maatschappelijke debatten
• Kernprincipes van het christelijke sociaal denken als inspiratie voor samenlevingsopbouw
• Economie en bedrijfsvoering gedacht vanuit christelijk perspectief (met concreet praktijkverhaal over hoe geloof inspireert tot nieuwe visie op markteconomie in het algemeen en de praktijk van bedrijfsvoering in het bijzonder)

Studiemateriaal

Vereist handboek:

H. Geybels & E. Van Stichel, Weerbarstig geloof, Leuven: Acco, 2020, met ISBN nummer 9789463799096 (! Opm. Dit is een herziene versie van het boek uit 2018. We zullen met deze meest recente versie werken. Bij twijfel check het ISBN nummer want voorlopig zijn beide versies nog in omloop in de boekhandel)

Als toelichting bij het handboek en ondersteuning van de hoorcolleges zullen op Toledo slides voorzien worden.

Toelichting werkvorm

Naast de hoorcolleges wordt van de studenten verwacht dat zij de RZL-module rond duurzaamheid doorlopen (inclusief korte paper).

Toelichting

Evaluatiekenmerken

De evaluatie bestaat uit twee delen.

De studenten doorlopen gedurende het semester de onlinemodule rond 'Duurzaamheid.' Tot deze module behoort ook deelname aan het discussieforum. (Het posten van een bijdrage, reageren op 2 bijdragen van medestudenten en korte reflectie van de reacties in te dienen via Toledo.) De paper (verslag) geldt als bewijs van deelname online-discussieplatform. Hiervoor geldt een  Pass/Fail-systeem – met inachtneming van deadlines. Met een 'pass' heeft de student reeds 10% (2 punten) van het eindresultaat behaald. 

Het tweede gedeelte bestaat uit een schriftelijk, gesloten boek examen.

Het eerste deel van dit examen bestaat uit meerkeuzevragen en gesloten (kennis)vragen.

Het tweede deel bestaat uit open vragen waarin enerzijds gepeild wordt naar inzicht in verbanden en anderzijds de student gevraagd wordt om vanuit inzichten uit de cursus een levensbeschouwelijke commentaar te ontwikkelen op een ongezien citaat uit de actualiteit.

Bepaling eindresultaat

Het eindresultaat is een gewogen cijfer, berekend en uitgedrukt op 20, dat als volgt wordt bepaald:

• 2 punten op de paper (indien ingediend = pass
• 10 van de 20 punten staan op de meerkeuzevragen en gesloten vragen
• 8 van de 20 punten staan op de open vragen.

Toelichting bij herkansen

Tweede examenkans

De evaluatiekenmerken en de bepaling van het eindresultaat van de tweede examenkans zijn identiek aan die van de eerste examenkans zoals hierboven beschreven.

Indien behaalt, blijft de Pass blijft geldig. 

Inhoud

In dit vak worden de beginselen met inbegrip van de bronnen van het recht gedoceerd. Het vormt de eerste grondige kennismaking met de techniciteit van het positieve recht, met vanzelfsprekend aandacht voor de waarden die aan het recht ten grondslag liggen. Het recht wordt benaderd vanuit een dubbele invalshoek: als een systeem van gedragsnormen (objectief recht) en als een geheel van subjectieve rechten die een rechtssubject aan dat normenapparaat ontleent.

In het eerste deel staan de bronnen van het objectieve recht (wetgeving, rechtspraak (en rechtsvinding), rechtsleer, gewoonte, billijkheid en algemene rechtsbeginselen) alsook de onderlinge samenhang en hiërarchie van de normen centraal (primaat van de hogere norm, werking van de wet in tijd, primaat van de bijzondere wet). Als zodanig legt het eerste deel de basis voor alle publiekrechtelijke vakken in het curriculum.

Kalender

Afdeling I: Wat is het recht?
• Definitie (objectief) recht: wat onderscheidt recht van andere regels
• Verschillende wijzen waarop het recht een verbintenis afdwingt
• Begrippen inzake objectief recht: positief recht - gemeen recht - uitzonderingsrecht - formeel & materieel recht
• Begrippen inzake objectief recht: aanvullend recht - dwingend recht - recht van (internationaal privaatrechtelijke) openbare orde met aandacht voor de maatschappelijke context voor de toename van het dwingend recht
• Indeling van het recht in rechtstakken: a) structuurbegrippen privaat recht- en publiekrecht: met aandacht voor de tendensen van vermaatschappelijking van het recht en nieuwe tendensen zoals publiek-private samenwerking;  b) verdere onderverdeling van het privaat en publiekrecht
• Functies van het recht met inleiding tot de voornaamste klassieke auteurs hieromtrent  

Afdeling II: Fundamentele kenmerken van het Belgisch Staatsbestel  
• De rechtsstaat
• De scheiding der machten
• De soevereiniteit der natie
• De erfelijke parlementaire monarchie
• De federale staat  

Afdeling III: Wet als bron van recht
• Materiële en formele federale wetgeving
• Federale wetgeving (totstandkomingsprocedure - soorten federale wetgeving)
• Gemeenschaps- en gewestwetgeving (federatie & confederatie - historiek van de Belgische staatshervorming - aspecten van bevoegdheidsverdeling en institutionele structuur)
• Internationaal recht (verdragsrecht (directe toepasselijkheid & rechtstreekse werking); secundaire normen (richtlijnen, verordening, beschikking); situering van de internationale rechtsorde t.o.v. de nationale rechtsorde)
• Hiërarchie der normen & rechtsbescherming t.o.v. de overheid
• Toepassing van de wet in de tijd en in de ruimte (met inbegrip van het rechtszekerheidsbeginsel)

Afdeling IV: Andere rechtsbronnen?

INTERMEZZO: PROEFEXAMEN

Studiemateriaal

VERPLICHT

• DEMARSIN, B. en TILLEMAN, B., Blokwijzer Inleiding tot de rechtswetenschap deel 1 en deel 2, Leuven, Uitgeverij Acco, 2023.
• VRG-codex 2023-2024, VRG, Kluwer.

AANBEVOLEN

• Digitaal studiemateriaal (slides) wordt aan de studenten via het digitale leerplatform TOLEDO ter beschikking gesteld.
• DIRIX, E., LIERMAN, S. en TILLEMAN, B., De Valks Juridisch woordenboek, Mortsel, Intersentia, 2020.
• De Belgische kwaliteitspers alsook de juristenkrant zijn aanbevolen literatuur voor elke rechtenstudent.

Toelichting onderwijstaal

De onderwijstaal is Nederlands. Een belangstelling voor en zekere kennis van andere talen, inzonderheid het Frans, strekt evenwel tot voordeel.

Toelichting werkvorm

Het vak wordt gedoceerd aan de hand van hoorcolleges waarin de student vertrouwd wordt gemaakt met de techniciteit van het Belgische positieve recht, maximaal gebruik makend van voorbeelden en conflictcasussen. Zo wordt gestreefd naar een heldere en levendige voorstelling van de structuur, werking en inhoud van het Belgisch positieve recht, met nadruk op het aanleren van het begrippenapparaat, de beginselen (met inbegrip van de bronnen van het recht) en de methode van de rechtswetenschap. Binnen het kader van de hoorcolleges worden interactie en participatie maximaal nagestreefd.
Om de student bij te staan in zijn leerproces worden monitoraatssessies ingericht. Tevens wordt er een proefexamen georganiseerd. Hoewel deelname hieraan niet verplicht is, leert de ervaring dat zij buitengewoon nuttig zijn, zodat de studenten daartoe onverkort worden aangemoedigd.
Aldus wordt de student actief getraind in de juridische redeneertechniek, doordat hij de in cursus gedoceerde theoretische grondbeginselen praktisch moet kunnen toepassen via het oplossen van casussen, waarop zowel de hoorcolleges als de monitoraten actief de nadruk leggen..

Komt ook voor in andere opleidingsonderdelen

C02B2A : Inleiding tot de rechtswetenschap

Toelichting

Proefexamen
Voor dit opleidingsonderdeel wordt in de loop van het semester (exacte tijdstip wordt gecommuniceerd per e-mail en/of via Toledo) een tussentijdse toets (proefexamen) georganiseerd. 

Examen
Het schriftelijke examen betreft een beperkt aantal eerder theorische vragen alsook een meerderheid van juridische casussen die naar kennis en inzicht peilen.
De studenten mogen gebruik maken van een Nederlandstalig niet-geannoteerd wetboek.
Een bondig, helder, precies, pertinent en concreet antwoord wordt vereist. Wat daaraan niet voldoet wordt negatief gesanctioneerd.

Inhoud

Een verbintenis is een juridische band tussen twee of meer personen. De ene persoon heeft een aanspraak jegens de ander die een schuld heeft. Ons recht laat toe dat een schuldeiser zijn aanspraken in rechte afdwingt. De verbintenissen vormen dan ook één van de pijlers van de relaties tussen mensen en hun juridische bescherming is één van de uitdagingen voor onze maatschappij. 

De cursus valt uiteen in drie delen. De eerste twee delen besteden aandacht aan de twee voornaamste bronnen van verbintenissen, de overeenkomst en de onrechtmatige daad. In het derde deel komen de vragen aan bod die alle verbintenissen, ongeacht hun oorsprong, aanbelangen: welke modaliteiten van een verbintenis zijn denkbaar, hoe wordt een verbintenis overgedragen, hoe wordt ze uitgevoerd, hoe gaat ze teniet en hoe wordt ze bewezen?
 

