Master in de ingenieurswetenschappen: materiaalkunde (programma voor industrieel ingenieurs of masters industriële wetenschappen - aanverwante richting) (Leuven) (120 sp.) Master of Science
Studenten met een diploma behaald aan een instelling van de Vlaamse Gemeenschap
Voor gedetailleerde informatie omtrent de instroommogelijkheden vanuit verschillende voorafgaande opleidingen verwijzen wij u graag door naar onze webpagina.
Na voorbereidingsprogramma
Onderstaande diploma’s of gelijknamige diploma’s behaald aan een andere instelling van de Vlaamse Gemeenschap:
- Na het behalen van Voorbereidingsprogramma: Master in de ingenieurswetenschappen: materiaalkunde (
Leuven, 60 sp. )
worden volgende diploma’s toegelaten:
- Bachelor in de ingenieurswetenschappen (na toelating) (Leuven) (Afstudeerrichting biomedische technologie, Afstudeerrichting bouwkunde, Afstudeerrichting chemische technologie, Afstudeerrichting computerwetenschappen, Afstudeerrichting elektrotechniek, Afstudeerrichting werktuigkunde, Hoofdrichting biomedische technologie + Nevenrichting chemische technologie, Hoofdrichting biomedische technologie + Nevenrichting computerwetenschappen, Hoofdrichting biomedische technologie + Nevenrichting elektrotechniek, Hoofdrichting biomedische technologie + Nevenrichting werktuigkunde, Hoofdrichting bouwkunde + Nevenrichting architectuur en omgeving, Hoofdrichting bouwkunde + Nevenrichting bedrijfsbeheer, Hoofdrichting bouwkunde + Nevenrichting werktuigkunde, Hoofdrichting chemische technologie + Nevenrichting bedrijfsbeheer, Hoofdrichting chemische technologie + Nevenrichting biomedische technologie, Hoofdrichting chemische technologie + Nevenrichting werktuigkunde, Hoofdrichting elektrotechniek + Nevenrichting bedrijfsbeheer, Hoofdrichting elektrotechniek + Nevenrichting biomedische technologie, Hoofdrichting elektrotechniek + Nevenrichting computerwetenschappen, Hoofdrichting elektrotechniek + Nevenrichting werktuigkunde, Hoofdrichting werktuigkunde + Nevenrichting bedrijfsbeheer, Hoofdrichting werktuigkunde + Nevenrichting biomedische technologie, Hoofdrichting werktuigkunde + Nevenrichting bouwkunde, Hoofdrichting werktuigkunde + Nevenrichting chemische technologie, Hoofdrichting werktuigkunde + Nevenrichting computerwetenschappen, Hoofdrichting werktuigkunde + Nevenrichting elektrotechniek)
- Master in de chemie (na toelating) (Leuven)
- Master in de fysica (na toelating) (Leuven)
- Master in de industriële wetenschappen: biochemie (na toelating) (Gent, Leuven)
- Master in de industriële wetenschappen: bouwkunde (na toelating) (Brugge, Gent, Sint-Katelijne-Waver)
- Master in de industriële wetenschappen: bouwkunde (na toelating) (Diepenbeek)
- Master in de industriële wetenschappen: chemie (na toelating) (Gent, Leuven, Sint-Katelijne-Waver)
- Master in de industriële wetenschappen: chemie (na toelating) (Diepenbeek)
- Master in de industriële wetenschappen: elektromechanica (na toelating) (Brugge, Geel, Gent, Leuven, Sint-Katelijne-Waver)
- Master in de industriële wetenschappen: elektromechanica (na toelating) (Diepenbeek)
- Master in de industriële wetenschappen: elektronica-ICT (na toelating) (Brugge, Geel, Gent, Leuven, Sint-Katelijne-Waver)
- Master in de industriële wetenschappen: elektronica-ICT (na toelating) (Diepenbeek)
- Master in de industriële wetenschappen: energie (na toelating) (Brugge, Geel, Gent)
- Master in de industriële wetenschappen: energie (na toelating) (Diepenbeek)
- Master in de industriële wetenschappen: kunststofverwerking (na toelating) (Brugge)
- Master in de industriële wetenschappen: nucleaire technologie (na toelating) (Diepenbeek)
- Master of Civil Engineering Technology (na toelating) (Gent)
Studenten met een diploma niet behaald aan een instelling van de Vlaamse Gemeenschap
Diplomavoorwaarden
Kandidaat-studenten die hun diploma(s) niet behaalden aan een instelling van de Vlaamse Gemeenschap kunnen toegelaten worden op basis van een diploma of certificaat dat voldoende inhoudelijke overeenkomst vertoont met de diploma’s uit de Vlaamse Gemeenschap die vermeld worden onder de rubriek “Studenten met een diploma behaald aan een instelling van de Vlaamse Gemeenschap”.Toelating moet altijd tijdig aangevraagd worden via de online aanvraagprocedure voor studenten met een niet-Vlaamse vooropleiding: https://www.kuleuven.be/application/instructiesnederlands
Een aanvraagdossier moet steeds een aantal vereiste documenten bevatten, zoals vermeld op deze webpagina: https://www.kuleuven.be/english/application/gevraagdedocumenten.