Kalender (4 s.u. = 26 x 2 contacturen)  :

1. Inleiding tot het Verbintenissenrecht: onderwerp, plaats in het curriculum, methodiek + De verbintenis: begrip, kenmerken en bronnen  
2. Verbintenissen uit contracten: Begrip en kenmerken van het contract  
3. Soorten contracten in privaatrecht; onderscheidingscriteria voor vermogensrechtelijke contracten; wetgevende evolutie m.b.t. enkele soorten contracten  
4. Algemene principes van het contractenrecht: contractvrijheid, consensualisme, bindende kracht: evolutie van en uitzonderingen op deze principes  
5. Algemene principes en correctiemechanismen van het contractenrecht: interpretatie, functies van de goede trouw, verbod op rechtsmisbruik; vertrouwensleer  
6. Geldigheidsvoorwaarden: wilsovereenstemming (volwaardige wil jegens wederpartij uitgedrukt; discrepantie tussen werkelijke en verklaarde wil) en wilsgebreken (dwaling, bedrog, dwang, benadeling en misbruik van omstandigheden)  
7. Geldigheidsvoorwaarden (vervolg): Wilsgebreken (vervolg). Het voorwerp (m.i.v. de partijbeslissing) en de (objectieve en subjectieve) oorzaak van contracten 
8. Verval. Nietigheidsregeling: aard en gevolgen (restituties) van nietigverklaring; modulering ervan (partiële nietigheid, matiging, conversie en beperking van restitutieplichten) 
9. Precontractuele fase: dynamiek (onderhandelingen, progressief contracteren, aanbod, aanvaarding) en precontractuele aansprakelijkheid; contracteren met vertegenwoordiging  
10. Uitvoering tussen partijen: toerekenbaar niet-nakomen (aansprakelijkheid voor eigen daden, daden van hulppersonen en zaken) en niet-toerekenbaar niet-nakomen: overmacht en imprevisie  
11. Uitvoering tussen partijen (vervolg): niet-toerekenbaar niet-nakomen (vervolg): exoneratiebedingen. Remedies: uitvoering in natura en bij equivalent; schadebedingen  
12. Uitvoering tussen partijen (vervolg): remedies (vervolg): exceptie van niet uitvoering en ontbindingsvormen en gevolgen. Beëindiging ex nunc en ex tunc  
13. Derden-werking: begrippen partij en derden, principes van relativiteit van interne gevolgen en van tegenwerpelijkheid van de externe gevolgen. Draagwijdte van de tegenwerpelijkgeid: derde-medeplichtigheid, veinzing en actio pauliana    
14. Derden-werking (vervolg): doorwerking van rechten: derdenbegunstiging en rechtstreekse vorderingen; geen doorwerking plichten (maar: sterkmaking, kettingbeding); doorwerking van contract jegens nauw betrokken derden  
15. Verbintenissen uit eenzijdige rechtshandeling: de eenzijdige belofte. Verbintenissen uit quasi-contracten: zaakwaarneming, onverschuldigde betaling en verrijking zonder oorzaak  
16. Verbintenissen uit onrechtmatige daad: foutbegrip en gronden van aansprakelijkheid (artt. 1382-1383 en 1386bis B.W.): aansprakelijkheid voor eigen daad (voorwaarden, uitzonderingen, immuniteiten)  
17. Verbintenissen uit onrechtmatige daad: gronden van aansprakelijkheid (vervolg: artt. 1384-1386 B.W.): kwalitatieve aansprakelijkheden 
18. Verbintenissen uit onrechtmatige daad: verticale en horizontale cumul van aansprakelijkheden. Schadebegrip. Oorzakelijk verband (equivalentieleer en doorbrekende factoren)  
19. Verbintenissen uit onrechtmatige daad: wisselwerking tussen onderscheiden aansprakelijkheidsregimes (samenloop en coëxistentie van strafrechtelijke, contractuele& buitencontractuele vorderingen)
20. Algemene leer van de verbintenis: de modaliteiten (opschortende en ontbindende termijn en voorwaarde; respijttermijnen; ondeelbaarheid en hoofdelijkheid, in solidum gehoudenheid)
21. Algemene leer van de verbintenis: overdracht van schuldvorderingen (art. 1690 e.v. B.W.), van schulden (incl. delegatie) en van contracten
22. Algemene leer van de verbintenis: ingebrekestelling, dwanguitvoering en betaling (gewone uitdoving) van de verbintenis. Betaling met subrogatie
23. Algemene leer van de verbintenis: ongewone uitdovingsgronden: schuldvergelijking
24. Algemene leer van de verbintenis: ongewone uitdovingsgronden (vervolg): schuldvernieuwing, schuldvermenging, kwijtschelding van schuld, bevrijdende verjaring en rechtsverwerking
25. Algemene leer van de verbintenis: het bewijs van verbintenissen
26. Synthesecollege

Studiemateriaal

V. Sagaert, Beginselen van verbintenissenrecht, Antwerpen, LeA Uitgevers, 2023, 326 p.

Toelichting werkvorm

Interactieve hoorcolleges die voorbereiding vergen.

Toelichting

Het examen betreft een mix van theoretische vragen en oefeningen, van grote en kleine omvang.
Een modelexamen staat jaarlijks vanaf de paasvakantie op Toledo en wordt opgelost in het synthesecollege.

Inhoud

Goederenrecht:

• goederen (zakelijke rechten versus persoonlijke rechten - numerus clausus-beginsel);
• eigendom (natrekking - mede-eigendom - appartementsmede-eigendom);
• beperkingen aan eigendom (burenhinder - EVRM - onteigening - rechtsmisbruik);
• beperkte zakelijke rechten (erfdienstbaarheden - vruchtgebruik - gebruik & bewoning - erfpacht - opstal);

Bijzondere overeenkomsten:

• B.O. inzake overdracht van eigendom (koop - kanscontracten - verbruiklening);
• B.O. inzake genot van eigendom (huur - bruiklening);
• B.O. inzake dienstverlening, vertegenwoordiging en bewaring (aanneming - lastgeving - bewaargeving);
• B.O. inzake vaststellingsovereenkomsten (dading).

Studiemateriaal

• Vincent Sagaert, Bernard Tilleman en Alain-Laurent Verbeke, Vermogensrecht in kort bestek, Antwerpen, Intersentia, 2020.
• PowerPointpresentaties op Toledo
• VRG-wetboek

Toelichting werkvorm

ex cathedra

Toelichting

Het examen bestaat uit een reeks gesloten vragen, waarvan een deel theorievragen en een deel casusvragen zijn.

Gebruik van een VRG-wetboek overeenkomstig de facultaire richtlijnen is toegestaan. Gebruik van andere materialen is niet toegestaan.

Inhoud

1) Oorsprong van de belastingen; Overzicht van de Belgische belastingen, Grondregels van Belgisch belastingrecht

2) Inkomstenbelasting
     a. Personenbelasting (toepassingsgebied, grondslag, berekening)
     b. Vennootschapsbelasting (toepassingsgebied, grondslag, berekening)
     c. Rechtspersonenbelasting (toepassingsgebied, grondslag, berekening)
     d. Belasting der niet-inwoners (toepassingsgebied, grondslag, berekening)
     e. Voorheffingen

3) BTW (Werking, toepassingsgebied ratione personae, ratione materiae, Grondslag, Tarief, Aftrekregeling)

Studiemateriaal

• Handboek (meer informatie op Toledo)
• Aanbevolen: Powerpoint-presentatie voor de hoorcolleges

Toelichting werkvorm

Hoorcolleges aangevuld met twee oefeningensessies

Komt ook voor in andere opleidingsonderdelen

C03B3B : Fiscaal recht

Toelichting

Bepaling examenresultaat
* Het examen wordt beoordeeld door de titularis(sen), zoals meegedeeld
via Toledo en de examenregeling. Het resultaat wordt berekend en
uitgedrukt met een geheel getal op 20.
Evaluatie derde examenperiode
* De student heeft per academiejaar tweemaal de kans deel te nemen aan
het examen: een eerste keer in de eerste of tweede examenperiode en een
tweede keer in de derde examenperiode.
* De evaluatiekenmerken van de derde examenperiode zijn gelijk aan deze van de eerste of tweede examenperiode

Inhoud

In het werkcollege rechtsmethodiek komen volgende thema’s aan bod:

• opzoeken en consulteren van wetgeving, rechtspraak en rechtsleer (bibliotheek, databanken, …);

• verwerken van juridische bronnen tot een rechtswetenschappelijke tekst;

• methoden om op een juridisch overtuigende manier de huidige stand van het recht te beschrijven;

• bronvermelding (bibliografie en voet- of eindnoten) volgens de regels van V&A;

• methoden om rechtspraak te analyseren, waaronder arresten van het Hof van Cassatie;

• initiatie tot de juridische praktijk, meer bepaald het gevangeniswezen en het beroep van gerechtsdeurwaarder;*

• initiatie tot het pleiten .

* tenzij deze activiteiten door omstandigheden niet kunnen worden aangeboden..

Studiemateriaal

• cursus
• slides

Toelichting werkvorm

Er vinden zeven werkcolleges plaats, allen tijdens het eerste semester. Zij vinden elke week plaats op een vast tijdstip, volgens de groepsindeling en volgens het rotatieschema van het werkcollege Rechtsmethodiek, het werkcollege Juridisch schrijven en het werkcollege Legal English. De groepsindeling en het rotatieschema verschijnen op Toledo.

Er vinden enkele hoorcolleges plaats, die worden aangekondigd op Toledo.

De studenten schrijven in duo een juridische paper, ‘rechtsvraag’ genoemd. Zij worden begeleid door een rechtsvraagbegeleider. Na indiening zullen de studenten hun paper mondeling verdedigen tijdens een gesimuleerde rechtszaak, of ‘pleitoefening’, in aanwezigheid van een magistraat. Deze vindt plaats in een week tijdens het tweede semester, de ‘pleitweek’ genoemd.

De student neemt deel aan een gevangenisbezoek en volgt een dagstage bij een gerechtsdeurwaarder. De student schrijft zich daarvoor in volgens de procedure beschreven op Toledo.

Aanwezigheid is verplicht voor elk van bovenstaande onderdelen.

Op Toledo wordt een kalender ter beschikking gesteld met een overzicht van de zeven werkcolleges, de hoorcolleges en de pleitweek, en de weken waarin zij plaatsvinden.

Toelichting

Het neutraal rapport, inclusief de mondelinge verdediging, wordt gequoteerd op 14 van de 20 punten.

De schriftelijke proef wordt gequoteerd op 6 van de 20 punten. Op de schriftelijke proef worden vragen gesteld over de inhoud van de hoorcolleges en wordt de inhoud van de werkcolleges getoetst, bijvoorbeeld door middel van de analyse van een vonnis, arrest en/of een wetenschappelijk artikel.

Op de totaalscore worden punten in mindering gebracht indien de student zonder geldige reden (d.i. ziekte of overmacht, mits bewijs):

- afwezig is op het werkcollege;

- bij afwezigheid, het werkcollege niet inhaalt of geen vervangtaak maakt;

- niet aan een gevangenisbezoek deelneemt;*

- geen gerechtsdeurwaardersstage volgt;*

- niet deelneemt aan de pleitoefening;

Behoudens overmacht leiden drie ongewettigde afwezigheden tot een nul-quotering voor het gehele opleidingsonderdeel. De ingeroepen overmacht wordt beoordeeld door de titularis, onverminderd de bevoegdheid van de ombuds om examens te verplaatsen omwille van zwaarwichtige redenen.

Meer informatie hierover wordt ter beschikking gesteld op Toledo.

* Indien deze onderdelen wegens omstandigheden niet worden aangeboden, worden hiervoor geen minpunten in rekening gebracht.

Een onvoldoende voor dit vak is niet tolereerbaar voor rechtenstudenten. Een onvoldoende is wel tolereerbaar voor studenten van een FEB-opleiding.

Toelichting bij herkansen

De tweede examenkans in de derde examenperiode verloopt als volgt. De deelscore van de schriftelijke proef uit de eerste zittijd is niet overdraagbaar naar de tweede zittijd. De student legt de schriftelijke proef dus opnieuw af en dient opnieuw een neutraal rapport in. Dat neutraal rapport moet een duidelijke vooruitgang vertonen. De afwezigheid van een duidelijke vooruitgang impliceert dat de student de verstrekte feedback niet heeft opgevolgd, wat aanleiding geeft tot een lagere quotering. Er is in de tweede zittijd geen nieuwe voorlopige versie of peer review; die elementen verdwijnen bijgevolg uit de beoordeling in het onderdeel ‘rechtsvraag’. Voor de mondelinge verdediging (‘pleitoefening’) wordt een tweede examenkans ingericht. De mondelinge verdediging is verplicht.

Een onvoldoende voor dit vak is niet tolereerbaar voor rechtenstudenten. Een onvoldoende is wel tolereerbaar voor studenten van een FEB-opleiding.

Inhoud

Het werkcollege valt uiteen in drie grote onderdelen:
- juridisch Nederlands
- juridisch schrijven in de praktijk
- rechtswetenschappelijk schrijven

Voor alle onderdelen zijn er werkcolleges in kleine groepen (met praktische toepassingen, opdrachten en/of oefeningen), eventueel aangevuld met hoorcolleges. De werkcolleges en hoorcolleges worden gespreid over het eerste en tweede semester. De planning en groepsindeling wordt gecommuniceerd via Toledo. De aanwezigheid is verplicht.

Studiemateriaal

• P. SCHOUKENS, K. HENDRICKX, E. TERRYN (red.), Juridisch Nederlands (tweede editie), Leuven, Acco, 2016.
• P. SCHOUKENS, K. HENDRICKX, E. TERRYN (red.), Juridisch schrijven in de praktijk (tweede editie), Leuven, Acco, 2015.
• L. KESTEMONT, P. SCHOUKENS (red.), Rechtswetenschappelijk schrijven (tweede editie), Leuven, Acco, 2017.

Toelichting werkvorm

Werkcolleges, aangevuld met hoorcolleges en online-oefeningen, waarin juridische teksten met hun specifieke opbouw, stijl en juridisch taalgebruik bestudeerd worden.

Toelichting

Test Juridisch Nederlands, kleine testen tijdens werkcolleges en in te leveren stukken.

Puntenverdeling van de evaluatiemomenten (totaal: 100)

1) Test Juridisch Nederlands (25 punten)

2) Beoordeling van kleine testen tijdens werk- of hoorcolleges: brief/ingebrekestelling (10 punten), opdracht werkcollege 3 (10 punten) en rechtswetenschappelijk schrijven (10 punten)

3) In te leveren stukken:

Conclusies: voorlopige (15 punten) en definitieve versie (15 punten)

Taak rechtswetenschappelijk schrijven (15 punten)

Niet deelnemen aan een evaluatiemoment of een in te leveren stuk te laat indienen leidt automatisch tot een nul-score op het evaluatiemoment.

Op de totaalscore worden punten in mindering gebracht indien de student zonder geldige reden (d.i. ziekte of overmacht):

- onvoorbereid aanwezig is op het werkcollege en/of onvoldoende meewerkt tijdens het werkcollege;

- afwezig is op het werkcollege;

- bij gewettigde afwezigheid, het werkcollege niet inhaalt of geen vervangtaak maakt.

Behoudens overmacht leiden drie ongewettigde afwezigheden tot een nul-quotering voor het gehele opleidingsonderdeel. De ingeroepen overmacht wordt beoordeeld door de titularis, onverminderd de bevoegdheid van de ombudsman om examens te verplaatsen omwille van zwaarwichtige redenen.

Meer informatie hierover wordt ter beschikking gesteld op Toledo.

Een onvoldoende voor dit vak is niet tolereerbaar voor rechtenstudenten. Een onvoldoende is wel tolereerbaar voor studenten van een FEB-opleiding.

Toelichting bij herkansen

De studenten dienen twee geschreven stukken in (10 punten) en leggen een test af die ingaat op juridisch Nederlands en rechtswetenschappelijk schrijven (10 punten).

Een onvoldoende voor dit vak is niet tolereerbaar voor rechtenstudenten. Een onvoldoende is wel tolereerbaar voor studenten van een FEB-opleiding.

Inhoud

De cursus biedt een breed overzicht van de evolutie van het economisch denken en gaat dieper in op de door de behandelde economen geleverde bijdragen, de gehanteerde concepten en de coherentie van hun denksystemen.
In de inleiding wordt aangegeven wat de belangrijkste bronnen zijn voor de geschiedenis van het economisch denken.
Deel I behandelt de ‘pre-klassieke’ periode, met vooral aandacht voor auteurs als Petty, Mandeville en Cantillon, en de fysiocraten.
Deel II gaat over de periode van de ‘klassieke politieke economie’. Het werk van Adam Smith, Thomas Robert Malthus, David Ricardo, John Stuart Mill en Karl Marx wordt beproken.  Er wordt eveneens aandacht besteed aan de inzichten van Jeremy Bentham en de vroege socialisten (Saint-Simon, Fourier, Owen, …).
In Deel III komt de ‘neo-klassieke’ periode aan bod. Hier gaat het over de neo-klassieke voorlopers (Cournot, Dupuit, Gossen), de neo-klassieke revolutie (Jevons, Menger, Walras), de Historische School, het ontstaan van de welvaartseconomie, de theorie van het algemeen economisch evenwicht, enzovoort. Ook het werk van John Maynard Keynes in het interbellum komt aan bod. In de mate van het mogelijke wordt ook verwezen naar de meer recente geschiedenis van het economisch denken.

*

Sessie
1. Inleiding – Griekse Oudheid – Scholastieken
Sessie 2.
Mercantilisme – Petty – Cantillon – Law – Boisguilbert
Sessie
3. De Fysiocraten
Sessie
4. Mandeville – Adam Smith
Sessie
5. Malthus – Ricardo
Sessie
6. Bentham – Vroege Socialisten – John Stuart Mill
Sessie
7. Karl Marx – Volgelingen van Marx
Sessie
8. De Neo-klassieke Voorlopers: Cournot – Dupuit – Gossen
Sessie
9. De Neo-klassieke Grondleggers: Jevons – Menger – Walras
Sessie
10. De Theorie van het Algemeen Economisch Evenwicht
Sessie
11. De Ontwikkeling van de Welvaartseconomie
Sessie
12. John Maynard Keynes en het Ontstaan van de Macro-economie

Studiemateriaal

Guido ERREYGERS, Ontwikkeling van het Economisch Denken [Cursustekst], Leuven, Acco, 2006.
Guido ERREYGERS (Ed.), Ontwikkeling van het Economisch Denken. Tekstenbundel, Leuven, Acco, 2006.

Toelichting werkvorm

Hoorcolleges
Presentatie en discussie van geselecteerde teksten

Toelichting

Bepaling examenresultaat 
* Het examen wordt beoordeeld door 
de docent(en), zoals meegedeeld via Toledo en de examenregeling. Het 
resultaat wordt berekend en uitgedrukt met een geheel getal op 20.
* Het examenresultaat is een gewogen cijfer dat als volgt wordt bepaald:
- De mondelinge presentatie van een tekst uit de tekstenbundel wordt 
beoordeeld op 20% van de punten, het afrondend examen op 80% van de 
punten.

Evaluatie opdracht
* Deadline:
- De inleveringstermijn en deadline worden vastgelegd door de titularis en 
via Toledo meegedeeld.
- Indien de vastgelegde inleveringstermijn niet wordt gerespecteerd, wordt de beoordeling van het betrokken onderdeel 0/20, tenzij om een zwaarwichtige reden na aanvraag een nieuwe indieningsdatum wordt bepaald.

Evaluatie derde examenperiode
* De student heeft per academiejaar tweemaal de kans deel te nemen aan 
het examen: een eerste keer in de eerste of tweede examenperiode, 
overeenkomstig het semester waarin het opleidingsonderdeel staat 
geprogrammeerd, en een tweede keer in de derde examenperiode. 

* De evaluatiekenmerken van de derde examenperiode zijn gelijk aan deze 
van de eerste of tweede examenperiode 

* Tijdens de derde examenperiode (herexamens) bestaat de eindbeoordeling alleen uit het schriftelijk examen. De opdracht wordt niet meer opgenomen in het resultaat.

Examenkenmerken
- Het examen bestaat uit open vragen.
- Voorbeeldexamenvragen worden aangeboden via Toledo.
 

Toelichting bij herkansen

Tijdens de derde examenperiode (herexamens) bestaat de eindbeoordeling alleen uit het schriftelijk examen. De opdracht wordt niet meer opgenomen in het resultaat.

Inhoud

Een eerste deel analyseert het ontstaan van het handelskapitalisme tijdens de middeleeuwen (ca. 800-ca. 1450) in Europa. Daarbij wordt uitgebreid aandacht besteed aan het delicate evenwicht tussen bevolkingsgroei en landbouw, de economische aspecten van de feodaliteit, de opkomst van de steden, het ontstaan van internationale handel, en de ontwikkeling van een aangepast munt- en kredietwezen.

Het tweede deel behandelt de ontwikkeling van het mercantilisme, met nadruk op de opbouw van een koloniale en Atlantische handelseconomie (ca.1450-ca. 1750). Verder besteden we aandacht aan het ontstaan van het bankbiljet en andere financiële instrumenten. Schaduwzijden zoals de geringe agrarische vooruitgang worden eveneens verklaard.

Het derde deel staat in het teken van de industriële revolutie en zijn ingrijpende gevolgen op sociaal en economisch gebied (ca. 1750-1914). Wat was de industriële revolutie? Waarom was Groot-Brittannië de pionier en niet China? Hoe kon het Europese vasteland zijn aanvankelijke achterstand bijbenen? Wat was de rol van nieuwe vervoerstechnieken (stoomschepen, spoorwegen) en van nieuwe distributievormen? Ook de ontwikkeling van de gouden standaard en van het financieel kapitalisme komt uitgebreid aan bod.

Een vierde deel (1914-1945) onderzoekt de ondergang van de Europese wereldhegemonie. Wat waren de economische oorzaken en gevolgen van de twee wereldoorlogen? Hoe kunnen we het ontstaan van de Grote Depressie van de jaren 1930 verklaren? Welke remedies werden ontwikkeld en hoe effectief waren ze?

Deel vijf tenslotte analyseert de overgang naar het postindustriële tijdperk (1945-heden). Welke gevolgen had het Amerikaanse leiderschap op de wereldeconomie? Hoe ging West-Europa daarmee om? Daarnaast wordt aandacht besteed aan de opkomst en ondergang van de socialistische planeconomie. Ook de opbouw van de gemengde economie in het Westen, de economische aspecten van de dekolonisatie en de uitbouw van een netwerk van internationale instellingen, zoals GATT, IMF en Wereldbank, wordt kritisch doorgelicht.  

Telkens wordt gewezen op de relevantie van historisch-economische processen voor de analyse van hedendaagse problemen.