Taalvoorwaarden
De minimumvereiste voor Nederlandse taalvaardigheid is B2 van het ERK (Europees referentiekader). Dit kan bewezen worden aan de hand van:• Een certificaat dat bewijst dat men minstens 1 jaar secundaire of hogere studies met succes afrondde in voltijds Nederlandstalig onderwijs
• Eén van de certificaten van Nederlandse taalkennis die vermeld worden op deze webpagina: https://www.kuleuven.be/english/admissions/lang/dutch-proficiency
Studenten met een diploma behaald aan een instelling van de Vlaamse Gemeenschap
Voor gedetailleerde informatie omtrent de instroommogelijkheden vanuit verschillende voorafgaande opleidingen verwijzen wij u graag door naar onze webpagina.
Na voorbereidingsprogramma
Onderstaande diploma’s of gelijknamige diploma’s behaald aan een andere instelling van de Vlaamse Gemeenschap:
- Na het behalen van Voorbereidingsprogramma: Master in de ingenieurswetenschappen: materiaalkunde (
Leuven, 60 sp. )
worden volgende diploma’s toegelaten:
- Bachelor in de ingenieurswetenschappen (na toelating) (Leuven) (Afstudeerrichting computerwetenschappen, Hoofdrichting biomedische technologie + Nevenrichting chemische technologie, Hoofdrichting biomedische technologie + Nevenrichting computerwetenschappen, Hoofdrichting biomedische technologie + Nevenrichting elektrotechniek, Hoofdrichting biomedische technologie + Nevenrichting werktuigkunde, Hoofdrichting bouwkunde + Nevenrichting architectuur en omgeving, Hoofdrichting bouwkunde + Nevenrichting bedrijfsbeheer, Hoofdrichting bouwkunde + Nevenrichting werktuigkunde, Hoofdrichting chemische technologie + Nevenrichting bedrijfsbeheer, Hoofdrichting chemische technologie + Nevenrichting biomedische technologie, Hoofdrichting chemische technologie + Nevenrichting werktuigkunde, Hoofdrichting elektrotechniek + Nevenrichting bedrijfsbeheer, Hoofdrichting elektrotechniek + Nevenrichting biomedische technologie, Hoofdrichting elektrotechniek + Nevenrichting computerwetenschappen, Hoofdrichting elektrotechniek + Nevenrichting werktuigkunde, Hoofdrichting werktuigkunde + Nevenrichting bedrijfsbeheer, Hoofdrichting werktuigkunde + Nevenrichting biomedische technologie, Hoofdrichting werktuigkunde + Nevenrichting bouwkunde, Hoofdrichting werktuigkunde + Nevenrichting chemische technologie, Hoofdrichting werktuigkunde + Nevenrichting computerwetenschappen, Hoofdrichting werktuigkunde + Nevenrichting elektrotechniek)
- Master in de chemie (na toelating) (Leuven)
- Master in de fysica (na toelating) (Leuven)
- Master in de industriële wetenschappen: biochemie (na toelating) (Gent, Leuven)
- Master in de industriële wetenschappen: bouwkunde (na toelating) (Brugge, Gent, Sint-Katelijne-Waver)
- Master in de industriële wetenschappen: bouwkunde (na toelating) (Diepenbeek)
- Master in de industriële wetenschappen: chemie (na toelating) (Gent, Leuven, Sint-Katelijne-Waver)
- Master in de industriële wetenschappen: chemie (na toelating) (Diepenbeek)
- Master in de industriële wetenschappen: elektromechanica (na toelating) (Brugge, Geel, Gent, Leuven, Sint-Katelijne-Waver)
- Master in de industriële wetenschappen: elektromechanica (na toelating) (Diepenbeek)
- Master in de industriële wetenschappen: elektronica-ICT (na toelating) (Brugge, Geel, Gent, Leuven, Sint-Katelijne-Waver)
- Master in de industriële wetenschappen: elektronica-ICT (na toelating) (Diepenbeek)
- Master in de industriële wetenschappen: energie (na toelating) (Brugge, Geel, Gent)
- Master in de industriële wetenschappen: energie (na toelating) (Diepenbeek)