Studiemateriaal

Verplicht studiemateriaal: Buyst, E., 2024, Economische geschiedenis, Acco Uitgeverij.
Aanbevolen studiemateriaal:
Landes, D.S. (1998), The Wealth and Poverty of Nations, FEB Learning.
Crouzet, F.(2001), A history of the European Economy, 1000-2000, FEB Learning.

Broadberry, S. en Fukao, K. (2021), The Cambridge Economic History of the Modern World. 

Bij deze leeractiviteit wordt gebruik gemaakt van het digitaal leerplatform, o.m. voor het ter beschikking stellen van extra cursusmateriaal en presentatieslides.

Toelichting werkvorm

Wat de hoofdwerkvorm betreft, wordt in de uiteenzettingen vooral aandacht besteed aan de moeilijker te begrijpen en te contextualiseren historisch-economische processen. De gemakkelijkere gedeelten, die daarom niet minder belangrijk zijn, worden tijdens de uiteenzettingen slechts kort aangehaald. Begeleide zelfstudie op basis van de cursustekst of ander studiemateriaal krijgt hier een plaats, waarbij de studenten worden aangemoedigd samen te werken en vragen te stellen. 

Via interactie worden de studenten aangespoord de reeds verworven conceptuele en theoretisch-economische kennis te gebruiken en te toetsen aan de realiteit uit het verleden. Daaruit volgt een beter begrip van enerzijds de economische concepten en anderzijds van de belangrijkste ontwikkelingstendensen doorheen de tijd.

Van de studenten wordt ook verwacht dat ze vergelijkingen kunnen maken tussen gelijkaardige fenomenen en processen in verschillende tijdsperiodes. In de uiteenzettingen worden elementen aangereikt, die door de student zelf verder worden uitgewerkt.

Toelichting

Evaluatiekenmerken

Het examen tijdens de examenperiode is een schriftelijk gesloten-boekexamen.   Het examen bestaat uit open vragen.

Bepaling examenresultaat:

Het examen wordt beoordeeld door de titularis, zoals meegedeeld via Toledo en de examenregeling. Het resultaat wordt berekend en uitgedrukt met een geheel getal op 20.
 

Tweede examenkans
*De student heeft per academiejaar tweemaal de kans deel te nemen aan het examen, een eerste keer in de eerste of tweede examenperiode en een tweede keer in de derde examenperiode.
*De evuluatiekenmerken en de bepaling van het examenresultaat van de tweede examenkans is identiek aan die van de eerste examenkans zoals hierboven beschreven.

Inhoud

Inhoudstafel handboek:

Deel 1: Sociologie, een wetenschap van de samenleving
1. Op ontdekkingstocht door een bekend gebied? Over de eigen aard van de samenleving
2. De samenleving is een veld van tegengestelde krachten
3. Waarmee zijn sociologen bezig
4. De ene bril is de andere niet: Van dagelijkse naar wetenschappelijke waarneming

Deel 2. Blokken, apart en gestapeld
5. Blokken uit de sociologische blokkendoos: Over sociaal handelen, interactie en communicatie, posities en relaties, rol en status
6. Een netwerk is geen groep: Over de diversiteit van samenlevingsverbanden
7. Moderne samenlevingen zijn altijd multicultureel: Over cultuurpatronen en hun componenten
8. Levenslang leren – om in het gareel te lopen: Over socialisatie en sociale controle, conformisme en deviantie
9. Organisaties

Deel 3. Sociale ongelijkheid en sociale klassen
10. Ongelijkheid is van alle tijden: Over de gelaagdheid van de samenleving
11. Sociologen over sociale klassen: twee voorvaders, drie tradities
12. Het einde van de sociale klassen?

Deel 4. Over maatschappelijke veranderingen
13. Ook een film is een opeenvolging van ‘stills’ Over sociale verandering en modernisering
14. De toestand vandaag. Voortzetting van het verleden of bruuske breuken?

Deel 5. Scholen in de sociologie
15. Eenheid in verscheidenheid, verscheidenheid in eenheid

Studiemateriaal

Gebruikt studiemateriaal:

- Vranken, J., Van Hootegem, G., & Henderickx, E. (2017). Het speelveld, de spelregels en de spelers (Editie 6). Leuven: Acco.
- Slides gebruikt tijdens het hoorcollege

- Bij deze onderwijsleeractiviteit wordt gebruik gemaakt van Toledo.

Toelichting werkvorm

In het hoorcollege wordt van de student verwacht dat er actief geparticipeerd wordt in de les. De studenten worden geacht de hoofdstukken vooraf door te nemen, zodat dit in de les kan toegepast worden op actuele voorbeelden.

Inhoud

Inhoudstafel handboek:

Deel 1: Sociologie, een wetenschap van de samenleving
1. Op ontdekkingstocht door een bekend gebied? Over de eigen aard van de samenleving
2. De samenleving is een veld van tegengestelde krachten
3. Waarmee zijn sociologen bezig
4. De ene bril is de andere niet: Van dagelijkse naar wetenschappelijke waarneming

Deel 2. Blokken, apart en gestapeld
5. Blokken uit de sociologische blokkendoos: Over sociaal handelen, interactie en communicatie, posities en relaties, rol en status
6. Een netwerk is geen groep: Over de diversiteit van samenlevingsverbanden
7. Moderne samenlevingen zijn altijd multicultureel: Over cultuurpatronen en hun componenten
8. Levenslang leren – om in het gareel te lopen: Over socialisatie en sociale controle, conformisme en deviantie
9. Organisaties

Deel 3. Sociale ongelijkheid en sociale klassen
10. Ongelijkheid is van alle tijden: Over de gelaagdheid van de samenleving
11. Sociologen over sociale klassen: twee voorvaders, drie tradities
12. Het einde van de sociale klassen?

Deel 4. Over maatschappelijke veranderingen
13. Ook een film is een opeenvolging van ‘stills’ Over sociale verandering en modernisering
14. De toestand vandaag. Voortzetting van het verleden of bruuske breuken?

Deel 5. Scholen in de sociologie
15. Eenheid in verscheidenheid, verscheidenheid in eenheid

Studiemateriaal

Gebruikt studiemateriaal:

- Vranken, J., Van Hootegem, G., & Henderickx, E. (2017). Het speelveld, de spelregels en de spelers (editie 6). Leuven: Acco.
- Slides gebruikt tijdens het hoorcollege

- Bij deze onderwijsleeractiviteit wordt gebruik gemaakt van Toledo.

Toelichting werkvorm

In dit onderdeel gaat de student zelf aan de slag met de leerstof. De studenten worden bij het begin van het semester in groepen ingedeeld. Elke groep krijgt een publiek toegankelijke plaats in Leuven toegewezen. Elke groep zal op de toegewezen plaats een sociologische observatie-opdracht uitvoeren. Hierbij wordt gebruik gemaakt van een analyserooster, dat concepten bevat die in de colleges behandeld worden. De resultaten van de observatie worden gepresenteerd tijdens de colleges. De docent en de medestudenten volgen de presentaties aandachtig en stellen vragen. Elke groep verwerkt vervolgens de resultaten tot een groepspaper.

Er wordt van de student verwacht dat er actief geparticipeerd wordt in de les. 

Toelichting

Bepaling examenresultaat:
Het examen wordt beoordeeld door de titularis(sen), zoals meegedeeld via Toledo en de examenregeling. Het resultaat wordt berekend en uitgedrukt met een geheel getal op 20. 

Evaluatie derde examenperiode:
De student heeft per academiejaar tweemaal de kans deel te nemen aan het examen: een eerste keer in de eerste examenperiode en een tweede keer in de derde examenperiode. Het examen in de derde examenperiode is van hetzelfde type en vorm als de eerste examenperiode.

Inhoud

1. Algemeen aanvaarde boekhoudprincipes
2. Basiselementen van het boekhoudrecht bij behandeling van de andere inhoudspunten
3. Boekhoudkundig proces
4. Kritisch zijn bij het relatief belang en gebruik van boekhoudkundige informatie
5. Inhoud van elke rubriek van de jaarrekening
6. Waarderingsregels van elke rubriek van de jaarrekening
7. Boekhoudkundige verwerking van voorbeelden van bedrijfsactiviteiten
8. Basisinzichten en kritisch zijn bij de effecten van boekhoudkundige keuzen op de jaarrekening
9. Opstellen van eenvoudige jaarrekeningen
10. Oefeningen per onderdeel en geïntegreerde oefeningen
11. Deelnemen aan een wetenschappelijke studie in het domein van Accountancy om zo kennis te maken met onderzoek in het domein.

Studiemateriaal

Gebruikt studiemateriaal

* Gaeremynck, Van den Abbeele, Willekens, Financieel Boekhouden, Intersentia. 
* Zelfstudiepakket in een elektronische leeromgeving DALIMATIC

Toledo

* Bij deze leeractiviteit wordt gebruik gemaakt van Toledo

Toelichting werkvorm

* Studenten maken zich de basisbegrippen, de grondbeginselen van het dubbel boekhouden en eenvoudige oefeningen eigen die aangereikt worden tijdens de hoorcolleges en in het studiemateriaal.
* Studenten worden intensief begeleid via het monitoraat waar zij wekelijks geïntegreerde oefeningen aangereikt krijgen.
* Studenten worden verwacht de lessen te volgen en systematisch de leerstof in te studeren en oefeningen te maken als voorbereiding van de werkcolleges.
* Studenten kunnen hierbij gebruik maken van het aangeboden studiemateriaal (cf. oefeningenboek) en een elektronisch zelfstudiepakket dat werd ontwikkeld aangepast aan hun kennen en kunnen.

Studiemateriaal

Zie studiemateriaal D0E16a Accountancy 

extra oefeningen aangeboden via Toledo.

Toelichting werkvorm

Oefeningensessies ter ondersteuning van D0E16a Accountancy. Deze oefeningensessies worden begeleid door het monitoraat.

Toelichting

Evaluatiekenmerken

* Het schriftelijk examen bestaat uit oefeningen en meerkeuzevragen (met giscorrectie).
* Op het examen mag gebruik gemaakt worden van een eenvoudige, niet-grafische rekenmachine en een onbeschreven minimum algemeen rekeningenstelsel.
* Niet alleen het louter gebruik van de gepaste rekeningen is van belang, maar ook een dieper inzicht tussen bedragen en samenhang van rekeningen en/of bedragen.
* Elementen van voorbeeldexamenvragen worden besproken tijdens de hoor- en werkcolleges.
 

Bepaling eindresultaat

* Het examen wordt beoordeeld door de docent(en), zoals meegedeeld via Toledo en de examenregeling. Het resultaat wordt berekend en uitgedrukt met een geheel getal op 20.
* Bij de beoordeling van de meerkeuzevragen wordt een giscorrectie toegepast.
 

Tweede examenkans

*De evaluatiekenmerken en bepaling van het eindresultaat van de tweede examenkans zijn identiek aan die van de eerste examenkans zoals hierboven beschreven

Toelichting bij herkansen

*Zie 'Toelichting' onder 'Evaluatieactiviteiten' voor bijkomende informatie i.v.m. de tweede examenkans.