- Master in de industriële wetenschappen: kunststofverwerking (na toelating) (Brugge)
- Master in de industriële wetenschappen: nucleaire technologie (na toelating) (Diepenbeek)
- Master of Civil Engineering Technology (na toelating) (Gent)
Studenten met een diploma niet behaald aan een instelling van de Vlaamse Gemeenschap
Diplomavoorwaarden
Kandidaat-studenten die hun diploma(s) niet behaalden aan een instelling van de Vlaamse Gemeenschap kunnen toegelaten worden op basis van een diploma of certificaat dat voldoende inhoudelijke overeenkomst vertoont met de diploma’s uit de Vlaamse Gemeenschap die vermeld worden onder de rubriek “Studenten met een diploma behaald aan een instelling van de Vlaamse Gemeenschap”.Toelating moet altijd tijdig aangevraagd worden via de online aanvraagprocedure voor studenten met een niet-Vlaamse vooropleiding: https://www.kuleuven.be/application/instructiesnederlands
Een aanvraagdossier moet steeds een aantal vereiste documenten bevatten, zoals vermeld op deze webpagina: https://www.kuleuven.be/english/application/gevraagdedocumenten.
Taalvoorwaarden
De minimumvereiste voor Nederlandse taalvaardigheid is B2 van het ERK (Europees referentiekader). Dit kan bewezen worden aan de hand van:• Een certificaat dat bewijst dat men minstens 1 jaar secundaire of hogere studies met succes afrondde in voltijds Nederlandstalig onderwijs
• Eén van de certificaten van Nederlandse taalkennis die vermeld worden op deze webpagina: https://www.kuleuven.be/english/admissions/lang/dutch-proficiency
-
De studenten volgen onderstaand programma, dat in overleg met de programmadirecteur wordt samengesteld, waarbij gestreefd wordt naar een evenwichtig programma dat tevens aansluit bij de voorafgaande opleiding.
Daar dit programma specifieke voorbereidingsopleidingsonderdelen combineert met opleidingsonderdelen uit bestaande bachelor - en masterprogramma's kan geen volledig conflictloze uurroosterregeling gegarandeerd worden.-
Basispakket wetenschappen
Alle opleidingsonderdelen zijn verplicht.
6 sp. Toegepaste algebra en differentiaalvergelijkingen H0M69A docenten- R.Cools (coördinator)
- D.Huybrechs
docenten
- R.Cools (coördinator)
- D.Huybrechs
Lineaire algebra: hoorcollege (2 sp.) H08M5a docenten docenten
Differentiaalvergelijkingen: hoorcollege (2.8 sp.) H08M6a docenten docenten
Toegepaste algebra en differentiaalvergelijkingen: oefeningen (1.2 sp.) H0M73a docenten docenten
5 sp. Mechanica H0M70A docenten docenten
- H.Van Oosterwyck (coördinator)
- N.Famaey
- H.Van Oosterwyck
Mechanica: hoorcollege (3.9 sp.) H0M70a docenten docenten
Mechanica: oefeningen (1.1 sp.) H0M74a docenten docenten
5 sp. Numerieke wiskunde H0M71A docenten- S.Vandewalle
- N.Scheerlinck (plaatsvervanger)
docenten
- S.Vandewalle
- N.Scheerlinck (plaatsvervanger)
Numerieke wiskunde: hoorcollege (3.9 sp.) H0M71a docenten- S.Vandewalle
- N.Scheerlinck (plaatsvervanger)
docenten
- S.Vandewalle
- N.Scheerlinck (plaatsvervanger)
Numerieke wiskunde: oefeningen (1.1 sp.) H0M75a docenten- S.Vandewalle
- N.Scheerlinck (plaatsvervanger)
docenten
- S.Vandewalle
- N.Scheerlinck (plaatsvervanger)
4 sp. Elektriciteit, magnetisme en golven H0M72A docenten docenten
Elektriciteit, magnetisme en golven (4 sp.) H0M72a docenten docenten
-
Ondersteunende basisopleidingsonderdelen
De student neemt eventueel dit opleidingsonderdeel op, vast te leggen in overleg met de programmadirecteur, waarbij gestreefd wordt naar een evenwichtig en op de voorafgaande opleiding aanvullend programma.