Inhoud

In het seminarie ligt de klemtoon op het zelfstandig creatief toepassen van de wetenschappelijke kennis bij het oplossen van veelal vakoverschrijdende economische problemen. In het seminarie staat de praktische toepasbaarheid van de economische theorie centraal. Naast de bespreking en de analyse van concrete economische problemen, worden de studenten tevens vertrouwd gemaakt met de aspecten van de mondelinge en de schriftelijke communicatie daaromtrent.

Toelichting

Bepaling examenresultaat* Het eindresultaat wordt vastegesteld door de betrokken titularis/docent, zoals meegedeeld via Toledo. Het resultaat wordt berekend en uitgedrukt met een geheel getal op 20.
* Het eindresultaat wordt samengesteld door een score op de paper en een score op de deelname tijdens de contactmomenten (discussie paper).

Evaluatie derde examenperiode
* De student heeft tweemaal de kans deel te nemen aan het examen: een eerste keer in de eerste of tweede examenperiode en een tweede keer in de derde examenperiode.
* De evaluatiekenmerken van de derde examenperiode zijn gelijk aan deze van de eerste of tweede examenperiode. 
 

Inhoud

Economische groei, werkloosheid, interest, wisselkoersen, aandelen- en obligatiemarkten, banken, overheidsschuld, inflatie,... Door het huidige economische klimaat domineren deze macro-economische grootheden vaak het nieuws. Dit vak onderwijst de basismodellen in de macro-economie die weergeven hoe deze macro-economische grootheden samenhangen. Aan bod komen ondermeer het "Solow model" voor het verklaren van economische groei op de lange termijn, en het "IS-LM model" en "AV-AA" model voor het verklaren van economische groei op korte termijn. Extra aandacht wordt geschonken aan verklaringen voor de Grote Recessie / Grote Financiële crisis aan de hand van, ondermeer, "liquidity traps", "leverage", “bank runs”. De recessie als gevolg van de Covid-pandemie, en de macro-economische beleidsafwegingen worden eveneens besproken.

De bespreking van AV-AA, IS-LM en groeimodellen volgt in grote lijnen het handboek "Macroeconomics: A European Perspective" (2014 editie) van Olivier Blanchard, Alessia Amighini en Francesco Giavazzi. Daarnaast worden ook meer geavanceerde mathematische modellen behandeld, op basis van andere bronnen.

Op het einde van deze cursus moet de student in staat zijn om:

• kritisch na te denken over macro-economische berichtgeving in de populaire en gespecialiseerde pers
• de basismodellen in de macro-economie intuïtief te begrijpen
• het juiste macro-economisch denkkader te kiezen voor de analyse van een probleem
• de basismodellen te kunnen simuleren
• op een intuïtieve en wiskundige wijze na te denken over enkele meer geavanceerdere macro-economische modellen.

Studiemateriaal

Slides, aangevuld met krantenartikelen, blogposts, video’s e.a.

Toelichting werkvorm

  Dit opleidingsonderdeel bestaat uit hoorcolleges waarin stof wordt uitgelegd en en toegepast aan de hand van krantenartikelen, blogposts, video's. etc.

Toelichting

Bepaling examenresultaat
* Het examen wordt beoordeeld door de titularis(sen), zoals meegedeeld via Toledo en de examenregeling. Het resultaat wordt berekend en uitgedrukt met een geheel getal op 20.
Evaluatie derde examenperiode
* De student heeft per academiejaar tweemaal de kans deel te nemen aan het examen: een eerste keer in de eerste of tweede examenperiode en een tweede keer in de derde examenperiode.
* De evaluatiekenmerken van de derde examenperiode zijn gelijk aan deze van de eerste of tweede examenperiode

Inhoud

Het gedrag van de consument en de producent

• Voorkeuren - optimale keuze van producten
• Theorie van de vraag, consumentensurplus, Slutsky decompositie, Roy's identity
• Productiefuncties - optimale keuze van inputs
• Kostenfuncties, schaalvoordelen, Shepard's Lemma

Alternatieve marktvormen

• De perfect competitieve markt
• Eigenschappen van de perfect competitieve markt
• Monopolie en prijsdiscriminatie
• Oligopolie

Uitbreidingen

• Speltheorie
• Beslissen onder onzekerheid
• Asymmetrische informatie en moreel risico
• Marktfalingen: externaliteiten en publieke goederen

Studiemateriaal

Gebruikt studiemateriaal
* Besanko, Braeutigam, Microeconomics, Wiley, 2e editie of later
* Verboven, F., slides en cursusnota's

Bij deze onderwijsleeractiviteit wordt gebruik gemaakt van Toledo.

Toelichting werkvorm

De werkvorm bestaat voor 75% uit colleges en voor 25% uit oefeningsessies.

Toelichting

Evaluatiekenmerken

Het examen bestaat uit een partiële evaluatie tijdens het semester en een afrondend examen tijdens de examenperiode.

Bepaling eindresultaat
* Het examen wordt beoordeeld door de titularis, zoals meegedeeld via Toledo en de examenregeling. Het resultaat wordt berekend en uitgedrukt met een geheel getal op 20.
* De partiële evaluatie wordt beoordeeld op 25% van de punten, het afrondend examen op 75% van de punten. De partiële evaluatie bestaat uit verplichte oefeningen doorheen het semester, en een tussentijdse toets in het midden van het semester.

Indien de student niet deelneemt aan de deelevaluatie, wordt de beoordeling van de niet afgelegde deelevaluatie meegeteld als een 0-score binnen het gewogen eindresultaat

Tweede examenkans

De punten behaald tijdens de partiële evaluatie tellen mee voor 25% indien in het voordeel van de student. Anders is de beoordeling alleen gebaseerd op het examen van de 2e examenkans.

Toelichting bij herkansen

De punten behaald tijdens de partiële evaluatie tellen mee voor 25% indien het resultaat van het herexamen hoger is dan het resultaat van de partiële evaluatie tijdens de eerste zittijd. Anders is de beoordeling alleen gebaseerd op het examen van de 2e examenkans.

Inhoud

Bestaat uit drie delen: beschrijvende statistiek, kansrekenen, en statistische besluitvorming.  Er volgt een bondig overzicht. 

 

I  BESCHRIJVENDE STATISTIEK (ongeveer zes uren hoorcollege)
1.  Data (en de datamatrix)
1.1.  meetbaarheid : kwalitatief (nominaal, ordinaal) versus kwantitatief (interval, ratio geschaald)
1.2.  discreet versus versus continu, gegroepeerde data
1.3.  univariaat versus multivariaat
2.  Voorstelling data
2.1.  grafieken : o.a. (cumulatieve) frequentiegrafieken (discreet versus continu)
3.  Kengetallen of datastatistieken : univariaat
3.1.  kengetallen van centrale ligging of centrummaten (en hun eigenschappen)
3.1.1.  rekenkundig gemiddelde (balans in evenwicht, minimaliseert de som van gekwadrateerde afwijkingen, gevoelig voor elke observatie)
3.1.2.  afgeknot (rekenkundig) gemiddelde, geometrisch gemiddelde
3.1.3.  mediaan (robuust voor uitschieters, minimaliseert som van absolute afwijkingen)
3.1.4.  modus
3.2.  maatstaven van relatieve ligging
3.2.1.  minimum, maximum, mediaan, kwartielen en percentielen
3.3.  maatstaven van spreiding
3.3.1.  variatiebreedte of range, interkwartielbreedte (grijpt de 50% middenblok)
3.3.2.  gemiddelde absolute afwijking (tov rekenkundig gemiddelde, tov mediaan)
3.3.3.  gemiddelde gekwadrateerde afwijking MSE
3.3.4.  steekproefvariantie versus populatievariantie
3.3.5.  stelling van Chebyshev
3.3.6.  variatiecoëfficiënt
3.3.7.  polarisatie bij ordinale meetbaarheid, heterogeniteit bij nominale data
3.4.  maatstaven van scheefheid
3.4.1.  Skewness Pearson, scheefheidscoëfficiënt
3.5.  kurtosis
3.6.  Lorenz-curve en Gini-coëfficiënt (inkomensongelijkheid)
4.  Kengetallen : bivariaat
4.1.  univariate kengetallen voor de projecties
4.2.  covariantie en correlatie (steekproef versus populatie)

 

II  KANSREKENEN (ongeveer vijftien uren hoorcollege)
1.  Kansruimte, stochastisch experiment
1.1.  gebeurtenis en kans, axioma's voor een kansruimte (Omega, P)
1.2.  eenvoudige eigenschappen (vanuit axioma’s)
2.  Voorwaardelijke kans
2.1.  definitie, kansboom en vermenigvuldigen langsheen een kansboom
2.2.  wet van de totale kans, en de stelling van Bayes (1702-1761)
2.3.  onafhankelijke gebeurtenissen
3.  Stochasten of univariate kansvariabelen
3.1.  stochastisch experiment, populatie, kenmerk X, gebeurtenis, kans
3.2.  verdelingsfunctie : definitie en eigenschappen
3.3.  discrete versus continue stochasten
3.4.  dichtheidsfunctie : oppervlakte (integralen) als kans
3.5.  interpretatie van een dichtheid in termen van kansen
4.  Specifieke verdelingen
4.1.  uniforme (discreet versus continu)
4.2.  verdelingen gebaseerd op een Bernoulli experiment
4.2.1.  Bernoulli, binomiale, geometrische, hypergeometrische
4.2.2.  binomium coëfficiënt en binomium van Newton
4.3.  Poisson als limiet van een rij van binomiaal verdeelde stochasten
4.4.  wachttijden vanuit een Poisson-proces (geen geheugen)
4.5.  exponentiële verdeling, overlevingsfunctie 
5.  Kengetallen van een stochast X
5.1.  verwachtingswaarde E[g(X)]
5.2.  verwachte waarde E[X] en variantie var(X), de ongelijkheid van Chebyshev
5.3.  wet van herhaalde verwachtingen E[Y] = E[E[Y | X]]
5.4.  mediaan
6.  Beslissen onder onzekerheid
6.1.  verwachte payoff
6.2.  verwacht nut versus nut van verwachte waarde, de ongelijkheid van Jensen
7.  Stochastische vectoren (van lengte twee)
7.1.  gezamenlijke dichtheid, marginale dichtheden, voorwaardelijke dichtheden
7.2.  onafhankelijkheid van stochasten
7.2.1.  definitie op basis van gebeurtenissen

 

7.2.2. stellingen die onafhankelijkheid vertalen naar marginale en conditionele dichtheden
7.3.  verwachtingswaarde
7.3.1.  covariantie, variantie van een som, onafhankelijkheid versus nul-covariantie
8.  Momentgenererende functies
8.1.  de rij van ruwe momenten legt de stochast volledig vast
8.2.  inzicht in sommen van onafhankelijke stochasten
9.  De normale verdeling
9.1.  dichtheidsfunctie, de momenten
9.2.  willekeurige normale versus standaard normale verdeling
9.3.  mgf en sommen van onafhankelijke normaal verdeelde stochasten
9.4.  praktische berekeningen : bovenstaartkansen van de standaardnormale
10.  De gamma verdeling en de chi-kwadraat verdeling
10.1.  kwadraat van een standaard normale, dichtheidsfunctie en haar verloop
10.2.  de verwachte waarde, de variantie, en de mgf
11.  Centrale limietstelling: convergeren in verdeling, formulering, en toepassingen
 
III  STATISTISCHE BESLUITVORMING (ongeveer vijftien uren hoorcollege)
1.  Steekproef
1.1.  representatieve steekproef, lukrake trekking, gestratificeerde,  clustersteekproef, geobserveerde steekproef
1.2.  stochastiek van het steekproefgemiddelde en van de steekproefvariantie
2.  Puntschatters voor een populatieparameter
2.1.  een puntschatter versus een intervalschatter
2.2.  criteria voor schatters 
2.2.1.  vertekening (bias), consistentie (ongelijkheid van Chebyshev),  efficiëntie
2.2.2.  het rekenkundig gemiddelde als BLUE voor het populatiegemiddelde
2.2.3.  steekproefvariantie als niet-vertekend puntschatter voor populatievariantie
2.3.  maximum-likelihood methode
2.3.1.  Bernoulli, Poisson, exponentiële, normale (vertekening)
2.3.2.  eigenschappen van ML-schatters
3.  Betrouwbaarheidsintervallen : de klassieke oefeningen
3.1.  puntschatter, verdeling van de puntschatter, betrouwbaarheidsinterval
3.2.  b.i. voor de verwachte waarde van een normale verdeling met variantie gekend
3.2.1.  halve intervalbreedte en de lengte van de steekproef
3.3.  b.i. voor de verwachte waarde van een normale verdeling met variantie niet gekend
3.3.1.  verdeling van steekproefvariantie, de t-verdeling (versus de normale)
3.4.  b.i. voor het verschil in verwachte waarde van twee onafhankelijke normale verdelingen
3.4.1.  varianties gekend, varianties aan elkaar gelijk en ongekend
3.4.2.  varianties niet gekend, Behrens-Fisher probleem, benaderend b.i. (CLS)
3.4.3.  b.i. voor verhouding varianties (F-verdeling)
3.5.  b.i. voor de variantie van een normale verdeling (chi-kwadraat schatter)
3.6.  b.i. voor de kans op succes in een Bernoulli-experiment
3.6.1.  kwadratische vergelijking oplossen
3.6.2.  vereenvoudigende benadering
3.7.  b.i. voor het verschil in kans op succes bij twee onafhankelijke Bernoulli’s
4.  Toetsen van hypothesen
4.1.  basisnotatie : nulhypothese, alternatieve hypothese, parameterhypothese, enkelvoudige hypothese, meervoudige hypothese
4.2.  procedure : formuleren van de nul- en van de alternatieve hypothese, betrouwbaarheidsniveau, toetsstochast, verdeling van de toetsstochast indien de nulhypothese waar is, kritisch gebied aanduiden, toets uitvoeren op de geobserveerde data, besluiten : nulhypothese al dan niet verwerpen (ten voordele van de alternatieve)
4.3.  eenzijdig versus tweezijdig verwerpingsgebied
4.4.  p-waarde
4.5.  gepaarde versus onafhankelijke observaties
4.6.  type-I-fout versus type-II-fout
4.6.1.  kans op fouten : alpha (voor type-I) versus beta (voor type-II)
4.6.2.  berekenen van alpha en beta
4.7.  verband tussen hypothesetoets en betrouwbaarheidsinterval
5.  Goodness-of-fit
5.1.  Pearson-chi-kwadraat-test
5.1.1.  TWEE cellen, Bernoulli-experimenten, binomiale benaderen door normale, en kwadrateren (en veralgemenen naar meer dan twee cellen)
5.1.2.  Pearson-chi-kwadraat-toets voor onafhankelijkheid
5.2.  Quantile-Quantile-plot
6.  Bivariaat normale verdeling
6.1.  toetsen van correlatie
7.  Niet-parametrische methoden
7.1.  motivatie
7.2.  Mann - Whitney – Wilcoxon rangsom
 
IV  OEFENINGEN (worden voorbereid door de studenten, ongeveer twaalf contacturen)
 

Studiemateriaal

Gebruikt studiemateriaal wordt aangeboden via TOLEDO.

Toelichting

De evaluatie bestaat uit drie delen en wordt gewogen als volgt:

• een tussentijds examen in week 5 van het academiejaar op 3 punten
• een tussentijds examen in week 10 van het academiejaar op 5 punten
• een examen in de examenperiode op 12 punten

Studenten die omwille van overmacht niet aanwezig kunnen zijn op een deelexamen, volgen de procedure zoals omschreven op het studentenportaal. 

Indien er geen sprake is van overmacht en de student niet deelneemt aan één (of meerdere) van de deelevaluaties, wordt de beoordeling van de niet afgelegde deelevaluatie(s) meegeteld als een 0-score binnen het gewogen eindresultaat.

Bepaling examenresultaat:

Het examen wordt beoordeeld door de titularis, zoals meegedeeld via Toledo en de examenregeling. De deelresultaten van de tussentijdse examens worden bekend gemaakt via Toledo. Het eindresultaat wordt berekend en uitgedrukt met een geheel getal op 20.

Evaluatie derde examenperiode

• De student heeft tweemaal de kans deel te nemen aan het examen: een eerste keer in de eerste examenperiode en een tweede keer in de derde examenperiode.
• De evaluatiekenmerken van de tweede examenkans zijn verschillend aan deze van de eerste examenkans: het examen in tweede examenkans bestaat uit één examen op 20 punten. Deelresultaten uit de eerste zittijd zijn niet overdraagbaar. 

Examenkenmerken

• Gesloten boek
• Enkele meerkeuzevragen met giscorrectie
• Enkele open vragen, mondelinge toelichting bij één open vraag.
• Gebruik van tabellen en van een eenvoudige rekenmachine wordt toegelaten.

Toelichting bij herkansen

De tweede examenkans bestaat uit één examen op 20 punten. Deelresultaten uit de eerste zittijd zijn niet overdraagbaar. 

Inhoud

Een eerste deel behandelt het intrestrekenen en de wijze waarop financiële instellingen hiermee omgaan in het ontwerp van financiële producten. Dit omvat enkelvoudige en samengestelde interestrekening, , annuïteiten, leningen en beleggingsproblemen. Doorheen dit deel wordt voortdurend het gebruik van de berekeningen geïllustreerd aan de hand van praktijktoepassingen die zijn uitgewerkt in de cursus en eveneens via andere wegen aangebracht worden (website financiële instellingen, product brochures financiële instellingen, aankondigingen in tijdschriften en kranten, …).
Een tweede deel omvat een overzicht van het Belgisch financieel institutioneel kader binnen Europa alsook de aan de gang zijnde ontwikkelingen. Vervolgens worden de bankactiviteiten besproken en de interactie met het bedrijfsleven. Aan bod komen een korte bespreking van de actief- en passiefposten van een bankbalans, het analyseren van eenvoudige kredietpakketten en een bespreking van enkele begrippen en basisregels inzake het beheer van een bankbalans. Ook hier wordt illustratief materiaal aangedragen via de cursus en via websites van financiële instellingen en toezichtsorganen.
Een laatste deel behandelt basisbegrippen inzake de werking van de Belgische financiële markten (in Europees perspectief) alsook enkele belangrijke groepen van erop verhandelde financiële producten. Hier wordt illustratief materiaal aangedragen via artikels uit de financieel economische berichtgeving, websites van beurzen en simulatiemogelijkheden.

Studiemateriaal

Gebuikt studiemateriaal

• Handboek: Smedts, K., Van Hulle C., Bank- en Financiewezen, ACCO Uitgeverij
• Extra cursusmateriaal (artikels, oefeningen…) wordt ter beschikking gesteld via Toledo.

Toledo

Bij deze leeractiviteit wordt gebruik gemaakt van Toledo

Toelichting werkvorm

In interactieve hoorcolleges wordt de leerstof uit het handboek uitgelegd en gedemonstreerd aan de hand van toepassingen en oefeningen. Deze oefeningen worden nadien verder ingeoefend in de werkcolleges.

Studiemateriaal

Zie studiemateriaal D0E24a Bank- en financiewezen. Tijdens de werkcolleges worden oefeningen die op Toledo worden geplaatst, opgelost. 

Toelichting werkvorm

Het werkcollege wordt begeleid door praktijkassistenten/studiebegeleiders en bestaat voornamelijk uit:

• kort overlopen stof hoorcollege
• onder begeleiding oefeningen maken

Toelichting

Evaluatiekenmerken

* De paper/werkstuk bestaat uit een groepswerk. De exacte opdracht, inleveringstermijn en deadline worden vastgelegd door de docent(en) en via Toledo meegedeeld.
* Het schriftelijk examen bestaat uit meerkeuzevragen en open vragen.
* Er mag gebruik gemaakt worden van een eenvoudige, niet-programmeerbare rekenmachine
* Een formularium wordt ter beschikking gesteld als bijlage bij de examenkopij.

Bepaling eindresultaat

* Het opleidingsonderdeel wordt beoordeeld door de docent(en), zoals meegedeeld via Toledo en de examenregeling. Het resultaat wordt berekend en uitgedrukt met een geheel getal op 20.
* Het examenresultaat is een gewogen cijfer dat als volgt wordt bepaald:
          - Op 2 van de 20 punten: groepswerk
          - Op 18 van de 20 punten: schriftelijk examen
* Bij de beoordeling van de meerkeuzevragen wordt een giscorrectie toegepast.
* Indien de student niet deelneemt aan het groepswerk of het eindexamen, wordt de beoordeling van het niet afgelegde onderdeel meegeteld als een 0-score binnen het gewogen eindresultaat.
* Indien de vastgelegde inleveringstermijn van het  groepswerk niet wordt gerespecteerd, wordt de beoordeling van het groepswerk meegeteld als een 0-score binnen het gewogen eindresultaat, tenzij om zwaarwichtige reden na aanvraag een nieuwe indieningsdatum wordt bepaald.

Tweede examenkans

*De evaluatiekenmerken en de bepaling eindresultaat van de tweede examenkans verschillen van die van de eerste examenkans: Bij de tweede examenkans maakt het groepwerk geen deel meer uit van de evaluatie en bestaat de eindbeoordeling alleen uit het examen. 

Toelichting bij herkansen

*Zie 'Toelichting' onder 'Evaluatieactiviteiten' voor bijkomende informatie i.v.m. de tweede examenkans.

Content

The seminar familiarizes students with the different stages of economic research: 

• Formulating a research question based on economic theory and literature;
• Using a statistical software for data management and statistical analysis;
• Reporting results in a research paper.