3 sp. Structurele materialen H9XA1A docenten docenten
Structurele materialen (3 sp.) H01I1a docenten docenten
-
Opleidingsonderdelen Bachelor materiaalkunde
Het programma wordt aangevuld opleidingsonderdelen uit onderstaande lijst, vast te leggen in overleg met de programmadirecteur, waarbij gestreefd wordt naar een evenwichtige en op de voorafgaande opleiding aanvullend programma.
6 sp. Materialen, gebruik en degradatie H01J5A docenten- J.Everaerts (coördinator)
- K.Van Acker
docenten
- J.Everaerts (coördinator)
- K.Van Acker
Materialen, gebruik en degradatie: hoorcollege (5.8 sp.) H01J5a docenten docenten
Materialen, gebruik en degradatie: seminaries (0.2 sp.) H01J6a docenten docenten
6 sp. Transportverschijnselen H04J2A docenten docenten
- R.Cardinaels (coördinator)
- J.Fransaer
- P.Moldenaers
Transportverschijnselen: hoorcollege (5.3 sp.) H01J7a docenten docenten
Transportverschijnselen: oefeningen (0.7 sp.) H04J3a docenten docenten
6 sp. Structuurgenese van materialen H01I8A docenten Structuurgenese van materialen: hoorcollege (5.4 sp.) H01I8a docenten Structuurgenese van materialen: oefeningen (0.6 sp.) H01I9a docenten 6 sp. Thermodynamica en kinetica in de toegepaste materiaalkunde H01J0A docenten- B.Blanpain (coördinator)
- J.Fransaer
docenten
- B.Blanpain (coördinator)
- J.Fransaer
Thermodynamica en kinetica in de toegepaste materiaalkunde: hoorcollege (5.4 sp.) H01J0a docenten docenten
Thermodynamica en kinetica in de toegepaste materiaalkunde: oefeningen (0.6 sp.) H01J1a docenten docenten
6 sp. Mechanisch gedrag van materialen H01J2A docenten docenten
Mechanisch gedrag van materialen: hoorcollege (5.2 sp.) H01J2a docenten docenten
Mechanisch gedrag van materialen: oefeningen (0.8 sp.) H01J3a docenten docenten
6 sp. Polymeercomposieten H02U6A docenten- Y.Swolfs (coördinator)
docenten
- Y.Swolfs (coördinator)
Polymeercomposieten I: deel A: hoorcollege (2.5 sp.) H02U7a docenten docenten
Polymeercomposieten I: deel B: hoorcollege (2 sp.) H02U8a docenten docenten
Polymeercomposieten I: oefeningen (0.5 sp.) H02U9a docenten docenten
Polymeercomposieten I: practica (1 sp.) H02V0a docenten docenten
-
Kernopleidingsonderdelen Master materiaalkunde
Studenten nemen verplicht elk opleidingsonderdeel op, waarvan de behandelde materie niet aan bod kwam in voorafgaande opleidingen.
-
Materiaalfamilies
Alle opleidingsonderdelen zijn verplicht.
6 sp. Metalen: mechanothermische verwerking H02U5A docenten- M.Bönisch (coördinator)
- N.
docenten
- M.Bönisch (coördinator)
- N.
Metalen: mechanothermische verwerking (6 sp.) H02U5a docenten- N.
docenten
- N.
6 sp. Metals: Production and Recycling H02U3A docenten docenten
- B.Blanpain (coördinator)
- F.Verhaeghe
- N.
- A.Malfliet (plaatsvervanger)
Metals: Production and Recycling: Lecture (4 sp.) H02U3a docenten docenten
- B.Blanpain
- F.Verhaeghe
- N.