Course material

All course materials are available via Toledo.

Explanation

Evaluation: 

The evaluation contains two parts: one assignment (15% of the overall grade), presentation (paper report or oral) of the advancement of the project during the term (15% of the overall grade), and a final paper (70% of the overall grade, done in group). 

- The assignment is an individual coding assignment, carried out individually using a statistical software (R, Stata, Phyton, etc.). The aim of the assignment is to learn how to use statistical softwares for data management and statistical analysis. 

- The paper is a research paper in which students formulate a research question based on economic theory/literature, and carry out a statistical analysis. The evaluation criteria are: (1) The clarity of the research question and its relation to theory/literature. (2) The transparency and reproducibility of the analyses. (3) Correct and balanced interpretation of the results. (4) The quality of the tables and figures. (5) Quality of the text (clarity, logical structure, readability, includes all necessary parts).

- During the term, the students will also hand in preliminary work before the final paper: a research proposal at the beginning of the term, and some presentation of their advancement (for example: methodology to be used, preliminary results) during the sessions. This will account for 15% of the overall grade. 

Determination of the final result:

The final grade is a weighted score and consists of the paper (which counts for 70%), the assignment (15%) and the quality of the preliminary reports during the term (15%). If the student does not hand in an assignment or does not respect the set deadline, then a 0-grade will be used for the assignment in the calculation of the final grade. If the student does not hand in the paper or does not respect the set deadline, then the final grade of the course will be NA (not attended). Same goes for the preliminary reports. 

Information about retaking exams

The evaluation structure in the second exam opportunity is identical to the first exam opportunity: a code assignment and a project. Students can transfer their code assignment grade if they prefer to. 

Inhoud

De econometrie tracht op statistisch verantwoorde wijze te kwantificeren hoe economische variabelen met elkaar samenhangen. Deze relaties kunnen van micro of macro aard zijn en worden vaak gegoten in een lineair regressiemodel. De onbekende parameters in dit model kunnen worden geschat met behulp van de kleinste kwadraten. Het lineaire regressiemodel, de economische interpretatie ervan, de onderliggende aannames en de eigenschappen van de kleinste kwadraten staan centraal in deze cursus. Het model biedt ook een kader voor voorspelling, hypothesetoetsing en de schatting van interactie-effecten. Ook wordt aandacht besteed aan uitbreidingen van het basismodel, zodat empirische verschijnselen als niet-lineariteit, autocorrelatie (in tijdreeksen), heterogeniteit en heteroskedasticiteit in het model kunnen worden opgenomen. Dergelijke uitbreidingen maken de analyse van paneldata en binaire data vanuit een gemeenschappelijk perspectief mogelijk.

De nadruk in deze cursus ligt op de juiste interpretatie (van het model, de aannames, de empirische resultaten, enz.) en op de vraag hoe econometrie kan worden gebruikt om betrouwbare en genuanceerde antwoorden te geven op wezenlijke economische vragen.

Doorheen deze cursus wordt de theorie geïllustreerd aan de hand van talrijke empirische toepassingen met economische datasets uit de echte wereld. Naast de colleges wordt ook een tutorial georganiseerd rond een econometrisch softwarepakket.

Studiemateriaal

James H. Stock en Mark W. Watson (2020), Introduction to Econometrics, 4th edition, Addison Wesley.
Toledo
*Bij deze leeractiviteit wordt gebruik gemaakt van Toledo, o.m. voor het ter beschikking stellen van extra cursusmateriaal: presentatieslides, datasets, oplossingen en feedback op de practica.

Toelichting werkvorm

PC-sessie

De werkvorm bestaat uit colleges en practica in een computerlabo.

Toelichting

Evaluatiekenmerken

*Examen tijdens de examenperiode
Het examen tijdens de examenperiode is een schriftelijk gesloten-boek examen. Het examen vindt plaats in een computerlabo, met behulp van een computer, een econometrisch pakket, een rekenmachine en het formularium uit de cursus.

*Vaardigheidstoets
De vaardigheidstoets bestaat uit practica in een computerlabo tijdens het semester. 

Bepaling eindresultaat

*Het opleidingsonderdeel wordt beoordeeld door de titularis(sen), zoals meegedeeld via Toledo en de examenregeling. Het resultaat wordt berekend en uitgedrukt met een geheel getal op 20.

*Het eindresultaat is een gewogen cijfer: 25% van de punten staan op de practica tijdens het semester, 75% op het afrondend schriftelijk examen tijdens de examenperiode.

* Indien de student niet deelneemt aan de practica of het eindexamen, wordt de beoordeling van het niet afgelegde onderdeel meegeteld als een 0-score binnen het gewogen eindresultaat.
In het geval van de practica is er sprake van niet deelname als de student aan geen enkel practicum heeft deelgenomen.

Toelichting bij herkansen

*De evaluatiekenmerken en bepaling van het eindresultaat van de tweede examenkans wijken af van die van de eerste examenkans:

• De punten behaald op de  practica tijdens de eerste examenkans worden overgedragen en tellen opnieuw mee voor 25% van het eindtotaal, op voorwaarde dat dit deelresultaat hoger is dan het resultaat behaald op het examen tijdens de examenperiode. In het andere geval bestaat de eindbeoordeling volledig uit het schriftelijk examen.

Inhoud

In het seminarie gaat de aandacht naar het verrichten van onderzoek voor de economische evaluatie van beleidsmaatregelen. De volgende topics komen aan bod:

• Het verzamelen en analyseren van actuele opinie artikels over verschillende economische beleidsonderwerpen
• Het analyseren en synthetiseren van relevante literatuur over een gekozen beleidsonderwerp
• Het verzamelen en analyseren van data omtrent het beleidsonderwerp
• Het neerschrijven, presenteren en kritisch reflecteren over de bevindingen van het geleverde werk (eindrapport, pitchen, eigen opinie artikel)

Studiemateriaal

Student krijgt enkele wetenschappelijke startreferenties.

Bij deze onderwijsleeractiviteit wordt gebruik gemaakt van Toledo.

Toelichting werkvorm

Tijdens een inleidende sessie worden onderwerpen voorgesteld en verder aangevuld, waarna de onderwerpen worden verdeeld over de verschillende groepen. Met behulp van practica en vragensessies wordt het groepswerk voorbereid. Na het schrijven van een paper en opinie artikel vinden de presentaties en groepsdiscussie plaats.

Toelichting

Evaluatiekenmerken

De beoordeling gebeurt op basis van de paper, de presentatie en de medewerking tijdens de groepspresentaties. Het examen wordt beoordeeld door de titularis. Het resultaat wordt berekend en uitgedrukt met een geheel getal op 20.
 

Bepaling eindresultaat 
De paper, presentatie en medewerking worden elk beoordeeld op 1/3 van de punten.
Evaluatie paper
Deadline: de inleveringstermijn en deadline worden vastgelegd door de titularis en via Toledo meegedeeld

Indien de student niet deelneemt aan één (of meerdere) van de deelevaluaties, wordt de beoordeling van de niet afgelegde deelevaluatie(s) meegeteld als een 0-score binnen het gewogen eindresultaat.

Tweede examenkans

De student heeft een tweede examenkans.  De evaluatie is dan gebaseerd op de replicatie van dezelfde of een andere paper.  Op basis daarvan wordt een herwerkte of nieuwe paper geschreven, die eventueel mondeling wordt toegelicht.

Toelichting bij herkansen

De student heeft een tweede examenkans. De evaluatie is dan gebaseerd op de replicatie van dezelfde of een andere paper. Op basis daarvan wordt een herwerkte of nieuwe paper geschreven, die eventueel mondeling wordt toegelicht.

Content

This course aims to provide students with a broad introduction to economic problems of developing countries by familiarising students with the relevant facts and by explaining the analytical frameworks used by economists to study these issues.

After introducing the large global inequalities in income, health and education and discussing conceptual problems and measurement issues, we will turn to some of the major determinants of development studied in the literature including for example institutions, trade, population and migration, geography and history. Finally, a number of specific topics in development economics will be discussed in more detail. These topics may include: credit markets, the aid debate, liberalisation, food and hunger, the resource curse.

Course material

Used course material:

- Course material consists primarily of what has been taught during lectures
- Slides are the main course material and will be posted on Toledo
- In addition, background papers, interesting books, multimedia content, useful links… will be posted on Toledo or mentioned on the slides or during the lectures. Unless explicitly noted, these are not part of the required course material but recommended to deepen students’ understanding.

Toledo is used for this learning activity.

Format: more information

Both the central facts and the analytical concepts of development economics will be explained during the lectures. Lecturers will provide the slides beforehand whenever possible to facilitate note-taking by students. 
In addition to the lectures, students are expected to write a paper (see further) to improve their understanding of the theories and concepts taught in class and to familiarise themselves with the central issues in developing countries and the available data sources to study these issues. There will also be regular multiple choice quizzes after lectures to check students understanding.

Explanation

Features of the evaluation

There is a closed-book written exam for this course, which counts for 60% of the final mark.
In addition, students will write a short paper which counts for 30% of the final mark. Specific information for this will be made available through Toledo.
In addition, students will complete regular multiple choice quizzes throughout the term. In total marks from these quizzes will count for 10% of the final mark. 

Determination of final mark

* The exam is assessed by the lecturer(s), as announced via Toledo and the examination schedule.

* The final grade is expressed as an integer number between 0 and 20.The exam result is a weighted mark which is determined as follows: The quizzes in sum make up 10% of the final mark, the paper makes up 30% and the final exam makes up 60% of the final mark.

* Evaluation assignment/paper:
- Deadline: the period for submission and the deadline will be determined by the lecturer and communicated via Toledo.
If the determined deadline was not respected, the final mark of the paper will be 0/20, unless the student requested a new deadline due to serious reasons.

* Evaluation of quizzes:
- If a quiz is not attempted i.e. it is missed students will receive 0/20 for that quiz. Quiz marks are converted into final marks as follows. The worst mark is dropped (including missed quizzes). The remaining 5 marks are averaged and given a grade out of 20, which then counts for 10% of the overall grade. 

Second examination opportunity

* During the academic year, a student has 2 chances to complete the exam: a first time during the first or second examination period, in accordance with the scheduled semester, and a second time during the third examination period.
* The assessment criteria and the determination of the final mark of the second examination opportunity are identical to those of the first or second examination period.
* The quiz scores from the first examination period are transferred to the second examination opportunity (no possibility to re-take quizzes)
* During the second examination opportunity (resits) the paper will be part of the final assessment. The paper may be resubmitted for the second examination opportunity. The student is allowed to make adjustments. The final mark of the second examination opportunity is calculated in the same way as during the first examination period.
Students who failed the course in the first exam period can retake the exam and/or the paper in the August-September examination period. In particular, a student who failed in the first examination period can choose if he or she wants to resubmit the paper, retake the exam, or both – regardless of the initial score on the exam and the paper in the first exam period. For this reason, in the August-September exam period students can choose to submit the paper individually.
 

Information about retaking exams

Second examination opportunity

* During the academic year, a student has 2 chances to complete the exam: a first time during the first or second examination period, in accordance with the scheduled semester, and a second time during the third examination period.
* The assessment criteria and the determination of final mark of the second examination opportunity are identical to those of the first or second examination period.
* During the second examination opportunity (resits) the paper will be part of the final assessment. The paper may be resubmitted for the second examination opportunity. The student is allowed to make adjustments. The final grade of the second examination opportunity is calculated in the same way as during the first examination period.
Students who failed the course in the first examination period can retake the exam and/or the paper in the August-September examination period. In particular, a student who failed in the first examination period can choose if he or she wants to resubmit the paper, retake the exam, or both – regardless of the initial score on the exam and the paper in the first examination period. For this reason, in the August-September examination period students can choose to submit the paper individually.

Inhoud

In een eerste deel wordt een algemeen overzicht gegeven van de economische prestaties in de periode 1945-heden. Bijzondere aandacht gaat naar de interactie tussen de Europese en Amerikaanse economieën.

In een tweede deel worden bepaalde deelaspecten verder uitgediept, waarbij de verklarende dimensie uitgebreid aan bod komt. Concreet gaat het om demografische ontwikkelingen, de dynamiek van de landbouw-, energie- en grondstoffenmarkten, de desindustrialisatie vanaf de jaren 1970 en de oorzaken van het succes van dienstensectoren.

In een derde deel wordt het proces van de Europese economische eenmaking onder de loep genomen vanaf de prille start met de OEES en de EGKS. Daarna wordt inzicht gegeven in de verschillende ontwikkelingsfasen van EEG, EG en EU. Meer bepaald gaan we dieper in op de crisisperiode tussen midden jaren 1970 en midden jaren 1980. Ook de verschillende visies op de monetaire eenmaking passeren de revue.

Studiemateriaal

Gebruikt studiemateriaal: Er is geen cursustekst ter beschikking, de studenten nemen nota. Aanvullend cursusmateriaal wordt ter beschikking gesteld via Toledo: statistisch materiaal, grafisch materiaal, te lezen papers, structuur van de uiteenzettingen.
Bijkomende aanbevolen literatuur:
Crafts, N.F.R. en Toniolo, G., eds. (1996), Economic Growth in Europe since 1945, FEB Learning.
Eichengreen, B., (2006),The European Economy since 1945, FEB Learning.

Griffiths, R.T. (2014), Thank you M. Monnet. Essays on the History of European Integration, Leiden: University Press.

Timmer M. et al. (2010), Economic Growth in Europe: A Comparative Industry Perspective, Cambridge: University Press.

Bij deze onderwijsleeractiviteit wordt gebruik gemaakt van Toledo

Toelichting werkvorm

Via interactie met de studenten worden de studenten aangespoord om reeds verworven theoretische en conceptuele kennis te toetsen aan de realiteit uit het verleden. Daaruit moet een kritische reflectie ontstaan ten opzichte van de bestaande theoretische inzichten.

De studenten maken een paper waarin ze aantonen dat ze (1) de verplichte teksten grondig hebben gelezen, (2) details van hoofdzaken kunnen onderscheiden, en (3) kritisch kunnen nadenken over  methode en inhoud van de te analyseren tekst.

Toelichting

Evaluatiekenmerken

*De evaluatie bestaat uit:

• een schriftelijk, gesloten boek examen met open vragen
• een paper

* De inleveringstermijn en deadline van de paper worden vastgelegd door de titularis en via Toledo meegedeeld.

Bepaling eindresultaat

* Het examenresultaat wordt beoordeeld door de titularis, zoals medegedeeld via Toledo en de examenregeling. Het resultaat wordt berekend en uitgedrukt met een geheel getal op 20.
* Het eindresultaat is een gewogen cijfer:

• De paper wordt beoordeeld op 25% van de punten
• Het afrondende schriftelijke examen op 75% van de punten

 * Indien de vastgelegde beoordelingstermijn van de paper niet wordt gerespecteerd, wordt de beoordeling van het betrokken onderdeel meegeteld als een 0-score binnen het gewogen eindresultaat, tenzij om zwaarwichtige reden na aanvraag een nieuwe inleveringsdatum wordt bepaald.
 

Tweede examenkans

*De evaluatiekenmerken en/of de bepaling eindresultaat van de tweede examenkans verschilt van die van de eerste examenkans.

* Wegens de aard van de paper wordt het behaalde resultaat van de paper in de eerste examenkans overgedragen naar de tweede examenkans.
 
 
 
 
 

Toelichting bij herkansen

*Zie 'Toelichting' onder 'Evaluatieactiviteiten' voor bijkomende informatie i.v.m. de tweede examenkans.

Content

The course starts with an introduction to Labor Economics and data and regression analysis.

The first part of this course deals with the competitive supply-demand model of the labour market, imperfectly competitive labor markets, and the effects of different policies such as welfare, payroll taxes, mandated benefits, and minimum wages. 

The second part of the course deals with determinants of wages such as compensating wage differentials and general and specific human capital, and with the returns to education and inequality.

The last part of the course deals with the effects of migration and the analysis of unions and bargaining.

For all topics we will cover the theoretical models as well as the empirical analysis tools and evidence.

Course material

Used Course Material

George Borjas, Labor Economics, 7th edition.

Announcements and all relevant materials, including lecture notes, will be made available through Toledo.

Language of instruction: more information

English

Format: more information

Lectures consist of theory as well as empirical applications.

Explanation

Features of the evaluation

* There is a closed-book written exam for this course, which counts for 80% of the final mark.

* In addition, during the course students will do short written at-home assignments which count for 20% of the final mark. Specific information about the characteristics and deadlines for this will be made available through Toledo

Determination of final grades

The grades are determined by the lecturer as communicated via Toledo and stated in the examination schedule.

* The results for each written at-home assignment and the final exam are calculated and communicated as a number on a scale of 20.  

* If the determined deadline for turning in an at-home written assignment is not respected, the final mark of the assignment will be 0/20, unless the student requested a new deadline due to justified reasons.

* The final grade is a weighted score determined as follows: the average result of the at-home written assignments make up 20% of the score, and the final exam makes up 80% of the score.

Information about retaking exams

Second examination opportunity

* The features of the evaluation and determination of grades can differ to those of the first examination opportunity.

* If the student does not achieve a sufficient final grade, he/she can retake the final exam.

* If the student obtained a sufficient grade at the first exam opportunity for the at-home written assignments, the grade for the written assignments will be transferred to the second exam opportunity, and the final grade will be determined as a weighted average as described above. Otherwise, the final grade for the second exam will be determined exclusively by the result of the retaken final exam.   

Inhoud

De cursus bevat zes delen:

• 1. inleiding en basisconcepten
• 2. het bepalen van de economisch optimale graad van bestrijding van de milieuvervuiling
• 3. de keuze van de instrumenten voor het aanzetten tot bestrijding van de vervuiling
• 4. schatting van kosten en baten
• 5. het milieumanagementsprobleem op het niveau van een bedrijf.
• 6. special topics die worden verdiept o.a. energiebeleid

Na een eerste schets van de relatie tussen economie en milieuproblemen worden eerst de basisinstrumenten uitgelegd (vraag en bereidheid tot betalen, productiekost, economische efficiëntie).
In het tweede deel worden de twee basisconcepten van de milieu-economie nl. milieuschade en kosten van emissievermindering gedefinieerd. Met behulp van deze twee concepten kan men een kosten- en batenanalyse maken die toelaat te bepalen hoever men best gaat in de pollutiebestrijding.
Het derde deel handelt over de keuze van beleidsinstrumenten om dit gewenste niveau van pollutiebestrijding te realiseren. De volgende instrumenten worden onderling vergeleken: milieubelastingen op emissies en producten, normen op nieuwe en oude toestellen en op producten, convenanten en aansprakelijkheidsverzekeringen.
In het vierde deel worden de technieken toegepast voor de evaluatie van het bestaande beleid. Er worden technieken aangeleerd om milieukosten en -baten te schatten buiten bestaande markten om.
In het vijfde deel wordt ingegaan op de managementsproblematiek binnen één bedrijf aan de hand van enkele case studies.

Studiemateriaal

Gebruikt studiemateriaal

S. Proost en S. Rousseau (2017). Inleiding tot de milieueconomie. Acco.

Toledo

Bij deze onderwijsleeractiviteit wordt gebruik gemaakt van Toledo.

Toelichting werkvorm

Er is een uiteenzetting van alle leerinhouden met ruimte voor discussie en vragen van studenten.

De studenten worden ook gestimuleerd om hun eigen mening en/of oplossing te ontwikkelen over actuele milieuthema's die in de actualiteit komen. Hierover wordt dan in de les gediscussieerd.

Toelichting

Evaluatiekenmerken
 

De evaluatie bestaat uit een schriftelijk, gesloten boek examen met open vragen. Een eenvoudige rekenmachine mag gebruikt worden tijdens het examen.

Bepaling eindresultaat

* Het opleidingsonderdeel wordt beoordeeld door de titularis(sen), zoals meegedeeld via Toledo en de examenregeling. Het resultaat wordt berekend en uitgedrukt met een geheel getal op 20.

Tweede examenkans

* De evaluatiekenmerken en de bepaling van het eindresultaat van de tweede examenkans zijn identiek aan die van de eerste examenkans zoals hierboven beschreven.

Inhoud

1. Inleiding: situering, schaarste, uitgaven(groei), ...
2. Het Belgische systeem van gezondheidszorg: kenmerken en internationale vergelijking
3. Aanbod van gezondheidszorg (soorten aanbieders, kosten, productiviteit, technologische vooruitgang)
4. Overheid versus markt (voor- en nadelen van marktwerking, overheidsinterventie, gereguleerde concurrentie)
5. Vraag naar gezondheidszorg en ziekteverzekering (vraag en behoefte, vraaginductie, afgeleide vraag naar informatie, naar ziekteverzekering, eigen betalingen)
6. Economische evaluatietechnieken (concepten, technieken, beslissingsregels voor KBA, KEA en KUA, HTA, toepassingen)

Studiemateriaal

Gebruikt studiemateriaal:
Slides die op Toledo worden geplaatst. 
Bij elk thema wordt ook aanvullend studiemateriaal ter beschikking gesteld via Toledo.

Toelichting

Evaluatiekenmerken
Het examen bestaat uit open vragen over het cursusmateriaal.

Bepaling eindresultaat
Het opleidingsonderdeel wordt beoordeeld door de docenten, zoals meegedeeld via Toledo en de examenregeling. Het resultaat wordt berekend en uitgedrukt met een geheel getal op 20.

Tweede examenkans
De evaluatiekenmerken en bepaling eindresultaat van de tweede examenkans zijn identiek aan deze van de eerste examenkans zoals hierboven beschreven.