- A.Malfliet (plaatsvervanger)
Metals: Production and Recycling: Exercises (2 sp.) H02U4a docenten docenten
- B.Blanpain
- F.Verhaeghe
- N.
- A.Malfliet (plaatsvervanger)
6 sp. Keramische materialen en poedermetallurgie H02V1A docenten docenten
Keramische materialen en poedermetallurgie: hoorcollege (5 sp.) H02V1a docenten docenten
Keramische materialen en poedermetallurgie: oefeningen (1 sp.) H02V2a docenten docenten
-
Methodes en Technieken
Alle opleidingsonderdelen zijn verplicht.
6 sp. Materials Characterisation Techniques I H01J4A docenten docenten
Materials Characterisation Techniques I: Chemical Analyses and Surface Analysis: Lecture (2.4 sp.) H01J4a docenten docenten
Materials Charaterisation Techniques I: Chemical Analysis and Surface Analysis: Exercises (0.6 sp.) H08J4a docenten docenten
Materials Characterization Techniques I: Microscopy and Diffraction: Lecture (2.4 sp.) H09W7a docenten docenten
Materials Characterization Techniques I: Microscopy and Diffraction: Exercises (0.6 sp.) H09W8a docenten docenten
6 sp. Materials Modelling and Simulation Techniques H0S49A docenten Materials Modelling and Simulation Techniques: Lecture (4.2 sp.) H0S49a docenten Materials Modelling and Simulation Techniques: Exercises (1.8 sp.) H0S50a docenten 3 sp. Sustainable Materials Management H00R6A docenten- K.Van Acker (coördinator)
docenten
- K.Van Acker (coördinator)
Sustainable Materials Management - Exercises (0.6 sp.) H00O7a docenten docenten
Sustainable Materials Management - Lectures (2.4 sp.) H00R6a docenten docenten
-
Toepassingen
Alle opleidingsonderdelen zijn verplicht.
3 sp. Adhesion Science and Engineering H0P65A docenten docenten
Adhesion Science and Engineering: Lecture (3 sp.) H0P65a docenten docenten
3 sp. Kwaliteitscontrole en geavanceerde niet-destructieve testtechnieken H0S54B docenten docenten
- G.Kerckhofs (coördinator)
- K.Croes
- G.Kerckhofs
- E.Verstrynge
Kwaliteitscontrole en geavanceerde niet-destructieve testtechnieken (3 sp.) H0S54a docenten docenten
6 sp. Surface Science and Engineering H0S51A docenten docenten
- D.Seveno (coördinator)
- F.Molina Lopez
- D.Seveno
- D.Soccol
Surface Science and Engineering: Lecture (5 sp.) H0S51a docenten docenten
Surface Science and Engineering: Exercises (1 sp.) H0S52a docenten docenten
6 sp. Materials Physics and Technology for Nanoelectronics H06G4A docenten- C.Merckling (coördinator)
- F.Molina Lopez
docenten
- C.Merckling (coördinator)
- F.Molina Lopez
Materials Physics and Technology for Nanoelectronics: Lecture (4.8 sp.) H06G4a docenten docenten
Materials Physics and Technology for Nanoelectronics: Exercises and Labs (1.2 sp.) H06G5a docenten docenten
-
Ontwerp
Alle opleidingsonderdelen zijn verplicht.
3 sp. Design and Analysis of Experimentation H02V8A docenten docenten
Design and Analysis of Experimentation (3 sp.) H02V8a docenten docenten
3 sp. Projectonderwijs materiaalkunde aansluitend bij de gemeenschappelijke opleidingsonderdelen: deel I H0T30A docenten docenten
Projectonderwijs materiaalkunde aansluitend bij de gemeenschappelijke opleidingsonderdelen: deel I (3 sp.) H0T30a docenten 3 sp. Projectonderwijs materiaalkunde aansluitend bij de gemeenschappelijke opleidingsonderdelen: deel II H0T31A docenten docenten
Projectonderwijs materiaalkunde aansluitend bij de gemeenschappelijke opleidingsonderdelen: deel II (3 sp.) H0T31a docenten
-
-
Opties Master materiaalkunde
De studenten kiezen één van deze opties.
-
Metalen en keramieken
Alle opleidingsonderdelen zijn verplicht.
6 sp. Metals: Shaping and Joining H0S55A docenten docenten
- K.Vanmeensel (coördinator)
- H.Mohrbacher
- K.Vanmeensel
- N.
Metals: Shaping and Joining (6 sp.) H0S55a docenten docenten
3 sp. Advanced Ceramic Materials H0S56A docenten docenten
Advanced Ceramic Materials (3 sp.) H0S56a docenten docenten
3 sp. Nanomaterials for Nano-electronics H02W7A docenten docenten
- F.Molina Lopez (coördinator)
- C.Merckling
- F.Molina Lopez
Nanomaterials for Nano-electronics (3 sp.) H02W7a docenten docenten
-
Polymeren en composieten
Alle opleidingsonderdelen zijn verplicht.
3 sp. Composites Manufacturing H0S57A docenten docenten
Composites Manufacturing (3 sp.) H0S57a docenten docenten
3 sp. Mechanics of Heterogeneous Materials H0S58A docenten docenten
Mechanics of Heterogeneous Materials (3 sp.) H0S58a docenten docenten
3 sp. Polymer Processing H09F7A docenten docenten
Polymer Processing (3 sp.) H09F7a docenten docenten
3 sp. Design and Applications of Polymers and Composites H0S59A docenten docenten
- Y.Swolfs (coördinator)
- F.Desplentere
- Y.Swolfs
Design and Applications of Polymers and Composites: Lecture (2.4 sp.) H0S59a docenten docenten
Design and Applications of Polymers and Composites: Case Studies (0.6 sp.) H0S60a docenten docenten
-
Nanomaterialen
Alle opleidingsonderdelen zijn verplicht.
4 sp. Semiconductor Devices H06F0B docenten docenten
- A.Verhulst (coördinator)
- P.Heremans
- A.Verhulst
Semiconductor Devices: Lecture (3 sp.) H06F0a docenten docenten
Semiconductor Devices: Exercises (1 sp.) H06F1a docenten docenten
3 sp. Semiconductor Physics H06F2A docenten docenten
Semiconductor Physics: Lecture (2.4 sp.) H06F2a docenten docenten
Semiconductor Physics: Exercises and Laboratory Sessions (0.6 sp.) H06F3a docenten docenten
3 sp. Advanced Ceramic Materials H0S56A docenten docenten
Advanced Ceramic Materials (3 sp.) H0S56a docenten docenten
3 sp. Nanomaterials for Nano-electronics H02W7A docenten docenten
- F.Molina Lopez (coördinator)
- C.Merckling
- F.Molina Lopez
Nanomaterials for Nano-electronics (3 sp.) H02W7a docenten docenten
-
Biomaterialen
Alle opleidingsonderdelen zijn verplicht.
3 sp. Structure, Synthesis and Cellular Function of Macromolecules H06F6A docenten docenten
- P.Proost (coördinator)
- H.Steenackers
- L.Temmerman
- J.Vanden Broeck
Structure, Synthesis and Cellular Function of Macromolecules: Lecture (3 sp.) H06F6a docenten 3 sp. Biomaterials H03U4A docenten docenten
Biomaterials: Lecture (3 sp.) H03U4a docenten docenten
3 sp. Host Response to Implanted Materials H0T59A docenten docenten
Host Response to Implanted Materials: Lectures (3 sp.) H0T59a docenten docenten
3 sp. Next Generation Biomaterials H00S5A docenten Next Generation Biomaterials: Lectures (2.4 sp.) H03U9a docenten Next Generation Biomaterials: Laboratory Sessions (0.6 sp.) H0T58a docenten
-
-
Masterproef
Dit opleidingsonderdeel is verplicht.
24 sp. Masterproef H02Y9A docenten- J.Seo (coördinator)
- N.
docenten
- J.Seo (coördinator)
- N.
Masterproef (24 sp.) H02Y9a docenten- N.
docenten
- N.
-
Keuzeopleidingsonderdelen
Het programma wordt aangevuld tot minimum 120 studiepunten met keuzeopleidingsonderdelen van de Master Materiaalkunde, vast te leggen in overleg met de programmadirecteur, waarbij gestreefd wordt naar een evenwichtig en op de voorafgaande opleiding aanvullend programma. De keuzeopleidingsonderdelen kunnen in de eerste of de tweede fase opgenomen worden.
-